احتمالا می‌دانید بسیاری از فیلم‌های دیزنی اقتباس‌هایی از افسانه‌ها یا داستان‌های کودکان هستند. با این حال، چند عنوان وجود دارد که ریشه‌هایشان فراتر از کاتالوگ دیزنی است. از طرفی  بسیاری از اولین فیلم‌های دیزنی، از جمله سفید برفی و هفت کوتوله، سیندرلا و آلیس در سرزمین عجایب به عنوان بازخوانی‌های اصلی این داستان‌ها شناخته می‌شوند، هرچند همیشه وفادار به داستان اصلی نبوده‌اند. حالا می‌خواهیم نگاهی بیندازیم به فیلم‌هایی از دیزنی که فکرشم نمی‌کردید اقتباسی از کتاب‌اند وچطور با تزریق جادو به ادبیات کلاسیک به چیزی بیشتر از آنکه تصور می‌کنید تبدیل شده‌اند. 

۱۰. ۱۰۱ سگ خالدار، آنقدرها هم ذهنیت دیزنی نبوده

بر اساس کتاب صد و یک سگ خالدار اثر دودی اسمیت

باور این که یک شخصیت شیطانی نمادین مثل کروئلا دویل و رقبای سگ او، یعنی پونگو و پردیتا، مستقیماً از ذهن‌های خلاق دیزنی نیامده‌اند، سخت است. در عوض، این شخصیت‌ها و ماجراجویی پرخطرشان به‌طور هنرمندانه‌ای توسط دودی اسمیت در رمان صد و یک سگ خالدار خلق شده است. این رمان که ابتدا با نام سرقت بزرگ سگ‌ها منتشر و در مجله Woman’s Day در سال ۱۹۵۶ به صورت سریالی چاپ می‌شد، به سرعت محبوبیت یافت و سپس به فیلم موفق دیزنی تبدیل شد. رمان و فیلم از همان پیش‌فرض پیروی می‌کنند و حتی در دیدگاه هم مشابه هستند، زیرا هر دو نشان می‌دهند که سگ‌ها، صاحبان انسانی خود را به‌عنوان حیوانات خانگی می‌بینند. تفاوت‌ها کمتر در داستان و بیشتر در نام‌ها و نقش‌های شخصیت‌ها در داستان است.

در رمان، زوجی که در فیلم به نام‌های آنیاتا و راجر می‌شناسیم، تنها به‌عنوان آقا و خانم دیرلی معرفی می‌شوند. راجع به همسر پونگو نیز فقط به نام مسیس اشاره شده است و پردیتا به‌عنوان یک پرستار شیرده سگ‌ها معرفی می‌شود که توسط خانم دیرلی برای کمک به تغذیه توله‌های مسیس که ۱۵ عدد هستند، پیدا شده است. البته، کروئلا دویل که به‌طور افراطی شیطانی است، همان زن دیوانه‌ است که زندگی سگ‌های خالدار را پس از اینکه تصمیم می‌گیرد از پوست توله‌ها برای ساخت یک کت استفاده کند، دچار آشوب می‌کند. از طریق شیطنت‌های سرگرم‌کننده و پر از هیجان، پونگو و مسیس موفق می‌شوند تا مکان توله‌های عزیزشان و همچنین ۹۷ توله دیگر را که به خانواده عظیمشان اضافه می‌شوند پیدا کنند. ۱۰۱ سگ خالدار به دلیل ویژگی‌های داستانی که به نوعی حس یک کتاب داستانی را منتقل می‌کند، در این جایگاه قرار دارد.

۹. Tuck Everlasting یک داستان عاشقانه‌ی اسرارآمیز با فضای اواخر قرن ۱۹ است

بر اساس رمان Tuck Everlasting اثر ناتالی بابیت

این فیلم شیرین و جادویی که با بازی الکسیس بلیدل از سریال Gilmore Girls و جاناتان جکسون از سریال Nashville ساخته شده است، تصویری واضح و دقیق از دوران نوجوانی را با ترکیب‌های احساسی از عناصر فانتزی به نمایش می‌گذارد. رمان اصلی که در سال ۱۹۷۵ توسط ناتالی بابیت منتشر شد، داستان وینی فاستر، دختری ۱۰ ساله که در کوه‌های آدیرونداک در اواخر دهه ۱۸۰۰ زندگی می‌کند را روایت می‌کند. وینی، که شخصیتی کنجکاو دارد و تمایل دارد از نظارت سخت‌گیرانه خانواده‌اش رهایی یابد، به جنگل‌های نزدیک می‌رود و جسی تاک را می‌بیند که از چشمه‌ای آب می‌نوشد.

وینی به زیبایی جسی جذب می‌شود و از دستوری عجیب که به او گفته می‌شود از چشمه ننوشد، شگفت‌زده می‌شود. او به‌زودی متوجه می‌شود که جسی و باقی خانواده‌اش از همان چشمه‌ای می‌نوشند که به آنها جوانی ابدی می‌دهد. در طول داستان، وینی باید انتخاب‌های سختی را که در مواجهه با دانستن راز خانواده تاک پیش رویش است انجام دهد. در حالی که در عین حال با احساسات عمیقی که نسبت به جسی پیدا کرده دست و پنجه نرم می‌کند. فیلم تفاوت‌های زیادی با رمان ندارد، اما فاصله سنی بین دو شخصیت اصلی را اصلاح کرده است. انتخاب فیلم برای اینکه وینی ۱۵ ساله به جای ۱۰ ساله باشد، مکالمه‌ای مؤثرتر درباره بزرگ شدن و بررسی تمایل به استقلال که بسیاری از نوجوانان احساس می‌کنند در حالی که هنوز به آشنایی با دوران کودکی‌شان چسبیده‌اند، به وجود می‌آورد.

۸. Bridge to Terabithia مسئله فقدان در ذهن کودکان را بررسی می‌کند

بر اساس رمان Bridge to Terabithia اثر کاترین پترسون

داستان دردناک Bridge to Terabithia روی مسئله‌ی طبقه اجتماعی، فقدان و قدرت تخیل تمرکز دارد. این کتاب که در سال ۱۹۷۸، یک سال پس از انتشارش، مدال نیوبری را دریافت کرد. و در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ در چندین منطقه که مدرسه داشت ممنوع شد. جالب اینکه، والدین کمتر نگران پایان غم‌انگیز داستان بودند و بیشتر از استفاده شخصیت‌ها از کلمه “Lord” به‌عنوان یک ناسزا ناراحت بودند و همچنین به شخصیت‌ها اتهام می‌زدند که به تشویق استفاده از جادوگری پرداخته‌اند.

نسخه‌ای تلویزیونی از این فیلم در سال ۱۹۸۶ منتشر شد، اما هیچ‌چیز قابل مقایسه با فیلم ۲۰۰۷ نیست. این فیلم با حضور جاش هاچرسون و آنا سوفیا راب در نقش‌های نوجوان و غمگین جسی و لسلی، شیمی خاصی بین این دو شخصیت ایجاد می‌کند که صفحه‌نمایش را روشن می‌کند. کتاب به‌وضوح دیالوگ‌های سخت‌تر و تندتری دارد و بیشتر بر روی دیدگاه جسی متمرکز است، اما فیلم هم به پایان دردناک و غم‌انگیز داستان وفادار است. هرچند که این پایان برای رمانی که به نوجوانان مدرسه‌ای هدف‌گذاری شده است شوکه‌کننده است، اما بحث صادقانه درباره غم و قدردانی از زندگی، موضوعی ضروری است که باید به خوانندگان جوان معرفی شود.

۷. Peter Pan یک نماد بی‌زمان است

بر اساس رمان Peter and Wendy اثر جی. ام. بری

یکی از مشهورترین و بی‌زمان‌ترین شخصیت‌های ادبیات کودکان، پیتر پن یا پسری که نمی‌خواست بزرگ شود است. این شخصیت نخستین‌بار توسط نویسنده اسکاتلندی جی. ام. بری شکل گرفت. بری که نویسنده و خواننده‌ای تمام‌عیار بود، بسیاری از جنبه‌های زندگی‌اش را از طریق داستان‌های شگفت‌انگیز خود کاوش کرد. پیتر پن نخستین‌بار در اثر پرنده سفید کوچک بری ظاهر شد، و شخصیت او در سال ۱۹۰۴ در نمایشی به مرکز توجه قرار گرفت که بعدها به رمان پیتر و وندی توسط بری تبدیل شد و در سال ۱۹۱۱ منتشر گردید.

با انتشار انیمیشن رنگارنگ دیزنی در سال ۱۹۵۳، این شخصیت بلافاصله به قلب‌های تماشاگران پرواز کرد. اگرچه این فیلم بیشتر برای کودکان ساخته شده بود، بسیاری از بزرگ‌ترها در طبیعت بی‌پروای ماجراجویانه پیتر پن احساس نوستالژی و آرامش می‌کنند و با آرزوی وندی برای حفظ دوران کودکی‌اش ارتباط برقرار می‌کنند. داستان پیتر پن و دنیای شگفت‌انگیز سرزمین نِوِر لند بارها در رسانه‌ها به تصویر کشیده شده است، از هوک ساخته استیون اسپیلبرگ تا پن ساخته جو رایت. دیزنی حتی با ساخت دنباله‌ای به نام بازگشت به سرزمین نِوِر لند که ادامه‌ای برای فیلم اصلی است، و شش فیلم بلند دیگر که در پیکسی هالو، خانه تینکر بل، اتفاق می‌افتند، این دنیای جادویی را گسترش داده است.

۶. The Parent Trap با حضور لینزی لوهان در نقش دوقلوها

بر اساس رمان Lottie and Lisa اثر اریک کستنر

این داستان که از نویسنده آلمانی اریک کستنر آمده است، با عنوان Das doppelte Lottchen که به نام‌های لوتی و لیسا و The Parent Trap شناخته می‌شود، نه تنها یک بلکه دو اقتباس دیزنی را الهام بخشید. اگرچه فیلم ۱۹۶۱ برای دیزنی بسیار موفقیت‌آمیز بود و حتی دو نامزدی اسکار را دریافت کرد، ولی نسخه ۱۹۹۸ به یادماندنی‌تر است خصوصا وقتی صحبت از تغییر جای شخصیت‌ها در یک فیلم می‌شود.

این فیلم که به شروع حرفه بازیگر برجسته‌ای چون لینزی لوهان کمک کرد، داستان دو دختر دوقلو را روایت می‌کند که به‌خاطر طلاق والدینشان از هم جدا شده و به طور تصادفی در یک اردوگاه تابستانی برای اولین بار یکدیگر را ملاقات می‌کنند. زمانی که دخترها از شر شرم اولیه و شباهت‌های ظاهری‌شان عبور می‌کنند، متوجه می‌شوند که در حقیقت دوقلو هستند. ادامه داستان نشان می‌دهد که دخترها در پایان تابستان جای خود را با یکدیگر عوض می‌کنند تا والدینشان را مجبور به ملاقات دوباره کنند، زمانی که متوجه می‌شوند که دختر اشتباهی را گرفته‌اند. با وجود شوخی‌های خنده‌دار، فیلم حس واقعی از دل و احساس دارد و استعداد طبیعی لوهان را نشان می‌دهد، زیرا او به راحتی بین بازی دو شخصیت دوقلو جا به جا می‌شود.

۵. The Rescuers همچنان بخشی شدیداً نادیده گرفته‌شده از کتابخانه دیزنی است

بر اساس رمان The Rescuers اثر مارجری شارپ

با جلب توجه تماشاگران با خلاصه‌ای کوتاه و کمی مرموز، The Rescuers که نخستین‌بار در سال ۱۹۵۹ منتشر شد خوانندگان را با انجمن امداد زندانیان موش‌ها آشنا می‌کند. این موجودات شجاع وظیفه دارند زندانیان را همراهی کنند، اما ماموریت آنها زمانی تغییر می‌کند که خبری از یک شاعر نروژی که در یک زندان تاریک به نام قلعه سیاه محبوس است، منتشر می‌شود. فیلم انیمیشنی دیزنی که در سال ۱۹۷۷ منتشر شد و اغلب نادیده گرفته می‌شود، تفاوت‌های زیادی با تم تاریک رمان دارد، اما همچنان ریشه‌های خود را در جنبه‌های نگران‌کننده حفظ می‌کند و داستانی جذاب ارائه می‌دهد.

شاید انتخاب اینکه میش بیانکا و برنارد (که نقش‌های مشابهی در کتاب و فیلم دارند) دختر یتیمی را که توسط یک جویای گنج طمع‌کار ربوده شده نجات دهند، فضای نگران‌کننده‌تری را نسبت به رمان ایجاد کند. شاید این تعهد بی‌وقفه به روایت یک داستان دردناک است که باعث کم‌محبوبی و کم‌توجهی The Rescuers در میان جامعه دیزنی شده است. اگرچه این فیلم به اندازه برخی دیگر از آثار دیزنی شناخته‌شده نیست، اما از لحاظ کیفیت هیچ کمبودی ندارد و باید یک بار دیگر توسط طرفداران دیزنی دیده شود، به‌ویژه اگر مدتی از آخرین تماشای آن گذشته باشد.

۴. A Wrinkle in Time از بیان خاص خود نمی‌ترسد

بر اساس رمان A Wrinkle in Time اثر مدلین لنگل

دیگر فیلم دیزنی که به‌خاطر موفقیت‌های سینمایی‌اش شناخته نمی‌شود، A Wrinkle in Time است که هنوز چیزهای زیادی برای ارائه دارد. آن هم با این همه تصاویر جذاب و بازیگران مشهور خود. این کتاب یک شاهکار علمی-تخیلی شناخته‌شده در جامعه ادبیات کودکان است و جوایزی همچون مدال نیوبری، جایزه کتاب سکویا و جایزه رف Shelf لوئیس کارول را کسب کرده است. داستان زندگی به‌طور ناگهانی تغییر یافته مگ ماری، دختر ۱۳ ساله‌ای که پدرش ناپدید می‌شود، را روایت می‌کند، و شخصیت پیشرفته داستان به دنیاهایی سفر می‌کند که تصور می‌شد تنها در خواب‌ها وجود دارند.

این کتاب به‌طور زیبایی تأثیرات فانتزی، علمی-تخیلی و اساطیری را ترکیب می‌کند، در حالی که فیلم از طریق فیلم‌برداری چشم‌گیرش یک نمایش منحصر به فرد ارائه می‌دهد. این فیلم همچنین انتخابی آگاهانه دارد که از قدرت ستارگان خود نه تنها برای بازاریابی بلکه به‌عنوان توسعه‌ای دقیق از متن به فیلم استفاده کند. با وجود موجودات چندبعدی مانند خانم واتسیت، خانم ویک و خانم هو که چنین قدرت‌هایی در کتاب دارند، منطقی است که بازیگران معتبر اپرا وینفری، ریس ویترسپون و مندی کالینگ وارد این نقش‌ها شوند.

۳. The Princess Diaries یک داستان جذاب از زندگی فقیر به غنی را روایت می‌کند

بر اساس رمان The Princess Diaries اثر مگ کابوت

انرژی خالص اوایل دهه ۲۰۰۰ از این فیلم ساطع می‌شود. این امر را می‌توان درباره کتاب هم گفت که توسط نویسنده معروف رمان‌های نوجوانان، مگ کابوت نوشته شده است. تماشای میا ترموتوپلیس، دختر خجالتی و نِرد، که میان زندگی خود به عنوان یک نوجوان عادی و وارث ناگهانی تاج‌وتخت جنوا حرکت می‌کند، هم خنده‌دار است و هم دلگرم‌کننده.

شخصیت میا قبلاً در صفحات کتاب به‌خوبی شکل گرفته بود، اما بازی پرشور آن هاتاوی جان تازه‌ای به این شخصیت می‌بخشد. جولی اندروز با شیک بودن و آرامش خود تضادی ایجاد می‌کند که اهمیت داستان را نشان می‌دهد و تماشاگران را وادار می‌کند از خود بپرسند که آیا میا واقعاً می‌تواند وظایف سلطنتی خود را به‌درستی بر عهده گیرد یا خیر. 

۲. سیاره گنج دنیای علمی-تخیلی را به یک داستان ماجراجویی کلاسیک وارد می‌کند

بر اساس رمان جزیره گنج اثر رابرت لوئیس استیونسون

تبدیل رمان ماجراجویی تاریخی رابرت لوئیس استیونسون به یک فیلم علمی-تخیلی با تم دزدان دریایی شاید اینطور به نظر برسد که روی کاغذ جواب نمی‌دهد، اما سیاره گنج ثابت می‌کند که برخی ایده‌های عجیب و غریب می‌توانند موفق شوند. این یک پروژه با شور و شوق برای ران کلمِنتس و جان ماسکر بود که اولین بار در دهه ۸۰ پیشنهاد شد، و مدیران دیزنی در نهایت ساخت فیلم با یک اقتباس را تایید کردند، اما فیلم در باکس آفیس با تقریبا ۱۲ میلیون دلار شکست خورد. 

سیاره گنج یک بار دیگر به ما نشان می‌دهد که کیفیت همیشه با موفقیت مالی سنجیده نمی‌شود. خلاقیت فیلم، به‌ویژه در اقتباس از آثار برجسته ادبیات آمریکایی در سراسر فیلم مشهود است. رابطه جیم هاوکینز و جان سیلور نقشی حیاتی در فیلم دارد و یکی از بزرگ‌ترین انحرافات از رمان اصلی را نمایان می‌کند. جالب است که همین رابطه است که فیلم را در سراسر مسیر نگه می‌دارد و امکان توسعه فکری بیشتری از این شخصیت‌ها را فراهم می‌آورد، به شیوه‌هایی که قبلاً مشاهده نشده بود.

Freaky Friday رابطه مادر و دختری را خیلی جالب بررسی می‌کند

بر اساس رمان Freaky Friday اثر مری راجرز

نمونه دیگری از تأثیرگذاری لینزی لوهان بر کمدی‌های نوجوانانه اوایل دهه ۲۰۰۰، Freaky Friday است که در آن این بازیگر جوان با کهنه‌کار صنعت، جیمی لی کورتس همبازی می‌شود. شیمی غیرقابل انکار آن‌ها در قلب فیلم قرار دارد و بدون شک به جذابیت همیشگی آن کمک می‌کند و آن را از سایر اقتباس‌ها از رمان سال ۱۹۷۲ متمایز می‌سازد.

حتی با وجود اینکه فیلم Freaky Friday جایگاه خود را در میان بسیاری از نسل‌های میانه دهه ۲۰۰۰ و نسل Z تثبیت کرده است، رمان مری راجرز اغلب کم‌ارزش‌تر شناخته می‌شود که همین امر توضیح‌دهنده جایگاه بالای این فیلم است. هر دو داستان به‌طور مشابهی پیش می‌روند و تفاوت‌ها عمدتاً مربوط به سن است، به‌طوری که آنا (که در کتاب آنا بل نام دارد) در فیلم ۱۵ ساله است، در حالی که در کتاب فقط ۱۳ سال دارد. پیام اصلی داستان قدردانی کردن از هم‌دیگر و درک یکدیگر است. درکی که توسط مادر و دختر شکل می‌گیرد. و این دقیقا همان چیزی است که فیلم هم روی آن تاکید دارد. 

کدام یک از این انیمیشن‌ها یا فیلم‌ها که اقتباس شده‌اند برای شما جذابیت بیشتری دارند؟ آیا تابه‌حال داستانشان را خوانده‌اید؟

منبع: CBR

سام صابری و فیفا در دل کویر – قسمت سوم ‪@samsaberi