مروری بر نسلی که بازی را زندگی می‌کرد

دهه‌هفتادی‌ها در ایران، یکی از جالب‌ترین نسل‌هایی هستند که هم‌زمان چند دوران مختلف گیمینگ را لمس کردند؛ از نینتندو‌ها و سگاهای قدیمی گرفته تا ورود پلی‌استیشن ۱ و ۲ و از آن‌طرف حضور پررنگ کامپیوترهای خانگی و بازی‌های تحت ویندوز. این نسل به معنای واقعی با بازی بزرگ شد؛ با لودینگ‌های طولانی پلی‌استیشن کنار آمد، با CDهای خش‌دار زندگی کرد، با سیستم‌هایی که «رم ۵۱۲» یک افتخار محسوب می‌شد بازی ساخت و با دوستانش درباره رمزهای مخفی بازی‌ها بحث می‌کرد.

اما اوج خاطرات دهه‌هفتادی‌ها بدون شک به دوران طلایی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ برمی‌گردد؛ دوره‌ای که صنعت بازی به بلوغ رسید و موجی از عناوین بزرگ، جریان‌ساز و ماندگار روانه‌ی بازار شد. در ادامه نگاهی عمیق، نوستالژیک و روایت‌محور به مهم‌ترین بازی‌هایی می‌اندازیم که بخش بزرگ خاطرات این نسل را ساختند.

۱. Counter-Strike – بازی که LAN Room را به خانه دوم دهه‌هفتادی‌ها تبدیل کرد

برای بسیاری از دهه‌هفتادی‌ها، اولین تجربه‌ی واقعی از بازی گروهی، فریاد و هیجان، نشست‌های طولانی، و آشنایی با فضای رقابتی، نامی جز کانتر استرایک نداشت. نسخه‌های مختلف، مخصوصاً ۱.۳ و ۱.۶، بخشی از زندگی نوجوانی این نسل بودند.

کانتر فقط یک بازی نبود؛ یک فرهنگ بود.
• شرط‌بندی‌های کوچک در گیم‌نت‌ها
• تیم‌بندی‌های همیشگی «ترو» و «سی‌تی»
• دعوا بر سر اینکه «AWP برندارید!»
• خاطره‌های تکرارنشدنی از نقشه‌ی Dust2

کانتر به دهه‌هفتادی‌ها یاد داد که بازی می‌تواند یک تجربه‌ی اجتماعی باشد، حتی زمانی که اینترنت درست و حسابی وجود نداشت.

۲. Grand Theft Auto: Vice City و San Andreas – دنیای آزاد، آزادی مطلق

شاید هیچ بازی‌ای اندازه‌ی GTA: Vice City و بعدتر GTA: San Andreas در ایران همه‌گیر و محبوب نشد. برای بسیاری از نوجوانان آن سال‌ها، GTA چیزی فراتر از یک بازی بود: یک شبیه‌ساز زندگی بدون محدودیت.

دهه‌هفتادی‌ها با این بازی‌ها تجربه کردند:
• گشت‌وگذار بدون هدف در خیابان‌ها
• رمزهای معروف مثل «ROCKETMAN»
• گوش دادن به رادیوهای عجیب داخل ماشین
• کشف مکان‌های مخفی
• ادیت‌های ایرانی که از گوشی‌ها و ماشين‌های داخلی گرفته تا آهنگ‌های ایرانی به بازی اضافه می‌کردند

San Andreas به‌ویژه در دوره‌ای وارد ایران شد که اینترنت کم بود و محتوا به سختی به دست مردم می‌رسید، اما CDهای سه‌تایی GTA در هر مغازه‌ای پیدا می‌شد. این بازی بخش بزرگی از نوجوانی دهه‌هفتادی‌ها را ساخت.

۳. Need for Speed – صدای نیترو، نمادی از نوجوانی

مجموعه‌ی Need for Speed یکی از خاطره‌سازترین برندهای گیم برای دهه‌هفتادی‌ها بود. اما شاخص‌ترین نسخه‌های آن در بازه‌ی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳، بدون شک این سه‌تا هستند:

Underground 1 & 2 – پادشاه تیونینگ

فیلم Fast & Furious تازه آمده بود و نسل نوجوان ایران هم عاشق ماشین‌ها و نیترو شده بود. NFS Underground دقیقاً همان چیزی بود که دوست داشتند:
• نورهای نئون
• تیونینگ‌های سنگین
• مسابقه‌های خیابانی شبانه

نسخه‌ی ۲ برای بسیاری به معنای واقعی یک «دوره» بود.

Most Wanted – تعقیب و گریزِ فراموش‌نشدنی

هیجان فرار از پلیس، لیست بلک‌لیست و BMW معروفی که همه می‌خواستند به دستش بیاورند… دهه‌هفتادی‌ها ساعت‌ها و ساعت‌ها برای فرار از پلیس و بردن مسابقه‌ها تلاش می‌کردند.

Carbon و نسخه‌های بعدی

هرچند جای Underground و Most Wanted را نگرفتند، اما باز هم جزو خاطرات ماندگار این نسل هستند.

۴. Pro Evolution Soccer – بازی‌ای که هر خانه یک جام داشت

PES در ایران نامش مترادف فوتبال بود. نسخه‌هایی مثل PES 2006، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ در گیم‌نت‌ها و خانه‌ها حکومت می‌کردند. دهه‌هفتادی‌ها با این بازی:
• تورنمنت‌های خانوادگی داشتند
• درباره ترکیب تیم‌ها ساعت‌ها بحث می‌کردند
• با دوستانشان کل‌کل‌های جدی به راه می‌انداختند
• حس واقعی فوتبال را تجربه می‌کردند

PES برای دهه‌هفتادی‌ها فقط یک بازی نبود، یک رقابت اجتماعی بود؛ جایی برای تعیین اینکه «کدام‌ یک بهتر بازی می‌کند؟».

۵. Age of Empires و Generals – بازار فرماندهی و استراتژی

در دهه‌ی ۸۰ شمسی، هم‌زمان با گسترش کامپیوترهای خانگی، بازی‌های استراتژی در ایران فوق‌العاده محبوب شدند. مخصوصاً دو عنوان:

Age of Empires II و III

بازی‌های محبوب کلاس کامپیوتر مدارس!
• جنگ تمدن‌ها
• ساختن امپراطوری
• حمله‌های ناگهانی
• «دارک‌اِیج رفتی؟»

نسل دهه‌هفتادی از طریق این بازی‌ها با مفهوم مدیریت منابع و تاکتیک آشنا شد.

Command & Conquer: Generals

Generals یکی از «مقدس‌ترین» بازی‌های گیم‌نت‌های ایران بود. مخصوصاً مود Zero Hour.
• جنگ‌های سریع
• تاکتیک‌های حیرت‌انگیز
• نبردهای ۲ به ۲ و ۳ به ۳
• انتخاب‌های معروف چین، آمریکا یا GLA

دهه‌هفتادی‌ها هنوز هم نقشه‌های معروف این بازی و تاکتیک‌های دوستانشان را به یاد دارند.

۶. Prince of Persia – قهرمان ایرانی که جهان را فتح کرد

با این‌که سری Prince of Persia یک برند جهانی است، اما در ایران حس متفاوتی داشت. دهه‌هفتادی‌ها با افتخار می‌گفتند: «این بازی ریشه‌اش ایرانیه!»

به‌خصوص نسخه‌های:
• Sands of Time
• Warrior Within
• The Two Thrones

این سه‌گانه بخشی از فرهنگ گیم ایران شد.
ترکیب حرکات پارکور، مبارزات جذاب، و داستانی که سفر در زمان را با افسانه‌های ایرانی پیوند می‌زد، برای نوجوانان آن دوره یک شاهکار محسوب می‌شد.

۷. Call of Duty – ورود نسل جدید تیراندازی

دهه‌ی ۸۰ (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ میلادی) دوران طلایی Call of Duty بود. این مجموعه وارد گیم‌نت‌ها شد و عصر تازه‌ای را آغاز کرد.

محبوب‌ترین نسخه‌ها برای دهه‌هفتادی‌ها:

• Modern Warfare 1
• Modern Warfare 2
• Black Ops 1
• World at War

کشیدن اسلحه، درگیری‌های سینمایی، و داستان‌های جذاب باعث شد این بازی‌ها سال‌ها روی کامپیوترها و کنسول‌های خانگی نصب بمانند.

۸. Max Payne – اولین باری که دهه‌هفتادی‌ها “روایت تاریک” را شناختند

وقتی Max Payne وارد ایران شد، دهه‌هفتادی‌ها برای اولین بار با یک داستان جدی، پرتعلیق و سینمایی مواجه شدند.
• کات‌سین‌های کمیک‌بوکی
• فضای بارانی و تاریک
• نوآوری «Bullet Time»
• موسیقی غمگین و فراموش‌نشدنی

نسخه‌ی دوم نیز محبوبیت زیادی داشت و نسخه‌ی سوم (۲۰۱۲) برای بسیاری حکم یک «خداحافظی باشکوه» را داشت.

۹. Assassin’s Creed – تاریخی که زنده شد

دهه‌هفتادی‌ها با Assassin’s Creed یک سفر عجیب را تجربه کردند؛ از اورشلیم و دمشق تا ونیز و قسطنطنیه. این مجموعه در ایران فوق‌العاده محبوب شد.

به‌ویژه نسخه‌های:
• AC II
• Brotherhood
• Revelations
• AC III

شخصیت اتزیو آن‌قدر محبوب شد که بسیاری هنوز او را نماد این فرنچایز می‌دانند. فضای تاریخی، معماری، و داستان‌های پیچیده برای بسیاری یک تجربه‌ی متفاوت بود.

۱۰. The Sims – زندگی‌ای که روی مانیتور ساخته می‌شد

نسل دهه‌هفتاد به‌طرز عجیبی با The Sims ارتباط گرفت. امکان ساختن یک خانواده، خرید وسایل خانه، شغل، روابط، و زندگی مجازی در یک بازی سه‌بعدی تازه تجربه‌ای کاملاً نو بود.

نسخه‌های Sims 2 و Sims 3 به‌شدت بازی می‌شدند، مخصوصاً با:
• پچ‌های عجیب
• خانه‌سازی‌های حرفه‌ای
• مدهای متنوع

ساعت‌ها وقت بسیاری از نوجوانان صرف ساختن خانه‌هایی می‌شد که در دنیای واقعی شاید رویایی دست‌نیافتنی بودند.

۱۱. Mortal Kombat و Tekken – نبردهای خونین بین دوستان

در دوران ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳، بازی‌های مبارزه‌ای هم حضور پررنگی داشتند. Tekken 5 یکی از محبوب‌ترین بازی‌های پلی‌استیشن ۲ در ایران بود. Mortal Kombat نیز با نسخه‌های Deadly Alliance و Armageddon و بعدتر MK9 بار دیگر محبوب شد.

این بازی‌ها مرکز رقابت‌های دوستانه بودند و هرکسی یک کاراکتر «قوی» داشت که با آن پُز می‌داد.

۱۲. Warcraft III و دنیای آنلاین بعد از آن

Warcraft III نه‌تنها به‌خاطر داستان و استراتژی، بلکه به‌خاطر Dota (نسخه‌ی مادشده) بخش بزرگی از گیم‌نت‌های ایران را تسخیر کرد. دهه‌هفتادی‌ها اولین نسل ایرانی بودند که تجربه‌ی رقابت آنلاین واقعی را لمس کردند؛ حتی اگر ابتدا در شبکه‌ی محلی.

این بازی‌ها بعدها مسیر محبوبیت Dota 2 و League of Legends را هموار کردند.

۱۳. Resident Evil – چشیدن ترس واقعی

Resident Evil 4 یکی از تأثیرگذارترین بازی‌های دوران بود.
بسیاری از دهه‌هفتادی‌ها اولین تجربه‌ی ترس جدی در بازی را با این عنوان داشتند:
• زامبی‌های روستایی
• صحنه‌های تنش‌زا
• مدیریت محدود مهمات
• معماهای خاص

این بازی هنوز هم یکی از نوستالژیک‌ترین عناوین ژانر ترس برای ایرانی‌هاست.

۱۴. Minecraft – جهانی بی‌پایان برای نسل خلاق

دهه‌هفتادی‌ها به‌خصوص در اواخر دهه‌ی ۸۰ شمسی با Minecraft آشنا شدند.
این بازی برخلاف ظاهر ساده‌اش، نسلی از نوجوانان را به ساخت‌وساز، خلاقیت و تجربه‌ی ماجراجویی‌های بی‌پایان دعوت کرد.https://mag.cafebazaar.ir/wp-admin/post-new.php#

بسیاری اولین تجربه‌ی بازی آنلاین واقعی و همکاری گروهی را در Minecraft تجربه کردند.

۱۵. بازی‌های فلش – خاطراتی که پاک شد اما فراموش نشد

نمی‌توان از این نسل گفت و بازی‌های فلش را نادیده گرفت. از سایت‌هایی مثل Miniclip و Newgrounds، تا بازی‌هایی که روی CD می‌فروختند:
• بازی‌های رانندگی دو‌بعدی
• استیک‌من‌ها
• Tower Defense ها
• بازی‌های مدرسه‌ای و فکری

این بازی‌ها زمان‌هایی را پر کردند که دسترسی به گیم‌های سنگین ممکن نبود، اما تاثیرشان در خاطره‌ی نسل هنوز باقی مانده.

 نسلی که با بازی بزرگ شد

نسل دهه‌هفتاد ایران در دوره‌ای طلایی زندگی کرد؛ زمانی که صنعت بازی با سرعت می‌تاخت و هر سال چند شاهکار بیرون می‌آمد. این نسل هم‌زمان با تکامل گیمینگ بزرگ شد و خاطراتش با بازی‌ها گره خورد:

• از گیم‌نت‌های شلوغ
• تا امتحان کردن CDهای خش‌دار
• از سخت‌افزارهای ضعیف اما عاشقانه
• تا کل‌کل‌های خانوادگی و دوستانه
• از تجربه‌ی اولین بازی‌های ۳D
• تا گشت‌وگذار در جهان‌های بزرگ و آزاد

گیم برای دهه‌هفتادی‌ها فقط یک سرگرمی نبود، بخشی از زندگی، فرهنگ و هویت نسلشان محسوب می‌شد.

۱۶. Hitman – قاتلی بی‌احساس که محبوب دل‌ها شد

یکی از جذاب‌ترین تجربه‌های دهه‌ی ۸۰ شمسی، آشنایی با مجموعه‌ی Hitman بود. مخصوصاً نسخه‌های Silent Assassin، Contracts و Blood Money.
دهه‌هفتادی‌ها برای اولین بار با یک بازی روبه‌رو شدند که بیشتر از تیراندازی، روی برنامه‌ریزی، مخفی‌کاری و خلاقیت تمرکز داشت.

نکات به‌شدت خاطره‌انگیز Hitman در ایران:
• تغییر لباس‌ها برای نفوذ به مناطق مختلف
• خونسردی عجیب Agent 47
• روش‌های خنده‌دار برای قتل
• اجرای مأموریت‌ها بدون شلیک حتی یک گلوله

نسخه‌ی Blood Money برای خیلی‌ها تبدیل به یک افسانه شد؛ مخصوصاً مرحله‌ی مشهور اپرا و مرحله‌ی عروسی. این بازی نوع جدیدی از «هوش در گیم» را به نوجوانان آن سال‌ها معرفی کرد.

۱۷. Medal of Honor – جنگ جهانی روی مانیتورهای CRT

قبل از اینکه Call of Duty سلطنت کند، این Medal of Honor بود که در ایران محبوبیت بالایی داشت. نسخه‌هایی مثل Allied Assault به‌قدری در گیم‌نت‌ها و کامپیوترهای خانگی رواج داشت که بسیاری اولین تجربه‌ی جنگ جهانی را با همین بازی داشتند.

• صحنه‌ی فرود در ساحل نرماندی
• موسیقی فوق‌العاده‌ی بازی
• تک‌تیراندازی‌های نفس‌گیر

اگر نسل دهه‌هفتاد امروز هنوز حس نوستالژی نسبت به بازی‌های جنگ جهانی دارد، بخش زیادی از آن به‌خاطر Medal of Honor است.

۱۸. Stronghold – قلعه‌سازی، بخشی از کودکی دهه‌هفتادی‌ها

در کنار Age of Empires، هیچ بازی استراتژی‌ای اندازه‌ی Stronghold و نسخه‌ی Crusader در ایران محبوب نشد. این بازی برای بسیاری از نوجوانان دهه‌هفتاد تجربه‌ای عجیب و جدید بود:

• ساختن قلعه
• چیدن برج و دیوار
• سازماندهی سربازها
• حمله به قلعه‌های دیگر
• چالش‌هایی مثل کمیابی غذا یا حملات صلیبی‌ها

Stronghold Crusader در ایران حکم «سلطان بازی‌های استراتژیک» را داشت و هنوز هم در خیلی از گیم‌نت‌ها پیدا می‌شود.

۱۹. Devil May Cry – مبارزه‌هایی که حس فیلم‌های اکشن را زنده می‌کرد

نسخه‌های ۱، ۳ و ۴ برای دهه‌هفتادی‌ها یک دنیای جدید از “اکشن خالص” را معرفی کردند.
دانته، شمشیر و تفنگ‌هایش، پرش‌های سریع، باس‌فایت‌های جذاب و موسیقی راکِ دیوانه‌کننده باعث شد این سری محبوبیت ویژه‌ای پیدا کند.

خیلی‌ها اولین بار با DMC فهمیدند که مبارزه‌ی سریع و دیوانه‌وار چقدر می‌تواند جذاب باشد.

۲۰. God of War – قهرمانی که برای نسل دهه‌هفتاد تبدیل به اسطوره شد

روی پلی‌استیشن ۲، کمتر بازی‌ای به اندازه‌ی God of War 1 و ۲ محبوب شد. نبردهای بزرگ، خشونت سینمایی، چالش‌های سخت و شخصیت کریتوس باعث شدند این بازی تبدیل به یکی از خاطره‌انگیزترین‌های دوران شود.

دهه‌هفتادی‌ها هنوز هم مراحل و باس‌فایت‌هایش را یادشان هست:
• هیدرا
• آرس
• کلوسوس رودس
• زئوس

God of War بعدها در PS3 نیز با نسخه‌ی سوم به اوج رسید و نسل دهه‌هفتاد با این بازی بزرگ شد.

۲۱. S.T.A.L.K.E.R – تجربه‌ای متفاوت، تاریک و اسرارآمیز

این بازی شاید به اندازه‌ی نام‌های بزرگ شناخته‌شده نباشد، اما در ایران طرفداران وفاداری داشت.
نسخه‌های Shadow of Chernobyl و Clear Sky فضایی عجیب، غمگین و مرموز داشتند. دهه‌هفتادی‌هایی که عاشق ماجراجویی و تنهایی در دنیایی پساآخرالزمانی بودند، این بازی را هیچ‌وقت فراموش نکردند.

• جستجو در خرابه‌ها
• موجودات جهش‌یافته
• فضایی سنگین و اضطراب‌آور

کمتر بازی‌ای در آن دوران چنین تجربه‌ای ارائه می‌داد.

۲۲. Mafia 1 & 2 – روایت مافیایی به سبک اصیل

وقتی Mafia منتشر شد، بسیاری از دهه‌هفتادی‌ها برای اولین بار حس کردند که یک بازی می‌تواند مثل یک فیلم گانگستری باشد:
• روایت خطی و سینمایی
• شخصیت‌پردازی عمیق
• شهرهای زیبا و پرجزئیات
• موسیقی نوستالژیک و عالی

Mafia 1 هنوز هم یکی از خاطره‌انگیزترین بازی‌های تاریخ برای ایرانی‌هاست؛ مخصوصاً مرحله‌ی «رانندگی با محدودیت سرعت» که همه را کلافه می‌کرد.

Mafia 2 نیز با داستانی احساسی و شخصیت «ویتو اسکالتا» محبوبیت زیادی پیدا کرد.

۲۳. Left 4 Dead – همکاری چهار نفره‌ای که در ایران غوغا کرد

نسخه‌های اول و دوم Left 4 Dead در گیم‌نت‌ها فوق‌العاده محبوب شدند.
دهه‌هفتادی‌ها برای اولین بار احساس کردند که یک بازی می‌تواند این‌قدر روی همکاری گروهی تمرکز داشته باشد.

• موج‌های زامبی‌ها
• کاراکترهای بامزه
• مودهای مختلف
• جیغ‌زدن‌های واقعی بازیکن‌ها وقتی Tank می‌رسید!

Left 4 Dead بخشی از فرهنگ گیم‌نت‌های آن دوران بود.

۲۴. Burnout – اوج سرعت، تصادف و هیجان

سری Burnout مخصوصاً نسخه‌های Revenge و Paradise برای کسانی که عاشق سرعت و هیجان بودند، به‌شدت خاطره‌انگیز است.

• صحنه‌های اسلوموشن تصادف‌ها
• Crash Mode
• موسیقی فوق‌العاده
• آزادی عمل در Paradise

این بازی برای نوجوان‌هایی که دنبال هیجان افراطی بودند یک رضایت کامل فراهم می‌کرد.

۲۵. Dragon Age و Mass Effect – آشنایی نسل دهه‌هفتاد با نقش‌آفرینی‌های عمیق

استودیوی BioWare در دهه‌ی ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳ دو شاهکار ساخت که دهه‌هفتادی‌ها عاشق آن شدند.

Dragon Age: Origins

داستانی تاریک، شخصیت‌پردازی فوق‌العاده و نقش‌آفرینی کامل. انتخاب‌ها در این بازی واقعاً مهم بودند.

Mass Effect

سفری که برای خیلی‌ها تبدیل به مهم‌ترین تجربه‌ی علمی‌تخیلی زندگی‌شان شد.

ترکیب نقش‌آفرینی، تصمیم‌های مهم و موسیقیهای فضایی باعث شد Mass Effect جای خودش را در دل این نسل باز کند.

۲۶. Batman: Arkham Asylum و Arkham City – تجربه‌ی واقعی «بتمن بودن»

دهه‌هفتادی‌ها که با کارتون‌های بتمن بزرگ شده بودند، وقتی Arkham Asylum آمد شگفت‌زده شدند.
بازی به آن‌ها احساس یک ابرقهرمان واقعی را می‌داد.

Arkham City این تجربه را چند برابر کرد:
• گم‌شدن در شهر
• مأموریت‌های جذاب
• نبردهای سیال و حرفه‌ای
• حضور شخصیت‌های معروف مثل جوکر، کت‌وومن و پنگوئن

این دو بازی از محبوب‌ترین تجربیات اکشن دهه‌ی هشتادی‌ها (۲۰۰۰ تا ۲۰۱۳) بودند.

۲۷. Skyrim – دنیایی بی‌پایان که هرکس در آن داستان خودش را می‌ساخت

نسخه‌ی پنجم Elder Scrolls یعنی Skyrim برای دهه‌هفتادی‌ها یک انقلاب بود.
دنیایی عظیم، پر از مأموریت، غار، شهر، اژدها، قدرت‌های جادویی و شخصیت‌های مختلف.

نسل دهه‌هفتاد با این بازی فهمید:
• یک بازی می‌تواند صدها ساعت محتوا داشته باشد
• هرکس می‌تواند مسیر خودش را بسازد
• آزادی عمل واقعی یعنی چه

Skyrim برای بسیاری تبدیل به «خانه‌ی دوم» شد.

نسل دهه‌هفتاد بیش از هر نسل دیگری تجربه‌ی عمیق و گسترده از بازی‌هایی داشت که امروز تبدیل به تاریخ گیم شده‌اند.
آن‌ها نسلی بودند که:

• قبل از اینترنت بازی می‌کردند،
• با اینترنت دایل‌آپ ماد و سیو دانلود می‌کردند،
• با گیم‌نت بزرگ شدند،
• با کنسول‌های قدیمی خاطره ساختند،
• با PCهای کند، اما با عشق، بسیاری از شاهکارهای جهان بازی را تجربه کردند.

خاطرات این نسل از بازی، فقط نوستالژی نیست؛ بخشی از هویت و فرهنگ مشترکی است که هنوز هم در هر جمع دوستانه‌ای با شنیدن نام «کانتر»، «سن‌اندرئاس» یا «پرو ۲۰۱۳» زنده می‌شود.

بهترین بازی‌های شمشیربازی با امید لنون