۱۵تا از پیرترین شخصیت‌های ارباب حلقه‌ها

الی محمودی

۱۴۰۳/۰۷/۰۳

در جهان ارباب حلقه‌ها شخصیت‌هایی وجود دارند که هزاران سال عمر کرده‌اند. از طرفی شخصیت‌هایی هم هستند که اگر با استاندارد انسان‌ها بسنجیم به‌سختی بزرگ‌سال محسوب می‌شوند. اما این‌که بفهمیم هر شخصیت دقیقا چند سال دارد کار خیلی راحتی هم نیست. در سه‌گانه معروف ارباب حلقه‌های پیتر جکسون (Peter Jackson) که براساس کتاب‌های تالکین ساخته شده است، جکسون شخصیت‌های مختلفی از نژاد‌های فانتزی متفاوت را به تصویر کشیده. از جمله می‌توان به الف‌های جادوانه، کوتوله‌ها با عمر طولانی، هابیت‌ها و مردمان میرا اشاره کرد. ظاهر بعضی از شخصیت‌های ارباب حلقه‌ها پیر و خسته است و روحی جادوانه پشت این ظاهر پنهان شده. البته بعضی کاراکتر‌ها با آن‌که ظاهری بسیار جوان دارند سنشان بیشتر از چندهزار سال است. حالا به لطف دیگر آثار تالکین، یعنی پیش‌درآمد‌ها و دنباله‌های مجموعه اصلی می‌توانیم سن شخصیت‌ها را دقیق‌تر حدس بزنیم و ببینیم پیرترین شخصیت ارباب حلقه‌ها کیست.

اروین آندومیل (Arwen Undómiel)

یکی از جوان‌ترین الف‌هایی که در ارباب حلقه‌ها دیدیم اروین اندومیل بود. زیبایی بازیگر نقش او جوانی و جذابیت شخصیت را برجسته‌تر می‌کرد. اما فراموش نکنید که الف‌ها جاودانه‌اند و تا کسی یا اتفاقی آن‌ها را نکشد زنده می‌مانند. حتی اگر بدن‌هایشان هم از بین برود باز روح جادوانه‌شان باقی می‌ماند. به همین خاطر برای خیلی‌ها رابطه اروین و آراگورن عجیب به نظر می‌رسد. چون آرگورن در آن زمان ۸۸ ساله بود و اروین هزاران سال از او پیرتر. در ضمیمه‌های کتاب‌های ارباب حلقه‌ها به تاریخ تولد هر دو آن‌ها اشاره شده است.

پایان فیلم ارباب حلقه‌ها: بازگشت پادشاه (The Lord of the Rings: The Return of the King) در آخرین سال عصر سوم یعنی ۳۰۲۱ می‌گذرد. از بین همه شخصیت‌هایی که در مجموعه ارباب حلقه‌ها و فیلم‌‌های هابیت ظاهر شدند اکثر شخصیت‌های مسن تا پایان ۳۰۲۱ زنده بودند، اما بعضی از آن‌ها در سال ۳۰۱۹ و در جنگ حلقه کشته شدند. بنابراین منطقی‌تر است که سن همه شخصیت‌ها را بر اساس سال ۳۰۱۹ بسنجیم. سالی که برای آخرین بار همه‌شان در کنار هم زنده بودند. طبق این صحبت‌ها اروین در سال معیار ۲۷۷۸ساله بود.

لگولاس گرین‌لیف (Legolas Greenleaf)

لگولاس گرین‌لیف با بازی اورلاندو بلوم

در کتاب‌های تالکین به تاریخ تولد لگولاس اشاره‌ای نشده است. با این حال برایان سیبلی (Brian Sibley) راهنمایی رسمی برای فیلم‌های ارباب حلقه‌ها نوشته که در آن تولد لگولاس را سال ۸۷ در عصر سوم تعیین کرده‌اند. با این حساب او در سال ۳۰۱۹ باید ۲۹۳۲ ساله بوده باشد. البته این‌جا یک نکته بامزه هم وجود دارد. داستان یاران حلقه یک‌سال قبل یعنی در ۳۰۱۸ روایت می‌شود که مشخصا لگولاس در آن سال ۲۹۳۱ سال داشته.

نکته‌اش این‌جاست که آراگورن در سال ۲۹۳۱ به دنیا آمده. حالا به نظرتان ممکن است کسی که سن‌ها را تخمین می‌زده سن آراگورن را در ذهن داشته و سن لگولاس را با تاریخ تولد آراگورن یکی کرده باشد؟ البته شاید هم این شباهت تصادفی باشد. به هرحال می‌دانیم که کتاب‌ها خیلی اطلاعات دقیقی در این مورد نمی‌دهند.

پادشاه جادوگر آنگمار (The Witch-King Of Angmar)

تولد پادشاه جادوگر آنگمار به دوران دوم برمی‌گردد. او واقعا یکی از پیرترین شخصیت‌های ارباب حلقه‌هاست. این را در نظر بگیرید که دوران سوم فقط ۳۰۲۱ سال بود و تولد او به قبل از این عصر برمی‌گردد. تخمین زدن سن او کار سختی است. اما می‌توان از تاریخ اتفاقات مختلف برای حدس زدن سن او کمک گرفت. سائورون با همکاری کلبریمبور در عصر دوم حلقه‌های قدرت را ساخت و بعد هم او را کشت تا حلقه‌ها را به‌دست بیاورد. این اتفاق طی محاصره اریگیون (Siege of Eregion) در ۱۶۹۷ رخ داد. تاریخ دقیقی وجود ندارد که نشان دهد کی سائورون هفت را به کوتوله‌ها و نه را به انسان‌ها داد.

با این حال این اتفاقات همزمان بودند با محاصره سیلماریلیون (The Silmarillion). اگر سائورن حلقه‌ها را حداقل در سال ۱۵ عصر دوم به انسان داده باشد، می‌توان نتیجه گرفت پادشاه جادوگر آنگمار در زمان مرگش در سال ۳۰۱۹ حدود ۴۷۷۸ ساله بوده است. از آن‌جایی‌که اولین رینگ‌ریت‌ها (Ringwraiths) در سال ۲۲۵۱ دوره دوم ظاهر می‌شوند، پس پادشاه جادوگر ۵۵۴ سال سن داشته که از انسان به رینگ‌ریت تبدیل می‌شود. با توجه به این‌که گالوم در ۳۰۱۹ حدود ۶۰۰ ساله بود و به‌شدت تحت تاثیر حلقه‌اش قرار گرفت می‌توان حدس زد که این اعداد تا حد زیادی درستند.

نقد و بررسی فصل دوم ارباب حلقه‌ها

الروند پردل (Elrond Peredhel)

او از الف‌های اولیه نبود اما از خانواده‌ای بزرگ بود

گفته می‌شود که الروند در زمان جنگ جواهرات ۵۳۲ سال سن داشته است. با این حساب وقتی به سال ۳۰۱۹ رسید ۶۵۱۸ ساله شد. جنگ جواهرات دوازدهمین کتاب مجموعه تاریخ سرزمین میانه (The History of Middle-earth) از کریستوفر تالکین (Christopher Tolkien) است که در سال ۱۹۹۴ منتشر شد. بنابراین تا مدتی بعد از انتشار کتاب ارباب حلقه‌ها سن او مشخص نبود.

در فیلم ارباب حلقه‌های پیتر جکسون معلوم بود که الروند سن زیادی دارد. شورای الروند شکل‌گیری انجمن یاران حلقه را مشخص می‌کرد و نقشی محوری در داستان داشت. الروند جزء الف‌هایی که در سرزمین میانه بیدار شدند نبود. به آن دسته پیرتر‌ها که از سرزمین میانه به والینور رفته و برگشته بودند هم تعلق نداشت. اما نسل او به خانواده‌های بزرگ الف‌ها می‌رسید.

تراندویل (Thranduil)

تحت تاثیر معماری دوریات

تراندویل هم از آن‌هایی است که نه در ارباب حلقه‌ها و نه در هابیت به طور مشخص به سنش اشاره‌ای نمی‌شود. اما باز هم می‌توان تخمین زد. در افسانه ناتمام (Unfinished Tales) و در تاریخ گالادریل و کلبورن (The History of Galadriel and Celeborn) به جزئیاتی درباره تراندویل پرداخته می‌شود. در یکی از پیوست‌های این داستان می‌خوانید که او از دوریات (Doriath) به شرق آمد و برای ساخت پایگاهش در میرکوود (Mirkwood) تحت تاثیر معماری آن‌ها بود.

پادشاهی دوریات در ۵۰۶ دوران اول به پایان رسید. با توجه به اطلاعات افسانه ناتمام، تراندویل در آن زمان باید آن‌قدر بزرگ بوده باشد که بتواند ویژگی‌های معماری آن سرزمین را قبل از ویران شدن به یاد بیاورد. بگوییم حداقل ۱۰ سال داشته باشد معقول به نظر می‌رسد؟ در این صورت او باید متولد ۴۹۶ باشد و یعنی در سال معیاری که در نظر گرفتیم ۶۹۵۶ سال داشته و یکی از پیرترین شخصیت‌های ارباب حلقه‌ها محسوب می‌شده.

شیلوب (Shelob)

فرزند عنکبوت نخستین آنگولیانت

سن او هم در کتاب‌ها مشخص نیست و باز باید تخمین بزنیم. شیلوب فرزند عنکبوت نخستین آنگولیانت (Ungoliant) بود که به مورگات (Morgoth) در نابود کردن دو درخت (Two Trees) کمک کرد. آنگولیانت بعد از این کار به سرزمین میانه فرار کرد. تازه چندین سال بعد الف‌ها از خواب بیدار شدند و دوران اول آغاز شد. طبق حلقه مورگات، آنگولیانت بعد از رسیدن به سرزمین میانه صاحب چند فرزند شد. یکی از این فرزندان شیلوب بود.

سال‌شمار سال‌های خورشیدی ۴۸ سال بعد از ورود او به سرزمین میانه آغاز می‌شود. حالا اگر حدودی بگوییم شیلوب حدودا ۱۰۰ سال بعد از ورود مادرش به آن سرزمین به دنیا آمده، یعنی در سال ۵۰ دوران اول متولد شده است. با این حساب او در زمان مرگش در ۳۰۱۹ چیزی حدود ۷۰۰۰ سال عمر کرده بود.

کلبورن (Celeborn)

حدودا ۸۳۰۰ سال خورشیدی سن داشت

برای تخمین سن کلبورن می‌توانیم از رابطه‌اش با گالادریل کمک بگیریم، چون سال تولد او در کتاب‌های تالکین مشخص شده است. گالادریل در دوران اول به دوریات آمد. کلبورن پیش او در دوریات بود و طبق سیلماریلیون (The Silmarillion) می‌دانیم که وقتی گالادریل به دوریات رسید عاشق کلبورن شد. حدس ما این است که این دو تقریبا هم‌سن‌ اند. شاید حدس دقیقی نباشد. چون اختلاف سنی برای الف‌ها اهمیت زیادی نداشته و این دو وقتی به هم رسیدند عاشق شدند. مثلا در رابطه آراگورن و اروین هم می‌بینیم که سن اهمیتی نداشته. به علاوه، در ارباب حلقه‌ها داستان‌ها متناقضی درباره تولد کلبورن وجود دارد.

گالادریل (Galadriel)

براساس حلقه مورگات بخش سالنامه‌های آمان (The Annals of Aman) گالادریل در سال ۱۳۶۲ از دوران درختان (Years of the Trees) به دنیا آمده. این یعنی او دومین الف مسن در سرزمین میانه است. سال‌های دوره درختان براساس سال‌های والیانی (Valian) محاسبه می‌شدند. هر کدام از این سال‌ها برابر است با ۹.۵۸۲ سال خورشیدی. در کل دوره درختان ۱۵۰۰ سال والیانی یا ۱۴۳۷۳ سال خورشیدی طول کشید.

گالادریل ۱۳۸ سال از عمر خود را در دوران درختان سپری کرد که به سال خورشید می‌شود ۱۳۲۲ سال. بعد هم ۵۹۰ سال دوران اول، ۳۴۴۱ سال دوران دوم و ۳۰۱۹ سال در دوران سوم زندگی کرد و یعنی در سال معیار ما با ۸۳۷۲ سال سن یکی از پیرترین شخصیت‌های ارباب حلقه‌ها بود.

سیردان (Círdan)

طبق سالنامه آمان، سیردان در سال ۱۱۴۹ از دوران درختان ارباب برایتموبار (Brithombar ) و اگلارست (Eglarest) بود. پس قطعا از گلادریل بزرگ‌تر است. در کتاب تاریخ سرزمین میانه، بخش مردم سرزمین میانه آمده که سیردان با اولویی (Olwë) هم‌نژاد بوده. این یعنی با اِلوی (Elwë) شاه دویات هم از یک نژاد بوده است. هیچ‌کدام از متن‌ها به این اشاره نمی‌کنند که آیا هیچ‌کدام از این سه نفر بین الف‌های اولیه‌ای که از خواب بیدار می‌شوند حضور داشتند یا نه.

اما از آن جایی که خویشاوند بودند پس والدین خونی داشتند و این یعنی از اولین الف‌ها نبودند. برای هیچ‌کدام از این سه نفر سال تولد ذکر نشده است. اما تینگول (Thingol) در سال ۱۱۰۲ به‌عنوان یکی از سفیر‌های الف‌ها انتخاب شد تا به دیدار والینور (Valinor) برود. پس یعنی آن موقع به اندازه کافی بزرگ بوده است. البته نسبت فامیلی این سه نفر باعث نمی‌شود که هم‌سن باشند. اما سیردان یکی از سیندار‌های (Sindar) برتر بود. پس می‌توان حدس زد سنش به تینگول نزدیک باشد. حالا تینگول زمانی‌که به عنوان سفیر انتخاب شد، منطقا حداقل ۲۰ سال داشته. در این صورت متولد ۱۰۷۰ است. حالا اگر بگوییم تاریخ تولد سیردان هم ۱۰۷۰ دوران درختان است پس او در سال معیار ۱۱۱۷۰ سال سن داشت.

تری‌برد (Treebeard)

در ارباب حلقه‌ها جایی گندالف می‌گوید: «تری‌برد قدیمی‌ترین انت‌ها (Ent) است و پیرترین موجود زنده‌ای است که هنوز زیر نور خورشید بر سرزمین میانه قدم برمی‌دارد.» از این جمله مشخص می‌شود که قبل از این‌که الفی آواز بخواند یا صدایی از چکش‌ها بلند شود تری‌برد نیرویی بوده که روی زمین راه می‌رفته. گفتیم که الف‌ها سال ۱۰۵۰ از دوره درختان بیدار شدند. تری‌برد قبل از بیدار شدن آن‌ها متولد شده بود.

تاریخی برای تولد هیچ‌کدام از انت‌ها نداریم و این شامل تری‌برد هم می‌شود. اما چیزی‌که معلوم است حداقل طول عمر اوست. تری‌برد تمام دوران اول، دوم و سوم را زندگی کرده است. از طرفی قبل از ۱۰۵۰ متولد شده. اگر حداقل را فرض بگیریم و بگوییم درست قبل از بیداری الف‌ها به دنیا آمده پس باید در سال ۳۰۱۹ معادل ۱۱۳۶۲ سال داشته باشد.

بالروگ (Balrog)

بالروگ موریا (Balrog of Moria) یکی از پیرترین شخصیت‌های ارباب حلقه‌هاست. مثل گندالف و سائورون، او هم مایا (Maia) و یکی از پنج شخصیت بسیار قدیمی در فیلم‌های ارباب حلقه‌ها و هابیت است. بالروگ یکی از اومایارها (Úmaiar) محسوب می‌شود، یعنی مایای تاریکی که از مورگات پیروی می‌کند. بالروگ‌ها ارواحی بودند که در دوران شکوه مورگات به او پیوستند و در زمان فسادش بیشتر از همه به او شبیه شدند. طبق چیزی‌که در سیلماریلیون آمده است، مورگات اولین‌بار ارواح را در تالار بی‌زمان (Timeless Halls) فاسد کرد. آن موقع هنوز حتی سرزمین میانه‌ وجود نداشت.

در تالار بی‌زمان فقط آینور (Ainur) بود و خدا (One God) و خالق ارو ایلوواتار (Eru Ilúvatar). زمان وقتی آغاز شد که آینور آواز خواند و ئا (Eä) را به وجود آورد. بنابراین بالروگی که در ارباب حلقه‌ها با گندالف می‌جنگد احتمالا از خود زمان هم قدیمی‌تر است! با در نظر گرفتن دوران اول، دوم و سوم و دوره درختان و روز‌های قبل از روز‌ها (Days before Days) سن بالروگ باید به ۵۴۹۶۰ رسیده باشد. البته زمان بی‌زمان و بی‌نهایت قبل از وجود زمان را نمی‌توانیم در این محاسبه در نظر بگیریم.

راداگاست (Radagast)

محافظ طبیعت و حیوانات

او هم یکی از آینوهاست که قبل از به وجود آمدن زمان خلق شده. اما نمی‌دانیم ارو همه آینورها را همزمان به وجود آورده یا به مرور. در سیلماریلیون هم چیزی در این باره گفته نشده. با توجه به قدرت‌های ارو هر دو برایش ممکن بوده پس نمی‌توانیم حدس خاصی در این مورد بزنیم. راداگاست حضور گذرایی در فیلم هابیت دارد. البته حضور او در افسانه‌های ناتمام تائید شده است. او یکی از پنج جادوگری است که به سرزمین میانه فرستاده می‌شوند تا جلوی ظهور سائورن را بگیرند. این پنج جادوگر با اسم ایستاری (Istari) شناخته می‌شوند و همه آن‌ها مایار هستند. یعنی دسته‌ای از آینور‌ها که پایین‌تر از سطح ۱۵ والار قرار می‌گیرند.

شاید راداگاست به وظایف خودش کاملا پایبند نبوده باشد. اما گیاهان و جانوارن منطقه خودش را به خوبی می‌شناخت و میانشان زندگی کرده بود. او با اسم آیوندیل (Aiwendil) هم شناخته می‌شود. در کتاب هابیت به او اشاره شده و در فیلم پیتر جکسون هم نقش بزرگی داشته. جکسون این جادوگر را طوری به تصویر می‌کشد که انگار با طبیعت یکی شده و از حیوانات خانه جنگلیش مراقبت می‌کند.

کتاب‌های تالکی را به چه ترتیبی بخوانیم؟

سارومان (Saruman)

سارومان هم یکی از آن پنج ایستاری است که برای مقابله با سائورون به سرزمین میانه فرستاده شدند. بنابراین او هم یکی از اینو‌های مسن است. یعنی تولدش قبل از زمان بوده و می‌دانیم بیشتر از ۵۴۹۶۰ سال عمر دارد. اما خبری از سن دقیقش نداریم. البته سائورن در این مقابله موفق‌تر بود و توانست سارومان را هم به دام فساد خودش بکشاند. در نهایت سارومان طرف سائورن را گرفت. البته بعدتر تلاش کرد او را دور بزند اما موفق نشد.

در ارباب حلقه‌ها سارومان به جزای اعمالش می‌رسد. بعد از این‌که گریما ورمتانگ (Gríma Wormtongue) به او چاقو می‌زند، سارومان از برج اورتانک (Orthanc) پایین می‌افتد. این صحنه را در نسخه طولانی‌تر فیلم بازگشت پادشاه می‌توانید ببینید. درست است که سارومان شکست خورد. اما این فقط بدنش بود که شکست خورد و از بین رفت. روح نامیرای او همچنان زنده است.

گندالف (Gandalf)

گندالف هم مثل سارومان و راداگاست، ایستاری و مایا بود. بنابراین او هم مخلوقی مربوط به دوران پیش از زمان است. او موجودی روحانی و نامیرا بود که به جسم انسان درآمد و همین تحول باعث شد بخشی از گذشته‌اش را فراموش کند. طبق بخش ایستاری در افسانه‌های ناتمام، ایستاری‌ها حدود سال ۱۰۰۰ در دوران سوم برای اولین بار در سرزمین میانه دیده شدند. گندالف را هم مثل بقیه، والار فرستاده بود و او هم باید با سائورون مقابله می‌کرد. البته در ارباب حلقه‌ها گندالف می‌گوید به اندازه عمر ۳۰۰ انسان روی زمین زندگی کرده است و دیگر زمان زیادی ندارد.

از این جمله گندالف می‌توان برداشت کرد که او خیلی قبل‌تر از سال ۱۰۰۰ پا روی زمین گذاشته است. با این حال طبق سیلماریلیون گندالف داناترین مایار بود. این حرف با بخش ایستاری از افسانه‌های ناتمام هم‌خوانی دارد. نکته این‌جاست که سیلماریلیون را جی.آر.آر تالکین شروع کرد. اما با مرگ تالکین پسرش کتاب را تمام و منتشر کرد. حرف‌ گندالف در ارباب حلقه‌ها احتمالا خیلی کلی فقط به سن گندالف اشاره داشته‌ است. بالاخره تناقضاتی در جهان افسانه‌ای تالکین وجود دارد. البته این را هم باید در نظر گرفت که بخش کوچکی از آثار را خود جی.آر.آر تالکین منتشر کرد.

سائورون (Sauron)

سائورن شرور اصلی در داستان ارباب حلقه‌ها است. او یکی از مایار‌های آئوله (Maiar of Aulë) بود که قبل از خلق زمان به وجود آمد. او در اصل شاگرد والای صنعت‌گر و آهن‌گر بود. اما مورگات او را به فساد کشاند و در خدمت خودش درآورد. بعد از مورگات، سائورون دومین ارباب تاریکی شد. ارباب تاریکی اصلی بعد از شکست در نبرد خشم (War of Wrath) به خلا فرستاده شده بود.

او هم مثل ایستار و بالروگ روحی جادوان داشت. یعنی حتی شکستش به دست فرودو هم او را نکشت. اما شکستش او را به روحی ناتوان تبدیل کرد که نمی‌توانست شکل فیزیکی به خودش بگیرد یا با جهان فیزیکی ارتباط برقرار کند. از آن‌جایی که سائورن بخش زیادی از قدرتش را در یک حلقه ریخته بود، از بین رفتن آن حلقه باعث شد بخش عظیمی از قدرتش را از دست بدهد و آن‌قدر ناتوان شود که به زحمت سایه‌ای از گذشته پرقدرتش باشد.

جمع‌بندی

ارباب حلقه‌ها قلمروی جادو و فانتزی است. شخصیت‌های متنوعی از کوتوله و هابیت تا جادوگر و الف دارد و بسیاری از این موجودات خیلی بیشتر از چیزی که به نظر می‌رسد عمر دارند. پس اگر کنجکاو بودید پیرترین شخصیت‌های ارباب حلقه‌ها را بشناسید حالا دیگر به جوابش رسیده‌اید. البته سن دقیق بعضی از این شخصیت‌ها را نمی‌دانیم و درمورد ۵تا از مسن‌ترین‌ها هم فقط می‌دانیم که عمرشان از خود زمان هم بیشتر است!