چرا PES از فیفا شکست خورد؟ و فیفا چگونه به دوران طلایی PES پایان داد؟ و رقابت بین‌شان تقریبا تمام شد؟ در این مطلب کمی به تاریخچه فیفا و پی‌اس می‌پردازیم و چگونگی شکست یکی از مهم‌ترین بازی‌های کونامی را بررسی می‌کنیم. در ادامه همراه مجله بازار باشید.

این موضوع که «فوتبال» پر طرفدارترین ورزش دنیا است کاملا منطقی به‌نظر می‌رسد پس طبیعی است که آثار مختلفی مانند Pro Evolution Soccer و FIFA و حتی Football Manager از روی این ورزش محبوب ساخته شوند. در این مطلب قرار است بررسی کنیم که چه بر سر سری بازی‌های پی‌اس یا به‌اصطلاح امروزی eFootball کونامی آمد؟‌ اگر نسل خودمان را ببینیم متوجه می‌شویم که در گذشته به‌خصوص در ایران، این فرنچایز طرفداران بیشتری را نسبت به فیفا داشته است پس چه شد که این بازی به چاه فرو رفت و دیگر کسی از آن صحبت نمی‌کند.

برای بررسی کردن این تیتر که کدام یک پیروز شدند یا کدامین بازی شکست خورد؟ می‌بایست در بخش‌های مختلفی توضیح داده شوند. در چندین زیر تیتر، این مطلب تقسیم شده و در هر بخش قرار است به ابعاد متفاوتی بپردازیم تا داستان برایمان قابل تجزیه‌تر شود و درک‌مان را بالاتر ببرد. ما دوست داشتیم و دوست داریم بازی eFootball یا همان PES قبلی به دوران ویژه‌ی خود باز گردد اما آیا این اتفاق میفتد؟ حتی برای این مورد هم تحلیل‌هایی را خواهیم داشت که اگر به سری بازی‌های فوتبالی علاقه‌مند هستید، مطالعه‌ی این دست از یادداشت‌ها خالی از لطف نخواهند بود.

بیشتر بخوانید: بهترین دی ان اس‌ها به تفکیک پلتفرم برای بازی را بشناسید

مقدمه‌ای بر چرا PES یا eFootball شکست خورد؟

چند سال پیش بود که کونامی (KONAMI) تصمیم گرفت به‌جای عرضه‌ی یک بازی کامل تحت نام PES 2021، یک آپدیت فصل‌محور را برای بازی PES 2020 عرضه کند و باعث شد ماجرا از همین جا به‌صورت تقریبی کلید بخورد. این شرکت ژاپنی در آن زمان به‌صورت رسمی اعلام کرد که قصد دارد زمان بیشتری را روی نسخه‌ی ۲۰۲۲ صرف کند تا از کیفیت آن مطمئن شود. این اثر هم به جای PES 2022 با نام eFootball در دسترس مخاطبین قرار گرفت.

کونامی اعلام کرد که از این به بعد قرار نیست از نام معروف‌شان یعنی Pro Evolution Soccer یا PES استفاده کند و این را بازگو کرد که آن‌ها تصمیم گرفته‌اند، برندشان را ریدیزاین کنند و همین اتفاق هم افتاد. توسعه‌دهندگان در یک تصمیم سخت و بسیار باور نکردنی، دست به تغییر موتور گرافیکی و بازی‌سازی این اثر زده بودند. در نسخه‌های قبلی از موتور بازی‌سازی معروف کونامی یعنی Fox Engine استفاده می‌شد که به‌جز پی‌اس، آثاری مثل متال گیر نیز از همین موتور بازی سازی استفاده کرده بودند تا ساخته شوند. سازندگان در نسخه‌های قدیمی به لطف همین موتور بازی‌سازی عناوین با کیفیت یا حداقل نسبتا خوبی را به بازار عرضه کرده بودند و در آن زمان همه‌ی ما می‌دانستیم که نسخه‌های مختلف PES نسبت به رقیبش یعنی FIFA از باگ‌های کمی برخوردار بود. شاید این را هم بتوانیم اضافه کنیم که طراحی چهره و جزئیات این موارد هم در پی‌اس از فیفا برتریت داشت. اما در نهایت کونامی تصمیم گرفت که موتور بازی سازی‌اش را تغییر دهد و از Unreal Engine 4 و نسخه‌ی پنجم آن بهره ببرد. مشکل آنریل نیست! مشکل کونامی است.

این شرکت بزرگ بازی سازی شرق آسیایی، انتظار داشت با تغییر نام فرنچایز فوتبالی‌اش، این مجموعه را متحول کند و بیشتر به تاریخ‌سازی دوباره‌اش بپردازد اما این اتفاق رقم نخورد بلکه همه چیز را خراب‌تر هم کرد. شرکت الکترونیک آرتز (EA) در سال‌های اخیر موفق شده بود از منظر کسب درآمد، بازی‌های ورزشی‌اش را به عملکرد مثبت و آتشینی برساند و این موفقیت را با غرور به نمایش بگذارد. در سال ۲۰۲۱ هم کونامی تصمیم گرفته بود که مشابه همین ماجرا برایش تکرار شود اما به‌دلیل نادانی خود، به کل فرنچایزش لطمه زد. شاید می‌دانستید اما اگر نمی‌دانید باید بگوییم که بازی eFootball 2022 به بعد به‌صورت رایگان در دسترس قرار گرفته است و کونامی سعی داشت منبع کسب درآمد فوتبالی‌اش را از راه‌های دیگری کسب کند و نه از فروش تک نسخه‌ای بازی محبوبش.

درواقع آن‌ها قصد داشتند با پرداخت‌های درون برنامه‌ای از eFootball به درآمد برسند و استراتژی‌های بازاریابی متفاوتی را به‌کار گیرند. اما بیایید کمی واقع‌گرایانه به قضیه نگاه کنیم؟ چه کسی حاضر بود برای چنین بازی ضعیفی هزینه‌ی اضافه و بی‌ارزشی را پرداخت نماید؟ ای‌کاش کونامی به‌جای اینکه به بدنه‌ی مجموعه‌ی معروفش آسیب بزند به سراغ ساخت نسخه‌ی بهتری از همان PES همیشگی‌مان برای سال ۲۰۲۲، ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ می‌رفت نه اینکه کل معماری بازی‌اش را بازسازی کند. ورود این شبیه‌ساز ضعیف فوتبالی به دوران جدیدش واقعا منفی بود. به‌حدی که در سال ۲۰۲۲ بیش از ۱۶ هزار نفر روی استیم به این بازی واکنش نشان داده‌اند که فقط ۱۰ درصد از این واکنش‌ها مثبت بوده است. بنابراین بازی eFootball به یکی از بدترین بازی‌های تاریخ استیم تبدیل شد. این را هم اضافه کنیم که نسخه‌ی پی‌سی بازی eFootball نمره‌ی بسیار سخیف ۲۱ از ۱۰۰ را دریافت کرد که برای شرکتی مثل کونامی، یک فاجعه‌ی به‌تمام عیار محسوب می‌شد.

آنقدر اثر جدید کونامی فاجعه بود که این شرکت بازی سازی بزرگ ژاپنی مجبور شد از کاربرانی که دست به تجربه‌ی همچین اثر شکست خورده‌ای زدند به‌صورت رسمی عذرخواهی کند. شاید دلیلش بهم‌ریختگی مالی این استودیو بود که باعث شد برای مدتی به خودش استراحت بدهد تا سر و سامانی به وضعیت نادرستش دهد اما در هر صورت eFootball در شروع غلطی بود که نباید انجام می‌شد و اگر انجام شد، کونامی باید سال‌ها تلاش کند تا این مدل ناقص را به یک اثر بی‌نظیر و کامل تبدیل کند البته این اتفاق شاید آنقدرها هم دور نباشد. متن عذرخواهی کونامی در توییتر – سال ۱۴۰۰ شمسی:

پس از عرضه‌ی بازی eFootball 2022، ما بازخوردهای بسیاری در زمینه‌ی عدم تعادل سرعت پاس‌ها و کارهای دفاعی دریافت کرده‌ایم. همچنین، گزارش‌هایی مبنی‌بر وجود مشکلاتی در کات‌سین‌های بازی، چهره‌ی بازیکنان، حرکات توپ و رفتارهای بازیکنان دریافت کرده‌ایم. ما به دلیل بروز این مشکلات بسیار متاسفیم و می‌خواهیم به همه اطمینان دهیم که مشکلات بازی را به صورت جدی پیگیری می‌کنیم و برای رفع آن‌ها تلاش خواهیم کرد. این اثر به صورت مداوم به‌روز می‌شود و کیفیت آن بهبود خواهد یافت. به صورت مداوم به آن محتوا اضافه خواهد شد. از هفته‌های آینده ما روی به‌روزرسانی‌ها تمرکز خواهیم کرد. ما نهایت تلاش خود را برای جلب رضایت هرچه بیشتر کاربران انجام خواهیم داد و منتظر حمایت مستمر شما از eFootball 2022 خواهیم بود.

KONAMI

کونامی حواست کجاست؟

شاید تا الان این سوال را داشته باشید که پس کی می‌خواهید از فیفا صحبت کنید؟ شاید برایتان جالب باشد که بگوییم اگر این همه دلیل در رابطه با شکست خوردن PES از فیفا کافی نیستند و این موضوع را موجه نمی‌کنند پس هیچ چیز دیگری هم نمی‌تواند این مورد را به شما ثابت کند. ما قرار نیست در این بخش فیفا را مورد بررسی قرار دهیم یا آن را به میان بحث و گفتگو بیاوریم. صرفا دلایلی را به‌صورت کلی بازگو می‌کنیم که در نهایت باعث می‌شوند، اهمیت و تاثیر این دلایل بر شکست eFootball واضح دیده شوند و شفاف به‌نظر برسند. برگردیم سر اصل مطلب؛ بازی eFootball از نظر جدال‌های تک‌به‌تک عملکرد خوبی دارد. به این دلیل که کونامی از اشخاصی مانند اینیستا (Iniesta) و پیکه (Pique) در مورد حرکات و نبردهای فردی مشاوره گرفت و از این مشاوره‌ها به‌خوبی بهره برد.

بازی از لحاظ تیمی و کاربردهای جمعی و به‌خصوص هوش مصنوعی اصلا خوب ظاهر نشد البته تا سال ۲۰۲۴ این موضوع بسیار بهتر شده است اما هنوز که هنوز است باگ‌هایی را دارد که باعث اذیت شدن‌مان در طول تجربه‌ی بازی خواهند شد. این چالش‌های منفی در بخش هجومی نیز به چشم می‌خورد و هم در موقعیت‌های دفاعی بازی دیده می‌شود. جاگیری بازیکنان خط دفاعی آنطور که باید اجرا نمی‌شود و تاکتیک‌ها و تکنیک‌های برنامه‌ریزی شده هم به‌خوبی در موقعیت‌شان قرار نمی‌گیرند. در یک مفهوم کلی اگر بخواهیم بگوییم؛ بازی چفت و بست ندارد.

اگر تا اینجا تمام موارد را کنار بگذاریم، بازی eFootball به‌خوبی بهینه‌سازی نشده است. یعنی اگر سیستمی مطابق با سیستم پیشنهادی این اثر نداشته باشید یا حتی نزدیک به آن را در اختیار داشته باشید، شاهد لگ‌ها و عملکردهای منفی می‌شوید که از کیفیت بازی کاسته می‌کنند. شاید بهتر است بگوییم اگر سیستم مشابه سیستم پیشنهادی این بازی هم داشته باشید ممکن است همین اتفاق برایتان رخ دهد. در اوایل ماجرا سرعت بازی به‌شدت غیر قابل کنترل می‌شد و گهگاهی تند و در بعضی مواقع بسیار کند اجرا می‌شد که خوشبختانه این مورد تا حد زیادی برطرف شد اما هنوز تاثیراتش را در دریبل زدن و هیجانات بازی و حتی هوش مصنوعی eFootball خواهیم دید. این را می‌بایست بگویم که مانند گذشته، به‌صورت مستمر یک بازی جدا برای هر سال میلادی عرضه نمی‌شود و صرفا به‌صورت یک آپدیت روی بازی نصب می‌شود و برای مثال این بازی از سال ۲۰۲۳ به ۲۰۲۴ تغییر حالت می‌دهد، آن‌هم رایگان.

استفاده از موتور بازی سازی آنریل انجین ۴ هم اصلا برای کونامی گزینه‌ی مناسبی نبود. در بازی eFootball ما بارها شاهد باگ‌های فراوان، مانند گیر کردن کریستیانو رونالدو در بدن دیگر بازیکنان هستیم. استودیو کونامی سعی کرد با تغییر سبک و نوع انتشار بازی خود، بتواند در کسب درآمد مجموعه‌ی فوتبالی‌اش، خود را به فیفا نزدیک‌تر کند اما حالا این را می‌بینیم که صرفا داشتن گلیچ‌های متعدد و فراوانش به سری بازی‌های فیفا یا FC (فیفاهم همانند پی‌اس تصمیم گرفت نام خود را تغییر دهد و از فیفا به اف‌سی آپدیت شود البته دلیل اصلی‌اش به پایان رسیدن قراردادش با فدراسیون رسمی فوتبال جهانی یا همان Fédération Internationale de Football Association بود) شباهت دارد. سری بازی‌های پی‌اس در اکثر مواقع از نظر طراحی چهره بازیکنان نتیجه‌ی بهتری را نسبت به فیفا ارائه می‌کرد اما این موضوع در eFootball کاملا برعکس دیده می‌شود.

البته باید این را قبول کنیم که هنوز هم چهره بازیکنان تا حد خوب و مثبتی طراحی شده اما این حالات چهره در حین بازی بهم‌ریخته می‌شود و همین امر موجب ایجاد موج منفی از سوی کاربران eFootball شد. در طول بازی کافی است به دیدن Replayها بروید و روی صورت بازیکنان فوکس شوید. برخی مواقع حالات چهره بازیکنان آنقدر عجیب به‌نظر می‌رسند که ممکن است باعث ترس شما شوند. در نتیجه سعی کنید به صورت بازیکنان در طول بازی eFootball توجه خاصی نکنید در غیر اینصورت، به‌شدت از این اثر بدتان خواهد آمد البته باز هم لازم به‌ذکر است که این نکته‌ی منفی در طول زمان بهتر شده اما هنوز به‌طور کامل حل نشده است.

شاید تا الان دلایل کافی را گفته‌ایم که شکست PES را از سال ۲۰۲۲ و با نسخه‌ی eFootball بازگو می‌کنند. رقابت همیشه باعث افزایش ارزش، کیفیت و ماندگاری محصولات مختلف می‌شوند، به این دلیل که هر شرکت سعی می‌کند به سمت و سویی برود که بازار هدفش را در دستانش کنترل کند. رقابت بین FIFA و PES بسیار سالم و مثبت بود اما در طول زمان این جدال، تبدیل شد به یکی از بدترین و سمی‌ترین رقابت‌های تاریخ بازی‌های ویدیویی! بله، منظورم رقابت بین eFootball و EA Sports FC یا همان پی‌اس و فیفا خودمان است.

رقابت بی‌نظیر FIFA و PES در طول تاریخ

حیف است که به‌صورت مقدماتی به این رقابت جذاب در طول تاریخ بازی‌های ویدیویی در سبک ورزشی نپردازیم. البته که در پاراگراف قبلی نیم‌نگاهی به آن انداختیم اما بیایید این موضوع که اصلا این دو جهان متفاوت بازی‌های فوتبالی چگونه پیشرفت‌های فوق‌العاده‌ای را پشت‌سر گذاشتند را به‌صورت کلی بررسی کنیم. در حقیقت گیم‌پلی هر دو بازی همین حالا هم تکامل خوبی را پست‌سر می‌گذارند درست است که eFootball دارای باگ‌های بیشتری نسبت به EA Sports FC است اما نسبت به ۲۰۲۲ و بعد از دو سال طبیعتا پیشرفت‌هایی را نیز داشته است. اگر از زمان «حال» عبور کنیم و به گذشته بپردازیم شاید PES در بعضی مواقع بهتر هم عمل کرده بود.

حالا این سوال را باید بپرسیم، پس دلیل محبوبیت فیفا نسبت به پی‌اس چه چیزهایی بوده است؟ جواب مشخص و قابل دسترسی است. فیفا بیش از آنکه به گیم‌پلی خلاصه شود، بیشتر به جزئیات محبوبش ختم می‌شود. رقابت کونامی و EA Sports‌ مسیر را برای پیشرفت‌های مستمر هر دو طرف آزاد کرد و سرانجام پروداکت الکترونیک آرتز بود که بازار را تحت راهبری خود قرار داد. به‌عبارت دیگر، پیش از آنکه فرنچایز PES حتی به نامی آشنا در میان طرفداران و علاقه‌مندان به ورزش فوتبال تبدیل شود، الکترونیک آرتز کار خود را شروع کرده بود و سرمایه‌ی زیادی را به سری بازی‌های FIFA اختصاص داده بود. به محض اینکه نام این دو اثر فوتبالی به گوش طرفداران رسید، مقایسه‌ی محصولی خاصی بین‌شان آغاز شد و هر دو شرکت در یک نبرد مردانه روبروی یک‌دیگر قرار گرفتند و این جنگ تقریبا تا سال ۲۰۲۲ به‌خوبی ادامه پیدا کرد. این موضوع را تا همین‌جا در ذهن خود ذخیره تا در ادامه به بال و پر آن برسیم و شاهد اطلاعات بیشتر، مفیدتر و پر جزئیات‌تری باشیم.

فیفا در اوایل تاریخ بازی‌های ویدیویی فوتبالی بازار را قفل کرده بود، این روند تا اوایل سال ۲۰۰۵ نیز ادامه داشت اما بعد از آن بازی PES 2005 تا ۲۰۱۳ بودند که همه چیز را تغییر دادند و مارکت را در دستانشان گرفتند. بعد از ظهور PES 2014 و تغییراتی که بوجود آمده بود (به‌خصوص تغییر گیم‌پلی و گرافیک بازی) دوباره کونامی سقوط کرد و در ضرر قرار گرفت و این خط تا سال ۲۰۱۷ ادامه پیدا کرد، به‌طوری که بسیاری از طرفداران پی‌اس به‌سراغ سری بازی‌های فیفا رفتند تا پای تجربه‌ی این فرنچایز بشینند. کونامی با PES 2018 برگشت و تا ۲۰۲۱ به‌خوبی ادامه داد به‌حدی که طرفدارانش را از رقیبش پس گرفت اما با آمدن eFootball کار را خراب کرد و تا حدودی حالا حالاها زمین بازی را به شرکت الکترونیک آرتز باخته است.

لایسنس‌ها زمین بازی را عوض کردند!

زمانی که به‌صورت روزمره مشغول بازی‌های ویدیویی بوده‌ایم، مخصوصا در گذشته، احتمالا توجه خاصی به موضوع لایسنس‌ها نمی‌کردیم از اهمیت آن‌ها با خبر نبودیم. امکان دارد که همه در این فکر بودیم که این آثار به‌صورت آزادانه از تیم‌ها، لباس رسمی‌شان، لوگوهایشان و حتی اسم بازیکنان استفاده می‌کنند اما از یک زمانی به بعد متوجه شدیم که ساختن یک شبیه‌ساز فوتبالی به این راحتی‌ها هم نیست و به جیب شرکت‌های بازی‌سازی بسیار وابسته است و این را هم می‌دانستیم که الکترونیک آرتز از کونامی سرمایه‌دارتر است پس طبیعی است که بتواند در این زمینه، فرنچایز پی‌ئی‌اس را شکست دهد و بر زمین بکوبد.

استودیوهای طراحی بازی که شبیه‌سازهای فوتبالی می‌سازند باید لایسنس‌ها و امتیازات لیگ‌هایی که استفاده می‌کنند را از فدراسیون و یا موارد مرتبط خریداری کند و اگر این کار را انجام ندهد طبق قوانین کپی‌رایت، در صورت استفاده غیر مجاز، مورد پیگرد قانونی قرار می‌گیرد. پس بی‌دلیل نیست که فیفا تعدادی از لیگ‌ها را ندارد و از آن طرف PES بسیاری از تیم‌ها را ناقص نمایش می‌دهد. همانطور که اشاره کردیم مجموعه‌ی فیفا بارها در این زمینه بهتر از فرنچایز PES عمل کرده است و بعضی از تیم‌ها به‌صورت رسمی در PES حضور نداشتند و اگر هم در دسترس بودند، باید آن‌ها را با یک «نام فرعی» پیدا می‌کردیم که چندان حس و حال لذت‌بخشی را به مخاطب ارائه نمی‌دادند. این موضوعی که به آن پرداختیم حتی شامل جام‌ها و لیگ‌های سطح پایین‌تر هم می‌شود برای مثال، لیگ عربستان زمانی که به FIFA اضافه شد، از یک لیگ معمولی به عنوان یک لیگ مهم برای کشورهای عربی تبدیل شد. حتی درست لحظه‌ای که پی‌ئی‌اس فکر می‌کرد فیفا دیگر کاری برای انجام دادن ندارد، الکترونیک آرتز تصمیم گرفت لیگ زنان هم به بازی اضافه کند در نتیجه جامعه‌ی بیشتری را برای بازی خود خریداری کرد.

موضوع به همین‌جا ختم نمی‌شود؛ جام جهانی هم یکی از مهم‌ترین گزینه‌هایی بود که در سال مربوط به آن در نسخه‌های مختلف فیفا عرضه شد. برای مثال برای تجربه کردن مشابه جام جهانی ۲۰۲۲ کافی بود به سراغ بازی FIFA 23 بروید و به تجربه‌ی یک جام جهانی هیجان‌انگیز ویدیو گیمی بنشینید. در گذشته لایسنس لیگ قهرمانان اروپا یا همان UEFA Champions League تحت کنترل PES بود اما بعد از به اتمام رسیدن قرارداد کونامی با این جریان، الکترونیک آرتز به‌سرعت به‌سراغ خریدن لایسنس این مسابقه‌ی مهم رفت و تیر خلاصی را به پیشانی فرنچایز PES و قلب کونامی شلیک کرد.

آلتیمیت تیم و فوتبال خیابانی!

می‌رسیم به جایی که شاید طرفداران قدیمی و حرفه‌ای فیفا هم از آن راضی نباشند اما همین بخش هم یکی از دلایل پیروزی فیفا در مقابل PES محسوب می‌شود؛ بله منظورمان FIFA Ultimate Team است که توانست به‌خوبی رقیبی که رقیب محسوب نمی‌شود و بیشتر رقیب بخش مربی‌گری فیفا است را شکست دهد، یعنی PES myClub. در این جا هم خواهیم دید که به جز «استراتژی‌های بد کونامی» یک مشکل دیگری هم وجود دارد، به‌اسم «پول».

چه شرکتی را می‌شناسید که بیش از حد به پول فکر می‌کند؟ جواب باز هم کاملا مشخص است، الکترونیک‌ آرتز. استراتژی الکترونیک آرتز برای ورود به لایو سرویسش بسیار متفاوت بود. این شرکت آمریکایی در گذشته هم چنین کاری را با سری بازی‌های FIFA انجام داده بود اما زمانی که این کمپانی تغییراتی را در روش لایو سرویس خود در بازی فیفا اعمال کرد، این موضوع به یک اتفاق منفی تبدیل شد اما به‌مرور زمان کاربران به آن عادت کردند و تا حدی به سمت این بخش Pay2Win محور کشیده شدند.

بخش FIFA Ultimate Team جایی بود که بازیکنان می‌توانستند با بازی کردن و سکه جمع کردن، پک‌های مختلفی را خریداری کنند که در این بسته‌ها بازیکنان معروف حوزه فوتبال قرار گرفته بودند. با به‌دست آوردن هر بازیکنی،‌ گیمرها می‌توانستند آن‌ها را به‌فروش برسانند یا در ترکیب تیم خود بگذارند. طبیعتا تیمی که می‌توانست بیشترین بازیکن قدرتمند در خود جای دهد، شانس بیشتری برای برد داشت. اینجا بود که Pay2Win مشخص می‌شد که مشابهش را در سری بازی Star Wars: Battlefront می‌دیدیم. پول بده، تجهیزاتت را بیشتر کند و شانس برنده شدنت را ده برابر کن. دقیقا همین بخش باعث خشمگین شدن طرفداران قدیمی فیفا شد و صدایشان را از این بی‌عدالتی بی‌مفهوم درآورد. الکترونیک آرتز در نسخه‌های گذشته‌ی فیفا عدالتی را در بازی حفظ کرده بود اما در نسخه‌های اخیر، همچین چیزی دیده نمی‌شود هیچ، لمس هم نمی‌شود.

با اینکه بخش FIFA Ultimate Team یک بخش منفور در سری بازی‌های فیفا تا سالیان مستمری محسوب می‌شد اما به مرور زمان مخاطب زیادی را جذب خود کرد و به‌هیچ عنوان باعث شکست خوردن مجموعه‌ی فیفا نشد؛ از آن طرف هم کونامی صد در صد خود را می‌گذاشت که در این مورد هم عقب‌نشینی نکند اما نقشه‌هایش جواب نداد تا در نهایت باز هم زمین بازی را به کمپانی الکترونیک آرتز تقدیم کرد. از سمتی دیگر، الکترونیک آرتز مثل همیشه برای افزایش مخاطبینش یک بخش دیگر به نام VOLTA (فوتبال خیابانی) را به بازی اضافه کرد تا به‌جز تمرکز در بخش لیگ زنان، به این سمت هم رسیدگی کند و از هر سو کونامی را شکست دهد

ورزش‌های الکترونیک در دستان FC است!

این طبیعی است که هم فوتبال پر طرفدار باشد و هم فیفا، در نتیجه هر دو عامل با ترکیب هم باعث شوند مسابقات ورزش‌های الکترونیک در دستان FIFA کنترل شود. این بخش یکی از بخش‌هایی محسوب می‌شود که هر ساله باعث بیشتر دیده شدن فیفا در سراسر جهان می‌شود و از آن سمت کونامی با بازی eFootball به‌شدت از این موقعیت عقب افتاده است. در گذشته اهمیت الکترونیک آرتز به فتح کردن قله‌های مختلف را دیده‌ایم و eSports یکی از همین موارد است که این شرکت آمریکایی به‌خوبی از پس آن بر آمده است.

البته بوجود آمدن همچین چیزی، استراتژی دارد و صرفا این نبوده است که مسابقه‌ای برگزار کنیم، در نهایت تمام شود و از یادها برود. الکترونیک آرتز روشی را طراحی کرد که بازیکنان با عبور از چالش‌های این روش، به مسابقات جهانی eSports برسند و در نهایت کسب درآمد کنند. گیمرهای حرفه‌ای ابتدا می‌توانند در محله و شهرشان ستاره شوند، بعد از آن باید به بخش FIFA Ultimate Team مراجعه کنند و تیم درخشان‌شان را بسازند تا در نهایت به مسابقات eSports برسند، تعیین سطح شوند و برای قهرمان شدن تلاش کنند. طبیعتا PES یا همان eFootball هیچ بهره‌ای از این موضوع ندارد. شاید برایتان جالب باشد که با تمام سختی‌ها و محدودیت‌ها، در کشورمان ایران هم قهرمان مختلف جهانی را در حوزه فیفا داریم.

نگاهی به پیشینه PES

تا الان موضوعات متعددی را مورد بررسی قرار دادیم. بیایید به پیشینه‌ی پی‌ئی‌اس بپردازیم و کمی در بحث یک فاصله‌ی مستقیم بندازیم اما به‌صورت غیر مستقیم ارتباطی را به لابه‌لای محتوای این مطلب متوجه شویم. از دهه‌ی ۱۹۹۰ تا کنون، کونامی در ساخت بازی‌های شبیه‌ساز فوتبالی نقش داشته است و در بخش عمده‌ای از این دوران عملکرد بسیار مثبتی را از خود نشان داده بود. درواقع از دهه‌ی ۲۰۰۰ فرنچایز تکامل یافته و حرفه‌ای‌تری تحت نام Pro Evolution Soccer که اولین‌بار در سال ۲۰۰۱ عرضه شد شکل گرفت. در آن زمان همانطور هم که در قبل اشاره شد، کونامی به‌خوبی جایگاه ویژه‌اش را در بازار جهانی حفظ کرده بود و لایسنس‌ها و ویژگی‌های بیشتر و بهتری را نسبت به رقیب الکترونیک آترزش در اختیار داشت.

کونامی در طول سال‌های ۲۰۰۱ تا ۲۰۲۱ بالا و پایینی‌های زیادی را تجربه کرد اما با ورود eFootball همه‌چیز بدتر از قبل شد. این شرکت در طی این دو سال تمام سعی و تلاش خود را به‌کار گرفت تا از پس رقابت با الکترونیک آرتز و بازی محبوب FC 24 بر بیاید اما آنطور که باید نتوانست موفقیت‌آمیز عمل کند. یکی از دلایل شکست کونامی در مقابل الکترونیک آرتز، جیبش بود که در سال‌های قبل در محصولات مختلفش در جهت ضرر قرار گرفته بود، همین امر به‌شدت به پایه و اساس PES آسیب رساند که قبلا و در طول این مقاله بارها به جزئیات و تاریخچه خلاصه‌ی PES اشاره کرده‌ایم.

PES چگونه می‌تواند به دوران اوج خود باز گردد؟

بازی eFootball تا کنون زیرسازی‌های خوبی را انجام داده است اما در انتخاب‌هایش هنوز هم باگ‌هایی وجود دارد که امیدواریم این چالش‌ها را حل کند و تا سال‌های آینده (نه چندان دور) به گذشته‌ی پر بار، ستاره و تاریخی‌اش باز گردد. کونامی استراتژی نقطه‌ای را انتخاب کرده است؛ این به آن معنی است که این استودیو بازی سازی ژاپنی مي‌خواهد لیگ‌های متفاوتی را جذب خود کند و لایسنس‌هایشان را بگیرد که بتواند آرام آرام مخاطبین را به سمت محصولش حرکت دهد. برای مثال با بعضی از تیم‌های خاص ایتالیایی و روسیه‌ای قرارداد بسته است و همین امر طرفداران این تیم‌ها را به این بازی کشانده است.

البته بازی در حالت عادی بسیار خشک و دمو محسوب می‌شود چرا که پس از نصب به تعدادی کمی از تیم‌ها دسترسی دارید که به تعداد انگشتان دست‌تان هم نمی‌رسد و برای افزایش تیم‌ها می‌بایست بسته‌های الحاقی که شرکت کونامی ارائه می‌دهد را خریداری کنید. تنها در صورتی eFootball می‌تواند به اوج خود بازگردد که موفق شود سرمایه‌ی هنگفتی را جذب کند تا در نهایت و در ابتدا، مشکلات فنی و داخلی‌اش حل شود و بعد از آن به سراغ تهیه‌ی لایسنس تیم‌های اروپایی و آسیایی برود که ارزش خریداری را داشته باشند و بخش‌های خلاقانه‌ای مانند FIFA Ultimate Team و VOLTA را به بازی اضافه کند وگرنه اگر بخواهد با همین جهت به روند خود ادامه دهد قطعا سال‌ها زمان می‌برد که درست شود که به‌نظر من این اتفاق خیلی دور است و ممکن است باعث حذف کامل کونامی از سری بازی‌های فوتبالی در تاریخ شود.

نتیجه‌گیری؛ فیفا بهتر است یا PES؟

اینکه در نهایت کدام یک از محصولات فیفا (EA Sports FC) یا پی‌ئی‌اس (eFootball) از شرکت‌های الکترونیک آرتز و کونامی برنده میدان می‌شود کاملا به زمان، نوع رقابت، حمایت و شانس و استراتژی بستگی دارد و نمی‌توان از الان چیزی را صد در صد اعلام کرد اما چیزی که حداقل تا الان کاملا مشخص است، فرنچایز فیفا یا همان بازی EA Sports FC 24 از بازی eFootball کونامی عملکرد بهتری داشته است. این عملکرد از گرافیک گرفته تا بخش‌های آنلاین و لایو سرویس‌ها دیده می‌شود؛ حتی اگر میزان کاربران دو محصول را مقایسه کنیم کاملا شواهد رو می‌شوند. از نمره متاکرتیک و دانلود دو بازی هم، تقریبا همه چیز مشخص است.

برنده سری بازی‌های فوتبالی تا به الان، محصول شرکت الکترونیک آرتز یعنی بازی EA Sports FC یا همان فیفا بوده است. ما باید منتظر بازی یو‌اف‌ال (UFL) از استودیوی استریکرز (Strikerz) باشیم و ببینیم این اثر رایگان که قرار است در سال ۲۰۲۴ برای پلتفرم‌های پلی‌استیشن ۴، پلی‌استیشن ۵، ایکس‌باکس وان و ایکس‌باکس سری اکس/اس عرضه شود،‌ باعث موج رقابت جدیدی بین بازی‌های تاریخ فوتبال می‌شود و یا می‌تواند فیفا را شکست دهد یا خیر؟ باید تا آن زمان صبر کنیم و از تجربه‌ی EA Sports FC 24 لذت ببریم.