۱۰ انیمه مهم تاریخ سینما که جهان را تغییر دادند
انیمه راهی طولانی را پیموده است و امروزه به یکی از محبوبترین رسانههای سرگرمی در جهان تبدیل شده است. بااینوجود، در حالی که بسیاری از طرفداران بیشتر بر آثار تلویزیونی مانند One Piece و Jujutsu Kaisen تمرکز میکنند، دنیای انیمه میزبان آثار سینمایی ماندگار و تأثیرگذاری نیز هست. از شاهکار عاشقانه Your Name گرفته تا اثر سوررئال و الهامبخش Paprika، فیلمهای انیمهای همیشه حرفهای تازهای برای گفتن دارند.
در میان انبوه فیلمهای درخشان انیمهای، برخی نقش پررنگتری در شکلدهی و تحول این هنر داشتهاند. این فهرست به رتبهبندی مهمترین فیلمهای انیمهای تاریخ سینما میپردازد؛ آثاری که به دلیل تأثیرگذاری، بازتعریف ژانر، محبوبیت، اهمیت فرهنگی و نقشی که در ارتقای جایگاه انیمه و سینما داشتهاند، شایسته توجه ویژهای هستند. در این مقاله، فقط بر فیلمهای انیمهای تمرکز شده و آثار تلویزیونی در نظر گرفته نشدهاند. با مجله بازار همراه باشید.
Nausicaä of the Valley of the Wind (1984) .10
بسیاری از طرفداران تصور میکنند که Nausicaä of the Valley of the Wind یکی از آثار استودیو جیبلی است. اما با اینکه هایائو میازاکی کارگردانی آن را بر عهده داشت، این فیلم پیش از تأسیس جیبلی ساخته و در واقع زمینهساز شکلگیری این استودیو شد.
داستان فیلم در دنیایی پساآخرالزمانی و ویرانشده از جنگهای هستهای جریان دارد، جایی که بقایای بشریت برای زنده ماندن در دل جنگلهای خطرناک تلاش میکنند. در این میان، دره باد که از خطرات موجود در امان مانده، مأوای صلحطلبانی است که شاهزاده نائوسیکا برای محافظت از آنها در برابر حمله یک پادشاهی متجاوز میجنگد.
این اثر کلاسیک نهتنها با سبک انیمیشنی خیرهکننده و داستان تأثیرگذارش، بلکه با پیامهای عمیق زیستمحیطی خود ماندگار شد. اما مهمتر از همه، Nausicaä of the Valley of the Wind را میتوان سنگ بنای استودیو جیبلی دانست؛ اثری که سبک هنری و روایت داستانی بسیاری از فیلمهای بعدی این استودیو را شکل داد و به یکی از نقاط عطف تاریخ انیمه تبدیل شد.
Demon Slayer: Mugen Train (2020) .9
هر طرفدار انیمهای با Demon Slayer آشناست. شونن مبارزهای فوقمحبوبی که داستان تانجیرو را در نبرد با شیاطین و تلاش برای بازگرداندن خواهرش به انسانیت دنبال میکند. Demon Slayer: Mugen Train دنبالهای بر فصل اول این انیمه است و ماجراجویی تانجیرو، زنیتسو و اینوسکه را روایت میکند که همراه با هاشیرای شعله، رنگوکو، برای بررسی ناپدید شدنهای مرموز در یک قطار وارد عمل میشوند.
در نگاه اول، شاید Mugen Train صرفاً یک فیلم اکشن هیجانانگیز با انیمیشنی خیرهکننده به نظر برسد و اهمیت تاریخی خاصی نداشته باشد. اما این فیلم اثری سرنوشتساز در صنعت انیمه بود، زیرا نحوه ساخت دنبالههای سینمایی را تغییر داد. پیش از آن، بیشتر فیلمهای سینمایی انیمهای در حکم داستانهای فرعی یا فیلر بودند، اما Mugen Train با ارائه یک دنباله کاملاً وفادار به خط داستانی اصلی، الگوی جدیدی را ایجاد کرد. موفقیت بیسابقه آن باعث شد که بسیاری از انیمههای محبوب دیگر نیز به جای فیلرهای سینمایی، دنبالههای رسمی و داستانمحور در قالب فیلم بسازند و این اثر را به یکی از ماندگارترین فیلمهای انیمهای سال ۲۰۲۰ تبدیل کنند.
Ghost in the Shell (1995) .8
سایبرپانک ژانری رو به رشد است که با پیشرفت فناوری و هوش مصنوعی، به بستری برای بازتاب دغدغههای اجتماعی و فلسفی فیلمسازان تبدیل شده است. در این میان، Ghost in the Shell یکی از آثار کلاسیک انیمهای است که الهامبخش یک اقتباس لایو اکشن و یک سریال اکشن جذاب شد. داستان این فیلم حول محور موتوکو و تیمش میگردد که در حال تعقیب مجرمی هستند که خاطرات مردم را سرقت میکند. جریانی که او را وادار به مواجهه با گذشتهاش و پرسشهای عمیق فلسفی درباره ماهیت زندگی میکند.
Ghost in the Shell یکی از تأثیرگذارترین انیمههای سینمایی است که با دنیای جذاب و مفاهیم فلسفی خود، مخاطبان را مجذوب میکند. اما چیزی که این فیلم را به اثری ماندگار تبدیل کرده، نفوذ گستردهاش در ژانر علمی-تخیلی و سایبرپانک است. این انیمه نهتنها الهامبخش فیلمهای بیشماری شد، بلکه نگاه طرفداران غربی را به این ژانر تغییر داد و به اثری کلاسیک و مهم در تاریخ انیمه تبدیل شد.
The End of Evangelion (1997) .7
بیشتر فیلمهای این فهرست آثار اورجینال هستند، اما برخی از آنها بر اساس انیمههای تلویزیونی ساخته شدهاند. در این میان، The End of Evangelion بهعنوان پایان عجیب و پرابهام Neon Genesis Evangelion جایگاه ویژهای دارد. پس از وقایع سریال، شینجی آخرین امید برای نجات جهان است، اما برای جلوگیری از فاجعه، باید تصمیم بگیرد و اقدام کند.
Neon Genesis Evangelion خود به پیچیدگی مشهور است، اما The End of Evangelion این پیچیدگی را به سطحی جدید میرساند. بااینحال، صرفنظر از میزان درک مخاطبان از داستان، تأثیر و محبوبیت آن انکارناپذیر است. این فیلم یکی از تحسینشدهترین انیمههای سینمایی است که به دلیل مضامین روانشناختی و فلسفی عمیق، روایت احساسی و سبک هنری منحصربهفردش مورد ستایش قرار گرفته است. Evangelion نهتنها یک انیمه مهم، بلکه اثری با تأثیر فرهنگی عظیم و ماندگار در تاریخ انیمه است.
The Tale of the White Serpent (1958) .6
The Tale of the White Serpent که با نام Panda and the Magical Serpent نیز شناخته میشود، احتمالاً یکی از کمتر شناختهشدهترین فیلمهای این فهرست است که به دلیل قدمتش کمتر مورد توجه قرار گرفته است. این فیلم بر اساس افسانه کهن مار سفید ساخته شده است—یکی از چهار افسانه بزرگ چین—که داستان عشق میان یک مار و یک انسان را روایت میکند. در این اثر، مار سفید به شکل یک زن درمیآید و برای اثبات عشقش به شو شیان تلاش میکند.
The Tale of the White Serpent شاید از نظر فروش در گیشه رکوردی نداشته باشد، اما از نظر تاریخی یکی از مهمترین فیلمهای انیمهای محسوب میشود. در حالی که داستان آن ریشه در افسانههای باستانی دارد، اهمیت این فیلم در معرفی یک قصه کلاسیک به مخاطبان جهانی نیز نهفته است. بااینحال، دلیل اصلی اهمیت آن، جایگاه پیشگامانهاش در تاریخ انیمه است. این فیلم اولین انیمه سینمایی رنگی بود و راه را برای تمامی فیلمهای انیمهای بعد از خود هموار کرد.
Grave of the Fireflies (1988) .5
Grave of the Fireflies یک فیلم جنگی تلخ و تأثیرگذار است که بر اساس نیمهزندگینامه آکیوکی نوساکا در سال ۱۹۶۷ ساخته شده. بااینحال، داستان فیلم به شکلی روایت میشود که نویسنده آرزو داشت وقایع واقعی زندگیاش چنین پیش برود. این اثر، سرگذشت سِیتا و خواهر دو سالهاش را دنبال میکند که پس از بمبارانهای آمریکا در پایان جنگ جهانی دوم، در ژاپن سرگردان میشوند. این روایت دردناک، تصویری واقعی از وحشتهای جنگ ارائه میدهد.
این فیلم یکی از غمانگیزترین و تیرهترین آثاری است که مخاطبان تجربه خواهند کرد. Grave of the Fireflies با تمرکز بر سرنوشت دو کودک، ویرانی جنگ را به شکلی تکاندهنده به تصویر میکشد. از همان ابتدا روشن است که پایانی خوش در کار نخواهد بود و هر امیدی بهسرعت رنگ میبازد. این اثر نهتنها یکی از برجستهترین فیلمهای ضدجنگ در تاریخ سینماست، بلکه به لطف روایت احساسی، جلوههای هنری و داستانی دلخراش، جایگاهی ویژه در میان مهمترین فیلمهای تاریخ انیمه دارد.
The Dull Sword (1917) .4
The Dull Sword یا Namakura Gatana یکی از آن فیلمهایی است که یا در میان مشهورترین انیمههای تاریخ جای دارد یا کاملاً به فراموشی سپرده شده است. این فیلم کوتاه تنها چهار دقیقه طول دارد، اما اهمیت آن به حدی است که جایگاهی ویژه در تاریخ انیمه به خود اختصاص داده است. ساختهشده در سال ۱۹۱۷، این اثر سالها گمشده بود تا اینکه در سال ۲۰۰۸ توسط یک فروشنده عتیقه کشف شد. داستان آن درباره یک رونین سادهلوح است که یک شمشیر کند خریداری میکند و تلاش دارد مهارتش را با حمله به یک رهگذر تصادفی بیازماید.
با اینکه ریشههای اولیه انیمه احتمالاً به سال ۱۹۰۷ بازمیگردد، The Dull Sword یکی از قدیمیترین آثاری است که شواهدی از وجود آن در دسترس است. اهمیت این فیلم نیازی به توضیح ندارد. این نخستین انیمهای است که ثبت و حفظ شده است، اثری که الهامبخش نسلهای بعدی انیمهسازان شد و در نهایت، جهان شگفتانگیز انیمه را شکل داد. اگرچه این فیلم به تنهایی ژانر انیمه را تعریف نکرده، اما بهعنوان نخستین انیمه سینمایی، بدون شک یکی از مهمترین آثار در تاریخ این هنر محسوب میشود.
Perfect Blue (1997) .3
ساتوشی کن بیشک یکی از تأثیرگذارترین کارگردانان تاریخ انیمه است که با ساخت فیلمهای ماندگاری مانند Paprika و Perfect Blue، مسیر جدیدی را در این هنر گشود. Perfect Blue داستان میما، یک آیدل سابق را روایت میکند که قصد دارد تصویر پیشین خود را کنار بگذارد و به بازیگری روی آورد. اما پس از مجموعهای از اتفاقات نگرانکننده—از مزاحمتهای یک تعقیبکننده گرفته تا فشار کاری طاقتفرسا و ناکامی در حرفه جدیدش—مرز میان واقعیت و توهم برای او از بین میرود و وحشتی روانشناختی را تجربه میکند.
Perfect Blue نگاهی تاریک و نگرانکننده به صنعت سرگرمی ژاپن دارد. گرچه داستان آن با اغراقهای سینمایی همراه است، اما همچنان تصویری واقعگرایانه از پشت پرده دنیای شهرت ارائه میدهد. مضامین و پیامهای فیلم بازتابی از واقعیت تلخ این صنعت هستند و مخاطبان را با چهرهی ناآرام و پرفشار زندگی سلبریتیها آشنا میکنند. این اثر نهتنها یکی از مهمترین فیلمهای انیمهای تاریخ است، بلکه تأثیر زیادی بر سینمای جهان گذاشت—تا جایی که فیلمهایی مانند Black Swan مستقیماً از آن الهام گرفتند و آن را به بخشی ماندگار از فرهنگ عامه قرن بیستم تبدیل کردند.
Spirited Away (2001) .2
چه طرفداران انتظار حضور بیشتر یا کمتری از آثار استودیو جیبلی را در این فهرست داشته باشند، همه میتوانستند پیشبینی کنند که Spirited Away جایگاهی در صدر خواهد داشت. جیبلی غول خلاقیت در دنیای انیمه است و هایائو میازاکی برخی از منحصربهفردترین فیلمهای انیمیشن تاریخ را خلق کرده است، اما Spirited Away بدون شک بهترین اثر اوست. داستان این فیلم درباره دختری جوان است که پس از نقلمکان به خانهای جدید، با دنیایی اسرارآمیز روبهرو میشود—جایی که والدینش به خوک تبدیل شدهاند و او باید برای نجاتشان وارد یک مهمانخانه مخصوص ارواح شود.
با اینکه انیمیشنهای دستساز بهتدریج رو به افول هستند، Spirited Away ثابت کرد که این سبک همچنان میتواند غنی، خلاقانه، پرجزئیات و چشمنواز باشد و جایگاه خود را در دنیای مدرن حفظ کند. موفقیت چشمگیر این فیلم، جیبلی را بهعنوان یکی از بزرگترین استودیوهای انیمه تثبیت کرد و با کسب جایزه بهترین انیمیشن سال در اسکار، به نقطه عطفی در تاریخ انیمیشن تبدیل شد. Spirited Away نهتنها شاهکاری متعلق به دهه خود، بلکه نمونهای بینقص از انیمیشن، روایت و مفاهیم عمیق در سینماست.
Akira (1988) .1
در سال ۲۰۱۹ و ۳۱ سال پس از بمبارانهای هستهای، نیو-توکیو به مکانی ویرانشده تبدیل شده که خانه هزاران نفر از شهروندان است. Akira داستان کاناِدا، رهبر یک باند موتورسواری را روایت میکند که برای نجات دوستش تتسو از آزمایشی خطرناک توسط دولت تلاش میکند. اما سفر او پر از چالشهای فراوان است، زیرا او باید با سیاستمداران، دانشمندان، ارتش و فعالان ضد دولتی مبارزه کند تا آزمایش وحشتناک را افشا کند.
انیمه همیشه بهعنوان یک سرگرمی کودکانه شناخته میشد، با سریالهایی مانند Astro Boy که این تصور را تقویت میکردند. اما این Akira بود که غرب را بیدار کرد و نشان داد انیمیشن ژاپنی چقدر میتواند تاثیرگذار و عمیق باشد. این فیلم به یک نماد فرهنگی تبدیل شد و تأثیرات زیادی بر سریالها، فیلمها و حتی کل ژانر علمی-تخیلی گذاشت. Akira انیمهی علمی-تخیلی بینظیری است که با انیمیشن خیرهکننده و مضامین پیچیدهاش به ژانر علمی-تخیلی اعتبار و شهرت بیشتری بخشید. این فیلم تنها یکی از مهمترین آثار تاریخ انیمه نیست، بلکه بهعنوان یکی از مهمترین فیلمهای انیمیشن در تاریخ سینما شناخته میشود.
مهمترین انیمهی سینمایی تاریخ به نظر شما کدام انیمه است؟
مهمترین فیلمهای انیمه تاریخ معمولاً ویژگیهایی دارند که آنها را از دیگر آثار متمایز کرده و به جایگاهی ویژه در دنیای سینما رسانده است. یکی از ویژگیهای اصلی این فیلمها، داستانهای عمیق و پیچیده است که معمولاً با مضامین فلسفی، اجتماعی یا روانشناختی سر و کار دارند. این داستانها نه تنها به سادگی سرگرمکننده نیستند، بلکه چالشهای فکری و احساسی برای مخاطبان ایجاد میکنند. فیلمهایی همچون Perfect Blue و Grave of the Fireflies نمونههایی از آثار انیمهای هستند که بهخوبی از این ویژگی بهره بردهاند و توانستهاند تاثیر عمیقی بر بینندگان بگذارند.
ویژگی دیگر این فیلمها، نوآوری در زمینه هنر انیمیشن است. فیلمهای برجسته انیمهای نهتنها در داستانگویی مهارت دارند، بلکه از نظر بصری نیز استانداردهای جدیدی را تعیین کردهاند. انیمههایی مانند Spirited Away و Akira بهخوبی از انیمیشن دستی بهره بردهاند و توانستهاند بهگونهای خیرهکننده و جذاب، دنیای خود را به تصویر بکشند. Spirited Away با طراحیهای چشمنواز و دقت در جزئیات، نمونهای از زیباییشناسی انیمیشن است که نشان میدهد حتی در دنیای مدرن، انیمیشن دستی هنوز میتواند جذاب و تاثیرگذار باشد.
نهایتاً، تاثیر فرهنگی و جهانی این فیلمها نیز یکی از ویژگیهای مهم آنها است. بسیاری از این فیلمها نهتنها در ژاپن، بلکه در سراسر جهان به موفقیتهای بزرگ دست یافتهاند. Akira بهعنوان یک نماد فرهنگی نهتنها بر صنعت انیمه تاثیر گذاشت، بلکه به گونهای خاص بر ژانر علمی-تخیلی و سینمای جهانی نیز اثر گذاشت. موفقیت این فیلمها در برقراری ارتباط با مخاطبان در سطح جهانی و تبدیل شدن به آثار فرهنگی نمادین، یکی دیگر از دلایلی است که آنها را به مهمترین فیلمهای انیمه تاریخ تبدیل کرده است.
منبع: Collider
سام صابری و فیفا در دل کویر – قسمت سوم @samsaberi
نظرات