۶ فیلم برتر ایرانی که از روی کتابهای مشهور ساخته شدهاند
دنیای فیلمهای اقتباسی، بسیار وسیعتر از آن چیزی است که فکر میکنید، در سینمای ایران، ما فیلمهای ایرانی اقتباس شده از داستانهای خارجی متفاوتی داریم که گاهی مستقیم و گاهی هم غیر مستقیم از روی آثار متفاوت بازنویسی شده و با طبع و ذائقهی ایرانی بازسازی شده پس همراه مجله بازار باشید تا به معرفی ۶ تا از فیلمهای ایرانی برگرفته شده از آثار ادبی خارجی بپیردازیم.
تصور کنید کتابهایی از گوشه و کنار جهان، همچون مسافرانی خسته اما پر از داستان، به سینمای ایران قدم میگذارند و در آغوش فرهنگ و هنر ایرانی، جان تازهای میگیرند. سینمای ایران با دستان جادویی کارگردانانش، این داستانهای خارجی را نه تنها ترجمه بلکه بازآفرینی میکند تا با طعم چای ایرانی، صدای سازهای محلی و عمق نگاههای شرقی همگام شود. در این مطلب مانند یک تور سینمایی هیجانانگیز، به کاوش در ۶ فیلم برتر ایرانی میپردازیم که از کتابهای مشهور خارجی الهام گرفته شدهاند و البته که این آثار مانند پُلی رنگارنگ، ادبیات جهانی را به پردههای نقرهای ایران متصل کردهاند و مخاطبان را به سفری فراموشنشدنی دعوت میکنند.
۱. فیلم شبهای روشن
در سال ۱۳۸۱ یکی از فیلمهای اقتباسی فوقالعاده ایران بر روی پردههای سینما به نمایش رفت. فیلم شبهای روشن، اقتباسی از کتاب «شبهای سفید» نوشته فئودور داستایوفسکی (Fyodor Dostoevsky)، نویسنده مطرح روسی بوده که توسط جناب فرزاد مؤتمن کارگردانی شده است. این فیلم ثابت میکند که عشق، مرز نمیشناسد و از سنپترزبورگ تا تهران، همیشه جادویی وجود دارد تا عشق جاری شود. جناب مؤتمن، با الهام از شاهکار رمانتیک داستایوفسکی، این داستان را در کوچهپسکوچههای مدرن ایران بازسازی کرده و آن را با عطر عشقهای شرقی آمیخته، بهخوبی آمیخته است.
داستان فیلم شبهای روشن، از دل شبهای پرنور تهران، جایی که سایهها با نور چراغهای خیابان بازی میکنند، آغاز میشود و استاد دانشگاهی به نام رضا با دختری مرموز به نام نازنین برخورد میکند. سرگذشت میان آنها مانند صفحات یک رمان عاشقانه، پر از احساسات لطیف، تردیدهای فلسفی و رویاهای ناتمام است. بازی مهدی احمدی و هانیه توسلی همچون دو ستاره در آسمان شب این سینمایی میدرخشد و کارگردان اثر، با لنزهای شاعرانهاش بهخوبی میتواند مخاطب را به عمق احساسات میبرد تا با جاری شدن هر دیالوگ، عشق در دل هر بینندهای بیدار شود.
۲. فیلم فروشنده
فیلم فروشنده که متعلق به سال ۱۳۹۴ بوده کارگردان آن اصغر فرهادی است. این اثر توانسته موفق به کسب جایزه اسکار بهترین فیلم غیرانگلیسیزبان در سال ۲۰۱۷ شود. داستان فیلم فروشنده که درام روانشناختی محسوب میشود، روایتگر داستان عماد (شهاب حسینی) و رعنا (ترانه علیدوستی) زوجی است که پس از تخریب خانهشان، به آپارتمان جدیدی نقل مکان میکنند اما حادثهای ناگوار در این خانه، زندگی آنها را به چالش میکشد و روابطشان را تحت فشار قرار میدهد.
فروشنده نهتنها یک داستان شخصی از انتقام و بخشش روایت میکند بلکه به مسائل اجتماعی مانند حریم خصوصی، قضاوت و نقش جنسیت در جامعه ایرانی نیز اشاره دارد. این فیلم چون اقتباسی از نمایشنامه «مرگ فروشنده» اثر آرتور میلر (Arthur Miller) است، با فضای تئاترگونه پیش میرود و ترکیب آن با زندگی واقعی، تضادهای درونی شخصیتها را بهخوبی به تصویر میکشد که بازیهای درخشان حسینی و علیدوستی، در ایجاد این عمق و کیفیت، کم تاثیر نیستند.
۳. فیلم سنتوری
این بار با اثری طرف هستیم که آقای داریوش مهرجویی کارگردان آن بودند، فیلم سینمایی سنتوری یک برداشتی آزاد از عقاید یک دلقک نوشته هاینریش بل (Heinrich Böll) است. فیلم سنتوری که در سال ۱۳۸۵ منتشر شد، نکتهی قابل توجهی دارد چرا که از نقاط قوت برجسته این اثر، باز هم میتوان به بازیگری برجسته بهرام رادان در نقش علی اشاره کرد چون او چنان زنده و واقعی تجسم شخصیت اصلی کتاب محسوب میشود که گویا از صفحات کتاب بیرون جهیده.
نباید از کارگردانی جناب مهرجویی نیز چشم پوشی کرد برای اینکه او با الهام از تمهای اگزیستانسیال کامو، داستان را به بومی ایرانی تبدیل کرده و در کنار موسیقی متنش، مسائل اجتماعی مانند فقر و بیگانگی را به چالش میکشد. داستان که فیلم سنتوری روایت میکند این است که علی، نوازندهای با استعداد اما گرفتار در دام اعتیاد، همچون پرندهای اسیر در قفس جامعه، بال میزند و سقوط میکند و شاید بتوان آن را جامی از حقیقت برای همه ما دانست.
۴. فیلم پری
اگر کمی عقبتر برویم، در سال ۱۳۷۳ باز هم اثری به کارگردانی داریوش مهرجویی خواهیم یافت که از «داستان جادویی» نوشته گابریل گارسیا مارکز الهامگرفته شده و ما را به روستایی دور افتاده، جایی که واقعیت با خیال در هم میآمیزد، میبرد و با دختری به نام پری که در دام عشقی ممنوعه گرفتار شده، آشنا میسازد. مهرجویی با الهام از سبک رئالیسم جادویی مارکز، تلاش میکند این داستان را همچون یک افسانه ایرانی بازگو کند و آن را سرشار از عناصر سورئال، عشقهای آتشین و جستجوی معنوی کند.
جناب داریوش مهرجویی در رابطه با فیلم پری میگوید:«پری میخواهد بگوید از ظاهریات دین باید فرار کرد و به عمقِ دین اسلام باید علاقه داشت». بازیگری فاطمه معتمدآریا در نقش پری بهخوبی صورت گرفته است چرا که شخصیت او در فیلم مانند فرشتهای زمینی میدرخشد و تصاویر مهرجویی مانند تابلوهایی زنده از یک نقاش سورئالیست، مخاطب را مسحور میکنند.
۵. فیلم مهمان مامان
فیلم سینمایی مهمان مامان که الهامگرفته شده از «خداحافظ گری کوپر» نوشته رومن گاری (Romain Gary) محسوب میشود، باز هم ساخته جناب داریوش مهرجویی است. گلاب آدینه در کنار استاد برزگ، خسرو شکیبایی همچون ستارگان یک نمایش خانوادگی میدرخشند و دیالوگها مانند جواهراتی طنزآمیز، فیلم را زینت میدهند تا هر آنچه که باید را به نمایش بگذارند. فکر نمیکنم کسی باشد که نام این فیلم را نشنیده باشد و حداقل قسمتی از آن را ندیده باشد البته روی صحبتم بیشتر با متولدین دهه ۶۰ و ۷۰ هستند.
داستان، واقعاً دلنشین است و اینطور شروع میشود که در خانهای ساده از طبقه پایین جامعه، یک مهمان غیرمنتظره همچون طوفانی ناگهانی وارد میشود و چالشهای خندهدار و احساسی را رقم میزند. در خانهای ساده از طبقه پایین جامعه، یک مهمان غیرمنتظره همچون طوفانی ناگهانی وارد میشود و چالشهای خندهدار و احساسی را رقم میزند. مهرجویی با الهام از طنز عمیق گاری، این داستان را به یک کمدی گرم ایرانی تبدیل کرده تا پر از روابط خانوادگی، مشکلات اقتصادی و لحظاتی که خنده و اشک را همزمان برمیانگیزد، باشد.
۶. اینجا بدون من
فیلم اینجا بدون من به کارگردانی بهرام توکلی، اقتباسی آزاد از نمایشنامهی «باغوحش شیشهای» نوشتهی تنسی ویلیامز (Tennessee Williams) است که با فضاسازی بومی در ایران روایت میشود. داستان دربارهی یک مادر با بازی فاطمه معتمدآریا، یک دختر با بازی نگار جواهریان و یک پسر با بازی صابر ابر است. مادر، زنی سختکوش اما گرفتار گذشته، آرزوهای برآوردهنشدهاش را به فرزندانش تحمیل میکند. دختر، خجالتی و منزوی، در دنیای خیالی خود غرق است و پسر، رویاپرداز و علاقهمند به سینما، زیر فشار مسئولیتهای خانواده و آرزوهای مادر در تقلاست.
فیلم با روایتی تلخ و شاعرانه، روابط شکنندهی خانوادگی، فقر، و آرزوهای دستنیافتنی را به تصویر میکشد. توکلی با تغییر پایانبندی نسبت به نمایشنامه، داستان را به فرهنگ ایرانی نزدیک کرده و با استفاده از فضاهای بسته و نورپردازی سرد، حس خفقان را منتقل میکند. بازیهای درخشان، بانوان معتمدآریا و جواهریان، به عمق عاطفی فیلم افزوده است. موسیقی و کارگردانی دقیق توکلی، همراه با دیالوگهای تأثیرگذار، اثری تاملبرانگیز خلق کرده که در سینمای ایران بهعنوان اقتباسی موفق شناخته میشود.
این ۶ فیلم اقتباسی مانند جواهراتی در تاج سینمای ایران بوده که نشاندهنده قدرت اقتباس هستند، جایی که داستانهای خارجی در خاک ایران ریشه میدوانند و گلهایی منحصربهفرد میرویانند. از عشقهای شبانه تا طغیانهای وجودی، هر یک از این آثار نه تنها سرگرم کننده هستند بلکه فکر را به چالش میکشند و قلب را لبریز از الهام میکنند. اگر عاشق سینما و ادبیات هستید، این فیلمها را ببینید و اجازه دهید جادویشان شما به دنیایی بیپایان را ببرد. نظر شما چیست؟ آیا میتوانید فیلم دیگری اضافه کنید؟ منتظر دیدگاه شما برای سایر کاربران مجله بازار هستیم.
بهترین بازی سولزلایک تاریخ چیه؟ میزگیم با امیدلنون
نظرات