در این مطلب به ۱۰ بازی برتر مبارزه‌ای که شخصیت جوکر در آن‌ها حضور دارد می‌پردازیم البته که همه‌ی این آثار رسمی نیستند و بعضاً در مقیاس بسیار کوچکی ظاهر شده‌اند.

چگونه می‌توان هرج‌ومرج خالص را به مجموعه‌ای از ضربات دکمه ترجمه کرد؟ چگونه می‌توان آنارشیسم فلسفی و جنون غیرقابل پیش‌بینی را در قالب یک نوار سلامتی و حرکات ویژه گنجاند؟ این بزرگترین چالشی است که هر توسعه‌دهنده‌ای هنگام آوردن «جوکر» به یک بازی مبارزه‌ای با آن روبرو می‌شود. او یک مبارز سنتی نیست؛ سلاح اصلی او نه قدرت بدنی، بلکه وحشت روان‌شناختی است. او ذهن‌ها را در هم می‌شکند، نه استخوان‌ها را. با این حال، شاهزاده دلقک جنایت بارها و بارها از صفحات کمیک بوک‌ها به بیرون پریده و مشت‌های خود را در برخی از نمادین‌ترین بازی‌های مبارزه‌ای تاریخ گره کرده است.

این صرفاً یک لیست ساده نیست؛ این یک سفرنامه است. سفری برای تماشای تکامل یکی از بزرگترین شرورهای تاریخ فرهنگ عامه در ژانری که ذاتاً به نظم، قوانین و تعادل متکی است. از اولین حضور پیکسلی و ساده‌اش گرفته تا تجسم‌های مدرن و بی‌رحمانه‌اش، هر بازی روایتی متفاوت از جنون او را به تصویر کشیده است. در این مقاله، ما به عمیق‌ترین شکل ممکن به ۱۰ حضور برتر جوکر در بازی‌های مبارزه‌ای شیرجه می‌زنیم و بررسی می‌کنیم که چگونه هر کدام از این عناوین، قطعه‌ای از پازل پیچیده شخصیت او را در میدان نبرد به نمایش گذاشته‌اند.

۱۰. Justice League Task Force (1995): تولد پیکسلی یک آنارشیست

سفر ما از دهه‌ی ۹۰ میلادی و کنسول‌های ۱۶ بیتی آغاز می‌شود. در دورانی که بازی‌های مبارزه‌ای با عناوینی چون Street Fighter و Mortal Kombat به اوج محبوبیت رسیده بودند، استودیوی Sunsoft با همکاری بلیزارد (بله، همان بلیزارد معروف) تصمیم گرفت قهرمانان و شروران DC را در یک بازی مبارزه‌ای دوبعدی رو در روی هم قرار دهد. نتیجه، Justice League Task Force بود؛ یک بازی که امروز شاید از نظر مکانیکی حرفی برای گفتن نداشته باشد، اما از نظر تاریخی، نقطه شروع حضور جوکر در این ژانر است.

طراحی و گیم‌پلی: جوکر در این بازی، یک اسپرایت ساده و رنگارنگ بود که مستقیماً از انیمیشن سریالی بتمن الهام گرفته بود. حرکات او ابتدایی و محدود بودند: یک مشت کشویی که از دستکش بوکس مخفی‌اش بیرون می‌آمد، پرتاب کارت‌های بازی و یک حرکت ویژه که در آن با یک خنده شیطانی، گازی سمی از گل یقه‌اش آزاد می‌کرد. در مقایسه با استانداردهای امروزی، این جوکر یک سایه کم‌عمق از شخصیتی بود که می‌شناسیم. هیچ‌کدام از آن هرج‌ومرج و غیرقابل پیش‌بینی بودن ذاتی او در گیم‌پلی دیده نمی‌شد. او صرفاً یک شخصیت دیگر با چند حرکت ویژه بود.

میراث: با تمام کاستی‌هایش، Justice League Task Force اولین جایی بود که بازیکنان توانستند کنترل مستقیم جوکر را در یک مبارزه تن به تن به دست بگیرند. این یک گام کوچک اما مهم بود؛ بذری که دهه‌ها بعد به درختی تنومند و ترسناک تبدیل شد. این بازی به ما نشان داد که جوکر پتانسیل حضور در این ژانر را دارد، حتی اگر تکنولوژی آن زمان قادر به تحقق کامل این پتانسیل نبود.

۹ و ۸. Batman: Arkham City (Challenge Rooms) و Arkham Origins (Multiplayer): پلی میان دو ژانر

شاید قرار دادن سری Arkham در لیست بازی‌های مبارزه‌ای کمی عجیب به نظر برسد، اما تأثیر سیستم مبارزات انقلابی این سری و حالت‌های خاص آن غیرقابل انکار است. این بازی‌ها، اگرچه در هسته خود اکشن-ماجراجویی هستند، اما با معرفی حالت‌های چالشی (Challenge Rooms) و چندنفره، تجربه‌ای نزدیک به بازی‌های مبارزه‌ای را ارائه دادند.

Arkham City (2011): در این شاهکار استودیوی Rocksteady، بازیکنان می‌توانستند پس از خرید بسته‌ی الحاقی، کنترل جوکر را در نقشه‌های چالشی به دست بگیرند. این اولین باری بود که ما جوکر را در یک محیط سه‌بعدی و با سیستم مبارزات تحسین‌شده «FreeFlow» کنترل می‌کردیم. سبک مبارزه او کاملاً متفاوت از بتمن بود. او ضعیف‌تر اما چابک‌تر و بسیار حیله‌گر بود. او از ابزارهای خاص خود مانند دندان‌های کوکی انفجاری و عینکی با قابلیت دیدن از پشت دیوارها استفاده می‌کرد. هر ضربه و ضدحمله او با خنده‌ها و تمسخرهای دیوانه‌وارش همراه بود. این تجربه به ما نشان داد که جوکر چگونه می‌تواند در یک سیستم مبارزه‌ای عمیق، شخصیتی کاملاً منحصربه‌فرد و وفادار به ذات خود باشد.

Arkham Origins (2013): این نسخه که توسط WB Games Montréal ساخته شد، یک حالت چندنفره جاه‌طلبانه به نام «Invisible Predator Online» را معرفی کرد. در این حالت، دو بازیکن در نقش بتمن و رابین قرار می‌گرفتند و با دو تیم از تبهکاران مبارزه می‌کردند. رهبران این دو تیم، بین و جوکر بودند و دو بازیکن خوش‌شانس می‌توانستند کنترل این دو شخصیت نمادین را به دست بگیرند. بازی در نقش جوکر در این حالت، یک تجربه قدرتمند بود. او با مسلسل و راکت‌اندازهای خاص خود، می‌توانست قهرمانان را به چالش بکشد و با توانایی‌های ویژه‌اش، روند بازی را به نفع تیم خود تغییر دهد. این حالت، جوکر را از یک مبارز تن به تن به یک فرمانده میدانی هرج‌ومرج‌طلب تبدیل کرد و بعدی جدید از شخصیت او را به نمایش گذاشت.

۷. LEGO Batman 3: Beyond Gotham (2014): هرج‌ومرج در دنیای آجری

در نگاه اول، قرار دادن یک بازی لگو در این لیست شاید خنده‌دار به نظر برسد، اما نباید تطبیق‌پذیری شگفت‌انگیز جوکر را دست‌کم گرفت. در سری بازی‌های لگو، جوکر همواره یکی از شخصیت‌های محوری و قابل بازی بوده و LEGO Batman 3 این حضور را به اوج خود رساند.

طراحی و گیم‌پلی: جوکر در این بازی، تجسم کمدی و بی‌خطر جنون است. مبارزات در بازی‌های لگو ساده هستند، اما شخصیت‌پردازی از طریق انیمیشن‌ها و حرکات ویژه بی‌نظیر است. جوکر لگویی با زنگ الکتریکی دستی‌اش دشمنان را شوکه می‌کند، از گل یقه‌اش آب می‌پاشد و با بمب‌های خندان آجری، همه چیز را به هم می‌ریزد. این نسخه از جوکر، یادآور دوران کمیک‌های کلاسیک و سریال تلویزیونی دهه ۶۰ است؛ یک دلقک بازیگوش و دردسرساز، نه یک قاتل روانی. حضور او در این بازی ثابت می‌کند که شخصیت جوکر آنقدر غنی است که می‌تواند در هر قالبی، از تاریک‌ترین داستان‌های بزرگسالانه تا شادترین دنیاهای کودکانه، بدرخشد و همچنان خودش باقی بماند.

۶. DC Universe Online (2011): فرمانروایی در دنیای آنلاین

این بازی یک MMORPG عظیم است که به بازیکنان اجازه می‌دهد قهرمان یا شرور خود را در دنیای DC خلق کنند. اما DC Universe Online دارای یک سیستم مبارزات اکشن و بسیار عمیق است که در بخش‌های PvP (بازیکن در برابر بازیکن)، حس یک بازی مبارزه‌ای سه‌بعدی را تداعی می‌کند. جوکر در این دنیا، نه تنها یک شخصیت قابل بازی در حالت‌های خاص، بلکه یکی از اصلی‌ترین نیروهای شر و یک باس قدرتمند در خطوط داستانی متعدد است.

نقش و تأثیر: بازیکنان در جناح شرور، می‌توانند مأموریت‌های خود را از جوکر دریافت کنند و در کنار او با قهرمانان بجنگند. صدای مارک همیل در این بازی، که بسیاری او را بهترین جوکر تاریخ می‌دانند، به این شخصیت جان بخشیده است. مبارزه با جوکر به عنوان یک باس، تجربه‌ای چالش‌برانگیز است. او از تمام ابزارهای کلاسیک خود استفاده می‌کند و با ارتشی از دلقک‌های دیوانه، بازیکنان را به دردسر می‌اندازد. DCUO به ما این فرصت را داد که نه تنها در نقش جوکر مبارزه کنیم، بلکه دنیای او را از نزدیک تجربه کرده و در ارتش هرج‌ومرج او خدمت کنیم.

۵. Mortal Kombat vs. DC Universe (2008): اولین برخورد دنیاها

این بازی، رویایی بود که به حقیقت پیوست. استودیوی Midway Games (که بعدها به NetherRealm Studios تبدیل شد)، دو دنیای کاملاً متفاوت را در یک بازی مبارزه‌ای رو در روی هم قرار داد. Mortal Kombat vs. DC Universe اولین باری بود که جوکر در یک بازی مبارزه‌ای مدرن و با بودجه بالا حضور پیدا می‌کرد و این حضور، انتظارات را بسیار بالا برد.

چالش محدودیت سنی: بزرگترین چالش این بازی، رده‌بندی سنی Teen بود. این به آن معنا بود که خشونت افسارگسیخته مورتال کامبت باید مهار می‌شد و جوکر نیز نمی‌توانست آن قاتل بی‌رحمی باشد که در کمیک‌ها دیده بودیم. با این حال، تیم سازنده به شکلی هوشمندانه این محدودیت را دور زد. جوکر در این بازی، بیشتر یک دلقک سادیست و غیرقابل پیش‌بینی بود. حرکات او ترکیبی از کمدی سیاه و خشونت کارتونی بود. او با دستکش بوکس به حریفانش مشت می‌زد، با یک تپانچه که پرچم “BANG!” از آن بیرون می‌آمد به آن‌ها شلیک می‌کرد و در فیتالیتی خود، با یک حرکت شعبده‌بازی کمدی، حریف را منفجر می‌کرد.

نقش داستانی: جوکر در داستان بازی نیز نقشی کلیدی داشت. او پس از شکست از بتمن، به طور تصادفی با «ریج» (Rage) دنیای مورتال کامبت آمیخته می‌شود و قدرتی فراتر از همیشه پیدا می‌کند. این جوکر قدرتمند، به راحتی شخصیت‌هایی مانند کینو و سونیا بلید را شکست می‌دهد و نشان می‌دهد که حتی در دنیایی پر از نینجاهای قاتل و جادوگران، جنون او یک سلاح مرگبار است. این بازی، زمینه‌ساز حضورهای بسیار تاریک‌تر و خشن‌تر او در آینده شد.

۴ و ۳. Injustice: Gods Among Us (2013) و Injustice 2 (2017): کاتالیزور سقوط

اگر MK vs. DCU یک آزمایش بود، سری Injustice نقطه اوج حضور جوکر در دنیای DC به عنوان یک مبارز بود. استودیوی NetherRealm با آزادی کامل، داستانی تاریک و تکان‌دهنده را روایت کرد که در مرکز آن، جوکر قرار داشت.

Injustice: Gods Among Us (2013): در این بازی، جوکر دیگر فقط یک شرور نبود؛ او کاتالیزور اصلی تمام فاجعه بود. در یکی از تکان‌دهنده‌ترین لحظات تاریخ کمیک و بازی، جوکر با استفاده از گاز ترس اسکرکرو و سم کریپتونایت، سوپرمن را فریب می‌دهد تا همسر باردارش، لوئیس لین را به قتل برساند. مرگ لوئیس، بمبی هسته‌ای را در متروپلیس فعال می‌کند و شهر را نابود می‌کند. این عمل شنیع، روح سوپرمن را در هم می‌شکند و او را به یک دیکتاتور بی‌رحم تبدیل می‌کند. جوکر با یک حرکت، بزرگترین قهرمان جهان را به بزرگترین تهدید آن تبدیل کرد. این بزرگترین “شوخی” او بود.

گیم‌پلی: سبک مبارزه جوکر در Injustice تجسم شخصیت او بود. او یک شخصیت “Zoner” و “Trapper” بود؛ یعنی از راه دور و با تله‌های مختلف حریف را کنترل می‌کرد. او از کلاغ‌کش، دندان‌های کوکی، گاز خنده‌آور و تپانچه‌اش برای گیج کردن و آزار دادن حریفان استفاده می‌کرد. هر حرکت او، حس تمسخر و آزار روانی را به بازیکن منتقل می‌کرد. بازی کردن در نقش او، مانند کارگردانی یک نمایش مرگبار بود.

Injustice 2 (2017): بازگشت جوکر در این نسخه، یک غافلگیری بزرگ بود، چرا که او در بازی اول توسط سوپرمن کشته شده بود. حضور او در اینجا، نتیجه‌ی گاز ترس اسکرکرو و توهمات هارلی کوئین است. این نسخه از جوکر، از نظر بصری و مکانیکی، یک پیشرفت بزرگ بود. گرافیک خیره‌کننده بازی، جزئیات چهره دیوانه او را به شکلی بی‌نظیر به تصویر می‌کشید. سیستم «Gear» به بازیکنان اجازه می‌داد تا ظاهر او را با صدها آیتم مختلف شخصی‌سازی کنند و جوکر منحصر به فرد خود را بسازند. گیم‌پلی او نیز روان‌تر و سریع‌تر شده بود و با اضافه شدن حرکات جدید، او به یک تهدید جدی‌تر در مبارزات نزدیک تبدیل شده بود. سری Injustice ثابت کرد که جوکر نه تنها می‌تواند یک مبارز عالی باشد، بلکه می‌تواند قلب تپنده یک داستان تراژیک و فراموش‌نشدنی نیز باشد.

۲. MultiVersus (2024): شاهزاده دلقک در دنیای کارتونی

جدیدترین حضور جوکر در دنیای بازی‌های مبارزه‌ای، در عنوان پلتفرمر فایتینگ MultiVersus رقم خورد. این بازی که شخصیت‌های مختلفی از دنیای وارنر را گرد هم آورده، فرصتی بی‌نظیر برای نمایش نسخه‌ای دیگر از جوکر فراهم کرد. با صداپیشگی دوباره مارک همیل، این جوکر مستقیماً از انیمیشن سریالی بتمن بیرون آمده و در کنار شخصیت‌هایی چون باگز بانی و شگی مبارزه می‌کند.

سبک مبارزه: در یک بازی پلتفرمر فایتینگ، جوکر به عنوان یک شخصیت کلاس «Mage» تعریف شده است. این به معنای تمرکز او بر حملات از راه دور و کنترل میدان است. او از ابزارهای کلاسیک خود مانند کلاغ‌کش و پتک استفاده می‌کند، اما خلاقانه‌ترین بخش گیم‌پلی او، توانایی‌های تیمی و حرکات ویژه اوست. او می‌تواند موشک‌هایی شلیک کند که هم‌تیمی‌هایش می‌توانند روی آن‌ها سوار شوند یا با گاز خنده‌آور، دشمنان را برای مدتی از کار بیندازد. این نسخه از جوکر، یک نیروی پشتیبانی هرج‌ومرج‌طلب است که با ایجاد آشوب در میدان، به تیم خود برتری می‌دهد. MultiVersus نشان داد که حتی در یک ژانر متفاوت از مبارزه‌ای سنتی، ذات غیرقابل پیش‌بینی جوکر می‌تواند به مکانیک‌های گیم‌پلی جذاب و منحصربه‌فرد ترجمه شود.

۱. Mortal Kombat 11 (2019): جوکر، رها شده از هر قید و بندی

و بالاخره به نقطه اوج این سفر می‌رسیم. پس از سال‌ها انتظار و یک دهه پس از حضور محدودش در MK vs. DCU، جوکر به عنوان یک شخصیت مهمان در Mortal Kombat 11 حضور یافت. این بار، هیچ محدودیتی در کار نبود. رده‌بندی سنی Mature به NetherRealm اجازه داد تا افسار این هیولای دیوانه را به طور کامل رها کند. نتیجه، بی‌شک کامل‌ترین، وفادارانه‌ترین و وحشتناک‌ترین نسخه از جوکر در تاریخ بازی‌های مبارزه‌ای است.

طراحی و گیم‌پلی: این جوکر، ترکیبی بی‌نظیر از تمام نسخه‌های نمادین اوست. ظاهر او یادآور سزار رومرو و جک نیکلسون است، در حالی که حرکات و شخصیتش، ادای احترامی به کمیک‌های تاریکی مانند “The Killing Joke” است. صداپیشگی ریچارد اپکار، یک اجرای استادانه از خنده، تهدید و جنون خالص است.

سبک مبارزه او یک شاهکار طراحی است. او یک شخصیت غیرقابل پیش‌بینی و چندوجهی است که می‌تواند در هر فاصله‌ای خطرناک باشد. او از یک عصای تیغ‌دار برای حملات نزدیک، یک تپانچه “KAPOW” برای حملات دور، و عروسک بتمن برای ضدحمله استفاده می‌کند. اما اوج خلاقیت در حرکات ویژه او نهفته است: او یک گروگان را در جعبه‌ای قرار می‌دهد و به سمت حریف هل می‌دهد و یا با یک مشت بوکس غول‌پیکر، حریف را به هوا پرتاب می‌کند. هر حرکت او، یک امضای هنری از جنون خالص است.

سمفونی خشونت: اما آنچه این نسخه را در صدر لیست قرار می‌دهد، فیتالیتی‌ها و بروتالیتی‌های اوست. این حرکات، تجسم بی‌پرده دنیای تاریک جوکر هستند. در یکی از فیتالیتی‌ها، او با آهنگ “Pop Goes the Weasel” کیکی را به حریف تقدیم می‌کند که منفجر می‌شود. در دیگری، با تقلید از فیتالیتی معروف شخصیت‌های دیگر، کلمه “Friendship” را با خون روی صفحه می‌نویسد و سپس با مسلسل حریف را تکه‌تکه می‌کند. این حرکات نه تنها خشن، بلکه از نظر روانی نیز آزاردهنده هستند. آن‌ها شوخی‌های مرگباری هستند که فقط جوکر می‌تواند تعریف کند.

میراث نهایی: حضور جوکر در Mortal Kombat 11، تحقق کامل پتانسیلی بود که از سال ۱۹۹۵ آغاز شده بود. او از یک اسپرایت ساده، به یک شخصیت سه‌بعدی پیچیده با داستانی عمیق و در نهایت به یک نیروی غیرقابل مهار و بی‌نهایت خلاق در خشونت تبدیل شد. او ثابت کرد که هرج‌ومرج می‌تواند یک سبک مبارزه باشد و جنون، قدرتمندترین سلاح. این نسخه از جوکر، نه تنها بهترین حضور او در یک بازی مبارزه‌ای، بلکه یکی از بهترین شخصیت‌های مهمان در تاریخ این ژانر است.

کلام آخر: خنده ابدی در میدان نبرد

سفر جوکر در دنیای بازی‌های مبارزه‌ای، آینه‌ای از تکامل خود این شخصیت در فرهنگ عامه است. او از یک دلقک ساده به یک نماد پیچیده از آنارشیسم و پوچ‌گرایی تبدیل شده و بازی‌های ویدیویی این تحول را به بهترین شکل ممکن به تصویر کشیده‌اند. هر بازی، از ساده‌ترین تا پیچیده‌ترین، درک متفاوتی از جنون او را به ما ارائه داده است. چه در حال پرتاب کارت‌های پیکسلی باشید، چه در حال اجرای یک فیتالیتی بی‌رحمانه، بازی در نقش جوکر همیشه یک تجربه منحصربه‌فرد است. این تجربه به ما یادآوری می‌کند که گاهی اوقات، جذاب‌ترین شخصیت‌ها برای بازی، آن‌هایی نیستند که قوی‌ترین مشت‌ها را دارند، بلکه آن‌هایی هستند که غیرقابل پیش‌بینی‌ترین ذهن‌ها را دارند. و در دنیای هرج‌ومرج، هیچ‌کس پادشاهی بزرگتر از شاهزاده دلقک جنایت نیست.

امسال بازی خوب چی داریم؟ میزگیم با نیما نوترون