یاکوزا عنوانی است که به گروه‌های خلافکار ژاپن داده‌اند. آدم‌هایی که خیلی اوقات به سنت‌های سامورایی پایبند هستند و پشت بدن خود تتوهای بزرگ و جذاب دارند. اگر بخواهیم نمونه‌ی آن را در جهان غرب مثال بزنیم، می‌شود گفت چیزی شبیه مافیا است. همانطور که فیلم‌های درجه یک بسیاری درباره‌ی مافیای آمریکایی با ریشه‌های ایتالیایی ساخته شده، فیلم‌های یاکوزایی هم دنیای جرم و جنایت ژاپن را به تصویر می‌کشند.

این سبک فیلم گنگستری هنوز در غرب خیلی طرفدار ندارد، ولی واقعا لایق توجه بیشتر است و احتمالا می‌تواند به اندازه‌ی فیلم‌های مافیایی طرفدار پیدا کند. فیلم‌هایی که در این لیست معرفی می‌کنیم، از بهترین آثاری هستند که زندگی یاکوزا را نشان می‌دهند. اکثرشان ساخت ژاپن هستند، ولی چندتا فیلم مشترک با زبان انگلیسی هم داریم که حال و هوای متن را زنده‌تر می‌کنند. پس بیایید پا به دنیای زیرزمینی این شخصیت‌های جذاب بگذاریم و کمی با خلافکاری‌هایشان سرگرم شویم.

The Yakuza (1974) .12

یاکوزا یا مافیا؟ کدام جذاب‌تر است؟

The Yakuza احتمالا معروف‌ترین فیلم یاکوزایی است که یک کارگردان غیر ژاپنی ساخته و بیشتر دیالوگ‌های آن به زبان انگلیسی است. کارگردانش Sydney Pollack است و Robert Mitchum در آن به ایفای نقش پرداخته است. فیلم درباره‌ی یک شخصیت غربی است که به ژاپن می‌رود تا به دوستش کمک کند، ولی وسط داستان گیر یاکوزاها می‌افتد. فیلمنامه‌‌ی فیلم هم کار Paul Schrader، نویسنده و کارگردان معروف است. پس خیالتان از بابت داستان جذابش راحت باشد.

این فیلم برای کسانی که انگلیسی‌زبان هستند انتخاب خوبی است. چون شخصیت رابرت میچام دنیای زیرزمینی ژاپن را از زاویه دید یک غریبه نشان می‌دهد و همین نکته بر جذابیت آن افزوده است. البته بعضی‌ها انتقاد می‌کنند که فیلم کاملا حس و حال واقعی یاکوزا را ندارد، ولی به هر حال به عنوان یک فیلم یاکوزایی ارزش دیدن دارد. آخر فیلم هم فوق‌العاده تمام می‌شود که خستگی ریتم نسبتاً کند آن را از تن‌تان درمی‌آورد.

Sonatine (1993) .11

حلقه‌ی یاکوزایی؛ چه کسی اول کشته می‌شود؟!

Takeshi Kitano فیلمساز و بازیگری است که بیشتر از هر کسی با ژانر یاکوزا گره خورده است. شاید بیشتر مردم او را به عنوان مربی اصلی فیلم Battle Royale (سال ۲۰۰۰) بشناسند. اما او کلی فیلم جنایی خوب هم ساخته که خودش کارگردانی و نویسندگی‌اش را بر عهده داشته و همچنین در اکثر اوقات نقش اصلی را هم خودش بازی کرده است. 

Sonatine یکی از معروف‌ترین فیلم‌های یاکوزایی کیتانو است که در عین حال، یک نوع پیچیدگی عجیب و غریب به این ژانر افزوده است. شخصیت اصلی فیلم عضو یاکوزا است ولی از این زندگی دیگر خسته شده و کم‌کم اعمال خشنی که انجام داده را زیر سوال می‌برد. به خاطر همین Sonatine یک فیلم یاکوزایی درون‌گرا و آرام است؛ البته به جز لحظه‌های کوتاه و شوکه‌کننده‌ای از خشونت شدید. می‌توان این فیلم را در دسته‌ی یکی از بهترین فیلم‌های هنری تاریخ هم دانست که جرم و جنایت را در هسته‌ی اصلی خود به تصویر کشیده‌اند. 

Sonatine مانند بسیاری از فیلم‌های کیتانو، دارای لایه‌هایی از طنز سیاه است. این طنز در تضاد با فضای تاریک و خشونت‌آمیز فیلم، نوعی نگاه بی‌پرده و واقع‌گرایانه به جهان یاکوزا ارائه می‌دهد. شخصیت‌ها در این فیلم، حتی در مواجهه با خطر و مرگ، رفتارهایی آرام و گاه طنزآمیز دارند که نشان‌دهنده‌ی پذیرش بی‌معنایی و پوچی زندگی‌شان است. این رویکرد طنزآمیز به نوعی عدم اهمیت مرگ و زندگی در جهان یاکوزا را به تصویر می‌کشد.

Outlaw: Gangster VIP (1968) .10

جهان بی‌رحم و خونین یاکوزا

بعد از سری فیلم‌های Battles Without Honor and Humanity، سری فیلم شش قسمتی Outlaw: Gangster VIP یکی دیگر از آثار مهم مربوط به یاکوزا است و بین سال‌های ۱۹۶۸ تا ۱۹۶۹ ساخته شده است. از بین این فیلم‌های دیدنی دهه شصتی، قسمت اولش که اسمش هم همین است، معمولا بهترین فیلم این سری شناخته می‌شود.

این فیلم یاکوزایی واقعاً دست کم گرفته شده است. داستان گیرا و جذاب آن درباره‌ی یک عضو جوان یاکوزا است که بعد از زخمی شدن دوستانش به دنبال انتقام از رئیس‌های یاکوزا است. Outlaw: Gangster VIP از اول تا آخر سرعت و ریتم تندی دارد و غیرقابل پیش‌بینی است. از آنجایی که داستانش پیچیدگی زیادی ندارد، نسبت به فیلم‌های سری Battles Without Honor and Humanity راحت‌تر می‌توان دنبالش کرد و کمتر گیج‌کننده‌ است. این فیلم شخصی‌تر و سر‌راست‌تر است و همین ویژگی‌ها باعث درخشش آن شده‌اند.

Tokyo Drifter (1966) .9

یک شب بارانی فراموش‌شده در دنیای زیرزمینی توکیو

آدم باید خیلی باحال باشد که چنین فیلمی بسازد! Tokyo Drifter یک لذت بصری و شنیداری از یکی از بهترین کارگردانان موج نو سینمای ژاپن، Seijun Suzuki است. این فیلم ثابت می‌کند که داشتن محتوا برای یک فیلم چندان اهمیت ندارد، بلکه مهم این است که سبک داشته باشد. Tokyo Drifter یک اثر درخشان و فوق‌العاده خاص از ژانر فیلم‌های یاکوزایی با بودجه‌ی کم است. داستان آن درباره‌ی شبکه‌ی پیچیده‌ای از خیانت و ترور است که شخصیت‌های مختلفی در آن مشغول بازی‌های خطرناک و گیج‌کننده‌ هستند. هیجان در این فیلم حرف اول را می‌زند و سبک آن از نظر ظاهری و حس و حال کلی بی‌نظیر است.

در این سبک از فیلم‌ها، اگر داستان را کامل متوجه نشوید هم ضرر نکردید، چون مهم‌ترین چیز این است که از دیدن فیلم لذت ببرید. شاهکار سیجون سوزوکی یک فیلم فوق‌العاده اصیل و خلاقانه‌ است، پر از رنگ و لعاب و حاضر به زیر پا گذاشتن هر انتظار ممکن از یک فیلم.

شخصیت اصلی فیلم که لقب «دریفتِر» را دارد، نمادی از زندگی بی‌ثبات و دائماً در حال تغییر یک یاکوزا است. او مجبور است به طور مداوم فرار کند و از جایی به جای دیگر برود، زیرا در دنیای یاکوزا هیچ چیز ثابت و دائمی نیست. این نمایش از بی‌ثباتی، یکی از نشانه‌های اصلی زندگی در دنیای یاکوزا را به تصویر می‌کشد: زندگی‌ای که در آن خیانت، خطر و مرگ همیشه در کمین است.

Drunken Angel (1948) .8

یاکوزاها فرشته‌های مست سینمای ژاپن هستند!

Drunken Angel یکی از همکاری‌های متعدد آکیرا کوروساوا و توشیرو میفونه است که هر دو اسطوره‌ی سینمای ژاپن هستند. این یکی از اولین فیلم‌های جنایی است که می‌شود در ژانر یاکوزا دسته‌بندی‌اش کرد. فیلم درباره‌ی گنگستر جوانی است که یک دکتر سعی می‌کند او را از شر این زندگی نجات دهد. اما زمانی که رئیس گانگستر از زندان بیرون می‌آید، همه چیز پیچیده‌تر می‌شود.

کسانی که منتظر صحنه‌های اکشن بسیار در چارچوب یک فیلم یاکوزایی هستند، شاید از اینکه Drunken Angel بیشتر یک درام واقع‌گرا است، ناامید شوند. با این حال بازی‌ها فوق‌العاده‌اند و کارگردانی به قدری خوب است که از تماشای آن پشیمان نخواهید شد. کوروساوا بعدترها فیلم‌های جنایی و هیجان‌انگیز بهتری ساخت، ولی هیچکدام به اندازه‌ی این فیلم به ژانر فیلم‌های یاکوزایی نزدیک نیستند. این فیلم را به خاطر احترام به توشیرو میفونه هم که شده باید تماشا کنید.

Kill Bill Vol. 1 (2003) .7

اوما تورمن در محاصره‌ی یاکوزاها

Kill Bill Vol. 1 یکی از شاهکارهای کوئنتین تارانتینو است. کیل بیل ادای احترامی به سینمای هنرهای رزمی است یا به عبارت دیگر یک فیلم با محوریت هنرهای رزمی است. این فیلم سرشار از صحنه‌های اکشن است و یک سکانس مبارزه‌ی فوق‌العاده طولانی هم دارد که نیمه‌ی هیجان‌انگیزتر این اپیک انتقام‌جویانه را تشکیل می‌دهد. 

قسمت اول Kill Bill در اساس خودش، مدیون فیلم‌های کلاسیک یاکوزایی است، به شکلی که می‌توان آن را در دسته‌ی فیلم‌های یاکوزایی قرار داد. حداقل نصف فیلم در ژاپن می‌گذرد و اوما تورمن بیشتر مدت آن را به دنبال O-Ren Ishii و ارتش گنگسترهای یاکوزا است که در نبرد نهایی بزرگ و خونین فیلم با او مبارزه می‌کنند. این فیلم یکی از بی‌رحم‌ترین و هیجان‌انگیزترین فیلم‌های اکشن قرن ۲۱ تا حالا بوده که ژانرهای یاکوزا و سامورایی را به شکلی دیدنی و خلاقانه ترکیب کرده است.

Battles Without Honor and Humanity series (1973-1974) .6

ورق‌هایی از زندگی یاکوزایی

صحبت از فیلم‌های خوب یاکوزا که می‌شود، از سری Battles Without Honor and Humanity (که به نام Yakuza Papers هم شناخته می‌شود) نمی‌توان گذشت. این سری در کل ۱۱ فیلم دارد که بیشترشان در دهه‌ی ۷۰ ساخته شده‌اند، یعنی زمانی که فیلم‌های یاکوزایی حسابی در ژاپن مد بودند و کلی طرفدار داشتند. 

از بین این فیلم‌های دهه هفتادی، پنج تای اول که سال‌های ۷۳ و ۷۴ منتشر شدند، قطعا بهترین‌های سری هستند. فیلم‌هایی پر سر و صدا، آشفته، خشن و ضربان‌دار که شخصیت اصلی‌شان، شوزو هیرونو، در فضای پیچیده و پر از قتل، شک و خیانت دنیای زیرزمینی دست و پا می‌زند. این فیلم‌ها گاهی اوقات عمداً پیچیده و سخت‌ می‌شوند، چون به هر حال داستان‌های پیچیده‌ای دارند. با این حال، چیزی از هیجان و جذابیت آن‌ها کم نمی‌شود و مثل هیچ فیلم دیگری که تا به حال دیده‌اید نیستند و بعد از تقریباً ۵۰ سال هنوز هم تاثیرگذارند.

Graveyard of Honor (1975) .5

یاکوزا در قبرستانی از افتخار

Graveyard of Honor محصول سال ۱۹۷۵ به کارگردانی Kinji Fukasaku است که درست قبل از ساخت این فیلم پنج قسمت اول سری فیلم‌های یاکوزایی Battles Without Honor and Humanity را کارگردانی کرده بود. این فیلم داستان و شخصیت‌های متفاوتی دارد، ولی خشونت، تنش و انرژی پنج فیلم قبلی فوکاساکو را حفظ کرده است.

همانطور که از اسم فیلم مشخص است، اثر بسیار تاریک و سیاهی است و بر یک عضو وحشی یاکوزا به اسم ریکیو ایشیکاوا تمرکز دارد. او بیشتر زمان فیلم در حال وحشی‌گری و خیانت به کسانی است که به او نزدیک می‌شوند و به طور کلی اصرار ویژه‌ای دارد تا آدم وحشتناکی به نظر برسد. این فیلم یکی از تاریک‌ترین نگاه‌ها را به زندگی یاکوزا دارد و حتی نسبت به سری فیلم‌های سابق فوکاساکو، انتقاد بیشتری به این سبک از زندگی می‌کند. همچنین یکی از جسورانه‌ترین فیلم‌های جنایی دهه‌ی هفتاد در تاریخ سینما است.

Graveyard of Honor (2002) .4

یکی از خونین‌ترین فیلم‌های یاکوزایی

نسخه‌ی سال ۲۰۰۲ از فیلم Graveyard of Honor ممکن است از نظر فنی بازسازی فیلم هم‌نام خودش در سال ۱۹۷۵ باشد، ولی تفاوت‌های زیادی دارد که تماشای آن در کنار نسخه‌ی اصلی قطعا خالی از لطف نیست. این فیلم تقریبا ۴۰ دقیقه طولانی‌تر است و اگرچه شخصیت اصلی ریکیو ایشیکاوا را دارد و پایه‌ی داستان هم مشابه همان فیلم است، اما مسیرهای مختلفی را طی می‌کند تا برای کسانی که نسخه‌ی اصلی را دیده‌اند هم هیجان‌انگیز و پر از تنش باقی بماند.

کارگردان فیلم Takashi Miike به همراه تاکشی کیتانو احتمالا مهم‌ترین فیگورهای فیلم‌های یاکوزایی هستند که این ژانر را در قرن ۲۱ همچنان زنده نگه داشته‌اند. تاکاشی میکه شاید بیشتر به خاطر فیلم‌های ترسناک و تهوع‌آورش مثل Audition یا کمدی‌های تاریک و آزاردهنده‌اش مثل Gozu شناخته شود، ولی در ژانر تریلر و جنایی هم آثار فوق‌العاده‌ای مثل همین بازسازی هیجان‌انگیز و ارزشمند از Graveyard of Honor را ثبت کرده است.

Fireworks (1997) .3

زندگی یاکوزا یک آتش‌بازی است!

Fireworks احتمالا بهترین فیلم یاکوزایی تاکشی کیتانو است و یکی از بهترین فیلم‌های دهه‌ی ۹۰ که به عنوان یکی از بهترین آثار این فیلمساز ژاپنی شناخته می‌شود. فیلم درباره‌ی یک پلیس است که در زندگی‌اش مشکلات زیادی دارد و برخوردش با آدم‌های دنیای زیرزمینیِ یاکوزا، شرایط را برایش سخت‌تر کرده است.

فیلم با سرعت آرامی پیش می‌رود ولی اصلا خسته‌کننده نیست و ریتم منحصر به فردی دارد و زمانی که مخاطب با آن کنار بیاید، همه چیز جذاب و گیرا می‌شود. این فیلم نسبت به آثار دیگر کیتانو، هم قبل و هم بعد از این اثر، احساسی‌تر و قشنگ‌تر است. Fireworks یک نقطه شروع فوق‌العاده برای آشنایی با سینمای این فیلمساز بزرگ است و همچنین یک معرفی خوب از فیلم‌های جنایی و گانگستری ژاپن. برخلاف بسیاری از فیلم‌های ژاپنی که به طور مستقیم و واقع‌گرایانه به نمایش خشونت و جنایات مرتبط با یاکوزا می‌پردازند، کیتانو در Fireworks از زاویه‌ای متفاوت به این موضوع نگاه می‌کند و بیشتر بر روی درون‌مایه‌های انسانی و روان‌شناختی تمرکز دارد.

فیلم به طور هوشمندانه‌ای میان لحظات خشونت‌آمیز و لحظات شاعرانه و آرامش‌بخش تعادل برقرار می‌کند. این تضاد، نه تنها جهان یاکوزا را به عنوان مکانی بی‌رحم و خشونت‌آمیز نشان می‌دهد، بلکه نشان‌دهنده‌ی تلاطم درونی شخصیت اصلی فیلم و تلاش او برای یافتن آرامش در میان هرج و مرج است. این فیلم زیباتر از هر اثر دیگری نشان می‌دهد که حتی در دنیایی که توسط خشونت و جنایت احاطه شده است، عشق، هنر و انسانیت می‌توانند همچنان وجود داشته باشند.

Pale Flower (1964) .2

جهانی از قمار، خون و تاریکی

این جواهر بامزه و اغواکننده از موج نو سینمای ژاپن، داستان یک یاکوزای تازه از زندان آزاد شده‌ است که زندگی‌اش با یک زن قمارباز زیبا و مرموز گره می‌خورد. چیزی که در ابتدا یک رابطه‌ی نجات‌بخش به نظر می‌رسد، در نهایت یاکوزا را بیشتر در مسیر جنایت فرو می‌برد. Pale Flower فیلمی گانگستری و عاشقانه به همراه فیلمبرداری و تدوین مسحورکننده و موسیقی رویاگونه‌ی Toru Takemitsu، نقطه عطفی در کارنامه‌ی پربار Masahiro Shinoda است. این فیلم سیاه و سفید، یک سفر فراموش‌نشدنی به دنیای زیرزمین است. 

Pale Flower یک سونات باشکوه درباره‌ی عشق دیوانه‌وار و بی‌جواب و ماندگارترین اثر شینودا است. این فیلم اندیشناک و تقریبا غیر قابل فهم با ترکیب مبهمی از مدرنیسم و هرج و مرج، ماشین‌های پرسرعت و جاذبه‌های مرگبار، سکوت‌های طولانی و اوج‌های اپرایی، همواره مورد علاقه‌ی طرفداران ژانر فیلم‌های یاکوزایی بوده است. 

فیلم با استفاده از سبک بصری نوآر، جهان یاکوزا را به عنوان فضایی تاریک، پر از سایه‌ها و ابهام به تصویر می‌کشد. نورپردازی کم و استفاده از کنتراست‌های شدید، به خلق فضایی مرموز و خطرناک کمک می‌کند که زندگی یاکوزاها را در هاله‌ای از بی‌اطمینانی و ناامنی فرو می‌برد. این فضای بصری نه تنها به تقویت تنش در فیلم کمک می‌کند، بلکه بازتابی از وضعیت درونی شخصیت‌ها و زندگی‌های بی‌ثبات آن‌ها است. 

Pale Flower برخلاف بقیه‌ی فیلم‌های معرفی‌شده در این لیست، فراتر از نمایش صرف خشونت و جنایت، به ارائه‌ی یک نگاه فلسفی به زندگی یاکوزاها و جستجوی آن‌ها برای معنا، در یک دنیای بی‌معنا می‌پردازد. فیلم به جای آنکه یاکوزاها را به عنوان قهرمانان یا ضدقهرمانان ساده‌لوح نشان دهد، آن‌ها را به عنوان افرادی به تصویر می‌کشد که در جستجوی هویت و معنا در زندگی خود هستند، اما این جستجو اغلب آن‌ها را به سوی نابودی می‌کشاند.

Branded to Kill (1967) .1

یکی از سنگ بناهای فیلم‌های یاکوزایی

وقتی پسر بد موج نو ژاپن، سیجون سوزوکی، این شاهکار خشن، کمیک و بصری را به مدیران استودیو تحویل داد، سریعا اخراج شد. Branded to Kill داستان دیوانه‌وار یک قاتل حرفه‌ای یاکوزا با عادت بو کردن برنج بخارپز را تعریف می‌کند که در انجام یکی از ماموریت‌هایش موفق نمی‌شود و به همین دلیل خودش هدف یاکوزاها قرار می‌گیرد. این فیلم اوج افراطی‌گری و هرج و مرج سوزوکی و قله‌ی حیرت‌آوری از سبک پاپ آرت در دهه‌ی ۶۰ است. 

Branded to Kill یک شاهکار سینمایی است که پا را فراتر از ژانر می‌گذارد. این فیلم از آثار معمول یاکوزایی بسیار متفاوت‌تر است و به نوعی می‌توان آن را سنگ بنای فیلم‌های یاکوزایی نامید که آدم را یاد Alphaville ژان لوک گدار و تاثیر آن در سینمای موج نو فرانسه می‌اندازد. با این حال، سوزوکی بابت درخشش بیش از اندازه‌اش بهای سنگینی پرداخت. او بعد از ساخت Branded to Kill به خاطر ناسازگاری و غیر قابل فهم بودن از استودیو نیکاتسو اخراج شد و ده سال نتوانست هیچ فیلمی بسازد. این فیلم اثر اصلی و محبوب سوزوکی است. یک فیلم ژانری از یک استودیوی بزرگ ژاپنی توسط گروهی از نابغه‌های خلاق که هیچ مدارایی در ساخت آن نکرده‌اند. 

اما اینجا ژانر فقط یک نقطه‌ی شروع برای ورود به جهانی پر از شگفتی است. سوزوکی از نمادها، تصاویر سورئال و صحنه‌های خیالی برای ایجاد فضایی خاص استفاده می‌کند که واقعیت و خیال را به هم می‌آمیزد. این سبک بصری و روایی منحصر به فرد، نه تنها فیلم را از دیگر آثار یاکوزا متمایز می‌کند، بلکه جهان یاکوزا را به عنوان مکانی که در آن هیچ چیز ثابت و قطعی نیست، به تصویر می‌کشد.

از بین فیلم‌های یاکوزایی کدام اثر توجه شما را بیش از همه جلب کرده است؟ 

در حالی که ژانر فیلم سامورایی ممکن است اولین چیزی باشد که هنگام صحبت از سینمای ژاپن به ذهن می‌رسد، ژانر فیلم‌های یاکوزایی نیز ارزش توجه زیادی دارد. بسیاری از فیلمسازان با کاوش در دنیای زیرزمینی ژاپن، داستان‌هایی از وفاداری و افتخار در میان معاملات جنایی و خشونت دنیای جرم ساخته‌اند.

با این حال، مانند ژانر سامورایی، به نظر می‌رسد فیلم‌های یاکوزایی نیز با کاوش در کد اخلاقی که به عنوان محور اصلی زندگی یک گنگستر ژاپنی در نظر گرفته می‌شود، تعریف می‌شوند. با پیمودن مشکلات برادری، قدرت و وظیفه در سلسله مراتب یاکوزا، فیلم‌های بسیاری در طول سال‌ها روایت‌های جذابی از زندگی پشت یک تفنگ ارائه کرده‌اند.

در طول تاریخ سینمای یاکوزا، فیلم‌ها نیز به طور طبیعی تغییر کرده‌اند، از نمایش‌های واقع‌گرایانه از فعالیت‌های جنایی تا مطالعات شخصیت روانشناختی و دراماتیک‌تر که به بررسی درون کسانی می‌پردازند که به طور جدایی‌ناپذیری به زندگی در سایه‌ها گره خورده‌اند.

ما فهرستی از بهترین فیلم‌های یاکوزایی را به شما معرفی کردیم؛ از نمایش‌های وحشتناک خشونت تا سرپیچی از قواعد ژانر از طریق برخی از بزرگ‌ترین نام‌های تاریخ سینمای ژاپن. بنابراین دستی به سر و روی تتوهای خود بکشید، کت‌ و شلوار خود را مرتب کنید و آماده‌ی یک درگیری خونین شوید!

منبع: Collider

ده‌تا از بهترین تریلرهای بازی که حتما باید تماشا کنید