آسمان آبی است، آب خیس است و همه عاشق فیلم‌های بتمن هستند و این‌ها واقعیت‌های زندگی هستند! حالا که آخرین فیلم سینمایی بتمن هم عرضه شده است، بد نیست نگاهی به بدترین تا بهترین فیلم‌های بتمن بیندازیم تا ببینیم فیلم جدید مت ریوز (Matt Reeves) کجای این لیست قرار می‌گیرد. از سال ۱۹۶۶ تا حالا نسخه‌های سینمایی مختلفی از بتمن عرضه شده است که بعضی از آن‌ها بهتر و بعضیشان بدتر بوده‌اند. اما بتمن، در این مدت ثابت کرده است که پای ثابت هالیوود است و می‌تواند از هر شکستی جان سالم به‌در ببرد. 

البته فراموش نکنید که در این لیست فقط به فیلم‌های بلند سینمایی‌ای که حول محور شخصیت بتمن ساخته شده‌‌اند می‌پردازیم. یعنی سریال‌های قدیمی، نسخه‌هایی که مستقیما به شکل دی‌وی‌دی عرضه شده‌اند و فیلم‌هایی مثل جوخه خودکشی (Suicide Squad) و فلش (Flash) جایی در این لیست ندارند.

لیگ عدالت (Justice League) – نسخه سینمایی

این فیلم مثلا باید پاسخ سینمایی برداران وارنر به فیلم‌های به‌شدت محبوب دنیای مارول از دیزنی باشد. اما ورود این ابرقهرمان دی‌سی روی پرده نقره‌ای آن‌قدرها تاثیرگذار نیست. مشکلات زیادی در این فیلم وجود داشت و تیم عملا با شکست مواجه شد. اما در کنار این‌ها، باید گفت بتمن بن افلک (Ben Affleck) در مقابل حضور او در Dawn of Justice فان و جالب هم بود. این‌جا می‌بینیم که او با آلفرد شوخی می‌کند و حتی نبردها هم کمی متفاوت‌اند. 

متاسفانه اندک لحظات به‌یادماندنی در لیگ عدالت شامل حضور شوالیه شنل‌پوش ما نمی‌شوند. با این حال، برای این‌که ببینیم بتمن پارادیمون‌ها (Parademons) را از بین می‌برد باید این فیلم را ببینم. شاید بتوان گفت که این فیلم، لذت‌بخش‌ترین کمیک‌ بوکی‌ترین بتمنی است که روی پرده آمده است. 

بتمن در برابر سوپرمن: طلوع عدالت (Batman v Superman: Dawn of Justice)

از بسیاری نظرها فیلم بتمن در برابر سوپرمن با فیلم دیگری ارتباط مستقیم دارد. آن فیلم، حدود ۲۰ سال پیش تقریبا بتمن روی پرده بزرگ را کشت! بتمن و رابین فیلم دیگری بود که تصورش از علاقه‌مندان به بتمن اشتباه بود. این دو فیلم تقریبا امتیاز یکسانی از مخاطبان در CinemaScore دریافت کردند، امتیازی مشابه فیلم‌های Catwoman و Green Lantern. درواقع، راهی که جوئل شوماخر (Joel Schumacher) با اداواطوار و نیپل خفاشی رفت، زک اسنایدر با بتمنی پیمود که دنبال خون بود.

فیلم از بسیاری جهات از لیگ عدالت بهتر است و بسیاری کارها را به‌درستی انجام می‌دهد. معرفی واندر وومن (Wonder Woman) سرگرم‌کننده است. سوالات جالبی هم درباره جایگاه سوپرمن در جهان مطرح می‌شود. 

البته بعضی از فیلم‌های لیگ عدالت بسیار هیجان‌انگیز هستند، اما برای تماشای خود بتمن، فیلم آن‌قدرها تجربه مفرحی نیست! درواقع فیلم بسیار به Man of Steel گرایش دارد. یعنی به‌جای حل مشکلات نسخه قبلی، به بزرگ‌ترین مشکلات این نسخه تکیه می‌کند.

بتمن و رابین (Batman & Robin)

دنباله جوئل شوماخر که تقریبا مجموعه فیلم‌های بتمن را نابود کرد، نمی‌توان جدی گرفت. احتمالا همه با این موضوع موافقند. اسکیت خفاشی، کارت اعتباری خفاشی، جمله‌های تک‌خطی آقای فریزر، شهر نئونی گاتهام و حتی تدوین بی‌کیفیت برای کاهش هزینه‌ها، فقط بخشی از مشکلات این فیلم بودند. با این حال به شکل عجیبی دیدن این فیلم لذت‌بخش است، این‌طور نیست؟ هر معیاری را که در نظر بگیریم، بتمن و رابین، فیلم خوبی محسوب نمی‌شود. با این حال در یک عصر بارانی پنج‌شنبه احتمالا انتخابتان B & R است نه Dawn of Justice.

اتفاقا جورج کلونی خوب از پس نقشش برآمده بود و کاملا می‌توانستیم او را در نقش بروس وین بپذیریم. اما او نتوانسته بود دوگانگی‌ای که لازمه شخصیت بتمن است را به نمایش بگذارد. البته باید منصف باشیم. بعضی از صحنه‌های آلفردِ درحال مرگ و بروس واقعا تاثیرگذار و تکان‌دهنده‌اند. اگر همین صحنه‌ها را در فیلم دیگری از بتمن می‌دیدیم احتمالا از خاطر کسی پاک نمی‌شدند. البته حداقل خود شوماخر، در آن زمان اعتراف کرد که فیلم اساسا فقط تبلغ اسباب‌بازی بوده است. پس نباید توقع خیلی زیادی هم از آن داشت.

شوالیه تاریکی برمی‌خیزد (The Dark Knight Rises)

پایانی کاملا قابل پیش‌بینی برای سه‌گانه فوق محبوب کریستوفر نولان از بتمن. شوالیه تاریکی برمی‌خیزد بیشتر از هر فیلم بتمن دیگری پر ستاره است. واکنش‌های زیادی نسبت به انتخاب‌های مختلف فیلم وجود داشت. اما اگر بخواهیم در سطح روان‌شناختی صحبت کنیم، شوالیه تاریکی برمی‌خیزد، عزمی از بروس وین را به نمایش می‌گذارد که در دیگر فیلم‌های بتمن ندیده‌ایم. می‌بینیم او کاری را انجام می‌دهد که پدرش همیشه به او می‌گفت از پسش برمی‌آید؛ که او باید یاد بگیرد چطور خودش را جمع‌و‌جور کند و شهری که دوست دارد را نجات دهد. 

از بسیاری جهات این فیلم به Batman Begins نزدیک‌تر است تا The Dark Knight و المان‌های زیادی از فیلم اول را در خود دارد و بارها به آن ارجاع می‌دهد. شوالیه تاریکی برمی‌خزید، را باید علی‌رغم تمام کاستی‌هایش یکی از بهترین فیلم‌های بتمن بدانیم. فقط این را در نظر بگیرید، که این تنها فیلمی است که در کنار دو فیلم دیگر قرار می‌گیرد تا روایت کاملی از داستان بروس وین از ابتدا تا انتها برایمان به تصویر بکشد. البته فیلم همچنان در ادامه ایده نولان از بتمن است. یعنی مسئله این است که او نماد شهر گاتهام است و مهم نیست که زیر نقاب چه کسی است.

بتمن برای همیشه (Batman Forever)

بعد از این‌که تیم برتون (Tim Burton) دو فیلم موفق بتمن ساخت و از این مجموعه خداحافظی کرد، نوبت به جوئل شوماخر رسید تا با یک شوالیه تاریکی جدید و سبکی جدید، مسئولیت بتمن برای همیشه را بپذیرد. حالا گاتهام از آن حال‌و‌هوای گوتیک بیشتر فاصله گرفت و بیشتر به تصویر همیشگی‌اش، یعنی یک کلوب شبانه شبیه شد. وال کیمر (Val Kilmer) شنل پوشید نقاب گذاشت و رابین جای درستی در فیلم پیدا کرد. 

بتمن همیشه عجیب است. البته در هالیوود امروز بیشتر یک ری‌بوت حساب می‌شود. اما در سال ۱۹۹۵ انتظار می‌رفت ادامه اکتشافات تاریک تیم برتون در شهر گاتهام و ساکنان آن باشد. مقدار کمی از آن محقق شد، اما بیشتر به‌خاطر جیم کری‌ای که در اوج بود و اجرایش و البته تامی لی جونزی (Tommy Lee Jones) که بهترین تقلید خود از جک نیکلسن را انجام می‌داد در خاطره‌ها ماندگار شد.

جوئل شوماخر حداقل با بتمن برای همیشه درخششی بزرگ در تاریکی داشت. از این نظر او باید امتیاز ویژه‌ای دریافت کند. در نهایت، این تلاشی صادقانه برای کشف بروس وین به‌عنوان یک کاراکتر است. حتی اگر نتیجه نهایی تبدیل به طرحی گیج‌کننده شده که در آخر، خود بروس وین هم فراموش می‌کند که چرا از همان اول تصمیم گرفته شوالیه تاریکی شود!

لیگ عدالت زک اسنایدر (Zack Snyder’s Justice League)

بله، برای نسخه زک اسنایدر از لیگ عدالت جایگاهی متفاوت از نسخه سینمایی لیگ عدالت در نظر گرفته‌ایم. دلیل خوبی هم برای این‌کار وجود دارد…این‌دو اساسا دو فیلم متفاوت هستند. البته که لیگ عدالت فیلمی برای مجموعه‌ای از کاراکترهاست. اما واضحا بتمن شخصیت اصلی است و در نهایت قلب، روح و عزم اوست که لیگ را متحد می‌کند. 

این بتمن کسی است که یک سفر قهرمان معنی‌دار را از سر می‌گذارند و از بتمن تلخ و تاریکی که در فیلم بتمن علیه سوپرمن می‌بینیم، به شخصیتی الهام‌بخش و رهبری امیدوار بدل می‌شود. صحنه‌ای در لیگ عدالت وجود دارد که می‌بینیم گروه برای پرواز به سمت نبرد آماده می‌شوند…در این لحظه به‌طور جدی می‌توانیم این وجه از کارارکتر بتمن را ببینیم. بتمن به آلفرد می‌گوید که باید ایمان داشت؟ این اولینش است. نسخه اسنایدر از بتمن واقعا برداشتی به‌یادماندنی و لذت‌بخش از شوالیه تاریکی ارائه می‌کند و همین فیلم را از دیگر فیلم‌های بتمن متفاوت می‌کند. 

بتمن (Batman: The Movie)

در دهه ۶۰ میلادی به‌لطف برنامه تلویزیونی موفق آدام وست (Adam West) هیچ‌کدام از ابرقهرمان‌ها نتوانستند از بتمن بزرگ‌تر شوند. فیلمی که حاصل شد، فراخوانی از گالری رژ (Rogue’s Gallery) بود که دینامیکی دوتایی را در حوالی گاتهام به‌ تصویر می‌کشید. جایی‌که تلاش می‌شد جلوی نقشه‌های شوم امثال جوکر، رادلر (The Riddler)، پنگوئن (The Penguin) و کت‌وومن (Catwoman) گرفته شود. توقف نقشه‌ای شوم و شیطانی در دهه ۶۰ به معنی ناتوانی در خلاص شدن از یک بمب عظیم، حل معماهای غیرمنطقی، اغوای بروس وین توسط زنی با لباس مبدل کت‌وومن و از این دست چیزها بود. 

مطمئنا پیش‌پا‌افتاده و مبتذل به‌نظر می‌رسد. اما قرار بود که این‌طور باشد. شاید طرفداران سرسخت بتمن از این ایده و تجسم احمقانه بتمن خوششان نیاید و آن را مسخره کنند. اما این‌کار عمدا انجام شده بود. نبوغ نسخه آدام وست را می‌شد در این دید که نه تنها تفسیری بر فرهنگ دهه ۶۰ میلادی ارائه می‌داد، بلکه مسئله ذات بتمن است؛ او کاراکتری است که باید بتواند با هر داستانی سازگار شود و به همان اندازه مسخره یا جدی باشد.

فیلم لگو بتمن (The LEGO Batman Movie)

از بسیاری جهات، این فیلم جانشین معنوی بتمن دهه ۶۰ بود. نسخه لگو فیلم شوالیه تاریکی آن‌قدر محبوب شد که تبدیل به فیلم بلند شد و به نتایج بامزه‌ای رسید.LEGO Batman، فیلمی است که توسط طرفداران و برای طرفداران بتمن ساخته شده است. این فیلم پر از تخم‌مرغ‌های عید پاک، ارجاع به دیگر فیلم‌های مطرح سینمایی بتمن و مجموعه‌ای از ارجاعات به فرهنگ پاپ است.

با این حال و باوجود چیزهای بامزه و مسخره‌ای که در طول ۱۰۴ دقیقه به نمایش گذاشته می‌شوند، لگو بتمن توانسته جوهره شخصیت بتمن، چیز‌ی‌که باعث شده بیش‌از ۸۰ سال دوام بیاورد را دنبال کند. منظورمان عدم تمایل او به تسلیم شدن حتی در برابر اتفاقات عجیب و غیرقابل حل است.

بازگشت بتمن (Batman Returns)

دنباله تیم برتون از فیلم بتمن تبدیل به دنباله‌ای بزرگ‌تر و بهتر شد که راهی به قلب طرفداران پیدا کرد و تصویری تاریک‌تر و ترسناک‌تر از شهر گاتهام به نمایش گذاشت. این‌جا نه یکی بلکه دو شخصیت سرکش در برابر بتمن می‌بینیم: The Penguin و Catwoman و در مقابل کارهایی غیربتمنی از شوالیه تاریکی سر می‌زند… اما در نهایت، فیلم بیشتر از هرچیز درباره حال‌و‌هوا و لحن دنیایی است که تیم برتون خلق می‌کند. 

شهر گاتهام، آن هم در زمان کریسمس چیزی دارد که از نظر بصری هیجان انگیز است. به‌علاوه، علاقه آشکار تیم برتون به شخصیت‌های شرورش، برخلاف Caped Crusader، اجراهای واقعا به‌یادمانی‌ای را برایمان به ارمغان آورد. نسلی برای همیشه عاشق میشل فایفر (Michelle Pfeiffer) شدند و فهمیدند آسوالد کوبلپات (Oswald Cobblepot) چقدر می‌تواند ترسناک باشد. فیلم موفق می‌شود که نشان دهد این کارکترهای سرکش، درواقع روی دیگر سکه شوالیه تاریکی هستند و نقص‌های آشکاری دارند که به مشکلاتی برای بتمن منجر می‌شوند.

بتمن (Batman)

Batman، همان فیلمی بود که همه‌چیز را تغییر داد. سال ۱۹۸۹ شروع شده بود و ساخت فیلم افتضاح uperman IV: The Quest for Peace از فرنچایز‌های سوپرمن آب پاکی را روی دست همه فیلم‌های ابرقهرمانی ریخته بود. به‌نظر می‌آمد دیگر قرار نیست فیلم‌های سوپرهیرویی ساخته شوند. اما برادران وارنر تصمیم گرفتند با کارگردانی تازه به‌نام تیم برتون شانس خودشان را امتحان کنند. استعداد بصری او و عشقش به شرورها، توانست بتمن را به پدیده‌ای تجاری و متعلق فرهنگ پاپ تبدیل کند.

این فیلم از همه فیلم‌های ابرقهرمانی که تا آن زمان ساخته شده بودند دارک‌تر بود. جذابیت احیای شوالیه تاریکی در دهه ۸۰، همراه با کمیک‌هایی مثل The Dark Knight Returns و Year One، تاثیر زیادی داشت و توانست طرفدارن این سوپر هیرو، کسانی‌که هنوز سایه بتمن آدم وست را پنجره عقبی می‌دیدند، خوشحال کند.

حضور ستاره‌ای مثل جک نیکلسون در نقش جوکر را هم فراموش نکنید. او توانست چهره‌ای متفاوت به جوکر در بتمن ببخشد و تبدیل به یکی از خاطره‌انگیزترین شرورها در زمان خودش شود. چیزی‌که بیش از یک دهه و از زمان حضور Darth Vader جایی در دنیای تصویر نداشت.

بتمن: نقاب شبح (Batman: Mask of the Phantasm)

سری انیمیشنی بتمن در ادامه فیلم برتون ساخته شد تا همه طرفداران بتمن از هر رده سنی را راضی کند. این تنها نسخه سینمایی و انیمیشنی از بتمن است که یکی از خیره‌کننده‌ترین ماجراجویی‌های شوالیه تاریکی را روی پرده می‌آورد. 

در Mask of the Phantasm، شورشی جدیدی در شهر ظاهر می‌شود و دور و اطراف گاتهام پرسه می‌زند. او باعث می‌شود تا بتمن به اشتباه به قتل اوباش شهر گاتهام متهم می‌شود. ماجراها با داستان زندگی بروس، اولین عشقش و حتی شکل گرفتن جوکر (بر اساس فیلم برتون با حضور جک نپیر) به هم بافته می‌شوند. این داستانی تاریک و گوتیک از فقدان، عشق و تراژدی است.

این فیلم از نسخه انیمیشن تلویزیونی هیجان‌انگیزتر بود. البته هنوز هم یکی از قوی‌ترین داستان‌های شوالیه تاریکی است. مهم نیست درمورد فیلم‌های سینمایی حرف می‌زنید، سریال‌ها یا هر نسخه دیگری از بتمن، قطعا این فیلم جزء بهترین‌هاست.

مرد خفاشی ۱: مرد خفاشی آغاز می کند (Batman Begins)

بعد از شکست بتمن  و رابین در سال ۱۹۷۷، بردران وارنر تلاش کردند تا جانی تازه به فرنچایز بتمن بدهند و آن را به حرکت درآورند. البته که در این مسیر با موانع و مشکلات زیادی مواجه شدند و با فیلم‌نامه‌ها و فیلم‌سازان مختلف سروکله زدند. اما در نهایت کریستوفر نولان از راه رسید و همه‌چیز سر جای خودش قرار گرفت. 

نولان، برای اولین بار روی پرده سینما نگاهی به ریشه‌های کاراکتر بتمن انداخت و به عمق کاراکتر نزدیک شد. رویکرد او واقع‌گرایی فوق‌العاده‌ای داشت و باعث شد طرفداران لودگی‌های دوران شوماخر را از یاد ببرند و بار دیگر بار دیگر شهر گاتهام و ماجراهایش را در آغوش بگیرند.

با وجود گروه بزرگ، اجراهای دوست‌داشتنی و لحظات جذاب کمیک بوکی کافی برای خوره‌های بتمن، فیلم توانست رضایت طرفداران سرسخت را جلب کند. Batman Begins، توانست جایگاه سینمایی این کاراکتر را دوباره به آن برگرداند.

بتمن (The Batman)

بتمن مت ریوز (Matt Reeves)، با فضای تاریک، پرپیچ‌و‌خم و اغلب ترسناکش از شنل‌پوش، بیشتر از آن‌که شبیه به فیلم‌های کمیک بوکی قبل از خودش باشد، یادآور فیلم‌هایی مثل محله چینی‌ها (Chinatown) و هفت (Se7en) است. فیلم در واقع ترکیبی از تریلر روانشناختی و نوآر پلیسی است. البته به این‌ها اکشن ابرقهرمانی هم اضافه شده است! این بتمن یک بلاکباستر جسورانه و پرفروش است.

رابرت پتینسون (Robert Pattinson) در نقش شوالیه تاریکی طوری نشان می‌دهد که انگار در لباس خفاشی خیلی راحت‌تر است تا در قالب بروس وین؛ و به این شکل خودش را متمایز می‌کند. اجرای پتینسون با بازی زیبا و چند لایه زویی کراویتس (Zoe Kravitz) در نقش سلینا کایل (Selina Kyle) و پل دانو (Paul Dano) به‌عنوان ردلری دیوانه، تکمیل شده است.

این فیلم حتی از سه‌گانه نولان هم تاریک‌تر می‌شود. با کمک فیلم‌برداری فوق‌العاده زیبای گرگ فریزر (Greg Fraiser) و موسیقی متن مایکل جیاکینو (Michael Giacchino)، گاتهامی بسیار بی‌روح روی پرده به نمایش در می‌آید. جایی‌که کمتر کسی حاضر است آن را برای زندگی انتخاب کند.

در حالی که این بتمن را به‌خودی‌خود یک شاهکار در نظر می‌گیریم، اما باز هم آن را در رتبه دوم این لیست قرار می‌دهیم. چون این فیلم در واقع پا روی شانه‌های شاهکاری بی‌رقیب از ۲۰۰۸ گذاشته است.

شوالیه تاریکی (The Dark Knight)

بعد از Batman Begins، شوالیه تاریکی  به سرعت به یکی از محبوب‌ترین و پرسروصداترین فیلم‌های دهه و یکی از بهترین فیلم‌های نولان تبدیل شد. این دنباله، به لطف کمپین تبلیغاتی فوق‌العاده‌اش به‌سرعت جایگاه افسانه‌ای که انتظارش می‌رفت، یعنی مورد انتظارترین فیلم تابستان آن سال را به‌دست آورد. 

در این قسمت میانی، نولان، ورق نهایی بتمن و جوکر هیث لجر را رو کرد و به این پرداخت که چگونه ورود یک نقاب‌دار بر شهر گاتهام و ساکنینش تاثیر می‌گذارد. در واقع، شوالیه تاریکی محصول سخنرانی گوردون در انتهای Begins است. در همین حال، لازم است بروس با چیزهایی که باید برای بتمن بودن فدا کند کنار بیاید. 

در شوالیه تاریکی با فیلمی کامل و پرداخت‌شده سروکار داریم که رشته پلات‌های مختلفی در آن وجود دارد… همه آن‌ها آرام‌آرام به هم بافته می‌شوند و ما را به سمت یک اوج با شکوه می‌برند.

جمع‌بندی

شوالیه تاریکی از آن ابرقهرمان‌هایی است که هر شهری به آن‌ها نیاز دارد. شاید شما هم وقتی بچه بودید، وقتی قبل از خواب می‌خواستید پتو را روی سر خودتان بکشید به این فکر می‌کردید که شاید این‌جا هم مردی با شنل سیاه و نقاب خفاشی در کوچه پس‌کوچه‌های شهر می‌چرخد تا این شهر و مردمش را نجات دهد…

شاید حالا از آن رویای کودکی فاصله زیادی گرفته باشیم، اما هنوز هم بدمان نمی‌آید در دنیای سینما چندساعتی خودمان را غرق دیدن شهری کنیم که هرچند حال و روز خوشی ندارد، اما در پشت صحنه، قهرمان شنل‌پوشی هست تا به دادش برسد. اگر شما هم همین حس را دارید، برای دوباره دیدن فیلم‌های بتمن و دیدن نسخه‌های قدیمی‌تر می‌توانید از این لیست استفاده کنید.