انیمیشن «درون و بیرون ۲» با فتح گیشه‌های جهانی به یک پدیده بدل شده است. این انیمیشن با کسب عنوان پرفروش‌ترین آخر هفته‌ی افتتاحیه‌ی سال ۲۰۲۴ و دستیابی به جایگاه دومین فیلم پرفروش انیمیشن افتتاحیه پس از «شگفت‌انگیزان ۲»، به‌احتمال قریب به یقین برای دومین هفته‌ی متوالی در صدر جدول پرفروش‌ترین فیلم‌های جهان قرار خواهد گرفت. با وجود فاصله‌ی نه‌ساله از اکران قسمت نخست، داستان فیلم تنها دو سال بعد از وقایع فیلم اصلی روایت می‌شود. در این برهه‌ی زمانی، رایلی وارد دوران بلوغ شده و احساسات جدیدی همچون اضطراب، حسادت، خجالت و کسالت به جمع شادی، غم، ترس، خشم و انزجار می‌پیوندند.
همانند تمام آثار پیکسار، انیمیشن درون بیرون ۲ مملو از اشارات ظریف و سرگرم‌کننده (ایستر اگ) است که نه‌تنها به فیلم‌های پیشین این استودیوی پویانمایی ارجاع میدهد، بلکه دنیای گسترده‌تر فرهنگ عامه را نیز در بر می‌گیرد. در نگاه اول، بسیاری از این اشارات به‌سادگی قابل‌تشخیص هستند. بااین‌حال، درون بیرون ۲ مملو از ارجاعات دقیق و هوشمندانه به چهره‌های شاخصی همچون استیو جابز، پیشینه‌ی غنی انیمیشن دوبعدی و حتی عناوین شناخته‌شده‌ای مانند بازی «سوپر اسمش براز» است. در این مقاله، به بررسی ده مورد از این اشارات ظریف که ممکن است در جریان تماشا از دید مخاطب پنهان مانده باشند، همراه با کندوکاو در معانی عمیق‌تر نهفته در پشت آنها خواهیم پرداخت.
۱۰. گرامیداشت بینگ بانگ در اتاق جوی
«بینگ بانگ» (با صداپیشگی ریچارد کیند) یکی از شخصیت‌های فرعی برجسته انیمیشن سینمایی «درون و بیرون ۱» بود. دوست خیالی رایلی به سرعت به محبوبیت دست یافت و فداکاری قهرمانانه او در اواخر بخش دوم، که باعث محو شدنش از خاطرات رایلی می‌شود، بی‌شک یکی از لحظات به‌یادماندنی و تأثیرگذار فیلم اول است. هرچند مخاطبان در فیلم اول شیفته‌ی او شدند، اما بازگشت او در دنباله دوم می‌توانست تأثیر احساسی اثر را تحت‌الشعاع قرار دهد. در نتیجه، استودیو پیکسار روشی هنرمندانه برای ادای احترام به این شخصیت دوست‌داشتنی پیدا کرد.
جوی او را به‌خاطر سپرده است
اگر درست پیش از به صدا درآمدن زنگ هشدار بلوغ رایلی و هنگامی که پنج احساس اصلی در خواب هستند، به گوشه اختصاصی «جوی» در کنار تخت‌خوابش دقت کنید، شکلی آشنا را تشخیص می‌دهید. یک اوریگامی به شکل «بینگ بانگ» در آنجا قرار دارد. این اوریگامی به طرز قابل‌توجهی شبیه به فرم مکعبی او در فیلم اول، هنگام گذر از مرحله تفکر انتزاعی است. شاید رایلی دیگر خاطره‌ای از «بینگ بانگ» نداشته باشد، اما «جوی» هنوز به یاد اوست، به این معنا که بخشی از او همچنان در وجود رایلی زنده است.
۹. گروه پسرانه ۴*Town از انیمیشن قرمزشدن (Turning Red)
در شب پیش از عزیمت رایلی به اردوی اولیه‌ی هاکی و درست لحظاتی قبل از ورود احساسات جدید به ذهن او، می‌توان پوستری آشنا را در پس‌زمینه مشاهده کرد. این پوستر متعلق به گروه پسرانه‌ی ۴تاون است که نقشی پررنگ در انیمیشن «قرمزشدن» از استودیو پیکسار ایفا میکند. با درنظرگرفتن ماهیت تمثیلی هر دو انیمیشن «درون و بیرون» و «قرمزشدن» درباره‌ی دوران بلوغ دختران جوان، وجود پوستر ۴تاون بسیار به‌جا و مناسب به نظر می‌رسد.
سلیقه‌ی موسیقایی نوستالژیک رایلی
پوستر ۴تاون نکات جالبی را درباره‌ی شخصیت رایلی برای ما آشکار میکند. انیمیشن «قرمزشدن» در سال ۲۰۰۲ روایت می‌شود و در همان دنیایی جریان دارد که انیمیشن «درون و بیرون» در سال ۲۰۱۵ در آن اتفاق می‌افتد. بدین معنا که گروه ۴تاون حتی یک سال پیش از تولد رایلی نیز وجود داشته است.
این امر نشان میدهد که گروه ۴تاون در «درون و بیرون ۲» یک گروه ترند و به‌روز به‌حساب نمی‌آید، بلکه یک گروه قدیمی با حس نوستالژیک است. براین‌اساس، یا رایلی به موسیقی‌ای علاقه‌مند است که پیش از تولدش محبوب بوده (که البته این موضوع دورازذهن نیست) و یا گروه ۴تاون همچنان یک گروه محبوب و پرطرفدار است و تمامی اعضای آن پس از گذشت این همه سال همچنان با هم فعالیت می‌کنند. هر دو سناریو برای ما قابل‌قبول و جذاب هستند.
۸. لنی، دوربین دو چشم از فرنچایز داستان اسباب‌بازی (Toy Story)
در ابتدای انیمیشن «Inside Out 2»، جوی (تجسم احساس شادی) مونولوگی بیان میکند که در آن به تحولات رایلی و احساساتش از زمان فیلم اول تا به امروز اشاره میکند. احساسات غم، خشم، ترس و انزجار، جزایر در حال تغییر شخصیت رایلی را نظاره‌گر هستند. شادی برای غم، یک دوربین دو چشم به ارمغان می‌آورد تا جزیره کوچک‌شده‌ی خانواده را که حالا تحت‌الشعاع جزیره دوستی قرار گرفته، نشانش دهد. همه طرفدار پروپاقرص پیکسار یا حتی مخاطبان بسیار باهوش و نکته‌سنج، این دوربین دو چشم را به سریعاً خواهند شناخت؛ چرا که این دوربین همان لنی از فرنچایز موفق «داستان اسباب‌بازی» است.
شخصیتی ماندگار در حاشیه‌ی «داستان اسباب‌بازی»
لنی اولین‌بار در «داستان اسباب‌بازی» به‌عنوان یک دوربین دو چشم کوکی معرفی شد. دوربینی که اسباب‌بازی‌های اتاق اندی از آن برای مشاهده‌ی فواصل دور استفاده می‌کردند. مانند حیاط خانه‌ی سید در فیلم اول یا زمانی که باز شاهد ربوده شدن وودی در «داستان اسباب‌بازی ۲» بود. صداپیشه‌ی لنی انیماتور فقید برجسته‌ی استودیو پیکسار، مرحوم جو رانفت، بود که در سال ۲۰۰۵ درگذشت.
نقش لنی در «داستان اسباب‌بازی» تنها شامل یک دیالوگ بود و در «داستان اسباب‌بازی ۲» صحبتی نداشت. او همچنین تنها در مونتاژ ابتدایی «داستان اسباب‌بازی ۳» به طور خلاصه دیده شد، چرا که جزو اسباب‌بازی‌هایی بود که در فاصله بین فیلم‌ها اهدا شده بود. بااین‌حال، برای طرفداران دیدن دوباره‌ی لنی حتی برای لحظه‌ای کوتاه قطعاً لذت‌بخش بود.
۷. حضور جاودانه و بازگشت جان رتزنبرگر به پیکسار در درون و بیرون ۲
نام جان رتزنبرگر، بازیگر و صداپیشه کهنه‌کار، با استودیو پیکسار گره‌خورده است. وی پس از خلق شخصیت به‌یادماندنی هَم در «داستان اسباب‌بازی»، به عنصری جدایی‌ناپذیر از آثار پیکسار تبدیل شد. تا جایی که صدایش در تمامی فیلم‌های بلند بعدی این استودیو، نقشی هرچند کوتاه، ایفای نقش کرد.
این حضور مستمر حتی در انیمیشن «ماشین‌ها» با رویکردی طنزآمیز و پر کنایه به تصویر کشیده شد. در این اثر، شخصیت مک (با صدای رتزنبرگر) در حال تماشای مجموعه‌ای از تقلیدهای ماشینی از فیلم‌های پیکسار است. او در انتهای سکانس با لحنی کنایه‌آمیز از اینکه از یک صداپیشه در فیلم‌های متعدد استفاده می‌شود شکایت میکند. در دنباله‌ی انیمیشن موفق «درون و بیرون»، رتزنبرگر بار دیگر در نقش فریتز را ایفا میکند. کارگری که در انتهای قسمت اول که برای نصب کنترلر جدید آمده بود.
پایان یک سنت: غیبت رتزنبرگر در آثار اخیر پیکسار
با اکران انیمیشن «لوکا» در سال ۲۰۲۱، سنت حضور همیشگی رتزنبرگر در آثار پیکسار متوقف شد. این اولین‌بار در تاریخ استودیو بود که از صدای این صداپیشه باسابقه در هیچ نقشی، حتی نقشی کوچک، استفاده نمی‌شد.
غیبت رتزنبرگر در انیمیشن‌های بعدی پیکسار همچون «قرمزشدن»، «لایت‌یر» و «المنتال» نیز ادامه یافت. بااین‌حال، نکته قابل توجه صداپیشگی وی در انیمیشن شانس «LUCK» محصول اورجینال Apple TV+ است. این انیمیشن توسط اسکای‌دنس انیمیشن، تحت سرپرستی جان لستر (رئیس سابق پیکسار) ساخته شده است. لستر همان کسی بود که رتزنبرگر را برای صداپیشگی در «داستان اسباب‌بازی» و فیلم‌های بعدی انتخاب کرد. تا زمانی که لستر به دلیل اتهامات آزار و اذیت در محل کار، از پیکسار و استودیو انیمیشن دنیای دیزنی استعفا داد.
دلایل توقف همکاری رتزنبرگر با پیکسار به‌صورت رسمی اعلام نشد. این مسئله می‌توانست انتخاب شخصی وی به نشانه‌ی وفاداری به لستر یا صرفاً عدم وجود نقش مناسب برای وی در آثار بعدی استودیو باشد. بااین‌حال، بازگشت او در «درون و بیرون ۲» نشان از تجدید همکاری با پیکسار دارد. عملکرد موفق این انیمیشن در گیشه، شاید بتواند تا حدودی اعتقاد به خوش‌یمنی حضور رتزنبرگر در آثار پیکسار را تایید کند.
۶. شماره پیراهن رایلی: ادای احترامی پنهان به تاریخچه پیکسار
در صحنه آغازین انیمیشن که رایلی مشغول بازی هاکی است، شماره پیراهن او، عدد ۲۸، به چشم می‌خورد. این عدد اشاره‌ای هوشمندانه به این نکته است که «Inside Out 2» بیست و هشتمین انیمیشن بلند استودیوی پیکسار به شمار میرود. پیش از این، استودیوی پیکسار در انیمیشن «ماشین‌ها» نیز از شماره پیراهن یک ورزشکار برای ارجاع به موضوعی خاص استفاده کرده بود.
شماره مسابقه «لایتنینگ مک‌کوئین» در این انیمیشن ۹۵ است. این عدد، سال ۱۹۹۵ را تداعی میکند، سالی که در آن اولین انیمیشن بلند استودیو پیکسار با عنوان «داستان اسباب‌بازی» به روی پرده سینماها رفت. جالب است بدانید بر اساس تیزر تریلر اولیه با تصاویری از نسخه‌های ابتدایی فیلم، استودیو در ابتدا قصد داشت شماره ۸۶ را به مک‌کوئین اختصاص دهد. بااین‌حال، این شماره بعداً به شخصیت منفی اصلی فیلم، «چیک هیکس» تعلق گرفت. شماره ۸۶ نیز اشاره‌ای به سال اکران اولین فیلم کوتاه پیکسار یعنی «Luxo Jr» داشت.
تغییری در لحظات پایانی
اگرچه «Inside Out 2» اکنون به‌عنوان بیست و هشتمین انیمیشن بلند پیکسار شناخته می‌شود، اما این مسئله تحولی نسبتاً جدید است. در ابتدا قرار بود این فیلم، بیست و نهمین انیمیشن استودیو باشد. بااین‌حال، در اکتبر ۲۰۲۳ اکران فیلم «الیو» (که قرار بود بیست و هشتمین انیمیشن باشد) با یک سال تأخیر از تاریخ ۱ مارس ۲۰۲۴ به ۱۲ ژوئن ۲۰۲۵ موکول شد. این جابجایی در جدول اکران، انیماتورهای پیکسار را ملزم کرد تا یک اصلاح دقیقه آخری در شماره پیراهن رایلی در «Inside Out 2» از ۲۹ به ۲۸ اعمال کنند. این تغییر ایجاد شد تا جایگاه جدید این فیلم با تاریخچه اکران‌های پیکسار مطابقت داشته باشد.
۵. گاوصندوق ذهن رایلی، A113 عنصر ثابت در انیمیشن‌های پیکسار
سه ایستراگ بعدی همگی از یک سکانس نشأت می‌گیرند. هنگامی که اضطراب بر پنج احساس اصلی غلبه میکند، آنها در گاوصندوقی تاریک در کنار عمیق‌ترین رازهای او مهر و موم می‌شوند. شماره گاوصندوقی که در آن زندانی شده‌اند A113 است.
علاقه‌مندان به فیلم‌های پیکسار از زمان داستان اسباب‌بازی‌ها این کد را در تمام فیلم‌های پیکسار دیده‌اند. این کد، فراتر از پیکسار، فیلم‌های بسیاری را به هم پیوند میدهد. چرا که اشاره‌ای است به شماره کلاس درس انیمیشن شخصیت و گرافیک در مؤسسه هنرهای کالیفرنیا (CalArts)، جایی که بسیاری از انیماتورها و بنیانگذاران پیکسار در آن تحصیل کرده‌اند.
یک ایستراگ فراتر از مرزها
استفاده از A113 به‌عنوان ایستراگ اولین بار توسط Brad Bird، کارگردان برجسته انیمیشن‌های «The Incredibles» و «راتاتویی» و در قسمتی از مجموعه تلویزیونی «Family Dog» انجام شد. او سپس این کد را به قسمت‌هایی از «سیمپسون‌ها» که کارگردانی کرده بود، افزود.
برد بعداً این کد را به انیمیشنی از دیزنی به نام «The Brave Little Toaster» وارد کرد و از آن زمان به بعد، این کد در تمام فیلم‌های پیکسار استفاده شده است. از پلاک ماشین مادر اندی در «داستان اسباب‌بازی‌ها» گرفته تا فرمان مخفی برای خلبان خودکار در «وال-ای» و سالن دادگاه در ابتدای انیمیشن «بالا». فیلم‌های دیگری که از این کد استفاده کرده‌اند عبارتند از «ماموریت: غیرممکن – پروتکل شبح»، «Klaus» و «دکتر هو».
۴. بلافی: کنایه به نمادهای نیکلودئون و درخشش یکی از ستارگان دیزنی پلاس
دو شخصیت درون ذهن رایلی جای خوش کرده‌اند. شخصیت اول، بلافی (با صداپیشگی ران فانچز)، مجری یک برنامه تلویزیونی پیش‌دبستانی با انیمیشن دوبعدی است. بلافی به مثابه کنایه‌ای آشکار از سوی دیزنی به رقیب دیرینه‌اش، نیکلودئون، و سریال‌های محبوب کودکانشان مانند «Blue’s Clues» و «Dora: The Explorer» تلقی می‌شود. همچنین، نام بلافی ممکن است یادآور برنامه محبوب کودکان «بلویی» باشد که به یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های سرویس استریم دیزنی پلاس تبدیل شده است.
بلوفی اولین در پیکسار
حضور بلافی در کنار دستیار وفادارش پاچی (ترکیبی از کوله پشتی و نقشه دورای کاوشگر) در انیمیشن سینمایی «درون و بیرون ۲» نشان‌دهنده اولین حضور شخصیت‌های دوبعدی در یک فیلم پیکسار به شمار میرود.
استودیوی پیکسار به‌عنوان پیشگام فیلم‌های انیمیشن سه‌بعدی رایانه‌ای، صنعت سرگرمی را برای همیشه متحول ساخت. اکنون، استودیوی انیمیشن دیزنی عمدتاً بر تولید انیمیشن‌های رایانه‌ای تمرکز دارد. بااین‌حال، این استودیو هرگز تمایلی نداشته که به‌عنوان نابودگر انیمیشن دوبعدی شناخته شود و همواره برای حفظ این میراث تلاش کرده است. آنها اولین بار با انیمیشن کوتاه «Night and Day» دست به تجربه زدند، اما حضور بلافی در «درون و بیرون ۲» را می‌توان اولین حضور یک شخصیت دوبعدی در یک فیلم بلند این استودیو قلمداد کرد.
۳. ارجاعات به فاینال فانتزی و کینگدام هارتس در شخصیت لنس اسلش‌بلید در درون و بیرون ۲
یکی از شخصیت‌های جالب توجه در ضمیر ناخودآگاه رایلی، لنس اسلش‌بلید (Yong Yea) است. شخصیتی از یک بازی ویدیویی که رایلی سابقاً به او علاقه داشته. لنس یادآور قهرمانان الهام‌گرفته از انیمه در بازی‌های ویدیویی مانند کلود استرایف از فاینال فانتزی ۷ است. نکته قابل تأمل این است که به‌احتمال زیاد، علاقه یا وابستگی رایلی به این شخصیت در خلال بازی‌های مبارزه‌ای شبیه به سوپر اسمش بروز. یا استریت فایتر شکل گرفته است.
حضور کلود در مجموعه بازی‌های سوپر اسمش بروز. به سال ۲۰۱۵ بازمی‌گردد. همان سالی که انیمیشن «درون و بیرون» برای اولین بار به نمایش درآمد. علاوه بر این، کلود در مجموعه بازی‌های کراس‌اور کینگدم هارتز، که تلفیقی از شخصیت‌های فاینال فانتزی و دیزنی است، حضور پیدا کرده است. این موضوع، دنیای گسترده‌تری ایستر اگ‌ها را برای درون و بیرون ۲ پیش روی ما قرار میدهد.
جهانی گسترده‌تر
مجموعه کینگدم هارتز با برقراری ارتباط میان فرنچایزهای مختلف دیزنی، الگویی مشابه با مفهوم چندجهانی (مولتی‌ورس) را ارائه میدهد. دنیایی که مخاطبان به واسطه فیلم‌های ابرقهرمانی به خوبی با آن آشنا هستند. این امر، امکانِ کراس‌اور گسترده نه‌تنها بین انیمیشن‌های دیزنی بلکه با شخصیت‌های فاینال فانتزی را نیز فراهم می‌سازد. کینگدم هارتز ۳ شامل دنیاهایی بر اساس داستان اسباب‌بازی و شرکت هیولاها دو تا از معروف‌ترین محصولات پیکسار بود. حضور لنس اسلش‌بلید دستاوردی دلپذیر در سابقه دیزنی با کینگدم هارتز به شمار میآید و اکنون بسیاری از طرفداران امیدوار به حضور او در کینگدم هارتز ۴ هستند.
۲. احساس «کسالت» در ابتدا قرار بود در قسمت اول انیمیشن حضور داشته باشد
انیمیشن «Inside Out 2» شاهد معرفی چهار احساس جدید به همراه اشاره‌ای گذرا به احساس «نوستالژی» (Nostalgia) است. یکی از این احساسات جدید، «کسالت» (Ennui) است که با صداپیشگی Adèle Exarchopoulos به روی پرده میآید. «کسالت» خود را تجسم مفهوم «بی‌حوصلگی» معرفی میکند و از نظر شخصیت‌پردازی، شباهت‌هایی به یک نوجوان بی‌انگیزه دارد. این احساس با بی‌خیال نشان دادن ظاهری رایلی، نقشی مکمل را ایفا میکند و در تقابل جالبی با «اضطراب» (Anxiety) قرار می‌گیرد. «کسالت» شخصیتی سرگرم‌کننده و جدید است. اما جالب است بدانید که حضور او در نسخه اولیه‌ی انیمیشن «Inside Out» نیز در نظر گرفته شده بود.
«کسالت» تغییرات زیادی را متحمل شد
فیلمنامه‌ی اولیه‌ی انیمیشن «Inside Out» شامل طیف وسیعی از ۲۷ احساس در مراحل مختلف توسعه بود که در نهایت به پنج احساس کلیدی محدود شد. یکی از این احساسات اولیه، «کسالت» بود که با جنسیت مذکر در نظر گرفته شده بود.
گرچه که انوی هرگز به مرحله استوری برد بازنگشت، اما صحنه‌های حذف شده در این مرحله بعداً در مرحله در قالب ویژگی‌های اضافی نسخه‌های خانگی فیلم و دیزنی پلاس به نمایش در آمد.
درست است که انوی در فیلم اول اقبال حضور پیدا نکرد، اما وقتی زمان حضورش در این فرنچایز فرا رسید، توانست با اندکی تغییرات و بازنگری، به یک شخصیت مکمل فوقالعاده تبدیل شود.
۱. تبلیغات اپل در سال ۱۹۸۴ و ادای احترام به استیو جابز
یکی از ارجاعات ظریف اما عمیق در انیمیشن «درون و بیرون ۲» پارودی بر تبلیغ مشهور «۱۹۸۴» شرکت اپل در رویداد سوپر باول است. در این فیلم، شخصیت «اضطراب» به شیوه‌ای یادآور «برادر بزرگ» بر روی صفحه‌ای عظیم در یک محیط اداری به نمایش درمی‌آید. این فضا، نمایانگر تخیلات رایلی است که به مرکزی برای پیش‌بینی و کنترل افراطی مشکلات آتی تبدیل شده است.
اشاره به رمان برجسته «۱۹۸۴» اثر جورج اورول، به خودی خود کنایه‌ای قابل توجه است. بااین‌حال، این صحنه ابعاد دیگری به تاریخ پیکسار می‌بخشد. در واقع، این صحنه به نظر می‌رسد ادای احترامی مستقیم به یکی از بنیانگذاران فقید این شرکت، استیو جابز، باشد.
تبلیغی که زمینه‌ساز پیدایش پیکسار شد
«۱۹۸۴» عنوان کمپین تبلیغاتی‌ای است که کامپیوتر شخصی شرکت اپل، مکینتاش، را به جهانیان معرفی کرد. این تبلیغ به کارگردانی ریدلی اسکات، به طور استراتژیک در سال ۱۹۸۴ و در کوارتر سوم سوپر باول شماره ۱۸ به روی آنتن رفت. در این اثر، دونده‌ای زن بدون نام (با بازی آنیا میجر) با لباس رنگارنگ به تصویر کشیده می‌شود که در دنیایی خاکستری و بی‌روح می‌دود و به سمت صفحه‌ای بزرگ با چهره‌ای ناشناس حرکت میکند.
در جریان تبلیغات فواصل سوپر باول ۱۹۸۴، تصویری به یادماندنی خلق شد: زنی با پرتاب یک پتک بزرگ با سرِ برنجی، صفحه نمایشی را در هم می‌شکند. این تبلیغ نماد تمایز رایانه‌های مکینتاش از یکنواختی رایج در بازار و نویدبخش تغییر دنیای رایانه‌های شخصی بود. این آگهی تلویزیونی نه‌تنها به یکی از مشهورترین تبلیغات تاریخ سوپر باول، بلکه به یکی از برترین تبلیغات ساخته‌شده تا به امروز تبدیل شده است.
استیو جابز، نیروی محرکه‌ی نوآوری، یک سال بعد، در ۱۹۸۵، از شرکت اپل کنار گذاشته شد. بااین‌حال، روحیه‌ی کارآفرینی او همچنان پابرجا ماند. در سال ۱۹۸۶، جابز با خریداری بخش رایانه از جرج لوکاس، خالق نرم‌افزار پیکسار، این گروه را به‌عنوان یک شرکت مستقل به نام پیکسار تأسیس کرد.
در سال ۲۰۰۶، استیو جابز با فروختن پیکسار به مبلغ بیش از ۷ میلیارد دلار به شرکت والت دیزنی، فصل جدیدی را در حرفه‌ی خود رقم زد. وی در زمان معامله با سهام ۷ درصدی به بزرگ‌ترین سهامدار فردی دیزنی تبدیل شد. این سهام پس از درگذشت جابز در سال ۲۰۱۱ به همسرش، لارین پاول جابز، منتقل شد. هرچند استیو جابز دیگر در میان ما نیست، اما میراث او نه‌تنها در استودیوی پیکسار و انیمیشن‌های تحسین‌شده‌ی آن، بلکه در ارجاع مستقیم انیمیشن «درون و بیرون ۲» به یکی از نمادین‌ترین دستاوردهای او در عرصه‌ی فرهنگ عامه، فراتر از دنیای پیکسار، زنده است.
منبع: movieweb
خاطرات گیمرهای دهه هفتاد و هشتاد | میزگیم نوستالژی با گلخان و شایان
نظرات