در میان موج‌های خروشان اقیانوس آرام و در دل سنت‌های کهن مردم موتونوی، شخصیتی آرام اما عمیق حضور دارد که در سکوت و آرامشش، نیرویی عظیم برای حرکت و تحول نهفته است: مادربزرگ تالا. در انیمیشن Moana محصول دیزنی، مادربزرگ تالا صرفاً یک پیرزن دانا نیست؛ او نماد پیوند بین گذشته و آینده، بین سنت و آزادی، و نهایتاً روح راهنما برای دختری است که قرار است سرنوشت قبیله‌اش را تغییر دهد. این متن نگاهی دارد به نقش پررنگ و معنادار تالا، تأثیرش بر موآنا و مفاهیم عمیق‌تری که در پسِ این شخصیت نهفته است.
صدای گذشتگان در کالبدی آرام
مادربزرگ تالا زنی خردمند و آزاداندیش است که با روحیه‌ای آرام و صمیمی، عمیق‌ترین رازهای قوم خود را نگهبانی می‌کند
مادربزرگ تالا از همان آغاز فیلم، شخصیتی متفاوت است. برخلاف دیگر اهالی روستا که بیشتر به حفظ وضعیت موجود و پیروی از سنت‌های خشک پایبندند، او ذهنی باز و روحی ماجراجو دارد. او خود را «نگهبان داستان‌ها» می‌نامد؛ کسی که گذشته‌ی قوم خود را می‌شناسد و آن را با نسل‌های بعدی در میان می‌گذارد. اما فراتر از یک راوی، تالا در واقع تجسم زنده‌ای از خاطرات جمعی، اسطوره‌ها و باورهای فراموش‌شده‌ی قومش است.
تالا با حکایت کردن داستان‌های باستانی، از جمله افسانه‌ی دزدیده شدن قلب تِ فیتی (Te Fiti) توسط مائویی، به نوعی نقش راوی کهن الگو را ایفا می‌کند؛ نقشی که در ادبیات و اسطوره‌شناسی، متعلق به کسانی است که گذشته را نگه می‌دارند تا راه آینده روشن شود. این نقش تالا نه فقط به روایت افسانه‌ها بلکه به حفظ هویت فرهنگی نیز معنا می‌بخشد. او از آن دست افرادی‌ست که به جای پاک کردن رد پای گذشته، آن را چون فانوسی در تاریکی آینده در دست دارند.
مشعلی برای موآنا: بیداری روح قهرمان
او با وجود کهولت سن، نگاهی زنده و پرشور به زندگی دارد و برخلاف سنت‌های محدودکننده، به ندای قلبش وفادار است
اگر موآنا را قهرمان این داستان بدانیم، تالا بدون شک آغازگر سفر قهرمانانه‌ی اوست. در لحظه‌هایی که موآنا بین وظیفه‌ی اطاعت از پدر و میل درونی‌اش برای رفتن به دریا سردرگم است، تالا همان کسی است که به صدای درون او گوش می‌دهد و آن را تأیید می‌کند. برخلاف دیگران، تالا موآنا را به خاطر رؤیاهایش قضاوت نمی‌کند، بلکه او را تشویق می‌کند تا با قلبش همراه شود.
تالا همچنین با نشان دادن غار قایق‌ها به موآنا، در واقع در را به روی گذشته‌ی واقعی قومشان باز می‌کند: گذشته‌ای که در آن مردم موتونوی دریانوردانی ماهر و بی‌باک بودند. این لحظه، یک نقطه‌ی عطف برای موآناست. او درمی‌یابد که رفتن به دریا نه‌تنها فرار از وظیفه نیست، بلکه بازگشت به ریشه‌هاست. تالا با این کار، شعله‌ای را در قلب موآنا روشن می‌کند که دیگر خاموش نخواهد شد.
تالا به‌ویژه در صحنه‌ی وداع خود با موآنا، بیش از هر زمان دیگر تجسم یک روح راهنماست. او در واپسین نفس‌های زندگی، قلب تِ فیتی را به موآنا می‌سپارد و می‌گوید: «حالا نوبت توئه.» این جمله، تجلی اعتماد کامل او به توانایی نوه‌اش و نشانه‌ی عبور مشعل از نسل پیشین به نسل جدید است.
تالا پس از مرگ: حضور روحی فراتر از زمان
تالا همان‌قدر که به اسطوره‌ها و افسانه‌ها باور دارد، به آینده و توانایی نسل جدید نیز ایمان کامل دارد
یکی از زیباترین جنبه‌های شخصیت تالا، حضور او پس از مرگ است. هنگامی که موآنا در اوج ناامیدی در میانه‌ی اقیانوس نشسته و دیگر انگیزه‌ای برای ادامه دادن ندارد، روح مادربزرگش به شکل یک سفره‌ماهی نورانی ظاهر می‌شود؛ همان حیوانی که تالا همیشه آرزو داشت پس از مرگ به شکل آن بازگردد. در این صحنه‌ی بسیار تأثیرگذار، تالا نه‌تنها روحی تسلی‌بخش بلکه نوعی تجسم معنوی الهام است. او به موآنا یادآوری می‌کند که چه کسی‌ست و چرا این مسیر را آغاز کرده است.
حضور تالا در این لحظه، فراتر از مرزهای فیزیکی زندگی و مرگ عمل می‌کند. او اکنون به بخشی از طبیعت، از دریا گرفته تا ستارگان، پیوسته است و موآنا را از درون راهنمایی می‌کند. این ویژگی، تالا را از یک شخصیت فرعی صرف به نمادی اسطوره‌ای ارتقا می‌دهد. او نوعی «مرشد جاودان» است که در مسیر قهرمانان حضور دارد، حتی پس از ترک صحنه.
تالا در این مرحله، یادآور نقش «حکیمِ پیر» در اسطوره‌هاست؛ شخصیتی که در مراحل بحرانی سفر، به قهرمان یادآوری می‌کند که حقیقت قدرت در درون اوست. این لحظه، تجلی بلوغ موآنا نیز هست، چرا که پس از آن، تصمیم می‌گیرد از مائوئی مستقل شود و مسیر خود را ادامه دهد. در واقع، تالا با مرگش نه تنها محو نمی‌شود، بلکه تأثیرش عمیق‌تر و ماندگارتر می‌شود.
صدای زنان پیشگو: تالا در سنت روایی دیزنی و فراتر از آن
س از مرگ نیز حضورش به شکل یک راهنمای معنوی ادامه می‌یابد و در حساس‌ترین لحظه‌ها، الهام‌بخش موآنا می‌شود
مادربزرگ تالا تنها یک شخصیت محبوب در فیلم Moana نیست، بلکه بخشی از یک سنت طولانی در روایت‌های دیزنی است که طی آن زنان مسن و خردمند، نقشی کلیدی در هدایت قهرمانان جوان ایفا می‌کنند. از فیگورهایی مثل پری مهربان در سیندرلا گرفته تا مادر ویلو در Pocahontas، این زنان معمولاً حامل نوعی خرد باستانی و معنوی هستند. اما آنچه تالا را متمایز می‌کند، اتصال عمیق او با طبیعت، اسطوره و تاریخ قبیله است. او صرفاً مشاور نیست، بلکه رابطی است میان جهان مرئی و نامرئی.
تالا همچنین در بستر فرهنگی خاصی ریشه دارد. داستان Moana با الهام از فرهنگ‌های پلینزی نوشته شده، و در بسیاری از این فرهنگ‌ها، افراد سالخورده به‌ویژه زنان، نقش کلیدی در انتقال دانش و هدایت معنوی دارند. انتخاب دیزنی برای خلق شخصیتی مانند تالا، نوعی ادای احترام به این فرهنگ‌هاست؛ فرهنگی که در آن خرد با سن گره خورده و روحانیت با طبیعت درآمیخته است.
در روزگاری که رسانه‌ها اغلب زنان مسن را به حاشیه می‌برند یا کلیشه‌سازی می‌کنند، حضور پررنگ، مثبت و قدرتمند تالا، نشانی از تغییر است. او نه منفی‌گراست، نه طعنه‌آمیز، نه ترسو؛ بلکه سرشار از بینش، عشق و جسارت است. چنین شخصیتی نه‌تنها برای کودکان، بلکه برای تمام نسل‌ها الهام‌بخش است.
زنی که راه را نشان داد، حتی پس از رفتن
او نمادی از پیوند نسل‌ها، عشق بی‌قید و شرط و قدرت زنان سالخورده در هدایت روحانی و فرهنگی جامعه است
مادربزرگ تالا قلب تپنده‌ی داستان Moana است؛ نه به‌خاطر حضور طولانی‌اش، بلکه به‌خاطر تأثیر عمیق و ماندگاری که بر قهرمان و مخاطب می‌گذارد. او نماد پیوند با ریشه‌ها، بیداری شهامت و ایمان به ندای درون است. با شور زندگی می‌کند، با آرامش می‌میرد و با نور روحش همچنان راه می‌تاباند. اگر موآنا در پایان فیلم به یک پیشرو و قهرمان واقعی بدل می‌شود، این به‌خاطر صدایی‌ست که در تمام مسیر در گوش او نجوا می‌کرد: صدای تالا.
در جهانی که به سرعت تغییر می‌کند، و نسل‌ها از ریشه‌های خود فاصله می‌گیرند، تالا یادآوری می‌کند که بازگشت به گذشته نه به معنای عقب‌نشینی، بلکه یافتن جهت برای حرکت به جلوست. او اثبات می‌کند که گاهی قدرتمندترین راهنماها، آن‌هایی هستند که آرام‌ترین صداها را دارند.
جمع‌بندی: صدایی که با موج‌ها سفر کرد
مادربزرگ تالا بیش از یک شخصیت در داستان است؛ او قلب پنهان Moana است، جریانی زیرپوستی که بی‌وقفه موآنا را به جلو می‌راند، حتی وقتی ناامیدی بر همه‌چیز سایه می‌اندازد. او نشان می‌دهد که راهنمایی همیشه با صدای بلند و حضور پررنگ همراه نیست؛ گاهی آرام‌ترین زمزمه‌ها، بزرگ‌ترین مسیرها را روشن می‌کنند.
تالا نماد خردی‌ست که از دل سنت می‌جوشد، نماد عشقی که با مرگ هم پایان نمی‌یابد، و یادآور این حقیقت که گاهی یک نفر، با باور به توانایی درون ما، می‌تواند مسیر تمام زندگی‌مان را تغییر دهد. در دنیای موآنا، دریا صدا می‌زند؛ اما این تالا بود که یاد داد چگونه باید به آن صدا گوش سپرد.
منبع: مجله بازار
بزرگ‌ترین یوتیوبر کالاف دیوتی ایران کیه؟ میزگیم با ملیکا دیوتی
بررسی های مرتبط
نظرات