فیلم سینمایی ماینکرافت ۲۰۲۵ (Minecraft) بالاخره و پس از مدت‌ها انتظار به‌دسترس وب‌دی‌ال و بلوری ما ایرانی‌ها رسید و از همین رو قصد داریم در مجله بازار به نقد و بررسی ویژه سینمایی ماینکرافت (A Minecraft Movie) بپردازیم و نگاهی به ابعاد ادبیاتی آن بیندازیم.
آقای Jared Hess که در طی این سال‌ها به‌صورت تخصصی به‌عنوان کارگردان طنزمحور سینمای هالیوود ظاهر شده است، در جدیدترین محصول خود که اقتباسی از جهانِ بازی ماینکرافت به‌حساب می‌آید، نتوانسته آن چیزی که باید و شاید را در اختیار طرفداران و بازیکنان ماینکرافت و حتی دیگر گیمرهای این کره‌ی خاکی قرار دهد. البته که همه‌ی ما می‌دانیم که ماینکرافت (اگر مسائل تتریس را حساب نکنیم) به‌عنوان پرفروش‌ترین بازی تاریخ شناخته می‌شود؛ به همین خاطر طبیعی نیز به‌نظر می‌آید که تا جایی که شیر می‌دهد دوشیده شود و به همین دلیل هم منطقی است که چنین آثاری بی‌آنکه فکر یا اندیشه‌ی ویژه‌ای پشتشان باشد، نوشته و ساخته شوند.
من همیشه گفته‌ام، باز هم می‌گویم که نسل نهم بازی‌های ویدیویی، نسلی برای ریمستر، ریبوت و ریمیک‌ها بود و سینمای هالییوود هم در سال‌های اخیر به چیزی هم‌سبک نسل نهم بازی‌های ویدیویی تبدیل شده است؛ برای مثال می‌توانم به اقتباس جدید سریالی هری‌پاتر اشاره کنم یا حتی به سریال The Last of Us نگاهی بیندازم اما شاید باورتان نشود، تمام این‌ها اگر درست «اقتباس شوند یا حتی به‌صحیح‌ترین و خلاقانه‌ترین شکل ممکن، ریبوت یا ریمیک شوند» مشکلی وجود ندارد، آن چیزی که از همه بدتر شمرده می‌شود، خراب کردن «شاهکار» است. مثلا تغییر روایی لست آو آس در فصل دوم، باعث خراب‌کاری‌ای شده که هیچ‌جوره جمع نمی‌شود یا ریبوت و اقتباس بسیار بدِ سینمایی اساسینز کرید به‌طوری فراموش شد که دیگر اسمی از آن آورده نمی‌شود.
اول از همه بگذارید بگویم که من به‌شخصِ نه طرفدار دنیای ماینکرافت هستم و نه آنقدر زیاد این بازی آرامش‌بخش را تجربه کرده‌ام اما چیزی که می‌دانم این است که ماینکرافت با آثار تاسف‌واری مثل همین اقتباس اخیر خود که با نام Minecraft 2025 شناخته می‌شود، خراب نشده بلکه درآمدزایی بیشتری را هم تجربه می‌نماید؛ پس می‌توانیم یک «خوشبختانه» به‌کار ببریم و از این جهت خوشحال و خرسند باشیم که چنین رویکردی آسیب خاصی به این سری بازی (جهان ماینکرافت) وارد نمی‌کند. این را هم اضافه کنم که من تمام سعی و تلاش خودم را به‌کار می‌گیرم تا نقدی به‌قلم درآورم که بدور از بحث‌های مقایسه‌ای و اندیشه‌محوری بین بازی و فیلم سینمایی ماینکرافت، روی کاغذ نقش ببندد اما در جاهایی ممکن است این قضیه واجب شده و از مقایسه استفاده کنم.
ماینکرافت بدترین اقتباسی بود که سرگرم کننده حاضر شد
داستان فیلم از شخصیت اصلی بازی ماینکرافت یعنی «استیو» شروع می‌شود اما این استیو، متفاوت‌تر از چیزی است که قبل‌ها درون بازی‌ها و انیمیشن‌های ماینکرافت دیده بودیم؛ وظیفه‌ی نقش‌آفرینی این شخصیت به‌عهده‌ی جک‌بلک بوده و به‌نظرم کار طنزآمیز خودش را درآورده با اینکه در تعدادی از سکانس‌ها اکت‌های این بازیگر به‌حدی می‌رسید که بیشتر اُوراَکت می‌شدند تا اینکه نقش‌آفرینی و حرکات باکیفیتی باشند اما در کلیت ماجرا، جک‌بلک مثل همیشه با توانمندی خاصی که در بحث بازی‌های طنزآمیز دارد، خروجی این نقش‌آفرینی مناسب شمرده می‌شود. من از برادرم که یکی از بازیکنان و فن‌های حرفه‌ای ماینکرافت محسوب می‌شود پرس‌وجو کردم که آیا کرکترهای بازی ماینکرافت از دنیای رئال ما به‌جهان ماینکرافت هدایت شده‌اند (همانند سری فیلم‌های جومانجی) یا اینکه از همان اول، جزء انکار ناپذیر این جهان شگفت‌انگیز بوده‌اند؟
او پاسخ داد: خیر؛ استیو و دیگر کرکترهای مهم ماینکرافت جزئی از این جهان بوده و از جهان ما به دنیای ماینکرافت نرفته‌اند با این حال، در سینمایی ماینکرافت این موضوع کاملا برعکس است. در نسخه‌ی سینمایی ما شاهد استیوی تپل و پیش‌فعال هستیم که نمی‌تواند برروی زمین بنشیند اما خوبی ماجرایش این است که داستان و جهان ماینکرافت را به‌سریع‌ترین شکل ممکن تعریف می‌نماید با اینکه این ریتم سریع، می‌بایست تا یک‌جایی حفظ می‌شد و وجود داشت اما متاسفانه تا پایان فیلم و حتی دقایق پایانی اثر، ادامه پیدا می‌کند و ریتم بدردنخوری را به‌تصویر می‌کشد، ریتمی که نه معنا دارد و نه مفهوم و صرفا درام‌های کلیشه‌ای را بیان می‌کند که همه‌مان از آن‌ها خبر داریم و تکراری شده‌اند.
شاید کل مجموعه مفاهیم فیلم سینمایی ماینکرافت ۲۰۲۵ در «هم‌بستگی، تیم‌آپ کردن و خانواده بودن» خلاصه شوند که این‌ها هم در نهایت ۵ دقیقه از فیلم سینمایی ماینکرافت را به خود اختصاص داده‌اند. بازیگران و ستاره‌های دیگری مثل Jason Momoa در نقش گرت گریسون (که یک گیمر حرفه‌ای و شناخته شده در آمریکا محسوب شده و با نام «مرد زباله‌ای» از آن یاد می‌شود) این گیمر مشهور که مثلا در دهه‌ی ۸۰ و ۹۰ میلادی حسابی ترکانده، با فروشگاه و گیم‌نتش دچار مشکل شده و در حال ورشکستگی است از آن طرف هم شخصیت کودک‌سالی به‌نام «هِنری» وجود دارد که نقش‌آفرینی بازیگرش افتضاح است اما چه می‌شود کرد؟ او با جیسون یا همان گرت دوست شده وبا ریتم به‌شدت مضحکی وارد دنیای ماینکرافت می‌شوند.
از آن طرف هم خواهر و دوست خواهر هِنری یعنی ناتالی با بازی Emma Myers که (که مثلا پدر و مادرشان را از دست داده‌اند و او نقش مادر، خواهر و پدری هِنری را ایفا می‌کند) ـــــ من اعتقاد دارم که درخشان‌ترین بازی Emma Myers در سریال وندزی بود وگرنه در دیگر آثار این بازیگر جوان، می‌شود به تکراری بودن نقش‌آفرینی‌هایش رسید البته که او تازه اول مسیر است و احتمالا در آینده شاهد درخشندگی بیشتری از او خواهیم بود. دوست خواهرِ هِنری‌ام که کرکتر بانمک اما اضافه‌ای دارد با نام Dawn با نقش‌آفرینی Danielle Brooks است که نمی‌تواند از پَس چیزی که باید برآید اما تا حدی می‌توان تحملش نمود و به‌خاطر اَکت‌های بامزه‌اش، با او خندید و سرگرم شد. با این حال بهترین بازیگرهای فیلم ماینکرافت به‌نظرم شخصیت‌هایی مثل «ویلن ماینکرافت، جیسون موموآ و جک‌بلک» دانست در غیراینصورت، این فیلم سینمایی بازیگر ویژه‌ای ندارد که بخواهیم با استفاده از آن، این اثر را معرفی کنیم.
از بازی خسته کننده و بی‌معنی Jennifer Coolidge و آن مرد ویلیجری که به دنیای واقعی ما راه یافته است نیز چیزی نگویم که تماما بی‌حقیقت است و بایستی از آن‌ها عبور کرد. طبق بازی، آخر داستان این جهان می‌بایست به سراغ اندر دراگون (Ender Dragon) رفت و آن را نابود کرد اما در طی سینمایی ماینکرافت، همه‌چیز متفاوت است و ویلن دیگری خلق شده است که به‌نظرم خلق این ویلن یکی از نکات مثبت این فیلم سینمایی شمرده می‌شود چرا که انیمیشن، کپچرینگ و ساختار ویلن قدرتمند است و من را یاد دوران‌های طلایی دهه‌ی ۲۰۱۰ و فیلم‌ها و سریال‌ها فانتزی آن زمان میندازد. تصاویر و سکانس‌های مربوط به این شخصیت هم من را یاد سری فیلم‌های هابیت میندازند و مشخص است که از این سری فیلم‌ها نیز الهام‌برداری‌هایی انجام شده است.
می‌دانم که ماینکرافت داستان خاصی ندارد بلکه همین بی‌داستانی و جهانی که دارد، آن را ویژه کرده است اما این موضوع در دنیای فیلم و سریال‌ها کاملا متفاوت است؛ یک فیلم سینمایی بایستی سر و ته داشته باشد و چیزی را بیان کند، برای مثال به دغدغه یا نگرشی بپردازد یا به برداشت‌هایی برسد که در نهایت اقدام به Fun یا همان اقدام به‌یادگیری صورت بگیرد اما ماینکرافت هیچ‌کدام از این موارد را ندارد، در هیچ بخشی هم ندارد، درواقع اگر بخواهم به ماینکرافت از ۱۰ یک نمره دهم، صددرصد ۳ از ۱۰ را به او می‌دهم، ۱.۵ نمره به‌خاطر محیط پویا و بازیگرهایش و یک‌ونیم نمره دیگر هم به‌خاطر ویلن و سرگرم کننده بودنش وگرنه چیزی ندارد که بخواهد مجذوبم کند، صرفا یک جوک میلیارد دلاری است که شیر فلکه‌ی جهان ماینکرافت را در دنیای هالیوود باز می‌کند.
تازه این را هم اضافه کنم! «سرگرم کننده بودن» شاید باورتان نشود اما من فیلم سینمایی ماینکرافت ۲۰۲۵ را در دو نوبت دیدم، یک‌بار روز و یک‌بار هم در شب پای تماشای سینمایی Minecraft نشستم، درواقع به‌جز سه الی چهار سکانس، سکانس هیجان‌انگیز یا خنده‌داری وجود نداشت که بخواهند من را پای تماشای Minecraft نگه دارند اما با این حال و هرطور که شده این فیلم را تماشا کردم تا یک بررسی معمولی برای‌تان بنویسم. ادبیات تصویری این فیلم سینمایی نیز ساختاری طنزمحور دارد که با رگه‌های تلخ دوستی و مشکلات شخصی و جمعی زندگی ترکیب شده است؛ ساختاری که به کلیشه‌های متعددی می‌پردازد و دیالوگ‌نویسی را مورد هجو و تمسخر قرار می‌دهد.
نامردی هم نشود، واقعا جلوه‌های ویژه‌ی ماینکرافت به‌جز بعضی از صحنه‌ها که خیلی مشخص می‌شد، جالب و منحصربه‌فرد بودند؛ به‌خصوص زامبی‌ها و موجودات ویژه‌ی این جهانِ اتمسفریک و غیرقابل پیش‌بینی که هرکدام‌شان به‌نحوی سرگرم کننده و مثبت ظاهر شدند اما پرداخت‌های خوبی نداشتند. شاید فیلم سینمایی ماینکرافت اگر به‌جای پرداختن به لایواکشن‌سازی به‌سراغ ساخت یک انیمیشن سریالی یا سینمایی می‌رفت موفق‌تر (حداقل در بحث ساختاری و روایی) ظاهر می‌شد اما به‌خاطر گیشه و بحث‌های مالی به‌سمت چیزی رفت که همه‌مان در حال‌حاضر شاهد آن هستیم، اثری بی‌کیفیت و بی‌معنی که روایت چندان خوبی ندارد و صرفا در موسیقی، محیط و کهن‌الگوهای کلیشه‌ای و همیشگی پروتاگونیست و آنتاگونیست، جلوه‌های ویژه و یک‌سری دیالوگ هجو خلاصه می‌شود. با این حال فیلم سینمایی Minecraft سرگرم کننده است و ارزش یک‌بار تماشا را دارد.
البته زمانی سرگرم کننده محسوب می‌شود که با دید منتقدانه و شبیه‌به من وارد جهان این سینمایی نشوید بلکه برروی کاناپه‌تان شل کرده و با همراهی جیسون و جک یا همان گرت و استیو، وارد جهان ماجراجویانه و هیجان‌انگیز ماینکرافت شوید و صرفا از لحاظ دیداری و شنیداری‌تان تا حد نرمالی از آن لذت ببرید در غیراینصورت، سینمایی Minecraft به‌عنوان ضعیف‌ترین فیلمی که تا به‌حال در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ تماشا کرده‌اید ظاهر می‌شود و به هیچ‌عنوان در یاد و خاطرات‌تان باقی نمی‌ماند، ماینکرافت را کودکانه تماشا کرده یا با کودکان‌تان تماشا کنید.
نظر شما چیست؟ به‌نظر شما فیلم سینمایی ماینکرافت ۲۰۲۵ (Minecraft) محصول خوبی به‌حساب می‌آید؟ نظرتان را با ما و دیگر کاربران مجله بازار به اشتراک بگذارید.
بزرگ‌ترین یوتیوبر کالاف دیوتی ایران کیه؟ میزگیم با ملیکا دیوتی
نظرات