ژانر سای‌فای یا علمی‌-تخیلی در حال حاضر جزو محبوب‌ترین سبک‌های فیلم در جهان است. فیلم‌هایی که در این ژانر ساخته می‌شوند خیلی زود دیده می‌شوند و همین حالا هم تعداد زیادی از آن‌ها در لیست بهترین فیلم‌های جهان قرار دارند. همین الان اگر ۲۵۰ فیلم برتر IMDB را چک کنید با اسم‌های زیادی در این ژانر مواجه می‌شوید. این فیلم‌ها در گیشه هم خوب عمل کرده‌اند. مخصوصا نوعی از فیلم‌های سای‌فای که اصطلاحا به آن Hard Sci-Fi گفته می‌شود محبوبیت بیشتری دارند. این فیلم‌های هارد سای‌فای بیشتر روی جنبه علمی تمرکز دارند و سعی می‌کنند همه‌چیز را به علم نزدیک‌تر کنند. 

فیلم‌های هوشمندانه زیادی در این ژانر ساخته شده‌اند و سال به سال هم تعداد این فیلم‌ها بیشتر می‌شوند. مثلا کاری که نولان در اینترستلار و یا اینسپشن کرده معرکه است. ریدلی اسکات و دنی ویلنو هم فیلم‌های جذابی ساخته‌اند که بیشتر روی جنبه علمی آن تمرکز دارند. احتمالا فیلم‌های Arrival و The Martian را به یاد دارید. حالا ما هم قرار است ۱۰ تا از بهترین فیلم‌های علمی تخیلی یا همان سای‌فای را به شما معرفی کنیم. 

۱۰ – Sunshine

در نهایت تعجب فیلم علمی تخیلی دنی بویل به اسم Sunshine حتی بعد از عرضه در سال ۲۰۰۷ هنوز هم جزو فیلم‌های آندرریتد سینما و مخصوصا ژانر سای‌فای است. سان‌شاین در مورد آینده‌ای حرف می‌زند که خورشید در حال مرگ است و همه‌چیز در حال یخ‌ زدن است. گروهی از افراد در یک سفینه فضایی قصد دارند با یک بمب دوباره خورشید را به کار بیندازند و این کل داستان فیلم است. 

این فیلم تصاویر خیره‌کننده‌‌ای دارد و قدرت واقعی خورشید به عنوان منبع انرژی را نشان می‌دهد. از طرف دیگر سختی‌هایی که سفر در یک سفینه فضایی دارد را هم به خوبی نمایش داده است. نکته جالب دیگر در مورد این فیلم درگیری‌های اخلاقی و دوراهی‌هایی است که بازیگران در موقعیت‌های مختلف با آن مواجه می‌شوند. بازیگران این فیلم هم نام‌آشنا هستند، کیلین مورفی و کریس ایونز در این فیلم درخشیده‌اند و پیشنهاد می‌کنیم حتما این فیلم قدرنادیده رو ببینید، چون قطعا از آن لذت می‌برید. 

۹ – Moon

این فیلم در سال ۲۰۰۹ عرضه شد. می‌توان گفت یک نمایش تک‌نفره با هنرنمایی Sam Rockwell است. راک‌ول در این فیلم نقش یک فضانورد روی ماه را ایفا می‌کند که یک کارخانه تولیدی را در فضا مدیریت می‌کند. چند هفته قبل از اینکه به زمین برگردد متوجه می‌شود که یک کپی از او در فضا وجود دارد. 

این فیلم به مسئله تنهایی، انزوا و حفظ هویت می‌پردازد. سم در حین انجام وظیفه رازهای دیگری هم در مورد خودش کشف می‌کند و در نهایت حتی با کپی خودش هم تعامل می‌کند و سعی می‌کند ارتباط درستی با او برقرار کند. این فیلم پر از ایده‌های ناب است و وابستگی انسان به تکنولوژی را هم به خوبی نشان می‌دهد، مخصوصا اینکه سم یک دستیار کامپیوتری به اسم GERTY دارد که به صورت مداوم با آن ارتباط برقرار می‌کند. 

۸ – The Martian

قبل از اینکه با پدیده سینمای سای‌فای مواجه شویم رمان‌های سای‌فای به شدت محبوب بودند و هنوز هم محبوبند. یکی از این رمان‌ها به اسم مریخی و نوشته Andy Weir تا سال‌ها جزو پرفروش‌ترین‌ها بود. فیلم مریخی هم از همین رمان اقتباس شده است. بعد از اینکه یک طوفان شدید ماموریت مارک را به پایان می‌رساند، همه فکر می‌کنند که او مرده است در حالی که او زنده است و روی سیاره سرخ گیر کرده است. مارک تلاش می‌کند از تمام منابعی که دارد برای زنده ماندن استفاده کند و در عین حال به دنبال یک راه ارتباطی با ناسا است. 

رمان مریخی آنقدر دقیق و ظریف نوشته شده که حتی می‌توان از آن به عنوان یک منبع علمی در مورد مریخ استفاده کرد. فیلم مریخی هم این موضوع را به یک روایت در مورد شجاعت، امید و نبوغ تبدیل کرده است. مارک محاسبات ریاضی انجام می‌دهد، از منابعی که دارد برای ساخت وسایل کاربردی استفاده می‌کند و منابع غذایی‌اش را به گونه‌ای مصرف می‌کند که زود تمام نشود و بتواند زنده بماند. مت دیمن در این فیلم خوش درخشیده است و کل فیلم پر از تنش‌های دراماتیک و استرس و سرگرمی است. 

۷ – Ex Machina

این روزها بحث اصلی دنیای علم و تکنولوژی در مورد هوش مصنوعی است، همه از فواید و خطرات آن می‌گویند و در این فیلم هم خطرات هوش مصنوعی به نمایش گذاشته می‌شود. در این فیلم یک برنامه‌نویس کامپیوتر به خانه مدیرعامل شرکت فرستاده می‌شود که روی یک پروژه هوش مصنوعی کار کند. او در نهایت متوجه می‌شود که کار اصلی او تست و  تعامل با یک ربات هوش مصنوعی به نام Ava است. 

فیلم‌های زیادی در مورد هوش مصنوعی ساخته شده‌اند ولی تعداد کمی از آن‌ها اینقدر دقیق و علمی سراغ موضوع رفته‌اند. الکس گارلند به عنوان کارگردان به زیبایی هوش مصنوعی را به تصویر کشیده است ولی در عین حال از عواقب و خطراتی که ممکن است برای نسل بشر داشته باشد هم حرف زده است. در طول فیلم اتفاقی می‌افتد و Ava قصد دارد فرار کند و به دلیل اطلاعات زیادی که از برنامه‌نویس و مدیرعامل دارد از همین اطلاعات برای فریب دادن آن‌ها استفاده می‌کند. بازیگر نقش آوا هم درخشان ظاهر شده است و انگیزه‌های خطرناک این ربات را به خوبی نشان می‌دهد. 

۶ – Interstellar

کریستوفر نولان مغز عجیب غریبی دارد. او بهترین بلاک‌باستری‌های جهان را ساخته است و در زمینه سای‌فای هم همیشه آثار درخشانی خلق کرده است. کاری که او در اینترستلار کرده است فراتر از هر چیزی است. او موقعیتی در آینده را نشان می‌دهد که طوفان‌های گرد و خاک جهان را فرا گرفته و مواد غذایی هم رو به اتمامند. حالا کوپر با بازی متیو مکانهی به یک ماموریت فرستاده می‌شود تا یک سیاره قابل سکونت جدید برای انسان پیدا کند. او با یک تیم از فضانوردان و دانشمندان راهی این سفر می‌شود و باید از منظومه شمسی هم خارج شوند. 

اینترستلار یک سفر بصری شگفت‌انگیز است و تخیل نولان ما را به جاهایی از فضا می‌برد که حتی نمی‌توانیم تصور کنیم. او سفر در کرم‌چاله‌ها، سیاره آب و یخ و حتی سیاه‌چاله‌ها را به نمایش می‌گذارد. جالب اینجاست که تصاویری که سال ۲۰۲۲ از سیاه‌چاله‌ها منتشر شد شباهت خیلی زیادی با سیاه‌چاله‌های نولان داشت. او مفهوم زمان در خارج از کهکشان راه شیری را هم به زیبایی نشان می‌دهد. همه این‌ها در کنار رابطه عاطفی و خانودگی کوپر لحظات پرتنش و زیبا و احساسی خلق می‌کند که نمی‌توان از آن چشم برداشت. 

بیشتر بخوانید: بهترین فیلم‌های کریستوفر نولان از بدترین تا بهترین

۵ – Children of Men

خیلی‌ها معتقدند آینده بشر قرار است به شدت وحشتناک باشد و خیلی‌ها هم این نظریه را تایید می‌کنند. این فیلم با همین نگاه واقع‌بینانه و ترسناک آینده بشر را به نمایش می‌گذارد. این فیلم دیستوپیایی آینده‌ای را به تصویر می‌کشد که دیگر هیچ کودکی در آن متولد نمی‌شود و نسل بشر کاملا رو به انقراض است. در این فیلم شخصیت اصلی به نام تئو یک زن جوان باردار را پیدا می‌کند و تصمیم می‌گیرد تا تمام تلاشش را برای زنده ماندن و او کودکی که در شکمش است به کار بگیرد. 

آلفونسو کوارون در این فیلم آینده بشر را تلخ‌تر از هر چیزی نشان می‌دهد، خشونت اوج می‌گیرد و ناامیدی و ترس در بالاترین حد ممکن به نمایش گذاشته می‌شود. در نهایت امید از جایی که هیچکس انتظارش را ندارد خودنمایی می‌کند و در لحظاتی از فیلم شاهد اتفاقات احساسی هستیم. کوارون خطر انقراض جمعیت و ناباروری نسل‌های آینده را به خوبی نشان داده است. جالب اینجاست که اطلاعات علمی و پیش‌بینی‌هایی که از کاهش نرخ باروری در انسان وجود دارد تا حد زیادی ایده این فیلم را اثبات می‌کند، هر چند به نظر نمی‌رسد که دنیا به این وضعیتی که در این فیلم گفته شده دچار شود. 

۴ – Her

سینما به طور کلی رابطه خوبی با AI ندارد و فیلم‌هایی که در مورد هوش مصنوعی ساخته می‌شوند آینده‌ای تیره و تار را به نمایش می‌گذارند ولی فیلم Her با یک نگرش جدید وارد دنیای هوش مصنوعی شده است. در این فیلم خواکین فینیکس نویسنده‌ای تنها و منزوی است که به تازگی از یک رابطه خارج شده است و با یک سیستم عامل جدید با نام سامانتا آشنا می‌شود و آن را می‌خرد. در نهایت بعد از مکالمه و تعامل با این سیستم عامل یک رابطه رمانتیک بین آن‌ها شکل می‌گیرد. 

ایده Her روی کاغذ عجیب به نظر می‌رسد ولی در نهایت با تمام پیچیدگی‌هایش به یکی از بهترین فیلم‌های عاشقانه سای‌فای تبدیل شده است. این فیلم به جای نشان دادن AI به عنوان یک دشمن شرور، آن را یک ابزار کاربردی و سودمند معرفی می‌کند. دقیقا مثل چت‌بات‌های فعلی که کار بشر را تا حد زیادی ساده‌تر کرده‌اند. اما جایگزین کردن روابط انسانی با روابط تکنولوژیک مشکلاتی هم دارد. آیا اصولا یک ماشین می‌تواند مفهوم بزرگی مانند عشق را درک کند؟ حالا که هوش مصنوعی به شدت رشد می‌کند کم کم شاهد تبدیل شدن ایده Her به واقعیت هستیم ولی آیا واقعا AI می‌تواند یک جایگزین برای روابط پیچیده انسانی باشد؟

۳ – Arrival

فیلم‌هایی که در مورد Alienها یا بیگانگان ساخته شد‌ه‌اند معمولا موجودات شروری را نشان می‌دهند که به جهان حمله می‌کنند و همه‌جا را نابود می‌کنند ولی دنیس ویلنو این فرمول را تغییر داده است و یک داستان متفاوت را روایت می‌کند. وقتی دوازده سفینه فضایی روی زمین فرود می‌آیند ارتش ایالات متحده از یک زبان‌شناس کمک می‌خواهد تا زبان آن‌ها را رمزگشایی کند تا در نهایت ببینند که این بیگانگان تهدید به حساب می‌آیند یا نه. 

این فیلم به جای نمایش صحنه‌های اکشن و افکت‌های سنگین روایت واقع‌گرایانه‌ای از حضور بیگانگان روی زمین نشان می‌دهد و واکنش رهبران جهان و افراد تاثیرگذار به این قضیه را نشان می‌دهد. موانع زبانی و گفتاری در این فیلم نکته اصلی ماجرا هستند و فیلم را از حالت تخیلی خارج می‌کند. هنر دنیس ویلنو در نمایش این فیلم آن را به یکی از هوشمندانه‌ترین فیلم‌های سای‌فای تبدیل کرده است. 

۲ – Blade Runner 2049

دنیس ویلنو واقعا استاد روایت‌های سای‌فای است. بلید رانر ۲۰۴۹ از داستان کلاسیک آن گرفته شده است که یک فیلم فانتزی بود ولی آن زمان با استقبال زیادی مواجه نشد. این فیلم یک شاهکار بود ولی به نظر می‌رسد جهان در آن زمان برای چنین فیلمی آماده نبود. ۳۵ سال بعد ویلنو از همین داستان کالت کلاسیک یک نسخه دیگر ساخت و این فیلم به یکی از عجیب‌ترین و در عین‌حال محبوب‌ترین فیلم‌های ژانر علمی‌-تخیلی تبدیل شد. 

بلید رانر ۲۰۴۹ داستان یک افسر رپلیکنت به نام K را روایت می‌کند که یک راز مخفی را پیدا می‌کند و همین باعث می‌شود با Rick Deckard روی یک مسیر قرار بگیرند. این فیلم پرسش‌های زیادی در مورد هویت انسانی، تنهایی، آزادی و رابطه بین انسان و ماشین را مطرح می‌کند و نشان می‌دهد که زندگی در جهانی که به طور کامل با تکنولوژی‌های بنیادین اشغال شده چگونه خواهد بود. بلید رانر ۲۰۴۹ زیبا و جذاب است و در حقیقت جزو آن فیلم‌های علمی-تخیلی است که همه باید ببینند. 

۱ – ۲۰۰۱: A Space Odyssey

فیلم‌های علمی-تخیلی زیادی در تاریخ سینما تحسین شده‌اند و در حافظه‌ها جا خوش کرده‌اند ولی کمتر فیلمی به اندازه ۲۰۰۱: ادیسه فضایی کوبریک تاثیرگذار و ماندگار بوده‌اند. این فیلم در سال ۱۹۶۸ ساخته شده است و هنوز هم از نظر جلوه‌های ویژه از ۹۰ درصد فیلم‌های این ژانر بهتر است. این فیلم یک دستاورد سینمایی است و حتی خیلی‌ها هنوز دنبال آن هستند که بدانند منظور کوبریک از این فیلم دقیقا چه بوده است. در این فیلم گروهی از فضانوردان برای تحقیق در مورد یک جسم سیاه به فضا می‌روند و در آنجا با سیستم کامپیوتری خود به سفری در فضا و زمان می‌روند.

میلیون‌ها نقد و صدها کتاب تنها در مورد این فیلم کوبریک نوشته شده‌اند. صحنه‌های اولیه فیلم به عنوان نمایی از آینده و تکامل انسان بررسی می‌شوند و رابطه انسان و تکنولوژی و خطرات آن هم به خوبی نمایش داده شده‌اند. کوبریک این فیلم را از دامنه سای‌فای فراتر می‌برد و پرسش‌های فلسفی را هم با آن ترکیب می‌کند و در نهایت با یک پایان‌بندی عجیب همه‌چیز را به تمام می‌کند. جایی که هیچ حرفی برای گفتن نداریم.

پیشنهاد ما: ۱۰ ماجراجویی برتر در دنیای فیلم

بهترین فیلم‌های علمی تخیلی سخت یا هارد سای-فای از نظر شما کدامند؟

مطمئنا این لیست باید فیلم‌های دیگری هم داشته باشد، حتی اگر همین الان فکر کنیم تعداد زیادی فیلم را در اولین راهروهای حافظه‌مان پیدا می‌کنیم ولی ما سعی کردیم بهترین‌ها و تاثیرگذارترین‌ها را بررسی کنیم. اگر دوست دارید فیلم‌های دیگری معرفی کنید که فکر می‌کنید باید در این لیست باشند حتما در کامنت‌ها برای ما بنویسید. در ضمن حتما بنویسید که به نظر شما بهترین فیلم هارد سای‌فای از نظر شما کدام است.