تحقیقات نشان می‌دهند بلویی برای کودکان و والدین مفید است
اگر در خانه‌ی شما هم کودکان خردسال حضور دارند، احتمالاً این بحث برایتان آشناست: چه کسی انیمیشن «بلویی» (Bluey) را بیشتر دوست دارد؟ بچه‌ها یا خودِ شما؟ اجازه بدهید صادق باشم؛ در خانه‌ی ما، برنده‌ی این رقابت همیشه من هستم. من اسم تمام شخصیت‌های فرعی را می‌دانم، قسمت «وقت خواب» (Sleepytime) آن‌قدر احساسی و عمیق است که هر بار با تماشای آن اشک در چشمانم جمع می‌شود، و روزی که خبر ساخت فیلم سینمایی «بلویی» را شنیدم، از خوشحالی نفسم در سینه حبس شد.
این انیمیشن استرالیایی مدت‌هاست که به دلیل نمایش یک الگوی فرزندپروری پیشرو و مدرن ستایش می‌شود. پدری که فعالانه در بازی‌ها و مراقبت از بچه‌ها شریک است، مادری که احساسات فرزندانش را بی‌قیدوشرط می‌پذیرد و والدینی که به جای دستور دادن، با بازی و خلاقیت مشکلات را حل می‌کنند. اما جذابیت «بلویی» فقط برای والدین نیست؛ این برنامه حتی برای بزرگسالان هم سرگرم‌کننده است.
حالا، یک پژوهش جدید دلیل مهم دیگری را برای تماشای این جواهر تلویزیونی آشکار کرده است. در کنار تمام درس‌های شیرین و گاهی دردناک و ملموسِ والدگری، «بلویی» گنجینه‌ای ارزشمند از درس‌های زندگی برای کودکان است؛ به‌ویژه در زمینه‌ی آموزش یک مهارت حیاتی: تاب‌آوری.
تاب‌آوری؛ مهارتی حیاتی برای دنیای امروز
اما اصلاً تاب‌آوری چیست و چرا این‌قدر اهمیت دارد؟
تاب‌آوری در واقع همان قدرت جادوییِ دوباره روی پا ایستادن است. توانایی کنار آمدن با شکست‌ها، عبور از لحظات سخت و پیدا کردن راهی برای ادامه دادن، وقتی همه چیز مطابق میل ما پیش نمی‌رود. این مهارتی است که سنگ بنای سلامت روان را تشکیل می‌دهد و هرچه زودتر در کودکان تقویت شود، تأثیر ماندگارتری خواهد داشت.
برای درک اهمیت این موضوع، کافی است نگاهی به آمارها بیندازیم. در کشوری مانند انگلستان، از هر پنج جوان (بین ۸ تا ۲۵ سال)، یک نفر با چالش‌های مربوط به سلامت روان دست‌وپنجه نرم می‌کند و نظام درمانی برای پاسخگویی به این حجم از نیاز، با فشار زیادی روبه‌رو است. به همین دلیل، کارشناسان به‌طور فزاینده‌ای بر «پیشگیری» و «توانمندسازی» تأکید دارند و بهبود تاب‌آوری در کودکان را کلید این راهکار می‌دانند.
کودکی که تاب‌آوری را می‌آموزد، در حقیقت یاد می‌گیرد که چگونه با مشکلات کوچک و بزرگ زندگی با مهارت‌های مقابله‌ای سالم روبه‌رو شود و این، بهترین سپر دفاعی در برابر آسیب‌های روانی آینده است.
یافته‌های شگفت‌انگیز تحقیق درباره «بلویی»
خب، این انیمیشن دوست‌داشتنی چگونه این مهارت را آموزش می‌دهد؟
محققان برای این پژوهش، دست به کار جالبی زدند: آن‌ها با دقت ۱۵۰ قسمت از سه فصل اول «بلویی» را تماشا و تحلیل کردند. هدفشان این بود که ببینند مفاهیم مرتبط با تاب‌آوری چقدر در این سریال به چشم می‌خورد.
نتایج حیرت‌انگیز بود:
- تقریباً نیمی از تمام قسمت‌ها (۴۸٫۷٪)، مفهوم تاب‌آوری را به‌عنوان موضوع اصلی یا فرعی داستان خود داشتند.
- شخصیت اصلی، یعنی «بلویی»، در ۵۴٫۸٪ از این داستان‌های مرتبط با تاب‌آوری، نقش محوری داشت.
- و مهم‌تر از همه، والدین تسهیل‌گران اصلی این آموزش بودند (۶۴٫۴٪). در این میان، مادر خانواده، «چیلی»، با حضور در ۴۶٫۶٪ از این موقعیت‌ها، بیشترین نقش را در مدل‌سازی رفتارهای تاب‌آورانه ایفا می‌کرد.
پژوهشگران در جمع‌بندی خود نوشتند: «این یافته‌ها «بلویی» را به‌عنوان یک نمونه‌ی برجسته و قدرتمند معرفی می‌کند که نشان می‌دهد چگونه تلویزیون کودکان می‌تواند از یادگیری عاطفی و مدل‌سازی رفتارهای انطباقی که مستقیماً با چالش‌های زندگی واقعی مرتبط‌اند، حمایت کند.»
دکتر بردلی اسمیت، یکی از نویسندگان این مطالعه و استاد ارشد روانشناسی، این موضوع را به زیبایی توضیح می‌دهد: «تحقیقات به ما نشان می‌دهد هرچه زودتر برای ساختن تاب‌آوری سرمایه‌گذاری کنیم، نتیجه‌ی بهتری خواهیم گرفت. قصه‌گویی در قالب فیلم، کتاب و تلویزیون می‌تواند به بچه‌ها نشان دهد چگونه با چالش‌ها روبه‌رو شوند؛ نه از طریق سخنرانی‌های خشک و مستقیم، بلکه با به تصویر کشیدن رفتارهایی مثل تنظیم هیجانات، حل مسئله و همدلی.»
چگونه از «بلویی» یک ابزار آموزشی بسازیم؟
البته که هیچ برنامه‌ای نمی‌تواند جایگزین ارتباط واقعی والدین و فرزندان شود. اما دکتر اسمیت تأکید می‌کند که والدین می‌توانند از این فرصت طلایی استفاده کرده و قسمت‌های مختلف را همراه با فرزندانشان تماشا کنند و از آن به‌عنوان سرآغازی برای یک گفتگوی سازنده بهره ببرند.
دفعه‌ی بعد که همراه با فرزندتان به تماشای ماجراهای خانواده‌ی هیلر نشستید، این فرصت را از دست ندهید. می‌توانید در لحظه‌ی مناسب، دکمه‌ی توقف را بزنید و از او بپرسید:
- «به نظرت الان که بازی خراب شد، بلویی چه احساسی داشت؟»
- «تو اگر جای بینگو بودی و دوستت نمی‌خواست با تو بازی کنه، چه کار می‌کردی؟»
- «یادته یه بار هم برای ما یه همچین اتفاقی افتاد؟ اون موقع چه حسی داشتی؟»
دکتر اسمیت می‌گوید: «صحبت کردن درباره‌ی آنچه بچه‌ها روی صفحه نمایش می‌بینند، به آن‌ها کمک می‌کند تا درباره‌ی احساسات و موقعیت‌ها فکر کنند، آن‌ها را پردازش کنند و به‌تدریج، مهارت‌های ارزشمندی را که برای کنار آمدن، سازگاری و رشد نیاز دارند، در درون خود بسازند.» پس دفعه‌ی بعد که روی کاناپه لم داده‌اید و در دنیای رنگارنگ «بلویی» غرق شده‌اید، بدانید که این فقط یک سرگرمی ساده نیست؛ این یک کلاس درس ارزشمند درباره‌ی مهم‌ترین مهارت زندگی است.
منبع: huffingtonpost
سیندرلا تا لیمو عسلی؛ میزگیم و دوبله فان با سارا جامعی
نظرات