اقدام قانونی جرج آر. آر. مارتین علیه شرکت سازنده چت‌جی‌پی‌تی
جرج آر. آر. مارتین، نویسنده مشهور آثاری همچون بازی الدن رینگ و مجموعه بازی تاج و تخت، به همراه ۱۷ عضو دیگر انجمن نویسندگان آمریکا علیه شرکت فناوری هوش مصنوعی اپن‌ای‌آی به دلیل نقض حق تکثیر، طرح شکایت کرده‌اند. این شکایت ۴۷ صفحه‌ای، اپن‌ای‌آی را به ارتکاب تخلفات متعدد علیه خلاقیت و نویسندگی متهم می‌کند و خواهان طرح دعوی گروهی علیه این شرکت به نمایندگی از تمامی نویسندگان جهان است. مبنای این شکایت بر استفاده غیرمجاز اپن‌ای‌آی از متون تحت حق تکثیر برای آموزش الگوریتم‌های هوش مصنوعی خود استوار است. چت‌جی‌پی‌تی می‌تواند با وارد کردن نقل قول‌های مستقیم از رمان‌ها، خلاصه‌ای دقیق و آثار مشتق ارائه دهد که نشان از استفاده غیرقانونی اپن‌ای‌آی از این متون برای آموزش برنامه‌هایش دارد.
شاکیان همچنین مدعی هستند چت‌جی‌پی‌تی با جعل هویت نویسندگان، به کاربران کمک می‌کند تا با استفاده از هوش مصنوعی کتاب‌هایی با کیفیت پایین منتشر کنند که باعث آسیب به شهرت و معیشت نویسندگان می‌شود. آن‌ها خواستار غرامت و ممنوعیت استفاده اپن‌ای‌آی از آثار تحت حق تکثیر شده‌اند و این پرونده بزودی در دادگاه مطرح خواهد شد. با توجه به اهمیت موضوع، انتظار می‌رود رأی دادگاه در این پرونده تأثیر زیادی بر آینده فناوری‌های مرتبط با هوش مصنوعی داشته باشد. ماجرای طرح شکایت علیه اپن‌ای‌آی، نشان‌دهنده چالش‌های اخلاقی و حقوقی فزاینده‌ای است که فناوری‌های نوین مبتنی بر هوش مصنوعی با آن مواجه هستند.
از یک سو، پیشرفت‌های چشمگیر هوش مصنوعی در زمینه‌هایی مانند تولید متن و تصویر، کاربردهای بسیار مفیدی در حوزه‌هایی چون پزشکی، آموزش و تحقیقات علمی دارد. اما از سوی دیگر، نگرانی‌های جدی در مورد سوءاستفاده احتمالی از این فناوری‌ها وجود دارد. مسئله نقض حق تکثیر و جعل هویت، تنها بخش کوچکی از این چالش‌هاست. مواردی مانند تولید اخبار و اطلاعات جعلی، تبعیض و سوگیری در الگوریتم‌ها و تهدید حریم خصوصی از دیگر مصادیق نگران‌کننده در این حوزه هستند.
بنابراین، ضروری است که مقررات و چارچوب‌های قانونی مناسبی برای فعالیت شرکت‌های فعال در زمینه هوش مصنوعی وضع شود تا از بروز آسیب‌های اجتماعی و اخلاقی جلوگیری شود. البته نباید با مقررات زائد به این حوزه، نوآوری و خلاقیت را خفه کرد. بلکه راهکار، تعامل سازنده میان شرکت‌ها، مراجع قانونی، انجمن‌های حرفه‌ای و جامعه است تا راهی میانه برای بهره‌مندی از مزایای این فناوری‌ها و حفظ منافع عمومی پیدا شود.
شکایت‌های مشابهی علیه شرکت‌های فناوری به دلیل نقض حق تکثیر یا سوءاستفاده از محتوای تحت کپی‌رایت سابقه داشته است. برای مثال می‌توان به این موارد اشاره کرد:
- شکایت انجمن ناشران آمریکا علیه گوگل به دلیل اسکن کردن و نمایش دادن بخش‌هایی از کتاب‌های تحت کپی‌رایت در موتور جستجو
- شکایت عکاسان و صاحبان حق تکثیر علیه شرکت‌هایی مانند فیس‌بوک به دلیل استفاده بدون اجازه از تصاویر
- شکایت رسانه‌ها و ناشران علیه شرکت‌هایی مانند توئیتر و ردیت به دلیل پخش غیرمجاز محتوا
- شکایت علیه سایت‌ها و اپلیکیشن‌هایی که بدون مجوز آثاری مانند فیلم، موسیقی یا کتاب را منتشر می‌کنند
بنابراین شکایت اخیر علیه اپن‌ای‌آی، ادامه روندی است که طی سال‌های اخیر با پیشرفت فناوری‌های دیجیتال شکل گرفته است. پرونده طرح شده علیه اپن‌ای‌آی می‌تواند نقطه عطفی در این زمینه باشد. امید می‌رود رأی دادگاه، علاوه بر رفع مشکل نویسندگان شاکی، چشم‌انداز روشنی را برای تعامل سازنده جامعه و شرکت‌های فناوری هوش مصنوعی ترسیم کند تا همگان بتوانند از مواهب این فناوری‌های نوین بهره‌مند شوند.
نظرات