در سال ۲۰۲۶، شرکت والت دیزنی حق مالکیت معنوی (کپی رایت) یکی دیگر از قدیمی‌ترین شخصیت‌های خود یعنی پلوتو (Pluto) را از دست خواهد داد. سال آینده سومین سال پیاپی خواهد بود که شخصیت‌های نمادین دیزنی وارد مالکیت عمومی (Public Domain) می‌شوند؛ روندی که از سال ۲۰۲۴ با نسخه اولیه میکی موس (Mickey Mouse) در انیمیشن کشتی بخار ویلی (Steamboat Willie) محصول سال ۱۹۲۸ آغاز شد.

شخصیت پلوتو که حالا در معرض خارج شدن از مالکیت دیزنی قرار دارد، یک سگ کارتونی وفادار و صمیمی است که توسط والت دیزنی خلق شد و به عنوان بهترین دوست سگ میکی موس شناخته می‌شود. او برخلاف بسیاری از شخصیت‌های کارتونی، نمی‌تواند حرف بزند و تمام شخصیت او از طریق حرکات، حالات چهره و صداهای بامزه منتقل می‌شود که همین ویژگی باعث محبوبیت و جذابیتش شده است.

مروری بر سابقه شرکت والت دیزنی در قوانین مربوط به کپی رایت

برای دهه‌ها، شرکت والت دیزنی یکی از قدرتمندترین لابی‌گران در ایالات متحده برای تصویب قوانین سخت‌گیرانه‌تر در زمینه حق نشر بوده است. در سال ۱۹۹۸، دیزنی که اغلب به‌طور نمادین از آن با عنوان «موش» یاد می‌شود، با موفقیت توانست مدت زمان اعتبار کپی رایت را برای آثار متعلق به شرکت‌ها به ۹۵ سال افزایش دهد؛ اقدامی که ۲۰ سال به مدت حفاظت‌هایی که در قانون کپی رایت سال ۱۹۷۶ تعیین شده بود، اضافه کرد.

قانون مصوب سال ۱۹۹۸ که با نام قانون تمدید مدت کپی رایت سانی بونو (Sonny Bono Copyright Term Extension Act) شناخته می‌شود، به صورت غیررسمی و عامیانه به «قانون حفاظت از میکی موس» معروف بود؛ به ویژه در میان مخالفانی که معتقد بودند این سیاست خلاقیت را محدود می‌کند و دسترسی عموم مردم به آثار و میراث فرهنگی را دشوارتر می‌سازد.

دیزنی در نهایت نتوانست قانون‌گذاران را متقاعد کند که مدت زمان حفاظت از کپی رایت را بیش از این تمدید کنند. در ماه ژانویه ۲۰۲۴، روزی که این شرکت سال‌ها از آن هراس داشت، سرانجام فرا رسید و میکی موس، همان‌طور که در انیمیشن کشتی بخار ویلی دیده حضور داشت، وارد مالکیت عمومی شد.

همراه با او، نسخه‌های اولیه‌ای از مینی موس (Minnie Mouse)، گوفی (Goofy) و چند شخصیت کلاسیک دیگر نیز به جمع آثاری پیوستند که دیگر تحت حفاظت کپی رایت نیستند؛ آثاری که پیش از این، یکی از قدیمی‌ترین شخصیت‌های متعلق به دیزنی یعنی وینی دِ پو (Winnie the Pooh) نیز به آن‌ها ملحق شده بود.

در روزها و هفته‌هایی که میکی موس ملوان سیاه و سفید وارد مالکیت عمومی شد، بازار پُر شد از بازی‌های ویدیویی ترسناک، فیلم‌های کوتاه وهم‌آلود و حتی محصولات بزرگسالانه که از این نسخه میکی موس الهام گرفته بودند. با این حال، شرکت والت دیزنی تأکید کرد که با تمام قوا از نسخه‌هایی از میکی موس که همچنان تحت پوشش قوانین کپی‌رایت قرار دارند، محافظت خواهد کرد. دیزنی اعلام کرد:

نسخه‌های مدرن‌تر میکی موس تحت تأثیر پایان یافتن کپی رایت انیمیشن کشتی بخار ویلی قرار نخواهند گرفت و میکی همچنان به عنوان یک سفیر جهانی برای شرکت والت دیزنی، نقش محوری خود را در داستان‌گویی‌ها، جاذبه‌های پارک‌های تفریحی و محصولات تجاری ما حفظ خواهد کرد. بدیهی است که ما همچنان از حقوق خود نسبت به نسخه‌های جدیدتر میکی موس و سایر آثاری که هنوز مشمول قوانین کپی‌رایت هستند، محافظت خواهیم کرد و برای جلوگیری از سردرگمی مصرف‌کنندگان ناشی از استفاده‌های غیرمجاز از میکی و دیگر شخصیت‌های نمادین‌مان، اقدامات لازم را انجام خواهیم داد.

زمانی که در ماه ژانویه ۲۰۲۵ نسخه‌های بیشتری از میکی موس، مینی موس و دیگر شخصیت‌های تاریخی وارد مالکیت عمومی شدند، شرکت والت دیزنی بیانیه رسمی و عمومی‌ای منتشر نکرد. اکنون تنها چند هفته با پایان یافتن دوره حفاظت کپی رایت برای چندین شخصیت محبوب دنیای انیمیشن فاصله داریم.

آثار و شخصیت‌های دیزنی که در سال ۲۰۲۶ وارد مالکیت عمومی می‌شوند

اکثر آثار متعلق به سال ۱۹۳۰ قرار است در ماه ژانویه ۲۰۲۶ (دی یا بهمن ۱۴۰۴) وارد مالکیت عمومی شوند. مهم‌ترین ضرر شرکت والت دیزنی در سال آینده، نخستین حضور شخصیت پلوتو است که اکنون به عنوان بهترین دوست سگ میکی موس شناخته می‌شود. اما یک نکته مهم وجود دارد.

شخصیت پلوتو برای اولین بار در انیمیشن The Chain Gang محصول سال ۱۹۳۰ ظاهر شد؛ جایی که به عنوان یک سگ شکارچی (Bloodhound) مامور تعقیب میکی موس بود. چند ماه بعد، همان طراحی شخصیت دوباره ظاهر شد؛ اما این بار به عنوان سگ مینی موس به نام روور (Rover) در انیمیشن The Picnic نشان داده شد.

با این‌که طراحی شخصیت پلوتو بسیار شناخته‌شده بود، نام او تا انیمیشن The Moose Hunt محصول سال ۱۹۳۱ به او داده نشد؛ این اثر در ماه ژانویه ۲۰۲۷ وارد مالکیت عمومی خواهد شد. برای یک سال دیگر، شرکت والت دیزنی همچنان حق کپی رایت نام پلوتو و جایگاه او به عنوان بهترین دوست میکی موس را در اختیار خواهد داشت.

نظر شما درمورد آثار شرکت دیزنی و شخصیت میکی موس چیست؟ لطفا دیدگاه خود را از طریق کامنت با تیم بازار و دیگر کاربران به اشتراک بگذارید.

منبع: Insidethemagic 

پیشنهادی‌های گیمینگ امید لنون که نباید از دست بدی