کمپانی دیزنی بیش از هشت دهه است که پرنسس‌هایش را روی پرده سینما جان بخشیده؛ از سال ۱۹۳۷ با «سفیدبرفی و هفت کوتوله» تا امروز. در طول این سال‌ها، پرنسس‌های دیزنی مسیر چشمگیری را طی کرده‌اند و از شخصیت‌های منفعل و وابسته به یک شاهزاده، به قهرمانان اصلی داستان‌های خودشان تبدیل شده‌اند. دیگر خبری از این نیست که تنها با بوسه‌ی یک شاهزاده دوباره زنده شوند؛ حالا آنها هستند که شاهزاده‌ها را نجات می‌دهند، خانواده‌هایشان را از خطر می‌رهانند و حتی در برابر تهدیدهایی که کشورشان را نشانه گرفته، با شجاعت می‌ایستند. در تمام این ماجراها، آنها همچنان زیبا، پرصلابت و بااعتمادبه‌نفس باقی می‌مانند.
طبیعی است که چنین دستاوردهایی بدون هوش و ذکاوت امکان‌پذیر نیست. نکته جالب اینجاست که دیزنی در روایت‌هایش هوش را در شکل‌های مختلف به نمایش گذاشته است؛ از هوش هیجانی و درک عمیق احساسات گرفته تا نبوغ علمی و خلاقیت در حل مسئله. با این حال، یک سؤال اساسی پیش می‌آید: در میان همه این پرنسس‌ها، کدام‌ها واقعاً باهوش‌تر از شاهزاده‌ها ظاهر شدند و توانستند درخششی متفاوت به نمایش بگذارند؟
۱۰. بل – دیو و دلبر
دختری کتاب‌خوان و دلسوز که با هوش و همدلی، دیو و قصرش را تغییر می‌دهد
وقتی مخاطب برای نخستین بار در انیمیشن و نسخه لایو-اکشن دیو و دلبر با بل روبه‌رو می‌شود، این آشنایی از طریق ترانه‌ای است که در عین ستایش هوش او، کتاب‌خوان بودنش را به نوعی به سخره می‌گیرد:
«با نگاهی خیال‌انگیز و دور
و دماغی همیشه در کتاب
بل برای همه ما معمایی است.»
بل شخصیتی است که پیوسته در حال مطالعه است، و از این طریق ذهن و جهان‌بینی خود را گسترش می‌دهد. اما آنچه او را فراتر از یک دختر کتاب‌خوان می‌برد، همدلی عمیقش با دیو و تمام اشیای مسخ‌شده‌ی قصر است. شجاعت او در اینکه جای پدرش را بگیرد و قدم به محیطی خصمانه و ناشناخته بگذارد، و در عین حال با مهربانی به همه کمک کند تا دوباره «انسان» شوند، نشان از نوع دیگری از هوش دارد: هوش هیجانی. در پایان، بل نه‌تنها به یک خانواده تازه دست پیدا می‌کند، بلکه با کتابخانه‌ای عظیم پاداش اشتیاق علمی و ذهن جستجوگرش را هم می‌گیرد.
بل را می‌توان نمونه‌ی کامل ترکیب «هوش علمی» و «هوش هیجانی» دانست. بسیاری از شاهزاده‌های دیزنی تنها به مهارت‌های فیزیکی یا جایگاه اجتماعی خود تکیه دارند، اما بل با قدرت ذهن و قلبش مسیر داستان را تغییر می‌دهد. او به‌جای منتظر ماندن برای نجات، خودش انتخاب می‌کند که مسئولیت سخت را بپذیرد، خطر را به جان بخرد و حتی موجودی که همه از او می‌ترسند را درک کند. همین نگاه انسانی و کنجکاوی بی‌پایان اوست که باعث می‌شود برخلاف بسیاری از شاهزاده‌ها، نه‌فقط قهرمان قصه، بلکه معلمی برای دیگران باشد؛ کسی که نشان می‌دهد خرد و دلسوزی گاهی از شمشیر و تاج هم نیرومندتر است.
۹. مولان – مولان
جنگجویی زیرک که با خلاقیت و شجاعتش دشمنان را شکست می‌دهد
مثل بل، مولان نیز شجاعتی مثال‌زدنی دارد؛ او حاضر می‌شود جای پدرش را بگیرد و به‌جای او در ارتش امپراتوری چین حضور یابد و در جنگ شرکت کند. در طول داستان، هوش مولان بیش از هر چیز در توانایی بداهه‌پردازی و یافتن راه‌حل‌های سریع برای مشکلات نمایان می‌شود. یکی از برجسته‌ترین لحظات این نبوغ، صحنه حمله هون‌هاست؛ جایی که مولان، در حالی که خود را به شکل یک مرد درآورده، با استفاده از یک توپ جنگی به شکلی خلاقانه بهمن را به راه می‌اندازد و دشمن را از پا درمی‌آورد. این عمل جسورانه نه‌تنها ارتش را نجات می‌دهد، بلکه باعث می‌شود احترام و توجه شانگ‌لی را نیز به دست آورد، حتی اگر خودش در این میان زخمی و آسیب‌دیده شود.
هوش مولان ترکیبی از خلاقیت استراتژیک، جسارت فردی و توانایی نگاه از زاویه‌ای متفاوت به مشکلات است. بسیاری از شاهزاده‌های دیزنی صرفاً با قدرت بدنی یا جایگاه‌شان شناخته می‌شوند، اما مولان نشان می‌دهد که حتی در میدان جنگ هم عقل و ابتکار از شمشیر ارزشمندتر است. او در لحظه‌ای که دیگران ناامید بودند، توانست موقعیت را تحلیل کرده و از منابع محدودش برای خلق یک راه‌حل خارق‌العاده استفاده کند. این توانایی در اندیشیدن متفاوت و تصمیم‌گیری سریع، مولان را نه‌تنها از شاهزاده‌ها بلکه از بسیاری قهرمانان مرد دیزنی متمایز می‌سازد؛ چراکه او پیروز می‌شود چون باهوش است، نه فقط چون شجاع است.
۸. تیانا – شاهزاده‌خانم و قورباغه
پرنسسی هدفمند و مستقل که با پشتکار رؤیای رستوران خود را دنبال می‌کند
هوش تیانا بیش از هر چیز در پشتکار و پایبندی او به رؤیایش جلوه می‌کند؛ رؤیای بزرگ او این است که روزی رستوران خودش را افتتاح کند. برای رسیدن به این هدف، تیانا بی‌وقفه تلاش می‌کند، چندین شغل مختلف را همزمان برعهده می‌گیرد و حتی برای تأمین هزینه‌ها، سفارش پذیرایی از اشرافی نه‌چندان خوش‌برخورد را می‌پذیرد. او نابغه‌ای در آشپزی و شیرینی‌پزی است و غذاهایی می‌سازد که هر کسی را شیفته خود می‌کند. نکته مهم اینجاست که حتی وقتی عاشق یک شاهزاده می‌شود، هرگز رؤیایش را رها نمی‌کند و قصر و زندگی اشرافی برایش جایگزین هدف واقعی‌اش نمی‌شود. در نهایت، او با شاهزاده ناوین رستورانش را افتتاح می‌کند و نشان می‌دهد که می‌توان هم عشق را داشت و هم به رؤیا رسید.
برخلاف بسیاری از شاهزاده‌ها که موفقیتشان را مدیون جایگاه یا شانس هستند، هوش تیانا در توانایی‌اش برای برنامه‌ریزی، کار سخت و ایستادگی در برابر وسوسه‌هاست. او می‌داند چه می‌خواهد و هیچ‌چیز، حتی عشق به یک شاهزاده، نمی‌تواند او را از مسیرش منحرف کند. تیانا نشان می‌دهد که عقلانیت به معنای شناخت ارزش‌های واقعی زندگی است و هوش واقعی یعنی بتوانی میان رؤیا و واقعیت تعادل برقرار کنی. او به همه ثابت می‌کند که استقلال و هدفمندی بسیار ارزشمندتر از نشستن در یک قصر پرزرق‌وبرق است؛ چیزی که بسیاری از شاهزاده‌ها حتی به آن فکر هم نمی‌کنند.
۷. موآنا – موآنا
کاوشگری جسور که با ذکاوت و تدبیر، جزیره و دوستانش را نجات می‌دهد
موآنا با عزم راسخ خود برای نجات جزیره‌اش شناخته می‌شود، اما چیزی که او را متمایز می‌کند توانایی‌اش در به‌کارگیری هوش و زیرکی برای رسیدن به هدف است. در نیمه دوم داستان، وقتی او و نیمه‌خدای افسانه‌ای، مائویی، به دست موجودی عظیم‌الجثه به نام تاماتوآ اسیر می‌شوند، موآنا نقطه‌ضعف او را می‌فهمد: شیفتگی‌اش به اشیای درخشان و قدرتمند. او ابتدا با هوشمندی مائویی را وادار می‌کند تا با خودستایی، حواس تاماتوآ را پرت کند، سپس با جلبک یک قلب تقلبی تِ فی تی می‌سازد و او را فریب می‌دهد. در نهایت، موآنا با این حقه موفق می‌شود همراه مائویی از چنگال تاماتوآ بگریزد و از طریق یک فواره آبی جان خود را نجات دهد.
موآنا نشان می‌دهد که هوش واقعی فقط در یادگیری یا قدرت بدنی خلاصه نمی‌شود، بلکه در توانایی خواندن ذهن دیگران و استفاده از نقاط ضعف آن‌هاست. بسیاری از شاهزاده‌های دیزنی تنها با زور بازو یا جایگاه اجتماعی‌شان عمل می‌کنند، اما موآنا با ذکاوت خود دشمنی قدرتمند را شکست می‌دهد. او به‌جای تکیه بر نیرویی بیرونی، به اعتمادبه‌نفس و خلاقیتش تکیه می‌کند و در لحظات بحرانی بهترین تصمیم را می‌گیرد. این ویژگی‌ها ثابت می‌کند که موآنا از بسیاری شاهزاده‌ها باهوش‌تر است؛ زیرا نه‌تنها قهرمان ماجراست، بلکه با اندیشه و تدبیر، راه نجات همه را پیدا می‌کند.
۶. راپانزل – گیسوکمند
دختر کنجکاو و هنرمندی که با هوش اجتماعی، حتی دشمنان را به هم‌پیمان تبدیل می‌کند
راپانزل که هجده سال نخست زندگی‌اش را در برجی دورافتاده زندانی بود، زمانش را با یادگیری سرگرمی‌ها و هنرهای گوناگون پر کرد؛ سرگرمی‌هایی که هرکدام نیازمند هوش و خلاقیت بودند. او در این سال‌ها به نقاشی، شطرنج، کتاب‌خوانی، ساختن کاردستی با خمیر و کاغذ، سفالگری، نواختن گیتار، بافتنی و حتی آشپزی روی آورد و در همه این‌ها مهارت پیدا کرد. اما هوش او تنها به این مهارت‌ها محدود نمی‌شود. راپانزل توانایی دارد از ظاهر شیرین و معصومانه‌اش به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد هدف استفاده کند. نمونه بارز آن صحنه‌ای است که گروهی دزد فلین رایدر را اسیر کرده‌اند؛ او با ملایمت از آنها می‌پرسد آیا هرگز رؤیایی داشته‌اند؟ همین پرسش ساده باعث می‌شود دزدها به شور و شوق بیفتند، رؤیاهایشان را تعریف کنند و در نهایت به راپانزل و فلین کمک کنند تا نقشه فرارشان عملی شود.
هوش راپانزل ترکیبی از یادگیری مداوم، خلاقیت هنری و هوش اجتماعی است. برخلاف شاهزاده‌هایی که معمولاً از ابتدا همه امکانات را دارند، او در انزوا توانست با ابتکار شخصی خود ذهنش را پرورش دهد. مهم‌تر اینکه راپانزل می‌داند چگونه از تأثیرگذاری کلام و شخصیتش برای تغییر شرایط به سود خود استفاده کند. جایی که بسیاری از شاهزاده‌ها به زور شمشیر یا قدرت تکیه می‌کنند، او تنها با یک پرسش ساده، دشمنان بالقوه را به هم‌پیمانانی موقت تبدیل می‌کند. این مهارت در تأثیرگذاری بر احساسات دیگران و استفاده از آن برای رسیدن به آزادی، چیزی است که راپانزل را به‌مراتب از شاهزاده‌های دیزنی باهوش‌تر می‌سازد.
۵. مریدا – شجاع
شاهزاده‌ای مستقل و تیرانداز ماهر که با درک موقعیت، خانواده‌اش را نجات می‌دهد
هوش مریدا در مهارت‌های رزمی و توانایی او در شناخت و درک دیگران نهفته است. هرچند بسیاری از کارهایش ناشی از سرسختی و نپذیرفتن این مسئله است که تنها به‌عنوان عروس کسی دیده شود، اما او استعداد خارق‌العاده‌ای در تیراندازی با کمان دارد و با مهارت بی‌نقصش تمام روستایش را شگفت‌زده می‌کند. علاوه بر این، مریدا خیلی زود پی می‌برد که پیرزنی که با او ملاقات کرده در حقیقت یک جادوگر است و با زیرکی او را متقاعد می‌کند تا کمکش کند مادرش را که به‌دلیل نفرین به خرس تبدیل شده، دوباره به شکل انسانی بازگرداند.
هوش مریدا برخلاف بسیاری از شاهزاده‌ها در ترکیب بین «قدرت فیزیکی» و «هوش درک موقعیت» دیده می‌شود. او تنها به مهارت تیراندازی‌اش بسنده نمی‌کند، بلکه می‌تواند نقاب فریبنده دیگران را بشناسد و حقیقت را کشف کند. بیشتر شاهزاده‌ها در برابر چنین چالشی یا ساده‌لوحانه فریب می‌خورند یا نیازمند کمک دیگری می‌شوند، اما مریدا خودش با تحلیل موقعیت و گفت‌وگو، جادوگر را به هم‌پیمان تبدیل می‌کند. همین استقلال و توانایی تصمیم‌گیری هوشمندانه است که نشان می‌دهد مریدا نه‌تنها قوی‌تر، بلکه اندیشمندتر از بسیاری از شاهزاده‌های دیزنی است.
۴. پوکاهانتس – Pocahontas
دختر صلح‌طلب و خردمند که با هوش هیجانی، میان دو فرهنگ پلی ایجاد می‌کند
بسیاری از پرنسس‌های دیزنی دوستان حیوانی دارند، اما هیچ‌کدام به اندازه پوکاهانتس درک عمیقی از موجودات باشکوه طبیعت نشان نمی‌دهند. او قادر است با حیوانات ارتباط برقرار کند و از آنها یاری بگیرد. علاوه بر این، پوکاهانتس نقشی کلیدی در ایجاد و حفظ صلح میان قبیله‌اش و مهاجران اروپایی برعهده دارد. گرچه این روند در مقطعی با شکست روبه‌رو می‌شود، اما در نهایت پوکاهانتس موفق می‌شود یک تعارض پیچیده را از زوایای گوناگون ببیند و برای هر دو طرف ابراز همدلی کند؛ چیزی که نشانه‌ای روشن از هوش هیجانی بالای اوست.
برخلاف بسیاری از شاهزاده‌ها که مسائل را ساده و تک‌بعدی می‌بینند، پوکاهانتس توانایی درک چندلایه‌ای از موقعیت‌ها دارد. او به جای انتخاب کورکورانه یک طرف، می‌کوشد حقیقت را در هر دو سو بیابد و پلی میان انسان‌ها و طبیعت، و میان فرهنگ‌ها و دیدگاه‌های متفاوت ایجاد کند. این سطح از همدلی و توانایی در مدیریت تعارض چیزی است که کمتر در شاهزاده‌های مرد دیزنی دیده می‌شود. هوش پوکاهانتس نه در نبرد و فتح، بلکه در صلح‌سازی و توانایی دیدن حقیقت فراتر از مرزهاست؛ قابلیتی که او را به‌مراتب از شاهزاده‌ها باهوش‌تر و ژرف‌اندیش‌تر می‌کند.
۳. سیندرلا – Cinderella
پرنسسی صبور و باوقار که با ابتکار و کنترل احساسات، بر سختی‌ها غلبه می‌کند
هرچند آرزوهای سیندرلا به بزرگی رؤیای باز کردن یک رستوران یا نجات یک کشور نیست، اما ابتکار عمل و توانایی‌اش در کنترل احساسات او را به یکی از باهوش‌ترین پرنسس‌های دیزنی تبدیل می‌کند. وقار و زیبایی‌اش الهام‌بخش ده‌ها اقتباس سینمایی دیگر بوده است. در یکی از لحظات مهم داستان، وقتی سیندرلا در اتاقی قفل‌شده گرفتار می‌شود، با کمک پرندگان و سگ وفادارش نقشه‌ای می‌چیند تا خودش را آزاد کند. علاوه بر این، او هوش لازم را دارد تا در شرایط سخت و سوءرفتارهای ناپدری و خواهران ناتنی‌اش زنده بماند؛ او با احتیاط قدم برمی‌دارد و طوری رفتار می‌کند که بیش از این خشم و خشونت آنها را برنینگیزد و خودش را از آسیب‌های بیشتر محافظت کند.
بسیاری از شاهزاده‌ها تنها با اتکا به قدرت، ثروت یا موقعیت اجتماعی خود عمل می‌کنند، اما سیندرلا در شرایطی بسیار دشوار نشان می‌دهد که هوش واقعی یعنی توانایی بقا، سازگاری و امیدواری در سخت‌ترین لحظات. او از خرد درونی‌اش برای حفظ آرامش و کرامتش بهره می‌برد و حتی در بدترین شرایط، راهی برای ادامه می‌یابد. این نوع هوش هیجانی، یعنی کنترل احساسات و مدیریت روابط پرتنش، ویژگی‌ای است که بسیاری از شاهزاده‌های دیزنی فاقد آن هستند. در واقع، سیندرلا به ما می‌آموزد که گاهی بزرگ‌ترین نشانه‌های هوش، نه در جنگاوری یا قدرت، بلکه در توانایی بقا با وقار و امید در دل سختی‌هاست.
۲. السا – Frozen
ملکه‌ای خردمند که با پذیرش قدرت و کنترل ترس‌هایش، صلح و تعادل را ایجاد می‌کند
السا، ملکه‌ای با قدرت‌های یخ و برف، از همان ابتدا هوش خود را در مدیریت شرایط بحرانی نشان می‌دهد. او می‌داند که توانایی‌هایش اگر کنترل نشود می‌تواند خطرناک باشد، پس تلاش می‌کند فاصله‌اش را با دیگران حفظ کند. اما نقطه اوج هوش السا، لحظه‌ای است که درمی‌یابد ترس تنها باعث افزایش قدرت مخربش می‌شود و عشق و پذیرش خود واقعی‌اش کلید کنترل جادوست. این درک عمیق از احساساتش و پذیرش مسئولیت قدرتش، نشانه‌ای روشن از خرد اوست.
بسیاری از شاهزاده‌ها تنها به قهرمانی بیرونی فکر می‌کنند، اما السا نشان می‌دهد که بزرگ‌ترین نبردها درون انسان است. او به جای جنگیدن با دشمنی بیرونی، یاد می‌گیرد بر ترس‌های خودش غلبه کند و با پذیرش خویشتن به تعادل برسد. این نوع هوش درونی و هیجانی چیزی است که کمتر در شخصیت‌های مرد دیزنی می‌بینیم. السا نه‌تنها ملکه‌ای قدرتمند، بلکه نمونه‌ای از خرد درونی است که می‌تواند هم خودش و هم دنیای اطرافش را نجات دهد.
۱. آریل – The Little Mermaid
دختر ماجراجو و کنجکاو که با اشتیاق برای شناخت جهان انسان‌ها، مرزها را درمی‌نوردد
آریل با روحیه کنجکاو و ماجراجویانه‌اش شناخته می‌شود. او از همان ابتدا، برخلاف خواسته‌های پدرش، علاقه‌مند به دنیای ناشناخته انسان‌هاست و با جمع‌آوری اشیای گوناگون و مطالعه درباره آنها، ذهنی کاوشگر و پرسشگر از خود نشان می‌دهد. آریل تنها یک رویابین نیست، بلکه باهوش است چون به‌دنبال تجربه و شناخت بیشتر می‌رود. او حتی حاضر می‌شود معامله‌ای با اورسولا انجام دهد تا به رؤیای دیدن دنیای انسان‌ها برسد، و هرچند این تصمیم پرخطر است، نشان می‌دهد که جسارت و کنجکاوی‌اش او را به سمت دانستن بیشتر سوق می‌دهد.
آریل برخلاف شاهزاده‌هایی که در چارچوب امن خود باقی می‌مانند، به سراغ ناشناخته‌ها می‌رود. او توانایی یادگیری، تحلیل و کشف دارد و با همین ویژگی‌ها پلی میان دو جهان، دریا و خشکی، ایجاد می‌کند. این اشتیاق برای شناخت و عبور از مرزها نشان‌دهنده نوعی هوش جستجوگر است که بسیاری از شاهزاده‌های دیزنی از آن بی‌بهره‌اند.
جمع‌بندی؛ به نظر شما کدام پرنسس از شاهزاده‌ها باهوش‌تر است؟
ده پرنسس دیزنی که در این لیست معرفی شدند، هرکدام به نوعی نشان دادند که هوش و خرد می‌تواند فراتر از جایگاه اجتماعی یا قدرت فیزیکی باشد. بل با ترکیب نبوغ ذهنی و هوش هیجانی، دیو و اشیای مسخ‌شده را درک کرد و تغییر داد. مولان و مریدا با خلاقیت و مهارت‌های رزمی‌شان، تهدیدها را به فرصت تبدیل کردند. تیانا و آریل با پشتکار و کنجکاوی خود، نشان دادند که استقلال و یادگیری، کلید موفقیت است. موآنا و راپانزل با تدبیر و هوش اجتماعی، حتی دشمنان را به هم‌پیمان تبدیل کردند. پوکاهانتس و السا نمونه‌هایی از هوش هیجانی و مدیریت موقعیت هستند که توانستند صلح و تعادل ایجاد کنند. حتی سیندرلا، با ابتکار و کنترل احساساتش، به ما می‌آموزد که هوش واقعی گاهی در مواجهه با سختی و حفظ کرامت و امید نهفته است.
این پرنسس‌ها ثابت می‌کنند که قهرمانی واقعی تنها در شمشیر زدن یا تاج بر سر گذاشتن نیست؛ بلکه در خرد، دلسوزی، ابتکار عمل و جسارت در مواجهه با چالش‌های زندگی نمایان می‌شود. آنها الگویی الهام‌بخش برای همه هستند، چه دختران جوان و چه مخاطبان بزرگسال، که نشان می‌دهد با هوش و تصمیم‌گیری درست، می‌توان بر هر مانعی غلبه کرد و داستان زندگی خود را به بهترین شکل نوشت. حالا به نظر شما کدام پرنسس از شاهزاده‌ها باهوش‌تر است؟ در کامنت بنویسید.
منبع: مجله بازار
امسال بازی خوب چی داریم؟ میزگیم با نیما نوترون
بررسی های مرتبط
نظرات