بهترین انیمه ها و انیمیشن های دهه ۹۰ غیر از دیزنی

بسیاری از انیمیشن‌های محبوب و کلاسیک دیزنی مانند شاه شیر و علاءالدین در دهه ۹۰ اکران شدند. این انیمیشن‌ها بچگی‌ ما را شکل دادند. برای همین به این دوران رنسانس دیزنی می‌گویند. چون بعد از فوت والت دیزنی استودیو از روزهای اوجش فاصله گرفت اما بالاخره در اواخر دهه ۸۰ و دهه ۹۰ به دوران اوج خود بازگشت.

هر چه درباره تاثیر کارتون‌های دیزنی در این دهه بگوییم کم است. با این وجود ساخته‌های دیگری هم در دهه ۹۰ اکران شدند که از نظر بصری، کیفیت و محتوا از انیمیشن‌های دیزنی جلوتر بودند. مخاطبین کارتون‌های دیزنی بچه‌ها بودند. در حالی که انیمیشن‌ها و انیمه‌هایی با درجه سنی R اکران شدند که بزرگ‌ترها را نیز انگشت به دهان کرد. پس کل انیمیشن‌های دهه ۹۰ را نمی‌توان به دیزنی محدود کرد وگرنه در حقشان اجحاف کرده‌ایم. به همین خاطر در این مقاله بهترین انیمیشن‌ها و انیمه‌های این دهه غیر از دیزنی را معرفی بررسی می‌کنیم.

آناستاسیا (۱۹۹۷)

آخرین بازمانده از نظام سلطنتی روسیه

آناستاسیا تقریبا تمام المان‌های دیزنی را در خود دارد همانند آثار دیزنی پر از آهنگ‌های موزیکال و شاهزاده‌ای زن است. با این حال ویلن ترسناکی دارد که هیچ شباهتی به آنتاگونیست‌های دیزنی ندارد. البته تاثیرش از کارتون‌های دیزنی را نمی‌توان نادیده گرفت در هر حال به خاطر داشتن داستانی دارک حال و هوای منحصربه‌فردی دارد.

آناستاسیا رومانوف دختر نیکلای دوم آخرین تزار روسیه از دست بلشویک‌ها فرار می‌کند. تاریخ می‌گوید کل خانواده نیکولای دوم اعدام شده‌اند اما برخی اعتقاد دارند آناستاسیا یکی از دختران تزار زنده می‌ماند، سپس به عنوان دهقان یا رعیت به زندگی‌ خود ادامه می‌دهد. داستان فیلم در واقع بر اساس این تئوری نوشته شده است.  با این وجود برخلاف واقعیت راسپوتین روحش را به شیطان می‌فروشد، دودمان تزار را نابود می‌کند و کاری می‌کند کمونیست‌ها کشورها را در دست بگیرند.

در داستان او به دنبال کشتن آخرین دختر خانواده سلطنتی است؛ به همین خاطر نقش کشیشی فاسد و خائن را در انیمیشن دارد. همین ویژگی‌ها آناستاسیا را به فانتزی تاریخ جایگزین (Alt History) و اثری سرگرم‌کننده تبدیل می‌کند.

روح درون پوسته ۱۹۹۵ (Ghost In The Shell)

ماموریت دشوار سرگرد کوساناگی

دهه ۹۰ بیشتر انیمیشن‌های غربی برای بچه‌ها ساخته می‌شد. در حالی که ژاپن خیلی زودتر انیمه‌های باکیفیتی برای بزرگسالان می‌ساخت؛ انیمه‌هایی مانند روح درون پوسته که سوال‌های عمیقی را از مخاطب می‌پرسید.

Ghost In The Shell امروزه به عنوان بهترین انیمه‌های سایبرپانک کنار آکیرا خطاب می‌شود. اگر آکیرا فضایی خشن دیستوپایی و داستانی احساسی در خود داشت، روح درون پوسته با درون‌مایه‌هایی عمیق و اکشنی نفس‌گیر سایبرپانک را چند پله ارتقا داد.

Ghost In The Shell دقیقا حکم ماتریکس و بلیدرانر را در انیمه‌ها دارد انیمه‌ای که معنای انسانیت را در جهانی که تکنولوژی جسم و روح بشر را فرا گرفته است بررسی می‌کند. یکی از دیپلمات‌های خارجی در ژاپن ترور می‌شود سپس گروهی به رهبری کوساناگی برای دستگیری قاتل تشکیل می‌شود.

افراد تیم سایبورگ‌هایی مسلح و کهنه ‌سرباز هستند که هر کاری برای اجرای عدالت انجام می‌دهند. شاید برایتان جالب باشد یکی از منابع الهام ماتریکس Ghost In The Shell است؛ واچوسکی‌ها داستان و حال و هوای فیلم را از این انیمه الهام گرفته‌اند.

شاهزاده مونونوکه (۱۹۹۷)

آشیتاکا بزرگ‌شده توسط گرگ‌ها

شاهزاده مونونوکه یکی از بهترین اثرهای میازاکی انیمه‌ساز برجسته ژاپنی است. انیمه‌هایش با وجود این که در درجه سنی PG یا PG-13 طبقه‌بندی می‌شوند اما درون‌شان نمادهایی و پیام‌هایی وجود دارد که حتی بزرگترها هم ممکن است آن‌ها گم کند. در انیمه میازاکی به تقابل انسان با طبیعت می‌پردازد.

فیلم درباره جنگجوی جوانی به نام آشیتاکا است که می‌خواهد از جنگی بین شهر آهنی و شاهزاده مونونوکه جلوگیری کند. شهر آهنی نماد تمدن مدرن است که علاقه‌ای به سنت‌های دیرینه مونونوکه ندارد. هیچکدام از قبیله‌ها به عنوان شر یا خیری مطلق به تصویر کشیده نمی‌شوند؛ هر کدام از قبیله‌ها در چرخه‌ای از خشونت و تنفر گیر افتاده‌اند که امکان صلح و همزیستی را برای یکدیگر باقی نگذاشته‌اند. همه چیز به آشیتاکا بستگی دارد تا بتواند صلح را بین شهر آهنی و مونونوکه ایجاد کند.

داستان اسباب بازی (۱۹۹۵)

رفاقت وودی با باز در این قسمت شکل گرفت.

استودیو پیکسار امروز زیرگروهی از دیزنی محسوب می‌شود اما در ۱۹۹۵ استودیویی نوپا بود که با ساخت داستان اسبا‌ب‌بازی دنیای انیمیشن را متحول کرد. این فیلم اولین انیمیشن سینمایی CGI  به شمار می‌آید که بعدها در قرن ۲۱ به تکنیکی مرسوم در انیمیشن‌سازی تبدیل شد. بنابراین نباید در این فهرست Toy Story را از قلم انداخت.

Toy Story جزو بهترین فرنچایز‌های پیکسار است که هر قسمت آن از کیفیت بالایی برخوردار است. با این حال بعضی از طرفداران همچنان قسمت اول انیمیشن را بیشتر از بقیه دوست دارند. اثری دلگرم‌کننده و لذت‌بخش که فانتزی کودکان را زنده می‌کند.

کارتون می‌پرسد چه می‌شد اگر اسباب‌بازی‌های بچگی‌مان زنده بودند رویایی که اکثر کودکان درباره‌‌اش خیالبافی می‌کردند. در کل دیزنی بعد از تماشای فیلم متوجه شد توان رقابت با پیکسار را ندارد. به همین خاطر تصمیم گرفت با آن‌ها همکاری کند که واقعا تصمیمی درست و سنجیده بود.
داستان اسباب‌بازی ۱ را از اینجا تماشا کنید

South Park: Bigger, Longer & Uncut (۱۹۹۹)

آمریکا در آتش

اگر انیمیشن‌های کمدی و بزرگسالی مانند فمیلی گای یا ریک و مورتی را دوست دارید. ساوت پارک: بزرگتر، طولانی‌تر و بدون سانسور را از دست ندهید. فیلم دقیقا همانند نامش خنده‌دار، طولانی و بدون فیلتر است. اثرهای سینمایی مختلفی از فرنچایز ساخته شده‌اند اما هیچکدام در حد و اندازه‌های این نسخه عمل نکردند.

این قسمت بیشتر به اپیزودی طولانی از ساوت پارک شباهت دارد تا فیلمی بلند. تقریبا هر سناریوی عجیب و غیرقابل ‌پیش‌بینی مثل نبرد شیاطین، جنگ با کانادا در انیمیشن رخ می‌دهد. در مجموع هنگام تماشا نباید آن را جدی بگیرید زیرا ساوت پارک غیر از طنز و شلوغ‌کاری حرف دیگری برای گفتن ندارد ولی خب همین ویژگی‌ها ساوت پارک را خاص می‌کند.

غول آهنی ۱۹۹۹ The Iron Giant  

هوگارت مشغول آموزش‌دادن به غول آهنی

بِرَد بِرد کارگردان غول آهنی  در دهه ۲۰۰۰ کارتون‌های بسیار خوبی مثل رتتوییل و شگفت‌انگیزان را کارگردانی کرد. اما قبل‌تر در ۱۹۹۹ نشان داد تسلط بالایی در خلق انیمیشن‌های دوبعدی دارد. او کتاب محبوب تد هیوز به همین نام را به انیمیشنی خارق‌العاده تبدیل کرد. بعدها هم اسپیلبرگ در Ready Player One از آن ادای احترام کرد.

در بحبوحه جنگ سرد روبات غول‌پیکری از فضا به زمین سقوط می‌کند، پسربچه‌ای به نام هوگارت آن را پیدا می‌کند و دوستی جالبی بین روبات و او شکل می‌گیرد در حالی که سازمان‌های دولتی دنبال سلطه بر غول آهنی هستند. کنت مانسلی یکی از ماموران دولت برای تحقیق به محل حادثه اعزام می‌شود، پس از آن تعقیب‌وگریزی بامزه بین او و هوگارت رخ می‌دهد.

غول آهنی دیدگاه انسان‌هایی را نشان می‌دهد که درگیر پارانویا و ترس از ناشناخته‌ها هستند. در مقابل پسربچه‌ای معصوم و روباتی ساده را داریم که از درگیری‌های جنگ سرد بی‌خبر است اما ارتش می‌خواهد به پایشان سنگ بیندازد.

دزد و پینه دوز ۱۹۹۳ The Thief and the Cobbler

جواهری پنهان

دزد و پینه‌دوز زمان زیادی را در مرحله توقیف به سر ‌برد. زمانی هم که اکران شد نتوانست نظر مردم را به خود جلب کند با وجود این که نمرات خوبی را از منتقدین دریافت کرد. با این وجود اگر امروزه سراغش بروید با یکی از خلاقانه‌ترین انیمیشن‌های دهه ۹۰ روبرو خواهید شد؛ انیمیشنی که هر فریم و سکانسش شگفت‌انگیز است. برای همین دزد و پینه‌دوز اثری کالت محسوب می‌شود.

لحظه‌هایی از دزد و پینه‌دوز ممکن است شما را یاد کارتون‌های دیزنی بیندازد. اما جاهایی نقاشی‌های انیمیشن شباهت زیادی به هنرها و کاردستی‌های ایرانی دارد. از این نظر دزد و پینه‌دوز برای ما دلچسب‌تر است. فیلم یک سال بعد از علاءالدین اکران شد سر همین قضیه با شاهکار دیزنی مقایسه می‌شد و نتوانست بازخورد خوبی از مردم بگیرد.

کابوس قبل کریسمس ۱۹۹۳  The Nightmare Before Christmas

از بهترین انیمیشن‌های تیم برتون

کابوس قبل کریسمس یکی از انیمیشن‌های مشهور تیم برتون به شمار می‌آید؛ کارگردانی که به فضاسازی‌های گاتیک و شوخ‌طبعی خاصش مشهور است. با این وجود به نقش هنری سلیک کمتر اشاره می‌شود. خیلی از استاپ موشن‌های فیلم را او خلق کرد بعدها هم کورالاین را کارگردانی کرد در واقع کابوس قبل کریسمس جزو اولین کارهای سلیک با همکاری برتون است.

کابوس قبل کریسمس برای بعضی از بچه‌ها توصیه نمی‌شود چون ظاهر کاراکترها کمی برایشان ناخوشایند است. با این حال در فهرست بهرین فیلم‌های هالووینیی یا کریسمسی را معمولا کابوس قبل از کریسمس به چشم می‌خورد انیمیشنی ساختارشکن و یونیک که جزو امضاهای تیم برتون به شمار می‌رود.

پورکو رسو ۱۹۹۲ Porco Rosso

پورکو و فیو مقابل دنیا

میازاکی در طول فعالیتش انیمه‌های زیادی را خلق کرد طبیعی است بعضی از آن‌ها بین فیلم‌های شناخته‌شده‌اش گم شوند، یکی از این انیمه‌ها پورکو رسو است. ماجرای فیلم بین جنگ جهانی اول و دوم در ایتالیا رخ می‌دهد زمانی که دولت فاشیست داشت بر کشور سلطه داشت. میازاکی این جا با رئالیسم جادویی موقعیت‌ها و شخصیت‌ها را جذاب می‌کند.

پورکو در جنگ جهانی اول خلبان بود ولی بعد از جنگ به شکار دزدان در هوا می‌پردازد؛ بنابراین انیمه نبردهای هوایی فوق‌‌العاده‌ای دارد همچنین از ملی‌گرایی، تبلیغات نظامی و سیاسی انتقاد می‌کند. چون شخصیت پورکو از حزب فاشیست متنفر است و تن به دستورات مافوقش نمی‌دهد. از طرفی فیو پیکولو دختری ۱۷ ساله می‌خواهد در دنیای مردسالار هواپیما بسازد. در کل اگر پورکو رسو را تماشا نکرده‌اید به هیچ وجه آن را از دست ندهید انیمه از شخصیت‌های متنوع و بسیار خوبی برخوردار است.

شاهزاده مصر ۱۹۹۷ The Prince Of Egypt

داستان حضرت موسی در قالب انیمیشن

همه ماها با داستان حضرت موسی آشنا هستیم همچنین فیلم‌ها و سریال‌های مختلفی از این شخصیت را تماشا کرده‌ایم. با این حال از بهترین انیمیشن‌ها درباره حضرت موسی می‌توان به شاهزاده مصری اشاره کرد. اگر با اتفاقات و زندگی این پیامبر آشنا باشید احتمالا پیجش‌های داستانی‌اش شما را غافلگیر نکند. از طرفی جلوه‌های ویژه و جزئیات انیمیشن از زمان خود جلوتر هسند. این جا رامسس ابتدا ویلن نیست در واقع نشان می‌دهد زمانی دوست پیامبر بوده است و بنا به دلایلی مقابل او قرار می‌گیرد.

استودیو دریم‌ورکس در دهه ۹۰ به اندازه امروز حرفی برای گفتن مقابل دیزنی نداشت. با این حال با اکران شاهزاده مصری یکی از بهترین انیمیشن‌های دوبعدی را خلق کرد. حس و حالی که در فیلم تجربه می‌کنید در کمتر انیمیشن‌های مدرنی می‌توان آن را مشاهده کرد در حدی که برخی شاهزاده مصری را با ده فرمان مقایسه می‌کنند. شما با کدام یک از انیمیشن‌های دهه ۹۰ خاطره دارید؟ جای چه انیمیشن یا انیمه‌ای در فهرست خالی است؟

منبع: screenrant

سوالات متداول

از بهترین انیمه‌های دهه ۹۰ چند مورد نام ببرید؟ از بهترین انیمه‌های دهه ۹۰ می‌توان به روح درون پوسته، شاهزاده مونونوکه و پورکو روسو اشاره کرد.

غیر از دیزنی چه انیمیشن‌های خوبی در دهه ۹۰ اکران شدند؟ از مهم‌ترینشان می‌توان از شاهزاده مصری، کابوس قبل کریسمس و غول آهنی نام برد.

 بهترین بازی سولزلایک تاریخ چیه؟ میزگیم با امیدلنون ‪@omidlennon‬