کارگردان هری پاتر و زندانی آزباکان از ژانر ترسناک این فیلم می‌گوید
کارگردان برجسته فیلم زندانی آزکابان از مجموعه فیلم‌های هری پاتر، آلفونسو کوآرون، در پاسخ به سؤالی درباره ژانر این فیلم، آن را به طور قاطع جزء آثار وحشت دانست. به گفته او، عناصری مثل حضور جان‌به‌لب‌رسیده‌ها و گرگینه، فضای تیره و تار فیلم و الهام گرفتن آن از سینمای اکسپرسیونیستی آلمان، زندانی آزکابان را به یک فیلم ترسناک تبدیل کرده است. فیلم زندانی آزکابان که در سال ۲۰۰۴ منتشر شد، سومین قسمت از مجموعه فیلم‌های محبوب هری پاتر است که رمانی به همین نام نوشته جی.کی. رولینگ را اقتباس کرده است. کارگردان این فیلم، آلفونسو کوآرون، کارگردان برجسته‌ای است که فیلم‌های مطرحی مثل فرزندان مردان، جاذبه و رم را ساخته و تنها کسی است که تاکنون یک فیلم از مجموعه هری پاتر را کارگردانی کرده است.
در مصاحبه‌ای اخیر، زمانی که از کوآرون پرسیده شد آیا زندانی آزکابان را یک فیلم وحشت می‌داند یا خیر، پاسخ داد: «قطعاً بله. وقتی کتاب را خواندم، دو عنصر جذاب توجه‌ام را جلب کرد؛ یکی بُعد ترسناک آن و دیگری بُعد نوآری‌اش. الهام من در ساخت فیلم، سینمای آلمان در پایان دوران صامت و اوایل دوران ناطق بود مثل آثار فریتز لانگ و مورنائو.» او ادامه داد: «می‌توانید ببینید برخی فیلم‌های فریتز لانگ بُعد نوآر دارند اما در عین حال عناصر ترسناکی هم در آنهاست. به نظر من جی.کی رولینگ هم در هری پاتر به مسائل و اضطراب‌های زمان خودش اشاره کرده بود که من سعی کردم در فیلم انعکاس دهم.»
کوآرون در این مصاحبه، با صراحت فیلم زندانی آزکابان را یک فیلم وحشت خواند و دلایل این انتخاب را برشمرد. حضور عناصر ترسناکی مثل جان‌به‌لب‌رسیده‌ها و گرگینه، فضاسازی تیره و مرموز فیلم و الهام گرفتن آن از شیوه کارگردانان بزرگ آلمانی، همگی دست به دست هم داده‌اند تا زندانی آزکابان به یک فیلم وحشت تبدیل شود. البته همچنان می‌توان آن را در ژانر اصلی‌اش یعنی فانتزی ماجراجویانه هم قرار داد، اما وجود عناصر ترسناک بارز در آن انکارناپذیر است.
شاید بتوان گفت همین ترکیب فانتزی و وحشت و تلفیق ماجراجویی با ترس، یکی از دلایل موفقیت چشمگیر سری فیلم‌های هری پاتر بوده است. زیرا این ترکیب، طیف وسیعی از مخاطبان را – از نوجوانان تا بزرگسالان – جذب خود کرده است. شاید همین موضوع باعث شده با وجود گذشت سال‌ها از اکران اولیه، همچنان این مجموعه طرفداران پروپاقرصی داشته باشد و بحث‌هایی درباره جنبه‌های گوناگون آن، از جمله ژانرش، در میان علاقه‌مندان در جریان باشد.
در مجموع می‌توان گفت زندانی آزکابان اثری تأثیرگذار در تاریخ سینمای فانتزی است که توانسته با ترکیب خلاقانه‌ای از عناصر ماجراجویی و وحشت، سرگرمی هیجان‌انگیزی را برای تماشاگران همه سنین فراهم کند و الگویی برای آثار بعد از خود باشد. بنابراین دیدگاه کارگردانش مبنی بر طبقه‌بندی آن به عنوان یک فیلم وحشت، کاملاً منطقی و موجه به نظر می‌رسد. البته عده‌ای معتقدند صِرف داشتن عناصر ترسناک، ملاک کافی برای طبقه‌بندی یک اثر به عنوان فیلم وحشت نیست. آن‌ها معتقدند باید عناصر ترس به گونه‌ای به کار رفته باشند که فیلم را در مجموع به اثری ترسناک تبدیل کنند. در غیر این صورت، صِرف حضور چند عنصر معدود ترسناک، نمی‌تواند ژانر یک فیلم را تغییر دهد.
از سوی دیگر، برخی منتقدان معتقدند اظهارنظر کارگردان مبنی بر ترسناک بودن فیلمش، صرفاً یک حرکت تبلیغاتی بوده تا بتواند توجه بیشتری را به فیلم جلب کند. چرا که فیلم‌های ترسناک اغلب مخاطب خاص خود را دارند و عده‌ای به دنبال چنین آثاری هستند.
نظرات