بهترین انیمیشن‌هایی که بچه‌های دهه‌ی ۷۰ با آن‌ها خاطره دارند | بخش اول

انیمیشن‌های دهه ۷۰، وقتی نامشان می‌آید من را به دورانی عجیب می‌برند، زمانی که خالصانه، بدون اطلاع از نسخه‌های اصلی این سریال‌ها، با این آثار همراهی می‌کردیم و سرگرمی اصلی ما تماشای آن‌ها بود اما به راستی نام چندتای آن‌ها را در خاطر دارید؟ همراه مجله بازار باشید تا بهترین انیمیشن‌هایی که بچه‌های دهه‌ی ۷۰ با آن‌ها خاطره دارند یک بار مرور کنیم.

دهه ۷۰ شمسی که معادل سال‌های ۱۳۷۰ تا ۱۳۷۹ شمسی و ۱۹۹۱ تا ۲۰۰۰ میلادی است، عصری از انیمیشن‌هایی بود که آن زمان با نام کارتون شناخته می‌شدند و غالباً زادگاهی ژاپنی داشتند اما از ژاپن به ایران نمی‌آمدند. در آن زمان، صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران تنها رسانه تصویری اصلی کشور محسوب می‌شد و با محدودیت‌های فنی و محتوایی روبرو بود اما موفق شد انیمیشن‌های خارجی متنوعی را از کشورهای ژاپن، آمریکا، اروپا و حتی کانادا پخش کند. این انیمیشن‌ها اغلب از شبکه‌های یک و دو پخش می‌شدند و بخشی از برنامه‌های روزانه کودکان بودند.

بسیاری از این آثار ژاپنی بودند و از استودیوهایی مانند نیپون انیمیشن تولید می‌شدند، که اقتباس‌های وفادارانه‌ای از کتاب‌های غربی ارائه می‌دادند. دوبله فارسی این انیمیشن‌ها توسط صداپیشگان برجسته‌ای مانند مرتضی احمدی، ناهید امیریان، غلامعلی افشاریه، زهره شکوفنده، حسین عرفانی و مهوش افشاری انجام می‌شد و تیتراژهای فارسی آن‌ها، با موسیقی‌های خاطره‌انگیز، هنوز هم در ذهن نسل دهه ۶۰ و ۷۰ شمسی زنده است. این انیمیشن‌ها تاثیر فرهنگی عمیقی داشتند حتی امروز، با ظهور شبکه‌های دیجیتال مانند پویا و نهال، بسیاری از این آثار بازپخش می‌شوند و نوستالژی نسل‌های قدیمی را زنده می‌کنند.

۱. هایدی، دختر آلپ (Heidi, Girl of the Alps)

این انیمه ژاپنی تولید سال ۱۹۷۴ میلادی و توسط استودیو Zuiyo Eizo (که بعدها به نیپون انیمیشن تغییر نام داد)، شامل ۵۲ قسمت است و بر اساس رمان سوئیسی یوهانا اشپیری ساخته شد. داستان درباره هایدی، دختر یتیم پنج‌ساله‌ای بود که پس از مرگ والدینش، توسط خاله‌اش دته (Dete) به نزد پدربزرگ بداخلاقش (که به او «آلپ-عمو» می‌گویند) در کوه‌های آلپ سوئیس برده می‌شود. هایدی با طبیعت، حیوانات و دوستانش مانند پیتر (چوپان جوان و دوست صمیمی که اغلب با بزهایش دیده می‌شود)، کلارا (دختری معلول از شهر فرانکفورت که هایدی به او کمک می‌کند تا راه برود) و خانم روتن‌مایر (پرستار سخت‌گیر کلارا) پیوند عمیقی برقرار می‌کند و درس‌هایی از استقلال، مهربانی، تعامل با محیط زیست و غلبه بر تنهایی می‌آموزد.

صحنه‌های معروفی مانند دویدن هایدی در مراتع سبز آلپ یا بازی با بزها، نماد آزادی و طبیعت‌دوستی هستند. در ایران، این انیمیشن چندین بار در دهه ۷۰ از شبکه‌های یک و دو پخش شد و تیتراژ فارسی آن با صدای ناهید امیریان و موسیقی خاطره‌انگیز، آن را به نمادی از کودکی تبدیل کرد. دوبله فارسی توسط گلوریا انجام شد و تاثیر آن به حدی بود که بسیاری از کودکان ایرانی با زندگی روستایی و کوهستانی آشنا شدند و ارزش‌هایی مانند دوستی با حیوانات را آموختند. این انیمیشن بخشی از سری «تئاتر شاهکار جهان» بود و هنوز هم در شبکه‌های ایرانی مانند نهال بازپخش می‌شود.

۲. بابا لنگ دراز (My Daddy Long Legs)

دومین انیمه ژاپنی لیست که تولید ۱۹۹۰ بوده و توسط نیپون انیمیشن در ۴۰ قسمت و بر اساس رمان آمریکایی جین وبستر و بخشی از سری «تئاتر شاهکار جهان» است. بابا لنگ دراز روایت جودی آبوت، دختر یتیم اما باهوش، سرزنده و آشفته‌ای را روایت می‌کند که در پرورشگاه جان گریر بزرگ شده و با حمایت مالی ناشناس یک مرد ثروتمند (بابا لنگ دراز، که در واقع جرویس پندلتون (Jervis Pendleton)، عموی یکی از دوستانش است) به کالج دخترانه لینکلن می‌رود. جودی نامه‌های طولانی و طنزآمیز به حامی‌اش می‌نویسد و با دوستانش مانند سالی مک‌براید (دوست صمیمی آرام و وفادار)، جولیا پندلتون (دختری از طبقه اشرافی و مغرور) و جیمی مک‌براید (برادر سالی و علاقه‌مند به جودی) ماجراجویی می‌کند، در حالی که با چالش‌هایی مانند تحصیل، عشق و کشف هویت روبرو می‌شود.

تم اصلی داستان جودی و بابالنگ‌دراز استقلال زنان، عشق پنهان، رشد شخصی و غلبه بر فقر است. صحنه‌های معروفی مانند نوشتن نامه‌های جودی یا مهمانی‌های کالج، احساس آزادی و جوانی را القا می‌کنند.این انیمیشن در ایران، از شبکه دو در دهه ۷۰ پخش شد و دوبله آن با صدای زهره شکوفنده (جودی)، رزیتا یاراحمدی (سالی)، کیکاووس یاکیده (جرویس) و مهین کسمایی (گوینده تیتراژ) ماندگار شد. این انیمیشن الهام‌بخش دختران ایرانی برای تحصیل و استقلال بود و موسیقی تیتراژ عاطفی آن هنوز نوستالژیک است.

۳. فوتبالیست‌ها (Captain Tsubasa)

باز هم یک انیمه ژاپنی دیگر که تولید بوده ۱۹۸۳ اما اینبار توسط استودیو Tsuchida Production در ۱۲۸ قسمت در سری اول تولید شد اما سری دوم (New Captain Tsubasa) در دهه ۷۰ ایران پخش شد و در مجموع شامل بیش از ۲۷۹ قسمت از سری‌های مختلف بود. داستان سوباسا اوزارا (Tsubasa Oozora)، پسر ۱۱ ساله‌ی فوتبالیست و بااستعداد است که عاشقانه فوتبال را دنبال می‌کند و در کودکی با توپ فوتبال نجات یافته، همچنین او رویای بردن جام جهانی برای ژاپن را در سر دارد. او با دوستانش مانند تارو میساکی (هم‌تیمی ماهر و مهاجم سریع)، گنزو واکابایاشی (دروازه‌بان برتر) و رقبایی مانند کاکرو (فوروارد قدرتمند و خشن) در رقابت‌های باشگاهی، ملی و بین‌المللی شرکت می‌کند و با مربیانی مانند روبرتو هونگو (برزیلی که سوباسا را راهنمایی می‌کند) رشد می‌کند.

تم اصلی کارتون سوباسا پشتکار، همکاری تیمی، عشق به ورزش و غلبه بر شکست‌هاست. صحنه‌های معروفی مانند شوت‌های ویژه سوباسا مانند شوت‌های از راه دورش یا مسابقات هیجان‌انگیز، کودکان را مجذوب می‌کرد. دوبله فارسی با صدای حسین عرفانی (سوباسا) و صحنه‌های هیجان‌انگیز، آن را محبوب کرده بود و علاقه به فوتبال را در ایران افزایش داد، به طوری که بسیاری از کودکان آن دوره بازیکنان حرفه‌ای شدند یا فوتبال را جدی‌تر دنبال کردند. این انیمیشن در کشورهای دیگر مانند آلمان نیز محبوب بود و تاثیر جهانی داشت.

۴. آن شرلی با موهای قرمز (Anne of Green Gables)

بهترین انیمیشن‌هایی که بچه‌های دهه‌ی ۷۰ با آن‌ها خاطره دارند | بخش اول

آنشرلی با موهای قرمز هم یک انیمه ژاپنی تولید ۱۹۷۹ است که توسط نیپون انیمیشن در ۵۰ قسمت تولید و بر اساس رمان کانادایی لوسی مود مونتگمری و بخشی از سری «تئاتر شاهکار جهان» بود. داستان آن شرلی، دختر یتیم خیال‌پرداز، پرجنب‌وجوش و با موهای قرمز را روایت می‌کند که به اشتباه به نزد خواهر و برادر سالخورده ماریلا و متیو کاتبرت در جزیره پرنس ادوارد کانادا فرستاده می‌شود.

او با دوستانش مانند دایانا بری (دوست صمیمی و وفادار)، گیلبرت بلایت (رقیب تحصیلی که بعدها عاشق آن می‌شود) و خانم لیند (همسایه فضول) ماجراجویی می‌کند و درس‌هایی از رشد شخصی، خانواده، دوستی و غلبه بر پیش‌داوری‌ها می‌آموزد. صحنه‌های معروفی مانند شکستن تخته روی سر گیلبرت یا خیال‌پردازی‌های آن در طبیعت، تخیل کودکان را تحریک می‌کرد. در ایران، تیتراژ این اثر با دکلمه‌ی نصرالله مدقالچی خاطره‌انگیز است و با درس‌های آموزنده‌اش پخش شد که استقامت و خلاقیت را ترویج می‌داد.

۵. پسر شجاع (Don Chuck Monogatari)

پسر شجاع را به یاد دارید؟ همان سگ آبی که پدرش را با نام پدر پسر شجاع می‌شناختیم و جدال‌های او با آن گرگ، خرس و روباه مکار دنبال می‌کردیم؛ این سریال انیمیشنی هم یک انیمه ژاپنی بود که در سال ۱۹۷۵ میلادی توسعه یافته بود. در پسر شجاع تم اصلی داستان شجاعت و دوستی بود که درس‌های حفاظت از محیط زیست و مبارزه با ظلم را هم به نمایش می‌گذاشت.

صحنه‌های معروفی مانند ماجراجویی‌های پسر شجاع در برکه یا مبارزه با اشخاص خبیث داستان، هیجان‌انگیز بودند. در ایران، چندین بار در دهه ۷۰ پخش شد و دوبله آن توسط غلامعلی افشاریه مدیریت شد، که کودکان را به دفاع از طبیعت و عدالت تشویق می‌کرد. این انیمیشن در غرب به صورت فیلم‌های تلفیقی دوبله شد و تاثیر آن در آموزش اخلاقی بود.

۶. ایکیوسان (Ikkyū-san)

این ۶مین انیمه‌ی ژاپنی این لیست است که در دهه هفتاد آن را تماشاکرده‌اید اما احتمالاً نه می‌دانستید انیمه چیست و نه می‌دانستید که حاصل دست ژاپنی‌ها است. ایکیوسان در سال ۱۹۷۵ توسط توئی انیمیشن توسعه یافت و شامل بیش از ۲۹۶ قسمت در چند سری (تا ۱۹۸۲) بود و بر اساس زندگی واقعی راهب بودایی ذِن، ایکیو محسوب می‌شود. داستان ایکیو، راهب باهوش و شیطان در کودکی را روایت می‌کند که در معبد زندگی می‌کند و با استفاده از هوشش معما حل می‌کند.

ایکیو با شخصیت‌هایی مانند شینمون (استاد معبد)، کیکو (دوست دوران بچگی) و دشمنانی مانند سامورایی‌های فاسد روبرو می‌شود. تم اصلی روایت ایکیوسان، اخلاق بودایی، طنز و انتقاد اجتماعی است که با صحنه‌های معروفی مانند حل پازل‌های پیچیده با ترفندهای هوشمندانه، کودکان را به فکر وا می‌داشت. این برنامه در دهه ۷۰ از شبکه یک پخش شد و در تلاش برای توسعه فرهنگ حل مسئله در کودکان ایرانی بود و با دوبله‌ای طنز، جذابیت لازم را برای کودکان داشت.

۷. کارآگاه گجت (Inspector Gadget)

انیمیشن کانادایی-فرانسوی-آمریکایی-ژاپنی-تایوانی که تولید ۱۹۸۳ بوده و شامل ۸۶ قسمت در دو فصل است. این انیمیشن که پنج کشور اسپانسرش بودند، داستان کارآگاه گجت، پلیس سایبورگ مهربان اما دست‌وپاچلفتی را روایت می‌کند که با ابزارهای عجیب مانند دست‌های کششی، هلیکوپتر سر و چتر پرواز، به مبارزه با دکتر کلاو (رهبر سازمان MAD که همیشه پنهان است) می‌پردازد اما در واقع برادرزاده‌اش پنی (دختر باهوش با کامپیوتر کتابی) و سگش برین (وفادار و باهوش) کارها را انجام می‌دهند.

تم کمدی، ماجراجویانه و مبارزه با جرم کارآگاه گجت باعث استقبال گسترده از این انیمیشن شد و خیلی از کودکان را عاشق قشر پلیس کرد و درس‌هایی از فناوری، عدالت و خانواده می‌دهد. صحنه‌های معروف مختلف و انفجارهای دکتر کلاو، خنده‌دار بودند. این انیمیشن حتی بعد از دهه ۷۰ هم محبوب بود و با دوبله فارسی طنز آن را افزایش دادند.

۸. بل و سباستین (Belle et Sébastien)

داستان سباستین، پسر یتیم شش‌ساله را به خاطر دارید؟ همان که با پدربزرگ و عمه‌اش در روستایی در کوه‌های پیرنه (Pyrenees-نزدیک مرز فرانسه و اسپانیا) زندگی می‌کند و با بل، سگ بزرگ سفید پیرنه‌ای که به اشتباه متهم به خطرناک بودن است، دوست می‌شود. آن‌ها با شخصیت‌هایی مانند دکتر گیوم (پزشک روستا) و ماجراجویی‌هایی مانند جستجوی مادر سباستین روبرو می‌شوند. بل و سباستین هم یک انیمه‌ی ژاپنی بود که در سال ۱۹۸۱ در ۵۲ قسمت و بر اساس رمان فرانسوی سسیل اوبری تولید شد.

تم دوستی انسان و حیوان، وفاداری و ماجراجویی در طبیعت و صحنه‌های معروفی مانند فرار بل و سباستین در کوه‌ها، هیجان‌انگیز و آموزنده بودند. بل و سباستین در دهه ۷۰ پخش شد و موسیقی تیتراژ خاطره‌انگیز دارد، که ارزش وفاداری را آموزش می‌داد. این انیمیشن اقتباسی از سری تلویزیونی فرانسوی بود و در نیکلودئون آمریکا نیز پخش شد.

۹ . زنان کوچک (Tales of Little Women)

زنان کوچک یک انیمه بود که اقتباسی از رمان لوئیزا می الکات درباره چهار خواهر مارچ (جو، مگ، بث و امی) در دوران جنگ داخلی آمریکا است. این انیمه در ۴۸ قسمت، داستان زندگی خانوادگی آن‌ها با مادر مهربان‌شان (مارمی) را روایت می‌کند، آن هم در حالی که پدرشان در جنگ است؛ جو (نویسنده پرجنب‌وجوش)، مگ (بزرگ‌تر و مسئولیت‌پذیر)، بث (خجالتی و موسیقی‌دان) و امی (هنرمند و خودخواه) با چالش‌هایی مانند فقر، بیماری و عشق روبرو می‌شوند و با شخصیت‌هایی مانند لوری (همسایه ثروتمند و دوست جو) و پروفسور بائر (معلم آلمانی) تعامل دارند.

تم خانواده، استقامت، نقش زنان و رشد شخصی در این داستان کاملاً بارز است و صحنه‌های معروفی مانند کریسمس خواهران یا سفر امی به اروپا، عاطفی بودند. در ایران این انیمیشن خصوصاً در میان دختران شدیداً پرطرفدار شد چرا که بخشی از برنامه‌هایی محسوب می‌شد که تلوزیون ایران برای جنس لطیف جامعه در نظر گرفته بود(چه انتخاب خوبی هم هست)، تا نشان دهد که نقش زنان در جامعه چقدر برجسته است. این انیمیشن ادامه‌ای به نام «Little Women II: Jo’s Boys» دارد.

۱۰. ماجراهای تام سایر (The Adventures of Tom Sawyer)

ماجراهای تام سایر آخرین ایستگاه خاطره بازی ما هست که باز هم حاصل دست ژاپنی‌هاست چرا که یک انیمه بود و در سال توسط نیپون توسعه و شامل ۴۹ قسمت است. روایت ماجراهای تام سایر بر اساس رمان مارک تواین بود که در سری «تئاتر شاهکار جهان» برای مخاطبان آن زمان پخش می‌شد. داستان تام سایر، پسر شیطان، ماجراجو و باهوش را در شهر کوچک سنت پترزبورگ کنار رودخانه می‌سی‌سی‌پی در دهه ۱۸۴۰ روایت می‌کند که با دوستش هاکلبری فین (پسر بی‌خانمان و آزاد)، بکی تاچر (دختر قاضی)، جو هندی (مجرم خطرناک) و عمه پالی (سرپرست تام) ماجراجویی‌هایی مانند گنج‌یابی، فرار به جزیره و شاهد قتل بودن را تجربه می‌کند.

تم آزادی، کودکی، دوستی و اخلاق سرفصل‌های آموزشی این مجموعه بودند. صحنه‌های معروفی مانند نقاشی حصار یا کاوش غار، تخیل کودکان را تحریک می‌کرد. در ایران در دهه ۷۰ پخش شد و به لطف مترجمان و دوبران عزیز، نسخه فارسی بشدت محبوب واقع شد و کودکان را با زندگی روستایی آمریکایی آشنا کرد.
علاوه بر این لیست، انیمیشن‌های دیگری مانند مهاجران، وروجک و آقای نجار، هاچ زنبور عسل (زنبور یتیم در جستجوی مادر) … نیز در این دهه پخش شدند و هر کدام جنبه‌های منحصربه‌فردی نسبت به مهاجرت، افسانه و طبیعت داشتند که شاید در آینده‌ای نزدیک درباره آن‌ها هم گپ بزنیم. این انیمیشن‌ها برای بسیاری فقط سرگرمی نبودند چرا که بخشی از هویت فرهنگی نسل‌های ایرانی را تشکیل دادند. امروزه، با دسترسی به آرشیوهای آنلاین مانند فضای پخش آنلاین و رایگان بازار، می‌توان آن‌ها را بازبینی کرد و خاطرات را زنده کرد. اگر شما هم از این دوران خاطره‌ای دارید، با به اشتراک گذاشتن آن برای سایر کاربران مجله بازار، می‌توانید نسل جدید را با این گنجینه آشنا کنید.

Silent Hill f ترسناک‌ترین بازی ساله؟ میزگیم با امید لئون