دیزنی که تولد ۱۰۰ سالگیش را در سال ۲۰۲۳ جشن گرفت، بزرگ‌ترین اسم در هالیوود و البته موفق‌ترین استودیو فیلم‌سازی تمام دوران است. این مجموعه طی سال‌ها عنوان‌های پرفروش زیادی تولید کرده و جادویی به همه خانه‌ها برده و بچه‌ها را در سراسر دنیا سرگرم کرده است. بسیاری از این عنوان‌های معروف حالا دیگر جزء کلاسیک‌ها محسوب می‌شوند. اما همه این‌قدر خوش‌شانس نبودند و بعضی‌ها به فراموشی سپرده شده‌اند. حالا این‌که فیلم‌ها شکست‌خورده بودند یا قدرنادانسته بحث دیگری است. پس تا آخر این مطلب با ما همراه باشید و ببینید چندتا از فیلم‌های فراموش‌شده دیزنی را می‌شناسید.

Dinosaur

اولین فیلم‌های CGI دیزنی

از جمله فیلم‌های اولیه‌ای که دیزنی تلاش کرده بود در آن‌ها از CGI استفاده کند، می‌توان به دایناسور اشاره کرد. آن‌ها برای دایناسور از ترکیب لایو اکشن و انیمیشن کامپیوتری یا CGI استفاده کرده بودند. این فیلم داستانی ماجراجویانه و حماسی دارد و قصه دایناسوری را دنبال می‌کند که به خاطر برخورد شهاب‌سنگ با زمین خانه و خانواده‌اش را از دست داده است. میمون‌های ماداگاسکار یا لمورها او را بزرگ کرده‌اند و حالا برای خودش دنبال خانه‌ای جدید می‌گردد. البته که اگر فیلم را ببینید با CGI قدیمی روبه‌رو می‌شوید، انگار به یک بازی قدیمی کامپیوتری نگاه می‌کنید. اما در زمان خودش بسیار نوآرانه و پیشرو بود. در کل به نظر می‌رسد که دایناسور طی سال‌ها مخاطب‌هایش را از دست داده است.

Home on the Range

گاو‌های بامزه، داستان بی‌مزه

وقتی صحبت از فیلم‌های دیزنی می‌شود تقریبا هیچ‌وقت اسم Home on the Range را نمی‌شنوید. دلیل خوبی برایش وجود دارد. در این انیمیشن داستان سه گاو را می‌بینید که تلاش می‌کنند مزرعه‌شان را از شر قانون‌شکنی حریص خلاص کنند. این انیمیشن کاملا دستی کشیده شده و تصاویرش جذاب اند، چند آهنگ گیرا هم دارد، حتی صداپیشه‌های مطرحی که رهبری آن‌ها با جودی دنچ (Judi Dench) است هم حضور دارند. اما هیچ‌کدام از این‌ها نمی‌تواند انیمیشن را نجات دهد؛ چون داستانش ضعیف است و لحن یک‌دست و باثباتی هم ندارد. احتمالا تعجب نمی‌کنید که بگوییم این ضعیف‌ترین کار دیزنی است، دست‌کم از دید کاربران IMDB. چون با امتیاز ۵.۴ از ۱۰ پایین‌ترین جایگاه را بین همه آثار دیزنی دارد.

Brother Bear

دیزنی هم مثل هر استودیوی دیگری به‌اندازه خودش فیلم بد داشته است. باز هم مثل هر استودیوی دیگری فیلم‌های خوبی هم ساخته که به‌اندازه کافی به آن‌ها توجه نشده است. داداش خرسه، یکی از همان‌هاست. این انیمیشن هم خنده‌دار است و هم صمیمانه. در آن واکین فینیکس (Joaquin Phoenix) صداپیشه کنی (Kenai) است که برادرش را خرس کشته. او تصمیمی می‌گیرد برای انتقام خرس را بکشد و در همین حال خودش به خرس تبدیل می‌شود! Brother Bear یکی از فیلم‌های عمیق و احساسی دیزنی است که در آن به مفاهیمی مثل معنویت، برادری و بردباری پرداخته می‌شود.

Strange World

شاید حضور این فیلم در فهرست فیلم‌های فراموش‌شده دیزنی عجیب باشد. هرچه نباشد جهان عجیب همین اخیرا و در سال ۲۰۲۲ عرضه شده بود! با این حال انگار در بین فیلم‌های دیزنی گم شده است و خیلی‌ها اسمش را هم نشنیده‌اند! داستان این فیلم ماجراجویی و علمی‌-تخیلی از این قرار است که سه کاوشگر ناگهان می‌بینند از جهانی ناشناخته سر درآورده‌اند. حالا آن‌ها باید اختلافاتشان را کنار بگذارند و با هم به فکر چاره باشند. این فیلم سرگرم‌کننده و جذاب است و دلیل شکستش بیشتر از هرچیزی بازاریابی ضعیف بود. برای همین هم خیلی زود به دیزنی پلاس فرستاد شد.

Meet the Robinsons

سفر در زمان به سبک دیزنی

این فیلم براساس کتابی مخصوص کودکان به اسم یک روز با ویلبور رابینسون (A Day With Wilbur Robinson) ساخته شده و یکی از نوآورانه‌ترین و جادویی‌ترین فیلم‌های دیزنی است. در فیلم داستان لوئیس (Lewis) را دنبال می‌کنید که یتیم است و البته مخترع. او می‌خواهد به گذشته سفر کند تا مادرش راپیدا کند. لوئیس با ویلبور آشنا می‌شود و او را با خودش به آینده می‌برد. جایی‌که او با خانواده عجیبش آشنا می‌شود. این فیلم همه ویژگی‌های خوب فیلمی با موضوع سفر در زمان را یک‌جا جمع کرده است: هم شخصیت‌های دیوانه دارد، هم موجودات عجیب مثل دایناسور به عنوان حیوان خانگی در آن می‌بینید و هم پیام‌های الهام‌بخش دارد.

Chip ‘n Dale: Rescue Rangers

فیلم چیپ و دیل: تیم نجات دنباله مجموعه تلویزیونی کوتاه و محبوبی با همین اسم است که به داستان دو سنجاب معروف، سی سال بعد از پایان آن مجموعه می‌پردازد. آن‌ها بین کارتون و انسان‌ها زندگی می‌کنند و برای نجات یکی از هم‌بازی‌های قدیمیشان مجبور می‌شوند باهم همراه شوند. این فیلم زیرکانه عمل می‌کند و به چیز‌هایی از فرهنگ عامه می‌پردازد که فراموش شده‌اند. ارجاعات آن‌ها نه تنها دم‌دستی به نظر نمی‌رسند، بلکه هوشمندانه‌اند. با این‌که کلی به مجموعه اصلی ارجاع می‌دهد ولی باز هم احساس تازگی دارد. البته شاید باتوجه به ارجاع‌ها و نگاهش به فرهنگ پاپ برای ما کمتر جذاب باشد. اما بیننده‌ای که با فرهنگ عامه آمریکایی و مجموعه اصلی آشنا باشد قطعا از آن لذت می‌برد.

Tomorrowland

سرزمین فردا، از نظر مضمونی اقتباسی آزادانه است از بخشی از پارک موضوعی دیزنی که حال‌و‌هوای آینده دارد. این فیلم لایواکشنِ علمی-تخیلی را کارگردان شگفت‌انگیزان (The Incredibles) یعنی برد برد (Brad Bird) ساخته است. داستان درباره دختری کنجکاو است که قبلا دستی در اختراع هم داشته. او به گروهی می‌پیوندد تا راز‌های بُعد کاوش‌نشده فضا و زمان را کشف کند. جرج کلونی (George Clooney) هم جزء صداپیشه‌های فیلم است. اما حتی حضور او هم نتوانست فیلم را از شکست در گیشه نجات دهد. در کل فیلم عملکرد ضعیفی داشت و نه از مخاطبان و نه از منتقدان بازخورد پرشوری نگرفت.

بیشتر بخوانید: ۱۵ تا از بهترین فیلم‌های علمی تخیلی ساخت دیزنی

Oz: The Great and Powerful

جلوه‌های بصری خیره‌کننده، داستان توخالی

این فیلم به کارگردانی سم رایمی (Sam Raimi) به داستان زندگی جادوگر شهر اُز می‌پردازد. این‌که او از کجا آمده، قدرت‌هایش را چطور به دست آورده و چطور به این سرزمین رسیده است. جادوگر شهر اُز یکی از محبوب‌ترین فیلم‌های تمام دوران است، بنابراین همیشه و برای هرکس کار سختی است که دنباله یا پیش‌درآمدی برایش بسازد. این فیلم در گیشه عملکرد خوبی داشت و ستاره‌هایی مثل میشل ویلیامز ( Michelle Williams) و ریچل وایز (Rachel Weisz) هم در آن حضور داشتند. اما بازخورد‌های خیلی متفاوتی گرفت. بسیار از بیننده‌ها جلوه‌های ویژه و بصری را ستایش می‌کردند، اما اصلا دل خوشی از داستان و شخصیت‌پردازی نداشتند.

Treasure Planet

در جستجوی گنج دزدان دریایی در اعماق فضا

سیاره گنج از فیلم‌های واقعا معروف لیست است. بسیاری از طرفداران دیزنی معتقدند که بعضی از انیمیشن‌های فراموش‌شده دیزنی هم به اندازه کلاسیک‌هایی مثل شیرشاه و یخ‌بسته لایق توجه و قدردانی هستند و قطعا یکی از آن‌ فیلم‌ها سیاره گنج است. این فیلم علمی-تخیلی اقتباسی است از رمان جزیره گنج ژول ورن. در رمان داستان جوانی به نام جیم هاوکینز (Jim Hawkins) را دنبال می‌کنید که کل زمین را دنبال گنج دزدان دریایی می‌گردد. این فیلم هم سبک و به نوعی دوره زمانی‌ای که در کتاب اشاره شده است را حفظ کرده. اما مکان را تغییر داده و همه اتفاقات را به فضا برده. همین هم باعث شده ترکیب خیره‌کننده از جهان‌های مختلف ببینیم و به همین دلیل جزیره گنج یکی از منحصربه‌فردترین فیلم‌های دیزنی است.

Atlantis: The Lost Empire

آتلانتیس: امپراتوری گم‌شده هم از دیگر فیلم‌های قدرنادانسته دیزنی به حساب می‌آید. این فیلم در اوایل دهه ۲۰۰۰ ساخته شده و ماجراجویی‌های میلوی جوان را دنبال می‌کند. او زبان‌شناس است. اما فرصتی برایش پیش می‌آید که به گروهی کاوشگر بپیوندد که دنبال جزیره گم‌شده آتلانتیس هستند. برای ساخت این فیلم از انیمیشن‌های دستی استفاده شده و البته که بسیار زیبا هستند و اکشن‌های فوق‌العاده‌ای هم در این انیمیشن می‌بینید. اما عرضه این فیلم همزمان شد با تب CGI و بیننده‌ها دیگر چندان علاقه‌ای به این سبک قدیمی انیمیشن نشان نمی‌دانند. به همین دلیل آتلانتیس در گیشه شکست خورد. با این حال، طی سال‌های بعد بسیاری دوباره سراغش رفته‌اند و کم‌کم این انیمیشن همان‌طور که لایقش است طرفداران بیشتری پیدا می‌کند.

G-Force

احتمالا دیگر دیزنی هرگز فیلمی شبیه به این نسازد. در این انیمیشن ترکیبی از لایو اکشن و CGI می‌بینید. این‌جا گروهی خوکچه هندی آموزش‌دیده قرار است در ماموریتی جلوی میلیاردی را بگیرند که می‌خواهد جهان را تصاحب کند. دیزنی موفق شد اسم‌های مطرحی مثل پنلوپه کروز (Penélope Cruz)، بیل نای (Bill Nighy) و نیکلاس کیج (Nicholas Cage) را برای این فیلم کنار هم جمع کند. اما حتی آن‌ها هم نتوانستند جلوی شکست این پروژه را بگیرند. عملکرد فیلم در گیشه متوسط بود. اما مورد انتقاد بسیاری از منتقدان قرار گرفت، چون دردناک بود و فیلم‌نامه‌اش هم بی‌معنی به نظر می‌رسید.

Old Dogs

جان تراولتا و رابین ویلیامز با هم از راتن تومیتوز امتیاز ۵ گرفتند!

امتیاز فیلم سگ‌های پیر در سایت راتن تومیتوز (Rotten Tomatoes) پنج درصد است! همین کافی است که تکلیفتان را با فیلم بدانید. جالب است که در این فیلم رابین ویلیامز (Robin Williams) و جان تراولتا (John Travolta) هم بازی می‌کنند. این‌دو شریک تجاری اند و ناگهان باید سرپرستی دوقلویی هفت‌ساله را بر عهده بگیرند. فیلم یک فاجعه تمام عیار بود. با وجود بازیگران ستاره، هرکسی که فیلم را دیده از آن انتقاد کرده است. هدف اصلی این بود که سگ‌های پیر به کمدی‌ای خانوادگی از نوع بزن و بکوب (slapstick comedy) تبدیل شود. اما به جای آن پر شده بود از شوخی‌های بی‌مزه و کلیشه‌های قدیمی.

Bolt

در فیلم بولت با داستان سگی همراه می‌شوید که ستاره مجموعه‌ای علمی-تخیلی در تلویزیون است. او باور کرده که قدرت‌هایش واقعی‌ای است. وقتی یکی از هم‌بازی‌هایش به خطر می‌افتد، او برای نجاتش وارد سفری ماجراجویانه می‌شود. در این فیلم چهره‌های مشهوری مثل جان تراولتا و مایلی سایرس (Miley Cyrus) صداپیشه بوده‌اند. با این حال فیلم نتوانست در گیشه عملکرد چندان موفقی داشته باشد. اما نقد‌های مثبت زیادی گرفت. در این فیلم تعادل خوبی بین لحظات احساسات‌برانگیز و لحظات طنز ایجاد شده است. شخصیت‌ها خنده‌دار اند، اما کل داستان حول محور هسته‌ای قوی و احساسی می‌چرخد. بولت از آن فیلم‌هاست که هم برای بچه‌ها جذاب است و هم برای بزرگ‌تر‌ها. البته به نظر می‌رسد که جزء فیلم‌های فراموش‌شده دیزنی قرار می‌گیرد، اما لیاقتش بیشتر از این‌هاست.

Bedtime Stories

آدام سندلر (Adam Sandler) به خاطر بسیاری از فیلم‌های کمدی‌اش مورد انتقاد منتقد‌ها قرار گرفته است و یکی از این فیلم‌ها داستان‌های قبل خواب است. با این حال، این فیلم خانوادگی دیزنی بین بدترین فیلم‌های او قرار نمی‌گیرد. در این فیلم سندلر نقش دستیار تعمیرات هتل را بازی می‌کند که قبل از خواب برای خواهرزاده و برادرزاده‌هایش داستان می‌خواند. یک روز ناگهان این داستان‌ها جادوی خودشان را نشان می‌دهند و واقعی می‌شوند. فیلم شوخی‌های احمقانه زیادی دارد، از آن شوخی‌ها که خیلی وقت‌ها جواب نمی‌دهند. اما وجه تخیل و خلاقیت در این فیلم بسیار پررنگ است. شاید واقعا آوازه این فیلم زیادی بد دررفته، اما خیلی‌ها هم با این نظر موافق نیستند.

The Wild

همان بهتر که این فیلم را فراموش کنید!

یکی از بدترین فیلم‌های انیمیشنی دیزنی این‌جاست! The Wild داستانی کلیشه‌ای دارد. شیری جوان از باغ‌وحش به آفریقا فرستاده می‌شود و دوستان باغ‌وحش او برای نجاتش می‌آیند. داستان آشنا نیست؟ دقیقا، درست فکر می‌کند. این فیلم کپی واضح و ضعیفی از ماداگاسکار محصول استودیو DreamWorks است. معمولا در کار‌های ضعیف دیزنی، بخش بصری و انیمیشن به داد داستان بد می‌رسد و فیلم را نجات می‌دهد. این‌بار از این خبر‌ها هم نیست. انیمیشن ضعیف، جلوه‌های بصری بدون جذابیت و کاملا دور از شخصیت استودیو هستند. خود فیلم هم که انرژی و طنز کافی را ندارد. بنابراین همان بهتر که The Wild جزء فیلم‌های فراموش‌شده دیزنی باشد!

Sky High

ابرقهرمانی‌های دیزنی قبل از خرید مارول

دیزنی وقتی این فیلم را ساخت که هنوز کنترل مارول را به دست نگرفته بود. این فیلم ابرقهرمانی نوجوانانه در مدرسه می‌گذرد. جایی‌که نوجوانان یاد می‌گیرند چطور از قدرت‌های فوق‌العاده‌شان استفاده کنند. بیشتر از همه هم به ویلیام می‌پردازد که سعی می‌کند بین زندگی به عنوان یک ابر قهرمان و یک نوجوان معمولی تعادل ایجاد کند. این فیلم خیلی زیرکانه کلیشه‌های فیلم‌های دبیرستانی را با دنیای ابرقهرمانی ترکیب و فضایی خنده‌دار و سرگرم‌کننده ایجاد می‌کند. Sky High فیلم خانوادگی خوبی محسوب می‌شود. نکته جالب این‌جاست که لیندا کارتر (Lynda Carter) که به عنوان زن شگفت‌انگیز (Wonder Woman) شناخته می‌شود در این فیلم نقش مدیر مدرسه را بازی می‌کند.

Ice Princess

بی‌شک شاهزاده یخی فیلمی کلیشه‌ای است. اما اگر منصف باشیم سرگرم‌کننده و جالب هم به نظر می‌رسد. در این فیلم با کیسی (Casey) همراه می‌شوید که دلش می‌خواهد اسکیت نمایشی را به صورت حرفه‌ای دنبال کند. اما آن طرف ماجرا مادرش است که آرزو دارد او فیزیک بخواند. حالا کیسی سر این دوراهی کمی سرگردان است. همه‌چی درباره شاهزاده یخی همان‌طور است که انتظار دارید و مشخصا پر است از کلیشه‌ها. اما آزاردهنده نیست و کمابیش جذاب است.

Teacher’s Pet

حیوان خانگی معلم براساس مجموعه تلویزیونی انیمیشنی از خود استودیو دیزنی ساخته شده و تلاشی بامزه و جادویی است. زمان فیلم کمتر از یک ساعت و پانزده دقیقه است و در این مدت داستان سگی به اسم اسپات (Spot) را دنبال می‌کند که آرزو دارد مثل صاحبش انسان باشد. اما کم‌کم متوجه می‌شود زندگی به عنوان حیوان خانگی خیلی بهتر است. این فیلم انیمیشنی سبک است که در آن انیمیشن‌های دستی عجیب‌و‌غریب، طنز هیچ‌گرا، ارجاعات گستاخانه و تعدادی اثر موسیقی بزرگ دیده می‌شوند. همین‌ها فیلم را جالب و سرگرم‌کننده کرده است.

A Goofy Movie

سال ۱۹۹۵ بالاخره شخصیت گوفی توانست یک فیلم برای خودش داشته باشد: فیلم گوفی. طی سال‌ها این فیلم انیمیشنی به یکی از کلاسیک‌های کالت تبدیل شد و در قلب بسیاری طرفداران دیزنی جایگاه ویژه‌ای پیدا کرد. در این فیلم با داستان پسر گوفی یعنی مکس همراه می‌شوید که همراه با پدرش به سفری عجیب می‌رود تا به قولی که به کراشش داده عمل کند. در این فیلم تصویری قابل درک و بامزه از رابطه پدر و پسر می‌بینید. علاوه بر آن، شخصیت‌ها عجیب و موسیقی متن با تم دهه ۹۰ هم از دیگر جذابیت‌های انیمیشن هستند.

Chicken Little

فیلم جوجه کوچک از داستان‌های عامیانه اروپایی به اسم هنی پنی (Henny Penny) الهام گرفته است که با اسم چیکن لیکن (Chicken Licken) هم شناخته می‌شوند. در این فیلم جوجه‌ای را می‌بینید که فکر می‌کند آسمان دارد می‌افتد! اما تا وقتی‌که حمله بیگانه‌ها جهان را تهدید نکند، هیچ‌کس در شهر حرفش را باور نمی‌کند. با این‌که پرسودترین فیلم انیمیشنی سال ۲۰۰۵ بود اما نقد‌های متفاوتی دریافت کرد و در نتیجه یکی از آثار بحث‌برانگیز دهه ۲۰۰۰ شد. البته که فیلم نتوانست بیننده‌ها را شگفت‌زده کند، اما قطعا فضای علمی‌-تخیلی و بعضی رمز و راز‌هایش توانست بسیاری را کنجکاو کند.

جمع‌بندی

دیزنی یکی از قدیمی‌ترین و موفق‌ترین استودیو‌های فیلم‌سازی است. اما این دلیل نمی‌شود که فیلم بد نداشته باشد یا همه فیلم‌هایش ماندگار شوند. لیست بلند‌و‌بالای فیلم‌هایی که این استودیو طی بیش‌از ۱۰۰ سال فعالیتش ساخته را دیده‌اید؟ خب، در این مطلب از بین آن‌ها نگاهی به فیلم‌های فراموش‌شده دیزنی انداختیم. شما کدام‌یک از آن‌ها را دیده‌اید که به نظرتان حقش نبوده که نادیده گرفته شود؟

سوالات متداول

• فیلم‌های فراموش‌شده دیزنی کدام‌ اند؟ از بین مهم‌ترین فیلم‌های دیزنی که مورد بی‌توجهی قرار گرفتند می‌توان به آتلانتیس: شهر گم‌شده، بولت، دایناسور و ملاقات با خانواده رابینسون اشاره کرد.

منبع: YardBarker

انیمه چی ببینیم؟ | میزگیم انیمه‌ای با @WeebHead