۳ نکته‌ای که هنوز درباره فیلم جوکر منطقی به نظر نمی‌رسند

فیلم جوکر که در سال ۲۰۱۹ اکران شد و از قضا فروش خیره‌کننده‌ای داشت، در میان مخاطبین نیز محبوبیت زیادی به دست آورد. اما با وجود تمامی این موفقیت‌ها، هنوز سه نکته در مورد این فیلم وجود دارند که پس از گذشت ۶ سال، هنوز هم منطقی به نظر نمی‌رسند.

فیلم Joker 2019 به کارگردانی تاد فیلیپس و بازی درخشان واکین فینیکس، در زمانی که اکران شد سر و صدای زیادی به پا کرد. این اثر به اولین فیلم با درجه سنی بزرگ سال تبدیل شد که از مرز یک میلیارد دلار بیش‌تر فروش کرد و رکوردهای زیادی را شکست. فیلم جوکر در مراسم اسکار هم خوش درخشید و در ۱۱ دسته‌بندی مختلف نامزد شد. در نهایت واکین فینیکس هم به خاطر بازی درخشان خود، جایزه بهترین بازیگر نقش اول مرد را به دست آورد. اما در میان تمامی این موفقیت‌ها، یک سری حفره مفهومی و داستانی درباره این فیلم وجود دارند که حتی با پخش قسمت دوم یعنی Joker: Folie a Deux، منطقی به نظر نمی‌رسند. اما این حفره‌های مفهومی و نکات غیرمنطقی داستانی چه مواردی هستند؟

مرگ پدر و مادر بروس وین

صحنه مرگ والدین بروس وین کاملا اضافی به نظر می‌رسید

در فیلم جوکر یک سری نکات وجود دارند که حتی با منطق و مفهوم خود فیلم در تضاد هستند. مرگ والدین بروس وین نیز یکی از آن‌ها است. همه طرفداران شوالیه تاریکی با صحنه نمادین مرگ پدر و مادر بروس آشنا هستند، اما انگار به تصویر کشیدن این صحنه در اثر مورد بحث کاملا از روی اجبار بوده است. صحنه مورد بحث همیشه به یک نقطه تلاقی برای تفاوت ایدئولوژی بتمن و جوکر تبدیل می‌شود. اما در فیلم تاد فیلیپس این صحنه اضافی و ناکارآمد به نظر می‌رسد؛ چون که اصلا بتمنی در کار نیست. در اوج داستان فیلم و زمانی که شورش تمام گاتهام را فرا گرفته، ناگهان مرگ نمادین پدر و مادر بروس به تصویر کشیده می‌شود و بدون هیچ هدف خاصی به اتمام می‌رسد؛ بدون اینکه چیزی به داستان اضافه کرده باشد. شاید استفاده از واژه تکرار اجباری بهترین راه برای توصیف این وضعیت باشد، چرا که انگار از سمت مقام‌های بالاتر برای ساخت این سکانس، اجبار صورت گرفته.

حضور جوکر در برنامه تلوزیونی

واقعا آرتور فلک چطور توانست بدون جلب توجه و با یک سلاح به وسط برنامه تلوزیونی برود؟

شاید یکی از غیرمنطقی‌ترین بخش‌های فیلم جوکر (اثری که با وجود لحن تاریک خود تلاش دارد روایتی واقع‌گرایانه‌تر از داستان‌های معمول قهرمان و ضدقهرمان ارائه دهد) سکانس حضور آرتور در برنامه‌ی زنده‌ی تلویزیونی باشد. فیلم به‌خوبی نمایانگر فشارهای اجتماعی و طردشدگی آرتور است، اما در نقطه‌ی اوج روایت، یعنی مصاحبه با موری فرانکلین، این منطق از بین می‌رود. در این سکانس، آرتور بی‌پرده به قتل‌ها اعتراف می‌کند، جامعه را محکوم می‌نماید و در نهایت، مجری برنامه را مقابل دوربین به قتل می‌رساند. اگرچه این لحظه از نظر دراماتیک بسیار تأثیرگذار است، اما با نگاهی دقیق‌تر، نوعی تصنع و بی‌منطقی در آن احساس می‌شود.

با توجه به آن‌که آرتور با ظاهری کاملاً مبدل و گریم‌شده وارد استودیو می‌شود، انتظار می‌رود که در این مرحله، حداقل به‌عنوان یک مظنون در نظر گرفته شده باشد؛ به‌ ویژه اگر فرض را بر این بگذاریم که شخصیت‌هایی نظیر گری (دوست قد کوتاه آرتور که شاهد جنایت او بود) تا آن زمان با پلیس تماس گرفته‌اند. با این حال، هیچ‌کس مانع ورود او نمی‌شود و امنیت برنامه به‌طور کامل نادیده گرفته شده است. از سوی دیگر، پخش زنده‌ی برنامه حتی پس از وقوع قتل ادامه پیدا می‌کند و شبکه هیچ تلاشی برای قطع برنامه نمی‌کند. این مسئله، گرچه در خدمت ایجاد تنش و آشوب روایی است، اما از منظر منطق داستانی، قابل دفاع نیست. همه‌ی این‌ها باعث می‌شود که یکی از کلیدی‌ترین صحنه‌های فیلم، بیشتر از آن‌که ریشه در واقعیت داشته باشد، بر پایه‌ی اغراق و جلوه‌ی نمایشی شکل بگیرد.

پیام فیلم جوکر

پیام نهایی فیلم Joker دست و پا شکسته است و نمی‌توان برداشت مستقیمی از آن داشت

انتقال مفهوم و پیام اصلی داستان بدون شک هدف اصلی فیلم جوکر و شخص تاد فیلیپس است. با این حال، فیلم به طور کامل در دل یک روایت پر فراز و نشیب و جلوه‌های بصری اغراق شده گم می‌شود. می‌توان این شکلی گفت که فیلم Joker به جای تلاش برای ارائه مفهوم عمیقش در مورد یک بیمار افسرده طرد شده، سعی می‌کند در دل مخاطبین نوجوان جا باز کند و به سوژه اول فضای مجازی تبدیل شود. با وجود بازی درخشان واکین فینیکس، فیلم در مضامین خود دچار دستپاچگی می‌شود؛ به گونه‌ای که نه می‌داند قرار است داستان جوکر را بسط دهد یا زندگی یک بیمار روانی خود شیفته که می‌خواهد انتقام زندگی حقیرانه‌اش را از جامعه کثیف گاتهام بگیرد.

پس در نهایت پیام فیلم جوکر در مورد چیست؟ آیا سازندگان سعی کرده‌اند داستان دشمن نمادین بتمن را به تصویر بکشند؟ آیا آن‌ها در قید یک فیلم درام با محوریت یک بیماری روانی بودند؟ آیا داستان جنبه‌ای انتقادی بر جامعه سرمایه‌داری و اختلاف طبقاتی دارد؟ یا تمامی این قضایا در ذهن پریشان و متوهم شخصیت اصلی جریان پیدا می‌کنند؟ واقعا پاسخ به هیچ یک از این سوال‌ها قاطع و قانع کننده نیست. بله، فیلم Joker سرگرم کننده است و جان می‌دهد برای محتویات زرد فضای مجازی. اما آیا این فیلم خودش را جدی می‌گیرد و سعی می‌کند پیام خاصی را به ذهن مخاطب بفرستد؟ اگر چنین قصدی هم داشته باشد در انجام آن موفق نشده.

نظر شما در این باره چیست؟ دیدگاه‌های خود را با تیم بازار و سایر کاربران به اشتراک بگذارید.

منبع: Comicbook

چرا همه تو یوتیوب فارسی باهم دیگه دعوا دارند؟ میزگیم با لیل شایان و ویب‌هد