تفریبا با اطمینان می‌توان گفت، جشنواره ونیز امسال یکی از جشنواره‌های تاریخ‌ساز ونیز نبود. جدای از آن، شایعات می‌گویند هیئت داوران امسال جشنواره به ریاست ایزابل هوپر (Isabelle Huppert) و با حضور فیلم‌ساز‌هایی مثل جوزپه تورناتوره (Giuseppe Tornatore)، جیمز گری (James Gray) و جولیا فون هینتز (Julia von Heinz) برای انتخاب برنده‌ها زمان زیادی صرف کردند و جلسه‌ای طولانی داشتند.

***فهرست کامل برندگان را در انتهای مطلب می‌توانید ببینید.

جایزه اصلی به آمریکایی‌ها نمی‌رسد!

در طول جشنواره حدس‌هایی زده می‌شد که برنده جایزه اصلی قرار نیست فیلمی آمریکایی باشد. چون در سال‌های اخیر عمدتا آمریکایی‌ها این جایزه را برنده شده بودند. دقیق‌تر بگوییم از ۷ جایزه شیر طلایی اخیر ۵تای آن به فیلم‌های آمریکایی رسیده بود. اما بعد از نمایش فیلم بروتالیست (The Brutalist) این داستان کمی تغییر کرد. این فیلم ۱۹۵ دقیقه‌ای به کارگردانی بریدی کوربت (Brady Corbet) و با بازی آدرین برودی (Adrien Brody) خیلی سریع توانست به صدر جدول امتیاز‌دهی منتقدان برسد. این فیلم که به گفته منتقد ورایتی باوقار، دلپذیر و سرشار از حادثه و احساس بود تا جایی پیش رفت که تقریبا رویداد جشنواره امسال به حساب بیاید. اما در نهایت طبق پیش‌بینی جایزه اصلی را دریافت نکرد.

۱۷ دقیقه تشویق ایستاده برای فیلم تازه آلمادوار

شیر طلایی به فیلم اتاق کناری (The Room Next Door) از پدرو آلمادوار (Pedro Almodóvar) رسید. این کارگردان که قبلا برنده دو اسکار شده و شیر طلایی افتخاری را هم در کارنامه دارد، در فیلم جدیدش به موضوع مرگ با کرامت می‌پردازد. گیلبرمن (Gleiberman) درباره این فیلم نوشته: «سفری ظاهرا ساده اما هنرمندانه در رودی از احساسات که با میل به پایان دادن به زندگی همراه می‌شود» در این فیلم ستاره‌هایی مثل تیلدا سوینتن (Tilda Swinton) و جولین مور (Julianne Moore) بازی کرده بودند. هر دو آن‌ها موقع دریافت جایزه از آلمادوار به زبان اسپانیای تشکر کردند. شاید به این خاطر که آلمادوار در ابتدا گفته بود: « این اولین فیلم انگلیسی‌زبان من است، اما روحش اسپانیایی است.»

علاوه بر جایزه اصلی، فیلم اتاق کناری بعد از نمایش اولیه‌اش در جشنواره ونیز ۲۰۲۴ به مدت ۱۷ دقیقه ایستاده تشویق شد. فیلم‌ها جایزه‌ای غیررسمی برای بیشتر زمان تشویق می‌گیرند. مشخصا امسال جایزه Callused Palm Award for Longest Standing Ovation به فیلم اتاق کناری رسید.

پدرو آلمادوار شیر طلایی را تصاحب کرد

جوایز ویژه هیئت داوران

برای بسیاری دلپذیر‌ترین پیروزی شب مربوط می‌شد به جایزه بزرگ هیئت داوران که به فیلم ورمیلیو (Vermiglio) رسیده بود. فیلم به کارگردانی مورا دلپیرو (Maura Delpero)، نگاهی به زندگی روستایی روزمره در ارتفاعات آلپ ایتالیا دارد. در کنفرانس خبری بعد از اهدای جوایز این فیلم را به عنوان فیلمی جنگی که در آن صحنه‌ای از جنگ نمی‌بینیم تحسین کرد و گفت: «مثل این است که سوژه بسیار مهمی خارج از تصویر دارد و فقط می‌توانید با تنگ کردن چشم و نگاه کردن از شکاف در بفهمید چه‌خبر است»

فقط فیلم آوریل (April) از دئا کلومبگاشویلی (Déa Kulumbegashvili) توانست در سادگی فرمالیستی از ورمیلو پیشی بگیرد و جایزه ویژه هیئت داوران را از آن خود کند. یکی از منتقدان ورایتی فیلم را این‌طور توصیف کرده: « پانورامایی بی‌رحمانه و احساس‌برانگیز از هویت‌ها، عاملیت‌ها و تمایلات زنانه که مورد حمله قرار گرفته‌اند؛ مشخصا هم از طرف نظام پدرسالاری و هم گاهی از سوی بی‌رحمی‌های ناملموس طبیعت.»

نیکول کیدمن جشنواره را ترک کرد

در کنفرانس خبری ایزابل هوپر از طرف هیئت داوران محبت و هم‌دردی خود را به نیکول کیدمن (Nicole Kidman) اظهار کرد. این بازیگر به‌خاطر خبر فوت مادرش جشنواره را ترک کرده بود و در مراسم حضور نداشت. او برای بازی در فیلم دختر کوچولو (Babygirl) به کارگردانی هلینا راین (Halina Reijn) جایزه بازیگری گرفت. راین که به‌جای نیکول کیدمن جایزه را دریافت می‌کرد پیام این بازیگر را خواند: «امروز به ونیز رسیدم و بلافاصله خبردار شدم که مادر شجاع و زیبایم فوت کرده است. شوکه‌ام و باید نزد خانواده‌ام برگردم. اما این جایزه برای اوست که مرا شکل داد و راهنمایی کرد. بی‌نهایت سپاس‌گزارم که به واسطه هلینا می‌توانم نام او را به شما بگویم. برخورد زندگی و هنر دلخراش است. قلبم شکسته.»

بیشتر بخوانید: مورد انتظارترین فیلم‌های ماه های باقی‌مانده ۲۰۲۴

جایزه بهترین کارگردانی به بروتالیست رسید

این سخنرانی آن‌قدر احساسی بود که وقتی بریدی کوربت برای دریافت جایزه بهترین کارگردانی برای فیلم بروتالیست رفت، کاملا تحت تاثیر قرار گرفته بود و با لکنت به نیکول کیدمن تسلیت گفت. اما خیلی زود به سخنرانی خودش برگشت و در این باره گفت که دنیا اغلب با هنرمندان، معماران و مهاجران سخت برخورد می‌کند. او به همبستگی فیلم‌ساز‌ها پرداخت و از این گفت که شرکت‌های بزرگ آن‌ها را تحت فشار می‌گذارد تا فیلم با استندارد‌های آن‌ها همخوان شود و مثلا می‌گویند چرا این فیلم سه‌‌و‌نیم ساعت است یا ۷۰ میلی‌متری است. او در ادامه از چشم‌انداز سینمای بهتر و جهان بهتر هم گفت.

آدرین برودی، بازیگر اصلی فیلم بروتالیست در جشنواره ونیز

سینماگران از جهان بهتر می‌گویند

سخنرانی کلی و سیاسی کوربت جایی دیگری پژواک شد. بوگدان مورسانو (Bogdan Mureşanu) کاگردان رومانیایی برنده جایزه افق‌ها برای فیلم سال نویی که هرگز نیامد (The New Year That Never Came) به موضوعات مقاومت و انقلاب پرداخت، اما البته به هیچ‌کدام از درگیر‌های فعلی جهان اشاره مستقیمی نکرد. اما اسکندر کوپتی (Scandar Copti) برنده جایزه افق‌ها برای بهترین فیلم‌نامه موضع مشخص‌تری گرفت و گفت: «این‌جا ایستاده‌ام، بسیار مفتخرم و در عین حال عمیقا تحت تاثیر زمان دشواری که در آن زندگی می‌کنیم هستم. در یازده‌ماه گذشته انسانیت و اخلاقیات مشترک ما با دیدن نسل‌کشی ادامه‌دار در غزه به آزمایش گذاشته شده. این واقعیت دردناک عواقب ویران‌گر سرکوب را به ما یادآور می‌شود که درون‌مایه فیلم ماست.» او در ادامه اضافه کرد: «هیچ‌کدام از ما آزاد نیستیم، مگر همه‌ ما آزاد باشیم.»

اما احتمالا گویاترین صحبت‌ها از زبان سارا فریدلند (Sarah Friedland) شنیده شد که با فیلم لمس آشنا (Familiar Touch) توانست سه جایزه بهترین کاگردانی افق‌ها، بهترین بازیگری افق‌ها و بهترین فیلم اول را به‌دست بیاورد. او پس از تشکر از همه کسانی‌که مستقیم یا غیرمستقیم در ساخت فیلم کمک کرده بودند گفت: «به عنوان یک هنرمند یهودی آمریکایی که با رسانه‌ای زمان‌مند کار می‌کند، باید بگویم که این جایزه را در ۳۳۶امین روز نسل‌کشی اسرائیل در غزه و ۷۶امین سال اشغال دریافت می‌کنم. فکر می‌کنم به عنوان عوامل فیلم از وظایف ماست که از پلتفرم‌های نهادی که به‌واسطه آن‌ها کار می‌کنیم برای اشاره به بی‌کیفرمانی اسرائیل در صحنه جهانی استفاده کنیم. من در کنار مردم فلسطین در مبارزه‌شان برای آزادی ایستاده‌ام.»

شاید جشنواره ونیز ۲۰۲۴ شگفتی‌های سال‌های قبل را نداشت، اما در چندین اثر برنده به‌ویژه با فیلم فریدلند، به گفته هوپر، نشان داد که سینما در وضعیت خوبی است.

بخش رقابتی جشنواره ونیز ۲۰۲۴

شیر طلایی بهترین فیلم: اتاق کناری – پدرو آلمادوار

جایزه بزرگ هیئت داوران: ورمیلیو – مورا دلپرو

خرس نقره‌ای بهترین کارگردان: بروتالیست – بریدی کوربت

جایزه ویژه هیئت داوران: آوریل – دئا کلومبگاشویلی

بهترین فیلم‌نامه: هنوز این‌جایم (I’m Still Here) – موریلو هاسر (Murilo Hauser)، هتور لورگا (Heitor Lorega)

جام ولپی بهترین بازیگر زن: دختر کوچولو – نیکول کیدمن

جام ولپی بهترین بازیگر مرد: پسر ساکت (The Quiet Son) – وینسنت لیندون (Vincent Lindon)

جایزه مارچلو ماستریانی برای بهترین بازیگر جوان: و بچه‌هایشان از پس آن‌ها (And their Children After Them) – پاول کیرچر (Paul Kircher)

بخش افق‌های جشنواره ونیز ۲۰۲۴

بهترین فیلم: سال نویی که هرگز نیامد – بوگدان مورسانو

بهترین کارگردان: لمس آشنا – سارا فریدلند

جایزه ویژه هیئت داوران: یکی از آن روز‌هایی که هم می‌میرد (Murat Firatoglu) – مورات فیراتوغلو (One of Those Days When Hemme Dies)

بهترین بازیگر زن: لمس آشنا – کتلین شالفانت (Kathleen Chalfant)

بهترین بازیگر مرد: فامیلیا (Familia) – فرانچسکو گگای (Francesco Gheghi)

بهترین فیلم‌نامه: تعطیلات خوش بگذرد (Happy Holidays) – اسکندر کاپتی

بهترین فیلم کوتاه: کسی‌که عاشق خورشید است – (Who Loves the Sun) – ارشیا شکیبا (Arshia Shakiba)

شیر آینده

جایزه لوئیجی د لورنتی برای بهترین فیلم اول: لمس آشنا – سارا فریدلند

افزوده افق‌ها

جایزه تماشاگران: شاهد (The Witness) – نادر ساعی‌ور (Nader Saeivar)

کلاسیک‌های ونیز

بهترین مستند درباره سینما: واکنش زنجیره‌ای (Chain Reactions) – الکساندر فیلیپه (Alexandre O. Philippe)

بهترین فیلم بازسازی‌شده: زنبو‌ر‌های عسل را نظاره کن (Ecce Bombo) – نانی مورتی (Nanni Moretti)

دیگر جوایز ونیز (VENICE IMMERSIVE)

جایزه بزرگ هیئت داوران: ایتو میکیو (Ito Meikyu) – بوریس لابه (Boris Labbé)

جایزه ویژه هیئت داوران: سیاره اوتو (Oto’s Planet) – گوئنل فرانسواز (Gwenael François)

جایزه دستاورد هنری: تکانش: بازی با واقعیت (Impulse: Playing With Reality) – بری جین مورفی (Barry Gene Murphy)، می عبدالا (May Abdalla)

جایزه جیورناته دل اوتوری (GIORNATE DEGLI AUTORI)

جایزه کارگردانی: مناس (Manas) – ماریانا برناند (Marianna Brennand)

جایزه تماشاگران: تاکسی مونمانر (Taxi Monamour) – کیرو د کارو (Ciro De Caro)

جایزه فیلم‌های اروپایی: آلفا (Alpha) – جان ویلیام ون اویک (Jan-Willem van Ewijk)

هفته منتقدان

جایزه بزرگ: گریه نکن پروانه (Don’t Cry, Butterfly) – دونگ دیو لینه (Dương Diệu Linh)

نگاه ویژه: بی‌خواب (No Sleep Till) – الکساندرا سیمپسون (Alexandra Simpson)

جایزه تماشاگران: پل و پولت حمام می‌کنند (Paul & Paulette Take a Bath) – جترو مسی (Jethro Massey)

جایزه کلوب فیلم ورونا برای نوآورانه‌ترین فیلم: گریه نکن پروانه – دونگ دیو لینه

مارلو سراندل – هتل ساتورنلا برای بهترین ایده فنی: خانگی (Homegrown) – مایکل پرمو (Michael Premo)

بهترین فیلم کوتاه: چیز‌هایی که بهترین دوستم گم کرد (Things That My Best Friend Lost) – مارتا اینوسنتی (Marta Innocenti)

کارگردانی بهترین فیلم کوتاه: طلای سیاه (Nero Argento) – فرانسیسکو مانزاتو (Francesco Manzato)

بهترین ایده فنی فیلم کوتاه: حداقل ۸ ۲۹۴ ۴۰۰ پیکسل می‌شوم (At Least I Will Be 8 294 400 Pixel) – مارکو تالاریکو (Marco Talarico)

منبع: Variety

بهترین دی‌ال‌سی‌های تاریخ با امید لنون و شایان