جنبش هیپ‌هاپ یکی از مهم‌ترین و تاثیرگذارترین جنبش‌های آمریکا در سی سال اخیر است. ۴ عنصر اصلی این جنبش دی‌جی، رپ، نقاشی گرافیتی و بی‌بوی‌ها (B-boy) هستند. موسیقی رپ در بسیاری از خانه‌ها یکی از سبک‌های محبوب موسیقی باقی ماند و کم‌کم به دنیای فیلم هم منتقل شد. این فیلم‌ها اغلب بازیگران آفریقایی-آمریکایی‌تبار دارند و درمورد سخت‌ترین محله‌ها برای زندگی و مشکلات مختلف و جریان زندگی در خیابان‌ها صحبت می‌کنند. این دسته فیلم‌ها دید کاملا جدید به مخاطب درمورد این موضوع جالب یعنی فرهنگ رپ و هیپ‌هاپ می‌دهند. پس بیایید نگاهی به بهترین فیلم‌های رپ تاریخ بیندازیم.

۸ Mile

امینم (Eminem) یکی از بزرگ‌ترین و تاثیرگذارترین رپرها در اواخر دهه ۱۹۹۰ بود. اما این فیلم ثابت می‌کند که از پس بازیگری هم برمی‌آید. این فیلم با کارگردانی کرتیس هانسون، تعدادی از آینده‌دارترین بازیگران آن زمان را در خود دارد. فیلم ۸ مایل با بازی مکی فیفر ( Mekhi Phifer) و بریتانی مورفی (Brittany Murphy) به‌خوبی تصویری ملموس از محله‌ای را به نمایش می‌گذارد که زندگی کردن در آن چندان ساده نیست.

ماجرای فیلم در سال ۱۹۹۵ و در دیترویت می‌گذرد. عنوان فیلم به جاده‌ای با همان نام اشاره می‌کند؛ جاده‌ای که شهر دیترویت را به دو بخش تقسیم می‌کند. جیمی”بی-ربیت” اسمیت جونیور (Jimmy “B-Rabbit” Smith Jr.) رپر سفیدپوست جوانی است که می‌خواهد از این مرز‌های خیالی عبور کند و در دنیای هیپ‌هاپ که بیشتر متعلق به آفریقایی-آمریکایی‌هاست موفق شود.

Get Rich or Die Tryin’

این درام بیوگرافی چندان مورد استقبال منتقدان قرار نگرفت. با این حال، بلافاصله بعد از انتشار به یک موفقیت بزرگ تبدیل شد. قطعا یکی از مهم‌ترین دلایلش هم بازیگر اصلی فیلم یعنی ۵۰Cent بوده که در آن زمان در اوج دوران حرفه‌ایش قرار داشت. 

این یک داستان درام جنایی است که با کلی موسیقی متن رپ تلفیق شده است. خط اصلی داستان خیلی ساده است. ماجرای یک فروشنده مواد مخدر در شهر که تصمیم می‌گیرد رویه زندگی قدیمی‌اش را کنار بگذارد و عشق و علاقه‌اش به موسیقی رپ را دنبال کند.

Straight Outta Compton

یکی از بهترین فیلم‌های دهه گذشته با موضوع هیپ‌هاپ، رقبای محله‌ای و گروه‌های تبهکار، این درام زندگی‌نامه‌ای درباره  خیابان‌های پست کامپتون در لس‌آنجلس است. داستانی واقعی درمورد رپ در دهه ۱۹۸۰ و تمام مشکلات و موانعی که رپرها برای شنیده شدن صدایشان باید از سر می‌گذراندند. 

خیابان‌های کامپتون که به آن‌ها اشاره کردیم، جرء بدنام‌ترین و خطرناک‌ترین مکان‌های آمریکا در اواخر دهه ۸۰ میلادی بودند. اما این پسرها جایی تصمیم گرفتند تمام ناامیدی‌ها و احساسات منفی‌شان را در شعر‌ها و بیت‌های خشن بریزند و حقیقت را بیان کنند. آن‌ها توانستند چیزهای زیادی را افشا کنند و جلوی مقاماتی که می‌خواستند دهانشان را ببندند بایستند.

Juice

این درام جنایی، تصویری عالی از زندگی جوانان در هارلم نیویورک نشان می‌دهد و به مشکلات آن‌ها و چیزهایی که هرروز با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند می‌پردازد. آزار و اذیت‌های پلیس، باندهای رقیب در محله‌ها و مسائل شخصیشان، ازجمله چیز‌هایی هستند که در فیلم Juice می‌بینید. کیو (Q)، رحیم (Raheem)، استیل (Steel) و بیشاپ (Bishop) روزهایشان را در محله هارلم می‌گذرانند. آن‌ها تلاش می‌کنند هدفی برای خودشان پیدا کنند و البته یک رویا در سر دارند؛ قدرت و خوشبختی. اما در عین حال، چاره‌ای جز روبه‌رو شدن با سرنوشتشان ندارند. 

موسیقی متن فیلم عالی است. به‌علاوه، داستان هم گیرا و جذاب است و بازی‌های بسیار خوبی را هم می‌بینیم. به‌ویژه توپاک شکور (Tupac Shakur) و عمر اپس (Omar Epps) این فیلم را به یکی از جذاب‌ترین فیلم‌های رپ تبدیل کرده‌اند.

Paid In Full

مکی فیفر در اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوایل دهه ۲۰۰۰ نقش‌های به‌یادماندنی زیادی بازی کرده است. Paid In Full درام جنایی دیگری است که فیفر در آن در نقش اصلی ظاهر می‌شود. ماجرا در هارلم نیویورک می‌گذرد، جایی‌که مرد جوانی مجبور می‌شود با مواد مخدر و باند‌های مرتبط با آن کنار بیاید. او امپراطوری غیرقانونی خودش را می‌سازد. اما به‌لطف رقبا و زیردست‌های خیانت‌کار خیلی زود طعم شکست را می‌چشد. البته تغییر کلی‌ای که در سبک زندگی او ایجاد شده هم بی‌تاثیر نیست. ما مرد جوان و سخت‌کوشی را می‌بینیم که در کار خشکشویی مشغول بوده و حالا به یک قاچاقچی ترسناک و قدرتمند تبدیل شده است.

Menace II Society

این درام هیجان‌انگیز در واتس کالیفرنیا اتفاق می‌افتد. Menace II Society، داستان کین لاوسون (Caine Lawson) جوان و فرازونشیب‌های زندگی‌اش است. فیلم به‌خوبی نشان می‌دهد که چطور یک نفر در مشکلاتی که در اطرافش در جریان است گیر می‌افتد. مهم نیست او چقدر تلاش می کند خودش را از این مشکلات دور کند، اتفاقات اطراف مثل گردابی می‌شوند و او را در خود می‌کشند. 

کین راوی داستان است و به ما اجازه می‌دهد در زندگی او و دوران کودکی‌اش دقیق شویم. او کسی است که پدر و مادرش را به‌خاطر مواد مخدر از دست داده است و حالا برای زندگی در چنین محله‌ای باید با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کند. فیلم چندروزی از زندگی کین و تلاش او برای فرار از سررنوشتش را به ما نشان می‌دهد. تلاشی که به‌نظر ریشه در همان کودکی‌ای دارد که گفتیم.

Breakin’

یکی از اولین فیلم‌هایی که موسیقی متن هیپ‌هاپ دارد، این درام عاشقانه جالب درباره یک رقصنده جاز است که با دو بریک دنسر دوست می‌شود. خیلی زود اجرای آن‌ها باهم به موفقیت بسیار بزرگی در رقص خیابانی تبدیل می‌شود. شاید فیلم با وجود بازی‌ها، دیالوگ‌ها و خط داستانی قابل پیش‌بینی این روز‌ها خنده‌دار به‌نظر برسد. اما هنوز هم فیلمی است که طرفداران رپ باید تماشا کنند. این فیلم دیدگاه خوبی از شرایط و حوادث دهه ۱۹۸۰ به ما می‌دهد. 

Dave Chapelle’s Bloc Party

این‌جا یک مستند موسیقی قابل توجه داریم که توسط دیو چپل نوشته شده است و ما را به محله‌ای در بروکلین می‌برد تا به ما دیدی نسبت به مهمانی‌های آن‌ها بدهد. در این مستند اسم تعدادی از تاثیرگذارترین چهره‌های هیپ‌هاپ تمام دوران را می‌شنوید. علاوه بر خود چپل، Mos Def، Common، Kanye West، Erykah Badu، The Roots و The Fugees هم حضور دارند. این فیلم ادای احترامی است به این جنبش و سفر شگفت‌انگیزش در موسیقی، تاریخ، کمدی و جامعه.

Krush Groove

فیلم براساس روزهای اولیه Def Jam Recordings ساخته شده است و داستان مدیر برنامه‌ای به‌نام راسل واکر (Russel Walker) را بازگو می‌کند که مسئولیت همه هنرمندان معروف زمان خودش را در کمپانی ضبط Krush Groove Records به‌عهده دارد. در بین بسیاری از چهره‌های مشهور می‌توانیم Run-D.M.C. و Kurtis Blow را ببینیم که با تهیه‌کنندگی رابین، دوست راسل کارشان را پیش می‌برند. اما راسل وقتی‌که  نمی‌تواند پول کافی برای کار موفق Run-D.M.C به‌دست آورد، و به کمک نیاز پیدا می‌کند. او سراغ یک دلال خیابانی می‌رود و برای انتشار قطعه پول درخواست می‌کند. به‌علاوه، او تلاش می‌کند با برادرش ران هم کنار بیاید و برای قلب خواننده R&B یعنی Sheila E بجنگد.

Above the Rim

این داستان کایل لی واتسون (Kyle-Lee Watson) بسکتبالیست جوان و آینده‌دار و ارتباطش با یکی از قدرتمندترین فروشندگان مواد مخدر  به‌نام بریدی (Birdie) و برادرش است. برادر بریدی، توماس (Thomas “Shep” Sheppard) است که در دوران دبیرستان بسکتبالیست خوبی بوده است. 

فیلم، تصویری عالی از مشکلات و سرنوشتی است که به‌خاطر نژاد به بعضی افراد تحمیل می‌شود. یعنی با وجود بزرگ شدن در محله‌ای پر از مشکلات مختلف برای این‌که بتوان به‌جای جنایتکار شدن به چیز دیگری تبدیل شد، باید تلاش کرد و جریان زندگی را تغییر دارد. فیلم دید خوبی نسبت به ستاره‌های آینده‌دار ورزشی می‌دهد که از پیشینه‌ای متفاوت می‌آیند و شاید سخت‌تر از دیگر هم‌سطح‌های خودشان تلاش کرده‌اند و می‌کنند.

 CB4

بین انتقاد‌های مختلفی که ژانر هیپ‌هاپ طی سال‌ها با آن‌ها مواجه شده است، دو مورد همیشه به چشم می‌خورد: زن‌ستیزی و خود مهم‌پنداری!

شوخی بامزه و شرورانه کریس راک یعنی CB4، از خودآگاهی به‌عنوان مهم‌ترین سلاح استفاده می‌کند و به هردو این موضوعات می‌پردازد. به‌علاوه، بحث مهمی را درمورد موضوع اصالت پیش می‌کشد. 

فیلم توسط تامرا دیویسی کارگردانی شده است که برای ساخت موزیک ویدئوهای اولیه N.W.A، The D.O.C، Young M.C. و Beastie Boys شناخته می‌شود. او مطمئنا از تجربیات صمیمانه‌ای که در این کارها به‌دست آورده برای ساخت یک کمدی هیپ‌هاپ که واقعا خنده‌دار باشد استفاده کرده است. 

Friday

این فیلم کلاسیک مربوط به ۱۹۹۵ را  Ice Cube و DJ Pooh نوشته‌اند. این فیلم به ترکیب همیشگی مقداری طنز هم تزریق کرده است تا زندگی در مناطق مرکزی جنوب لس‌آنجلس را از زاویه‌‌ای دیگر به ما نشان دهد. معمول فیلم‌های این ژانری چیزی مثل Boyz n the Hood و Colors هستند که بیشتر روی شرایط تراژیک و خشونت تمرکز دارند. 

اما قصد فیلم Friday این بود که جنبه سبک‌تر و روزمره‌تر زندگی این باند‌ها و این محله‌ها را به نمایش بگذارد. کیوب و پو سراغ تجربیات خودشان رفته‌اند و داستانی ساخته‌اند که همه طرفدارهای هیپ‌هاپ در سراسر جهان می‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند. البته یکی از دلایل مهم موفقیت فیلم بازی کریس تاکر (Chris Tucker) در نقش اسموکی (Smokey) بود. استعداد کمدی تاکر و کمیستری بین او و آیس کیوب روی پرده، چیزی بود که فرایدی را به یک کلاسیک کالت ( cult classic) تبدیل کرد که فراتر از زمان خودش بود.

البته نباید نقش مکمل قدرتمند فیلم، یعنی موسیقی متن فوق‌العاده‌اش را فراموش کنیم. آهنگی که در جدول بیلبورد به رتبه ۲۰۰ رسید و بین آلبوم‌های برتر هیپ‌هاپ و آراندبی، رتبه اول را به‌دست آورد. این آلبوم با حضور اسم‌های بزرگی مثل Dr. Dre، Cypress Hill، Scarface و The Isley Brothers به موفقیت‌های زیادی دست یافت.

Belly

اولین کارگردانی هایپ ویلیامز فیلم belly است، یک فیلم پر تحرک جنایی است که ستار‌های آن، رپر‌های معروف Nas و DMX هستند. ماجرا در ۱۹۹۹ و در کویینز می‌گذرد. ما داستان تامی “باندز” براون (Tommy “Bunds” Brown) و وفادارانش یعنی دو خلافکار خیابانی جوان را دنبال می‌کنیم که درگیر یک عملیات خطرناک هروئین می‌شوند. همین‌طور که امپراطوری مواد مخدر آن‌ها گسترش پیدا می‌کند، توجه پلیس و دلال‌های رقیب هم به آن‌ها جلب می‌شود. این جلب توجهی است که عواقب مرگباری دارد! 

فیلم با حضور ستاره‌های مطرحش و تصاویر خیره‌کننده‌ای مشابه موزیک ویدئو‌ها و داستان نمادینش یکی از محبوب‌ترین‌ فیلم‌ها با محوریت موسیقی رپ و هیپ‌هاپ است.

Notorious

این فیلم هم از نوع بیوگرافیک است و به داستان یکی از چهر‌های شاخص فرهنگ هیپ‌هاپ می‌پردازد. این فیلم تصویری نزیک و صمیمی از به شهرت رسیدن، روابط و درنهایت مرگ غیرمنتظره Notorious B.I.G است. این فیلم براساس فیلم‌نامه رجی راک بایتوود (Reggie Rock Bythewood) و چئو هواردی کوکر (Cheo Hodari Coker)، توسط جورج تیلمن کارگردانی شده است. اما شاید تهیه‌کننده‌های فیلم برایتان جالب‌تر باشند. این گروه شامل افراد نزدیک به B.I.G مثل مادر بیگی، مدیر برنامه‌های سابقش، ولتا والاس (Voletta Wallace)، وین بارو (Wayne Barrow) و مارک پیتس (Mark Pitts) می‌شوند.

در فیلم Notorious، جوهره زندگی این رپر، نگاهش به زندگی و تاثیر او بر فرهنگ هیپ‌هاپ به‌تصویر کشیده می‌شود و همین می‌تواند آن را به یکی از بهترین فیلم‌های رپ تبدیل کند. همین‌طور که فیلم پیش می‌رود، ما به لحظات حساس در زندگی Biggie می‌رسیم. این لحظات شامل گذشته جنایی او، دوستی‌اش با شان کامبز (Sean Combs) و توپاک شکور (Tupac Shakur)، رابطه عاشقانه‌اش با لیل کیم (Lil’ Kim) و فیث ایوانز (Faith Evans) و همچنین مشارکتش را رقابت‌های بدنام بین ساحل غرب و شرق می‌شود. 

New Jack City

نیو جک سیتی یکی از نمادین‌ترین فیلم‌های هیپ‌هاپ در همه ادوار است. در این فیلم، وسلی اسنایپس (Wesley Snipes) را در نقش یکی سلطان مواد مخدر بی‌رحم به‌نام نینو براون (Nino Brown) می‌بینیم. فیلم که در سال ۱۹۹۱ عرضه شده است، ظهور نینو و دارودسته‌اش به اسم (Cash Money Brothers (CMB را در طول دوران اپیدمی کراک در نیویورک روایت می‌کند. آیس تی، نقش کاراگاه داستان، اسکاتی اپلتون را بازی می‌کند که مامور مخفی می‌شود تا بتواند امپراطوری نینو را از بین ببرد. 

خط داستانی فیلم پر از اکشن، تیراندازی، تعقیب و گریز با ماشین و درگیری‌های شدید است. همین‌ها تماشای آن را برای هرکس که دنبال بهترین فیلم‌ها با محوریت موسیقی رپ و هیپ‌هاپ باشد را هیجان‌انگیز می‌کنند. به‌علاوه، نیو جک سیتی، موسیقی متنی باورنکردنی هم دارد. حتی اسم فیلم هم باتوجه به سبک موسیقی‌ای به‌نام new jack swing انتخاب شده است.

Do the Right Thing

مهم‌ترین اثر اسپایک لی، هنوز هم برای کسانی‌که فکروذکرشان هیپ‌هاپ است یکی از آن فیلم‌هایی است که باید ببینند. خشم اجتماعی در زیر لایه اصلی فیلم درحال غلیان است و موسیقی متن Public Enemy هم آن را تقویت می‌کند. از ساخت فیلم بیش‌‌از ۳۰ سال می‌گذرد. با این‌حال، هنوز هم می‌توانید نشانه‌های نبوغ اسپایک لی را در آن ببینید. 

سبک کارگردانی غیرقابل‌ پیش‌بینی او با کلوزآپ‌هایی که تعمدا احساسی کلاستروفوبیک ایجاد می‌کنند و دیالوگ‌های پرجنب‌و‌جوش، تلنگری قوی به ببیننده می‌زنند. بزرگ‌ترین لحظات فرهنگ هیپ‌هاپ در این فیلم گنجانده شده‌اند و هنرمندان هنوز هم به شخصیت‌ها و مضامین این فیلم ارجاع می‌دهند.

Don’t Be a Menace to South Central While Drinking Your Juice in the Hood

با این فیلم، برای اولین‌بار، قدیمی‌های شهرنشین دهه ۹۰ آمریکا، در معرض مشکلات گروه‌های کم‌درآمد سیاه‌پوست قرار گرفتند. همین باعث شد درباره بسیاری از ناگفته‌ها صحبت شود که نسبت به محتوای اجتماعی‌ای که امروز در دسترس نسل هزاره (millennial generation) است بسیار دقیق‌تر بود. 

این فیلم کمدی برادران وینز (Wayans brothers) توسط پاریس بارکلی کارگردانی شده است و یک پارودی از فیلم‌های آیکونیک دهه ۹۰ مثل Boyz n the Hood است و به‌صورت هوشمندانه‌ای از بازیگران اصلی برای نقش‌های فرعی استفاده می‌کند.
شاون و مارلون وینز، زندگی پوچ مناطق مرکزی جنوب لس‌آنجلس را دنبال می‌کنند و لحظات خنده‌دار زیادی را می‌سازند. به‌علاوه، نظرات اجتماعی خودشان را ارائه می‌کنند.
فیلم لحظات به‌یادماندنی زیادی دارد از جمله شخصیت Mailman که وسط درس‌های اخلاقی جدی داد می‌زند: “پیام” (message). شخصیت مارلون وینز هم از O-Dog الهام گرفته شده است.

جمع‌بندی

به‌نظر شما بهترین فیلم با محوریت موسیقی رپ و هیپ‌هاپ کدام است؟ درواقع این سبک موسیقی، به‌نوعی سبکی از زندگی است. اگر نگاهی به تاریخچه شکل‌گیری آن و مهم‌ترین چهره‌هایش بیندازیم این را بهتر می‌فهمیم. برای همین این جنبش توانست زندگی نسلی را تغییر دهد و روی بقیه هم بسیار اثرگذار باشد. جایگاه رپ و هیپ‌هاپ در فرهنگ آمریکا بسیار مهم است چون یکی از تاثیرگذارترین جنبش‌های معاصر این کشور بوده‌اند. اما این سبک موسیقی راهش را به دیگر نقاط دنیا هم باز کرد و حالا همه‌جا طرفداران زیادی دارد. اگر طرفدار این ژانر هستید باید این فیلم‌های رپ را ببینید.