حتی پس از گذشت ۱۶ سال همچنان نمی‌توان انکار کرد که The Dark Knight (شوالیه تاریکی) یکی از بهترین فیلم‌های ابرقهرمانی تاریخ است. از دیالوگ‌های نمادین بی‌شمار فیلم گرفته تا سرعت روایت بی‌نقص و فیلمبرداری مسحورکننده، بلاک‌باستر ابرقهرمانی نولان از سال ۲۰۰۸ همچنان دستاوردی بی‌نظیر در ژانر خود به حساب می‌آید. بدون شک بخش قابل توجهی از اعتبار و موفقیت این فیلم از سه‌گانه بتمن مدیون بازیگر فقید و افسانه‌ای شخصیت جوکر یعنی هیث لجر است. نمایش خیره‌کننده لجر از ابتدا تا انتهای فیلم هیچ‌گونه نقصی در خود جای نداده و به جرات می‌توان گفت پادشاه دلقک‌های دی‌سی را دستخوش یک انقلاب اساسی و فراموش‌نشدنی کرد. با این حال خیلی از طرفداران در جریان نیستند که نقش هیث لجر در فیلم کریستوفر نولان فقط به حضور جلوی دوربین در قالب جوکر ختم نمی‌شود. در حقیقت، این بازیگر برنده اسکار در مواردی خودش دوربین را به دست گرفت و اثبات کرد که غیر از بازیگری قابلیت‌های شگفت‌انگیز دیگری نیز دارد.

کارگردانی پریشان‌کننده‌ترین صحنه‌های The Dark Knight توسط هیث لجر

پس از اکران فیلم شوالیه تاریکی و مرگ نابه‌هنگام و دردناک هیث لجر، ویدیوهای پشت صحنه و مستنداتی که با محوریت تلاش‌های او در جهت ایفای نقش جوکر منتشر شد به اندازه خود فیلم کریستوفر نولان به شهرت و محبوبیت رسیدند. یک سری مصاحبه با مجله امپایر (Empire Magazine) در اواخر دهه ۲۰۰۰ میلادی همچنان اطلاعات مختلفی را در اختیار طرفدارانی قرار می‌دهد که به بررسی ظاهر و شخصیت جوکر با بازی هیث لجر علاقه داشتند. این مصاحبه‌ها به جزئیات برخی از وحشت‌های دنیای واقعی مثل لبخند گلاسگو (Glasgow Smile) و یک سوپر ویلن از دهه ۳۰ میلادی به عنوان منبع الهام جوکر می‌‌پردازد. این منابع همچنین به تعهد نوآورانه هیث لجر به نقش خود اشاره دارند. از زندانی کردن خودش در یک هتل به مدت یک ماه برای رسیدن به صدای بی‌نقص جوکر گرفته تا خاطره‌نویسی عجیب با ذهنیت این شخصیت، رویکرد لجر برای نمایش جوکر حقیقتا افسانه‌ای به حساب می‌آید. حال همه این موارد باعث می‌شود تا نقش او در کارگردانی برخی از آزاردهنده‌ترین و پریشان‌کننده‌ترین صحنه‌های The Dark Knight تحسین‌برانگیزتر باشد.

به طور خاص، هیث لجر هر دو ویدیو گروگان‌گیری که در طول فیلم پخش می‌شود را کارگردانی کرده است. اولین مورد جوکر را در حالی به تصویر می‌کشد که در حال شکنجه یکی از مقلدان بتمن است و مورد دوم هم این کاراکتر را حین حمله تروریستی به بیمارستان گاتهام نمایش می‌دهد. در نگاه نولان یک دلیل خلاقانه پشت این تصمیم‌گیری خاص بوده، زیرا کارگردان مشهور هالیوودی می‌خواسته ویدیوهای به ظاهر دست‌ساز داخل فیلم بازتاب دیدگاه و شخصیت سادیستی و مریض جوکر باشد. با این حال به نظر می‌رسد نولان در ابتدا می‌خواست فقط ویدیو اول به دست لجر کارگردانی شود اما با عملکرد شگفت‌انگیز این بازیگر تصمیم گرفت مورد دوم را نیز به دستان توانای او بسپارد. این اتفاق و کار لجر از جهات مختلفی پراهمیت جلوه می‌کنند.

اول از همه اینکه نولان برای کارگردانی بخشی از سه‌گانه بتمن به هیث لجر اعتماد کرده نمایان‌گر پتانسیل شگفت‌انگیز و کم‌نظیر او در زمینه‌های مختلف هنری است. نولان کارگردان بسیار کارکشته و دقیقی است که خیلی اوقات ترجیح می‌دهد کار فیلمبرداری را شخصا به دست بگیرد و صحنه‌های کارگردانی‌شده توسط لجر به عنوان استثنا در فیلم‌سازی نولان تلقی می‌شوند. این اتفاق خاص باعث شد تا لجر به صورت تمام و کمال از اعتماد کارگردان شوالیه تاریکی بهره ببرد و برخی از بهترین صحنه‌های فیلم را خلق کند.

صحنه‌هایی که در قالب دیدگاه جوکر در فیلم وجود دارد حس و حال ویدیوهای دست‌ساز را دارند و وحشت مردم از ویلن اصلی داستان را به خوبی منعکس می‌کنند. این مورد تناقضی بی‌نقص و فوق‌العاده‌ای را با بقیه صحنه‌های فیلم – که همگی فیلمبرداری تر و تمیز و حرفه‌ای دارند – ایجاد می‌نماید. دومین صحنه‌ای که توسط لجر کارگردانی شد (صحنه حضور گروگان‌ها) نیز درک ما از شخصیت تاریک جوکر را گسترش می‌دهد، چراکه طبق گفته عوامل فیلم هیث لجر هم جلوی دوربین و هم پشت دوربین در نقش پادشاه جرم و جنایت گاتهام فرو رفته بود.

میراث چندوجهی هیث لجر

در سطح فردی، علم به توانایی‌های هیث لجر در زمینه کارگردانی به ما کمک می‌کند تا بهتر از قبل میراث خلاقانه و هنری او را درک نماییم. حتی پیش از اکران فیلم شوالیه تاریکی، برخی از افراد نسبت به استعداد لجر مشکوک بودند و از اینکه او بتواند جایگزین مناسبی برای جوکر نمادین جک نیکلسون شود اطمینان نداشتند. با این حال او ثابت کرد که می‌تواند یکی از بهترین ویلن‌های تاریخ سینما را به معرض نمایش بگذارد. به طور مشابه، اکنون خیلی از مخاطبان و حتی صاحب‌نظران در حوزه سینما هیث لجر را فقط و فقط به عنوان «بهترین جوکر تاریخ» قلمداد می‌کنند و بقیه دستاوردهای او را به دست فراموشی می‌سپارند. در حالی که عملکرد درخشان لجر جلوی دوربین زندگی کاری وی را تعریف کرده، اما کار شگفت‌انگیزش در زمان کوتاهی که روی صندلی کارگردان نشست نشان می‌دهد میراث و توانایی‌های او فراتر از بازیگری صرف بوده است.

صحنه‌هایی که لجر در فیلم The Dark Knight کارگردانی کرد به همه اثبات می‌کند او حتی پیش از اکران بتمن هم علاقه وافری به هنر سینما داشت. این بازیگر برنده اسکار نه تنها چند موزیک ویدیو را برای گروه‌هایی چون Modest Mouse و N’fa کارگردانی کرده، بلکه به یک سری پروژه بزرگتر از جمله اقتباس Queen’s Gambit هم چشم داشت. با اینکه پروژه مذکور و احتمالا کلی فیلم و اثر پرپتانسیل دیگر از او هیچ‌گاه ساخته نشدند، عملکرد چندوجهی و فوق‌العاده او در شوالیه تاریکی – چه جلوی دوربین و چه پشت دوربین – نشان می‌دهد او اشتیاق وصف‌ناپذیری برای خلق هنر ناب داشت و اگر همچنان در میان ما بود، هدایای ارزشمند بی‌شماری در اختیار سینمادوستان و علاقمندان به هنر قرار می‌داد.

منبع: Collider

چرا اساسینز کرید و یوبیسافت رو دیگه دوست نداریم؟ میزگیم با ویب‌هد و شایان