فیلم موانا ۲ که هفته گذشته در سینماها اکران شد، بار دیگر ماجراجوی دریانورد، موانا (با صدای آولیئی کراوالو) را با نیمهخدای شوخطبع، مائوئی (با بازی دواین جانسون) همراه کرده است. این فیلم به سرعت به موفقیتی چشمگیر دست یافته؛ فروش ۳۸۶ میلیون دلاری (معادل ۳۰۳ میلیون پوند) در هفته افتتاحیه، رکورد جدیدی را در بین انیمیشنهای دیزنی به ثبت رسانده است. پس از رکود ناشی از کرونا، موفقیتهایی مانند موانا ۲ دلگرمکننده به نظر میرسند؛ اما مسائل عمیقتر از آن چیزی هستند که دیده میشود و به بحرانی بزرگتر اشاره دارند: صنعت انیمیشن آمریکا دچار بحران هویتی شده است.
از لحاظ مالی اما اوضاع فوقالعاده است. موانا ۲ در پایان سالی اکران میشود که تحت سلطه انیمیشنهای آمریکایی بود؛ دنباله پیکسار، درون و بیرون ۲، با فروش فوقالعاده ۱.۶۹ میلیارد دلاری، من نفرتانگیز ۴ با ۹۶۹ میلیون دلار و پاندای کونگفوکار ۴ با ۵۴۸ میلیون دلار به موفقیت بزرگی دست یافتهاند. سال گذشته نیز فیلم برادران سوپر ماریو موفقیتی عظیم کسب کرد و با فروش ۱.۳۶ میلیارد دلاری در جایگاه دوم پس از فیلم باربی در گیشه جهانی قرار گرفت. اما چه چیزی این فیلمها را چنین موفق ساخته است؟ قطعاً نقدهای مثبت عامل این اتفاق نیستند؛ درون و بیرون ۲ بازخورد گرمی داشت اما بهطور استثنایی برجسته نبود، در حالی که بقیه فیلمها در بهترین حالت نقدهای متوسطی دریافت کردند. هیچیک از این فیلمها اورجینال نیستند و بسیاری از آنها دنبالهای از دنباله دیگرند. درست مانند سینمای لایو اکشن، انیمیشن نیز گرفتار دخالتهای شرکتی شده است.
تعجبی ندارد که موانا ۲ نیز با توجه به روند تولید غیرمعمول این فیلم، از تیغ برنده انتقادات در امان نمانده است. این فیلم در ابتدا به عنوان یک سریال برای پلتفرمهای استریم سفارش داده شده بود، اما در میانه پروژه، به یک فیلم سینمایی تبدیل شد.
ظاهراً دلیل این تغییر، کیفیت بالای آن بود که مدیران دیزنی را تحت تأثیر قرار داد. اما در عمل، احتمال سود کلان از اکران سینمایی عامل اصلی این تصمیم بوده است.
فیلم اصلی موانا در زمان اکران اولیهاش توجه چندانی جلب نکرد، اما بهمرور در پلتفرمهای استریم مخاطبان عظیمی پیدا کرد، بهویژه کودکان خردسالی که آن را بارها و بارها تماشا میکردند.
بر اساس گزارش شرکت ارزیابی نیلسن، موانا سال گذشته، پربینندهترین فیلم در تمامی پلتفرمها بود.
با این حال، تصمیم دیزنی برای اکران موانا ۲ در سینماها، جاهطلبیهای این شرکت را بیش از پیش آشکار کرد. به عنوان یک سریال، این پروژه هرگز قصد نداشت با مقیاس یا کیفیت فیلم اصلی رقابت کند.
موانا اصلی توسط جان ماسکر و ران کلمنتس کارگردانی شده بود، دو تن از بزرگان انیمیشن که پشت آثار برجستهای مانند پری دریایی کوچولو و علاءالدین در دوران طلایی دیزنی بودند.
اما دنباله این فیلم توسط یک گروه سهنفره از کارگردانان تازهکار به نامهای دیوید دریک جونیور، جیسون هند و دانا لدو میلر ساخته شده است.
تغییر در موسیقی فیلم نیز بهطور چشمگیری محسوس است: بهترین ترانههای موانا توسط لین-منوئل میراندا، خالق اثر همیلتون، نوشته شده بود، اما او برای ساخت دنباله به پروژه بازنگشت. (مارک مانسینا و اوپتایا فوآئی، که موسیقی فیلم اصلی را مشترکاً نوشتند، بازگشتهاند و ابیگیل بارلو و امیلی بر نیز بهعنوان ترانهسازان جدید به تیم پیوستهاند.) کلاریس لوگری، منتقد روزنامه ایندیپندنت، در نقد خود اشاره کرده که ترانهها میتوانستند از فضای بیشتری بهرهمند شوند.
او اضافه میکند که فیلم بهوضوح آثار فشردگی پروسه تولید را نشان میدهد. بهعنوانمثال، برخی شخصیتهای فرعی معرفی میشوند و به سرعت کنار گذاشته میشوند.
شاید اشتباه باشد که از موفقیت عظیم فیلمی مانند این گله کنیم. اگر بهطور مجزا بررسی کنیم، موانا ۲ فیلمی درخشان با انیمیشنی باکیفیت، پیام مثبت و شخصیت اصلی قوی و دوستداشتنی است.
اما این فیلم و دنباله پیشدرآمد افتضاحی مثل موفاسا: شیر شاه که تا چند هفته دیگر اکران میشود، تقریباً فریادی برای کمک از کل صنعت هستند.
علاوه بر این، ناامیدی از مدل فعلی فیلمهای پرفروش انیمیشنی با یادآوری دورهای شیرین که پشت سر گذاشتهایم، بیشتر میشود.
زمانی در گذشته نهچندان دور بود که استودیوها بهطور منظم انیمیشنهای جدید و کاملاً اورجینال منتشر میکردند (به دوران طلایی پیکسار از داستان اسباببازی در سال ۱۹۹۵ تا حدود سال ۲۰۱۰ فکر کنید). بنابراین نباید موفقیت گیشه موانا ۲ را بهعنوان یک پیروزی ببینیم؛ این فیلم با ارائه حداقلها توانسته سود هنگفتی به دست آورد.
شاید از کودکان نتوان انتظار داشت که این موضوع را درک کنند؛ اما برای دیگران، وقت آن است که خواستههای بیشتری داشته باشند.
آیا فیلم موانا ۲ را دیدهاید؟ نظرتان در مورد آن چیست؟ برای ما بنویسید.
منبع: Independent
بهترین کالاف دیوتی موبایل پلیر ایران کیه؟ میزگیم با فاطی فایتر
نظرات