گاهی اوقات تصور اینکه تقریبا ۳۰ سال از عرضه اولین کنسول پلی استیشن می‌گذرد، دشوار است. گیمرهای دهه ۹۰ معمولا شاهد رقابت دو کنسول اصلی بودند: نینتندو و سگا. در آن زمان، سونی بیشتر به خاطر تولید پخش‌کننده نوار واکمن معروف بود. سپس، این شرکت تصمیم گرفت با ساخت CD-ROM برای کنسول Super Nintendo، با این غول بازی‌سازی همکاری کند. زمانی که نینتندو تصمیم به قطع همکاری گرفت، سونی با جاه‌طلبی تمام، کنسول خود را توسعه داد.

با توجه به معرفی کنسول پلی استیشن ۵ پرو و همچنین گذشت سه دهه از عرضه اولین کنسول شرکت سونی، وقت آن است که به گذشته نگاهی بیندازیم و کنسول‌های پلی استیشن را رتبه‌بندی کنیم.

PlayStation Vita (2011) 

پلی استیشن ویتا آخرین حضور جدی سونی در بازار کنسول‌های دستی بود

پلی ‌استیشن ویتا (PlayStation Vita) با قابلیت اتصال به اینترنت و پشتیبانی از بازی‌های دیجیتال و فیزیکی عرضه شد. ویتا همچنین از فناوری‌های لمسی در جلو و عقب دستگاه بهره می‌برد و امکان تجربه بازی‌های مبتنی بر حسگر حرکتی را نیز فراهم می‌کرد. این کنسول به عنوان جانشین PSP معرفی شد و بازی‌هایی با کیفیت بالا و گرافیک چشم‌گیری را در مقایسه با دیگر کنسول‌های دستی ارائه داد. پلی استیشن ویتا با دو آنالوگ، صفحه نمایش لمسی ۵ اینچی OLED و پد لمسی، آماده بود تا موفقیت‌های PlayStation Portable یا PSP را تکرار کند. با اینکه در ابتدا فروش خوبی داشت، عوامل مختلفی جلوی موفقیت تجاری آن را گرفت. این سیستم با قیمت ۲۳۰ پوند/۲۵۰ دلار عرضه شد و همین موضوع، واکنش‌های منفی زیادی را برای سونی به همراه داشت. سپس توسعه‌دهندگان دچار سردرگمی شدند و از ساخت بازی‌های مستقل یا AAA برای آن خودداری کردند. این کنسول در بازاری به شدت رقابتی عرضه شد. علاوه بر نینتندو، ویتا همچنین باید با گوشی‌های هوشمند قدرتمند که قادر به اجرای بازی‌های بزرگ‌تر و بهتر بودند، رقابت می‌کرد. بسیاری می‌گویند که سونی کنسول پلی استیشن ویتا را خیلی دیر عرضه کرد. طبق گزارشات، سونی حدود ۱۶ میلیون دستگاه ویتا به فروش رساند، اما در سال ۲۰۱۹ تولید آن را متوقف کرد. علیرغم مشخصات قوی، ویتا به یک شکست هشداردهنده برای سونی بود.

PlayStation 3 (2006)

پلی استیشن ۳ شاید تنها کنسول خانگی سونی بود که نتوانست بخش زیادی از بازار را به خود اختصاص دهد

پلی‌استیشن ۳ (PlayStation 3) یک کنسول بازی خانگی نسل هفتمی است که توسط شرکت سونی در سال ۲۰۰۶ معرفی شد. این کنسول با پردازنده قدرتمند سل (Cell) و پشتیبانی از گرافیک پیشرفته، قابلیت اجرای بازی‌های با کیفیت را داشت و از دیسک‌های Blu-ray برای اجرای بازی‌ها و فیلم‌ها استفاده می‌کرد. پلی‌استیشن ۳ با پشتیبانی از اینترنت، امکان دانلود بازی‌ها، به‌روزرسانی‌ها و انجام بازی‌های آنلاین، تجربه‌ای جدید و منحصربه‌فرد را ارائه داد. همچنین، این کنسول با هارد دیسک قابل تعویض، پشتیبانی از خروجی HDMI و کنترلر بی‌سیم DualShock 3 به یکی از مهم‌ترین کنسول‌های نسل خود تبدیل شد. طراحی کلی پلی ‌استیشن ۳، تفاوت زیادی با دو مدل قبلی خود داشت و به‌طور گسترده‌ای به ‌عنوان جوجه اردک زشت کنسول‌های خانگی سونی شناخته می‌شد.

این کنسول از عرضه و لانچ فاجعه‌آمیری رنج برد. قیمت‌گذاری عجیب و غریب (۴۰۰ دلار) برای مدل پایه، معرفی بد در رویداد E3 و لاین‌آپ ضعیف در چند سال ابتدایی، موجب شکست غیر قابل اجتناب این کنسول شد. با این حال، درایو دیسک Blu-ray با بسیاری از دی‌وی‌دی‌های پلی استیشن ۲ سازگاری داشت و نه تنها در را برای ساخت بازی‌های بزرگ‌تر و زیباتر باز کرد، بلکه راهی جدید برای خلق تجربه‌های سینمایی با دامنه داستان‌گویی و موسیقی‌های پیشرفته‌تر بود. این نسل فرنچایزهای انحصاری زیادی را برای اولین بار معرفی کرد که تبدیل به نمادی برای برند پلی استیشن شدند. بازی‌هایی مانند Uncharted و The Last of Us، توانستند تا حد زیادی، این کنسول را از منجلاب بیرون بکشند. زمانی که سونی پلی استیشن ۳ اسلیم و سوپر اسلیم را عرضه کرد، ظاهر آن را تا حد زیادی تغییر داد و به همین دلیل، فروش آن افزایش پیدا کرد. البته سونی برای رسیدن به این هدف، مجبور شد از خیر ویژگی بکوارد بازی‌های پلی استیشن ۲ بگذرد.

PSP (2005)

کنسول PSP بهترین کنسول دستی تاریخ شرکت سونی به حساب می‌آید

پلی‌استیشن پورتابل (PSP) یک کنسول بازی دستی بود که توسط شرکت سونی در سال ۲۰۰۴ معرفی شد. این کنسول با صفحه نمایش بزرگ ۴.۳ اینچی و قابلیت اجرای بازی‌های سه‌بعدی، پخش ویدیو، موسیقی و وب‌گردی، تجربه‌ای چندرسانه‌ای را به صورت قابل حمل ارائه می‌داد. PSP از دیسک‌های UMD برای اجرای بازی‌ها و فیلم‌ها استفاده می‌کرد و با قابلیت اتصال به اینترنت و شبکه پلی ‌استیشن، امکان دانلود محتوا و انجام بازی‌های آنلاین را فراهم می‌ساخت. این کنسول به دلیل توان پردازشی بالا و قابلیت‌های چندمنظوره، از محبوب‌ترین کنسول‌های دستی زمان خود بود. کنسول PSP حرکت جسورانه سونی برای ورود به بازار کنسول‌های دستی بود؛ عرصه‌ای که مدت‌ها تحت سلطه نینتندو قرار داشت.

این شرکت همچنین روی Universal Media Disc قمار کرد که می‌توانست فیلم‌ها و بازی‌ها را با کیفیت کنسول‌های خانگی اجرا کند. این امر باعث صفحات بارگذاری طولانی شد، اما به گیمرها یک پلی استیشن ۲ قابل حمل را تحویل داد. این کنسول در طول چرخه عمر خود، شاهد فروش بالایی بود و عناوین زیادی برای آن توسعه یافتند. اکثر بازی‌های مهم این کنسول، اسپین‌آف‌های فرنچایزهای بزرگ بودند: Crisis Core: Final Fantasy VII، Killzone: Liberation، God of War: Ghost of Sparta و Metal Gear Solid: Peace Walker، از جمله این عناوین هستند. این کنسول آنالوگ نداشت و همین موضوع کار را برای سازندگان سخت می‌کرد. همچنین چندین مدل جدید از PSP عرضه شد که PSP Street و PSP Go نام داشتند.

PS1 (1994)

همه چیز با کنسول پلی استیشن ۱ آغاز شد

پلی‌استیشن ۱ (PlayStation 1) که به اختصار با نام PS1 شناخته می‌شود، اولین کنسول بازی خانگی شرکت سونی بود که در سال ۱۹۹۴ عرضه شد و به یکی از پرفروش‌ترین و تاثیرگذارترین کنسول‌های تاریخ تبدیل گشت. این کنسول تجربه‌ای جدید و جذاب را در دنیای بازی‌های ویدیویی ارائه داد. پلی ‌استیشن ۱ همچنین با کنترلر DualShock و پشتیبانی از حافظه خارجی (Memory Card)، استانداردهای جدیدی را در صنعت بازی‌سازی معرفی کرد. برای بسیاری از افراد، راه‌اندازی پلی استیشن ۱ نشان‌دهنده انقلاب و تغییر جهت صنعت از بازی‌های خانوادگی به سمت بازی‌های جدی و بزرگسالانه بود. کارتریج‌ها از بین رفتند و پلی ‌استیشن ۱ از سی‌دی‌هایی استفاده می‌کرد که مقرون به صرفه‌تر بودند و می‌توانستند با سرعت بسیار بیشتری به تولید انبوه برسند. همچنین، این کنسول می‌توانست گرافیک سه‌بعدی و چند ضلعی را به گونه‌ای پردازش کند که نینتندو ۶۴ یا سگا ساترن نمی‌توانستند به آن کیفیت برسند.

این دستگاه تا حد زیادی موفق‌ترین کنسول ۳۲ بیتی زمان خود بود به طور ناگهانی، بازی‌های ویدیویی را برای افرادی که تا پیش از آن گیمر نبودند، به سرگرمی جذابی تبدیل کرد. این کنسول خط تولید نسبتا ضعیفی داشت، اما بازی‌های فوق‌العاده‌ای را در اختیار گیمرها قرار داد. این عناوین عبارت بودند از Tekken، Crash Bandicoot، Metal Gear Solid، Gran Turismo و Resident Evil. کنترلر کنسول هم دقت و زیبایی DualShock بعدی را نداشت. گرافیک بازی‌های این کنسول در حال حاضر بسیار قدیمی به نظر می‌رسد، اما بسیاری از بازی‌های این کنسول میراث ماندگاری از خود بر جای گذاشته‌اند. تا سه دهه دنباله‌های زیادی برای این بازی‌ها ساخته و عرضه شد.

PS5 (2020)

پلی استیشن ۵ کنسول موفقی برای سونی بود و در مقایسه با ایکس باکس، بخش بیشتری از بازار را در اختیار گرفت

پلی‌استیشن ۵ (PlayStation 5)، جدیدترین کنسول خانگی سونی است که در سال ۲۰۲۰ عرضه شد و با طراحی مدرن و سخت‌افزار قدرتمند، شامل پردازنده AMD Ryzen و گرافیک RDNA 2، تجربیات فوق‌العاده‌ای را به بازیکنان ارائه داد. این کنسول با پشتیبانی از فناوری رهگیری پرتو (Ray Tracing)، گرافیک بازی‌ها را به حد اعلی رساند. کنترلر DualSense با ویژگی‌های جدیدی مانند بازخورد لمسی، تعامل بیشتری با بازیکنان ایجاد کرد. پلی ‌استیشن ۵ همچنین از بازی‌های دیجیتالی، فیزیکی و بکوارد بازی‌های پلی استیشن ۴ پشتیبانی می‌کند. سایز بزرگ و طراحی عجیب پلی استیشن ۵، فضای زیادی از اتاق یا میز تلویزیون شما را اشغال می‌کند، اما حافظه SSD، تا حد زیادی باعث کاهش زمان بارگذاری می‌شود. علاوه بر این، قدرت پردازشی فوق‌العاده، گرافیک بازی‌های آن را نسبت به عناوین نسل قبل، تا حد زیادی پیشرفت می‌دهد. بسیاری از انحصاری‌های این پلتفرم می‌توانند در عرض چند ثانیه لود شده و با وضوح ۴K و نرخ ۶۰ فریم بر ثانیه اجرا شوند. این غول کنسولی همچنین بازی‌های گرافیکی خیره‌کننده‌ای مثل Returnal،  God of War Ragnarokو Horizon: Forbidden West داشت.

کنترلر پلی استیشن ۵ تفاوت قابل توجهی با کنسول‌های قبلی دارد. مدت‌ها بود که کنسول‌های سونی کنترلر پیشرفته با قابلیت‌های جدیدی را ارائه نمی‌کردند. کنترلرهای جدید پلی استیشن، DualSense نامیده می‌شوند و ویژگی‌های نوآورانه زیادی برای درگیر کردن بازیکنان در اختیار دارند. تریگرهای تطبیقی، به شما اجازه می‌دهند تا مقاومت تریگرها در برابر کشیدن کمان یا ماشه تفنگ را احساس کنید. مشکلات چون عدم پشتیبانی از هارد اکسترنال که در زمان عرضه به چشم می‌آمد، اکنون رفع شده‌اند؛ اما کماکان قیمت بالا و رابط کاربری گیج‌کننده‌ای دارد. در ادامه، دو مدل جدید از این کنسول تحت نام‌های پلی استیشن ۵ اسلیم و پلی استیشن ۵ پرو معرفی شد. مدل اسلیم که هم اکنون در دسترس است، سایز بزرگ مدل ابتدایی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد و مدل پرو نیز از سخت‌افزارهای بهبود یافته‌ای بهره می‌برد.

PS4 (2013)

پلی استیشن ۴ شاید موفق‌ترین کنسول سونی پس از عرضه کنسول افسانه‌ای پلی استیشن ۲ بود

پلی‌استیشن ۴ (PlayStation 4)، کنسول بازی خانگی نسل هشتمی سونی که در سال ۲۰۱۳ عرضه شد، با پردازنده AMD Jaguar و گرافیک قدرتمند GCN، تجربه‌ای غنی از بازی‌های با کیفیت را ارائه داد. این کنسول با پشتیبانی از رزولوشن Full HD و ۴K برای مدل‌های پیشرفته‌تر، کتابخانه‌ای گسترده از بازی‌های محبوب مانند The Last of Us Part II و God of War را به گیمرها عرضه کرد. پلی ‌استیشن ۴ همچنین با قابلیت‌های شبکه‌ای پیشرفته، امکان استریم بازی‌ها، به‌روزرسانی محتوا و دسترسی به بازی‌های آنلاین را میسر می‌کرد.

پلی استیشن ۴ با طراحی شیک‌تر و ظاهر منحصربه‌فردی که داشت، تبدیل به یکی از ماندگارترین کنسول‌های تاریخ شد. تایید اینکه هیچ محدودیتی برای DRM نرم‌افزار وجود نخواهد داشت، فورا آن را نسبت به ایکس‌باکس وان به انتخاب بهتری تبدیل کرد. سونی از اشتباهات نسل گذشته درس گرفته بود و اطمینان حاصل کرد که جانشین آن حتما به موفقیت برسد. قیمت مقرون‌به‌صرفه‌ و معماری ساده‌تر، آن را به اولویت اول بازیکنان و بازی‌سازان تبدیل کرد. سونی همچنین به ساخت بازی‌های انحصاری با کیفیت ادامه داد و ویژگی‌های عناوین جدیدی مانند Horizon: Zero Dawn و Ghost of Tsushima را با بازی‌هایی از جمله Uncharted 4 ترکیب کرد. همچنین ریبوت God of War و Marvel’s Spider-Man، طرفداران قدیمی و جدید را شگفت‌زده کرد. توسعه‌دهندگان شخص ثالث نیز مجموعه‌ای از بازی‌های مستقل و AAA با کیفیت را برای آن توسعه دادند. از طرفی، رابط کاربری پلی استیشن ۴ نیز به شدت ساده بود. کنترلر Dualshock 4 با طراحی ارگونومیک، عمر باتری مناسب و پد لمسی یکپارچه، یک کنترلر عالی به حساب می‌آمد. حتی با گذشت یک دهه از عرضه این کنسول، پلی استیشن ۴ کماکان بازی‌های جدیدی دریافت می‌کند. این پلتفرم دارای کاتالوگی غنی از بازی‌ها بود که از سخت‌افزار آن، نهایت استفاده را کردند.

PS2 (2000)

پلی استیشن ۲ نه تنها پرفروش‌ترین کنسول تاریخ سونی، بلکه یکی از موفق‌ترین کنسول‌های تاریخ به حساب می‌آید

پلی‌استیشن ۲ (PlayStation 2)، کنسول خانگی و نسل ششمی سونی بود که در سال ۲۰۰۰ عرضه شد. این کنسول با فروش بیش از ۱۵۵ میلیون دستگاه، پرفروش‌ترین کنسول تاریخ  لقب گرفت. این کنسول با امکان اتصال به اینترنت برای برخی بازی‌ها، یک جهش بزرگ در دنیای کنسول‌های خانگی ایجاد کرد. پلی استیشن ۴ شاید بهترین کنسول چند سال اخیر باشد، اما پلی استیشن ۲ تاج پادشاهی را به عنوان بهترین کنسول تاریخ سونی، تصاحب می‌کند. سازندگان با حفظ ویژگی‌های مثبت پلی استیشن ۱ و بهبود آن‌ها، تجربه غنی‌تر و بهتری را در پلی استیشن ۲ به ارمغان آوردند. این کنسول آنقدر خوب بود که تبدیل به یک پایگاه مشترک و قوی برای گیمرها شد و به خوبی مورد استقبال قرار گرفت. علاوه بر فرنچایزهای کوبنده‌ای که در آن سال‌ها خلق می‌شدند، این کنسول میزبان عناوین فوق‌العاده‌ای چون Grand Theft Auto III، Shadow of the Colossus، Kingdom Hearts، Devil May Cry، Silent Hill 2 و کل کاتالوگ بازی‌های پلی استیشن ۱ بود.

پشتیبانی اکثر سازندگان از این کنسول، به موفقیت آن کمک زیادی کرد؛ اما ظهور بازار DVD نیز در این موضوع تاثیرگذار بود. این دستگاه با قیمت ۲۹۹ دلار عرضه شد که ارزان‌تر از اکثر دی‌وی‌دی پلیرهای آن زمان بود و راه را برای نسل جدیدی از سینمای خانگی هموار کرد. تمامی این موارد به فروش ۱۵۵ میلیون دستگاهی آن در سراسر جهان کمک کردند. به طور خلاصه، موفقیت چشم‌گیر پلی‌ استیشن ۲ ناشی از چندین اتفاق و روند بزرگ و تاثیرگذار بود. شاید سال‌ها طول بکشد تا کنسولی به چنین فروش دیوانه‌واری دست پیدا کند.

کلام آخر

در نهایت، کنسول‌های پلی ‌استیشن طی سه دهه گذشته تحولی چشم‌گیر در صنعت بازی‌های ویدیویی ایجاد کرده‌اند. هر یک از این کنسول‌ها با ارائه نوآوری‌های جدید، از بازی‌های سه‌بعدی و گرافیک پیشرفته گرفته تا قابلیت‌های آنلاین و فناوری‌های لمسی، نسل‌های مختلفی از گیمرها را به خود جذب کرده‌اند. از موفقیت خیره‌کننده پلی ‌استیشن ۲ به عنوان پرفروش‌ترین کنسول تاریخ تا قدرت پردازشی و گرافیکی پلی ‌استیشن ۵، این برند همواره در خط مقدم نوآوری در صنعت بازی،‌ قرار داشته است. با ورود به هر نسل جدید، پلی ‌استیشن به تعریف دوباره استانداردهای بازی‌سازی پرداخته و جایگاه خود را به عنوان یکی از قدرتمندترین نام‌های این صنعت حفظ کرده است.

• کدام کنسول پلی ‌استیشن پرفروش‌ترین کنسول تاریخ است؟

پلی ‌استیشن ۲ با فروش بیش از ۱۵۵ میلیون دستگاه، پرفروش‌ترین کنسول تاریخ سونی و همچنین پرفروش‌ترین کنسول بازی در جهان است.

• تفاوت اصلی پلی‌ استیشن ۴ و پلی ‌استیشن ۵ چیست؟

پلی ‌استیشن ۵ از نظر قدرت سخت‌افزاری بسیار پیشرفته‌تر از پلی ‌استیشن ۴ است. PS5  دارای پردازنده قوی‌تر، تراشه گرافیکی با پشتیبانی از رهگیری پرتو (Ray Tracing)، پشتیبانی از رزولوشن ۴K با نرخ فریم بالا و حافظه SSD بسیار سریع است که زمان بارگذاری بازی‌ها را به شدت کاهش می‌دهد. همچنین کنترلر DualSense ویژگی‌های لمسی پیشرفته‌تری نسبت به DualShock 4 دارد.

• آیا پلی ‌استیشن ۵ از بازی‌های پلی ‌استیشن ۴ پشتیبانی می‌کند؟

بله، پلی ‌استیشن ۵ با قابلیت “بکوارد” از اکثر بازی‌های پلی ‌استیشن ۴ پشتیبانی می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا بازی‌های PS4 خود را روی PS5 اجرا کنید.

منبع: Stuff

با قهرمان پس جهان فیفا زدیم! میزگیم فوتبالی با حسن پاجانی