می‌توانم به جرئت بگویم که کسی نیست که در دو دهه اخیر تعداد زیادی فیلم دیده باشد ولی دنیای سینمایی مارول (MCU) را نشناسد. دنیای سینمایی مارول در سال ۲۰۰۸ با فیلم مرد آهنی به کارگردانی جان فاورو شروع شد که دستاوردی عظیم در داستان‌گویی چند لایه بود؛ فیلمی که ژانر ابرقهرمانی را احیا کرد و آن را متحول ساخت. با حرکت به سمت رویارویی نهایی اونجرز با تانوس در فیلم انتقام‌جویان: پایان بازی به کارگردانی برادران روسو، به نظر می‌رسید که مارول متوقف‌نشدنی است.

حال به امروز بیاییم. در مدت فقط پنج سال پس از انتشار Endgame ،MCU دوازده فیلم دیگر و یازده فصل جدید تلویزیونی منتشر کرده و بسیاری دیگر نیز در راه هستند؛ اما این پروژه‌ها در کیفیت و محبوبیت تفاوت چشمگیری دارند.

در این نوشته، تمامی فیلم‌های دنیای مارول را پس از بازگرداندن «اسنپ» توسط انتقام‌جویان و نجات جهان رتبه‌بندی کرده‌ایم. با ما همراه باشید.

۱۲. فیلم The Marvels

• کارگردان: نیا داکوستا

• سال اکران: ۲۰۲۳

ساخت فیلم «مارول‌ها» حرکتی جسورانه از کمپانی مارول بود. بخش قابل‌توجهی از هواداران دنیای سینمایی مارول (MCU) به این شخصیت‌ها علاقه‌مند نشدند، اما مارول با جسارت این فیلم را ساخت و باید به آن احترام گذاشت. این فیلم یک ماجراجویی پرهیجان است که برای ارتباط گرفتن با آن باید طرفدار پروپاقرص MCU باشید. «مارول‌ها» دنباله‌ای بر فیلم «کاپیتان مارول» و سریال «خانم مارول» از دیزنی پلاس است. این تیمِ تماماً زنانه ابرقهرمانان، کارول دنورز، مونیکا رمبو و کمالا خان را در ماجراجویی‌ای که از نظر روایی پرهرج‌ومرج اما سرگرم‌کننده است، گرد هم می‌آورد.

فیلم تلاش دارد تا چندین داستان را به طور همزمان مدیریت کند که این موضوع به بزرگ‌ترین نقطه ضعفش تبدیل شده است. این موضوع باعث شده تا فیلم به جای یک داستان منسجم، مجموعه‌ای گیج‌کننده را جلوی مخاطب بگذارد.

ارتباط و همکاری میان بازیگران اصلی یکی از نکات برجسته فیلم است و ایمان ولانی در نقش کمالا خان با چهره‌ای شگفت‌زده که مانند یک هوادار واقعی ابرقهرمانی است، شایان توجه است. (مشابه با پیتر پارکرِ تام هالند در «کاپیتان آمریکا: جنگ داخلی»). با این حال، سرعت دیوانه‌وار فیلم و تکیه بیش از حد آن بر دانش قبلی MCU ممکن است برخی از تماشاگران را دچار سردرگمی کند. با وجود نقص‌هایش (که کم هم نیستند)، «مارول‌ها» به اندازه کافی هیجان دارد تا شاید بتواند هواداران عادی را راضی کند، حتی اگر به طور کامل به پتانسیل خود نرسیده باشد.

۱۱. فیلم Ant-Man and the Wasp: Quantumania

• کارگردان: پیتون رید

• سال اکران: ۲۰۲۳

«مرد مورچه‌ای و زنبورک: کوانتومانیا» با قرار دادن یکی از کوچک‌ترین قهرمانان دنیای سینمایی مارول در مرکز فیلم، گامی جسورانه برداشته است. متأسفانه، این فیلم به نظر می‌رسد که به سرعت از دنیای کوانتومی عبور کرده و به خانواده مورچه‌ها فرصت کافی برای رشد و تنفس نمی‌دهد. فضای پر هرج‌ومرج و شبیه به «جنگ ستارگان» از لحاظ بصری خیره‌کننده است؛ اما اجازه توسعه شخصیت‌ها را نمی‌دهد. وقتی مفهومی که فیلم شما بر اساس آن ساخته شده است، به بزرگ‌ترین مانع برای شخصیت‌پردازی خوب تبدیل می‌شود، متوجه می‌شوید که یک جای کار مشکل دارد.

جاناتان میجرز در نقش کانگ درخشان بازی کرده؛ اما جنجال‌های بعدی او بر فیلم سایه انداخته است. با این وجود، علیرغم زمینه‌چینی‌ها، تأثیر داستانی کانگ ناامیدکننده است. در حالی که پل راد همچنان جذابیت همیشگی خود را دارد، قوس شخصیتی اسکات لنگ به طرز ناامیدکننده‌ای ثابت مانده و طنز فیلم نیز به اندازه آثار قبلی مؤثر نیست.

۱۰. فیلم Eternals

• کارگردان: کلویی ژائو

• سال اکران: ۲۰۲۱

فیلم «اترنال‌ها» اولین انحراف عمده مارول از فرمول همیشگی‌اش بود و شبیه به فیلم‌های دنیای DC مانند «زن شگفت‌انگیز» ساخته شد. این فیلم، به جای داستان‌سرایی صیقلی فاز سوم دنیای مارول، رویکردی اسطوره‌محور اتخاذ کرد؛ قماری که در نهایت نتیجه نداد. معرفی تعداد زیادی از شخصیت‌های جدید بلافاصله پس از «پایان بازی» یا همان Endgame، نشان داد که تعداد زیاد قهرمانان خیلی جاه‌طلبانه است و ارتباط با هر یک از آن‌ها را دشوار می‌سازد. داستان فیلم نیز تحت فشار همین جاه‌طلبی‌ها دچار مشکل شده است.

علیرغم بهره‌گیری از بازیگران مشهور، از جمله دو عضو از لردهای استارک سریال «بازی تاج و تخت» یعنی ریچارد مدن و کیت هرینگتون، فیلم نتوانسته به‌طور کامل از پتانسیل آن‌ها بهره ببرد. آنجلینا جولی، که می‌توانست به عنوان نقش اصلی فیلم را هدایت کند، در سطح یک نقش فرعی ظاهر شده؛ تصمیمی که تعادل فیلم را به هم زده است.

۹. فیلم Thor: Love and Thunder

• کارگردان: تایکا وایتیتی

• سال اکران: ۲۰۲۲

پس از دمیدن روحی تازه به سه‌گانه «ثور» با موفقیت بی‌نظیر «رگناروک»، تایکا وایتیتی برای کارگردانی فیلم Thor: Love and Thunder بازگشت و به کمدی‌ای تکیه کرد که «رگناروک» را به موفقیت رسانده بود. به جای ارائه دنباله‌ای دراماتیک که طرفداران برای ادامه سفر احساسی ثور پس از نقش کلیدی‌اش در شکست تانوس انتظار داشتند، آن‌ها با فیلمی مواجه شدند که بیش از حد به شوخی و لودگی پرداخته و فاقد جدیت مورد انتظار بود.

اما ویژگی مثبت فیلم حضور ستارگان متعدد است. ناتالی پورتمن در نقش جین فاستر حضور پیدا کرده و با تبدیل شدن به ثور قدرتمند، پویایی تازه‌ای به فیلم می‌بخشد. کریستین بیل نیز وارد میدان می‌شود و با ایفای نقشی ترسناک با عنوان Gorr the God Butcher، اجرایی تحسین‌برانگیز ارائه می‌دهد؛ اما متاسفانه از او به اندازه کافی در فیلم استفاده نشده است. در همین حال، بازی عجیب راسل کرو در نقش زئوس، اگرچه به طرز خنده‌داری بامزه است، اما آن‌قدر از تاریکی شخصیت Gorr فاصله دارد که کل فیلم ناهمگن می‌شود. اگرچه فیلم لحظات خوب زیادی دارد، مشکل اصلی آن در فرصت‌های از دست رفته‌اش برای کاوش عمیق‌تر در داستان ثور است، که طرفداران را در میان شوخی‌ها و طنزها در جست‌و‌جوی محتوای بیشتر تنها می‌گذارد.

۸. فیلم Black Widow

• کارگردان: کیت شُرتلند

• سال اکران: ۲۰۲۱

«بیوه سیاه» فیلمی بود که خیلی قبل‌تر از این‌ها باید ساخته می‌شد. ناتاشا رومانوف اولین بار در «مرد آهنی ۲» ظاهر شد و از آن زمان به یکی از شخصیت‌های کلیدی دنیای سینمایی مارول (MCU) تبدیل شد؛ اما طرفداران مجبور بودند بیش از یک دهه برای این فیلم مستقل صبر کنند. انتشار این فیلم پس از مرگ تراژیک ناتاشا در «پایان بازی» به آن حس عجیبی از عدم ارتباط با داستان جاری داد، و صادقانه بگویم، زمان‌بندی آن به روند داستانی گسترده‌تر MCU لطمه زد و باعث شد بیشتر شبیه به یک انحراف داستانی باشد تا یک قسمت جدید و مهم.

با وجود پنجره نامناسب اکران فیلم که تحت تأثیر همه‌گیری جهانی کووید-۱۹ قرار گرفت، فیلم همچنان موفق شد استعدادهای جدید فوق‌العاده‌ای را به MCU معرفی کند. فلورنس پیو در نقش یلنا بلووا درخشید و با طنز و جذابیتش، همراه با یک اجرای فیزیکی چشمگیر، به سرعت به یکی از شخصیت‌های محبوب طرفداران تبدیل شد. جایگاه او در آینده MCU با بازگشتش در سریال «Hawkeye» از دیزنی پلاس و فیلم «تاندربولت‌ها»، تثبیت شد. اجرای دیوید هاربر در نقش «رد گاردین» نیز لایه‌ای نوستالژیک از طنز و احساسی که مارول به آن مشهور است را به فیلم اضافه می‌کند. در حالی که «بیوه سیاه» شاید به اندازه سایر آثار MCU تأثیر روایی نداشت، اما به‌عنوان وداعی مناسب با ناتاشا رومانوف عمل کرد و زمینه را برای درخشش شخصیت‌های جدید فراهم ساخت.

۷. فیلم Black Panther: Wakanda Forever

• کارگردان: رایان کوگلر

• سال اکران: ۲۰۲۲

فیلم «بلک پنتر: واکاندا تا ابد» وظیفه‌ای عظیم داشت تا دنباله‌رو فیلم «Black Panther» باشد؛ تنها فیلم MCU که موفق به کسب جایزه اسکار شد. این دنباله با چالش بزرگ‌تری نیز مواجه بود، یعنی مرگ ناگهانی چادویک بوزمن، که مسئولیت بزرگی را بر دوش کارگردان رایان کوگلر گذاشت تا هم به میراث بازیگر اصلی خود ادای احترام کند و هم یک دنباله اکشن جذاب بسازد.

کوگلر این تعادل حساس را با مهارت حفظ کرده و فیلمی ساخته که در حالی که داستان واکاندا را به جلو می‌برد، به بوزمن هم ادای احترام می‌کند. جلوه‌های بصری فیلم، به‌ویژه صحنه‌های زیر آب، شباهت‌های زیادی با فیلم «آواتار: راه آب» دارد که تنها یک ماه بعد به سینماها آمد. این شباهت‌ها قابل چشم‌پوشی نیستند، اما «واکاندا تا ابد» هویت خود را حفظ کرده و ترکیبی از اندوه و عظمت را ارائه می‌دهد که هم تاثیرگذار و هم قدرتمند است.

۶. فیلم Doctor Strange in the Multiverse of Madness

• کارگردان: سم ریمی

• سال اکران: ۲۰۲۲

در رتبه ششم، «دکتر استرنج در چندجهانی جنون» قرار دارد؛ فیلم طوفانی بین‌بعدی که با قدرت کارگردان خود یعنی سم ریمی افسانه‌ای، به شدت خودنمایی می‌کند. اگرچه این فیلم به‌طور غیرمستقیم دنباله‌ای برای «دکتر استرنج» اصلی است، اما ارتباط واقعی آن با «وانداویژن» است؛ به طوری که فیلم دقیقاً از جایی که سریال تمام شد ادامه می‌یابد. واندا نیز همچنان به دنبال راهی برای بازگرداندن خانواده از دست‌رفته‌اش است.

فیلم به اندازه‌ای که بلندپروازانه است، آشفته نیز هست؛ اما در یک جنبه حیاتی به شدت لغزش کرده و آن هم قوس شخصیتی واندا است. به نظر می‌رسد که او از لحاظ احساسی و روایی پس از «وانداویژن» دوباره به نقطه اول بازگشته است. الیزابت اولسن بعدها تأیید کرد که نویسندگان «چندجهانی جنون» سریال را ندیده بودند زیرا هنوز تکمیل نشده بود، که این اختلاف روایی را توجیه می‌کند. با این حال، ریمی با صحنه‌های درخشانی که پتانسیل بی‌پایان چندجهانی را به نمایش می‌گذارد، توانسته نظر مخاطبان را جلب کند. «چندجهانی جنون» از لحاظ بصری جسورانه و بدون شک سرگرم‌کننده است؛ اما در نهایت به دلیل تلاش برای برقرار کردن توازن بین ایده‌های متعدد، بیش از حد شلوغ و سرگیجه‌آور از آب درآمده است.

۵. فیلم Spider-Man: Far From Home

• کارگردان: جان واتس

• سال اکران: ۲۰۱۹

در رتبه پنجم، فیلم «مرد عنکبوتی: دور از خانه» قرار دارد که دومین قسمت از سه‌گانه اسپایدی به کارگردانی جان واتس و بازی تام هالند است. واتس در سال ۲۰۱۷ فیلم «بازگشت به خانه» را ساخت که شروعی دوباره برای شخصیت مرد عنکبوتی در استودیوهای مارول بود. او اما کارگردانی فیلم «مرد عنکبوتی: دور از خانه» را هم به عهده گرفت که اولین فیلم MCU است که تنها سه ماه پس از «پایان بازی» روی پرده سینماها رفت. طنز ماجرا در این‌جا است که بسیاری از نمایش‌های «پایان بازی» شامل تریلرهای «دور از خانه» بود که به طور ناخواسته بقای پیتر پارکر را پس از وقایع «جنگ بی‌نهایت» یا همان Infinity War لو می‌داد.

در مورد خود فیلم، داستان با تلاش پیتر برای پیدا کردن مسیر زندگی‌اش پس از «پایان بازی» ادامه می‌یابد؛ او به اروپا می‌رود و امیدوار است بتواند از مسئولیت‌های ابرقهرمانی‌اش فاصله بگیرد. اما طبق معمول، مشکلات او را دنبال می‌کنند و او با کوئنتین بک، با بازی جیک جیلنهال، معروف به «میستریو» روبرو می‌شود. با ترکیب شیطنت‌های دبیرستانی و اکشن در مقیاس جهانی، «دور از خانه» تغییری خوشایند و ضروری پس از «پایان بازی» بود. خلاصه بگویم، دیدن پیتر پارکر و چگونگی کنار آمدن او با مسئولیت‌های جدیدش در دنیای پس از تونی استارک، که اکنون برای همیشه تحت تأثیر تانوس تغییر کرده، همچنان لذت‌بخش است.

۴. فیلم Shang-Chi and the Legend of the Ten Rings

• کارگردان: دِستین دنیل کرِتون

• سال اکران: ۲۰۲۱

در جایگاه چهارم، «شانگ-چی و افسانه ده حلقه» قرار دارد که تنها فیلم در پنج رتبه برتر ما است که قهرمانی جدید را به نمایش می‌گذارد. این فیلم به کارگردانی دستین دنیل کرتون،‌ که آثار قبلی‌اش شامل فیلم تحسین‌شده «Short Term 12» می‌شود؛ سیمو لیو را در نقش شانگ-چی معرفی می‌کند و او را از یک ستاره سریال‌های کمدی (Kim’s Convenience) به آخرین مرد پیشرو مارول تبدیل می‌کند. شانگ-چی که یک استاد هنرهای رزمی با گذشته‌ای تاریک است، به سفری خیره‌کننده می‌رود که اکشنی جذاب را با دنیاسازی اسطوره‌ای غنی ترکیب کرده و بازی‌های پر رمز و راز «دکتر استرنج» را تداعی می‌کند.

در حالی که شانگ-چی جایگاه خاص خود را در داستان به دست می‌آورد، اما در نهایت به ریشه‌های روایی MCU متصل است. فیلم با استفاده از آن‌چه که قبلاً ساخته شده، اشاراتی جذاب به دنیای گسترده‌تر MCU انجام داده است. طرفداران «مرد آهنی ۳» از دیدار دوباره با ماندارین لذت خواهند برد؛ زیرا این فیلم سازمان بدنام «ده حلقه» را دوباره معرفی می‌کند. فیلم شانگ-چی با صحنه‌های مبارزه نفس‌گیر و گروه بازیگران قدرتمند، از جمله بازی جذاب تونی لیانگ در نقش ونوو، یک نمایش پویا و احساسی از دنیای در حال گسترش مارول است. با تأیید اخیر دنباله این فیلم که همچنان در حال توسعه است، به نظر می‌رسد که قهرمان جدید MCU یکی از قوی‌ترین برگ‌های برنده مارول باشد.

۳. فیلم Guardians of the Galaxy Vol.3

• کارگردان: جیمز گان

• سال اکران: ۲۰۲۳

در جایگاه سوم، «نگهبانان کهکشان ۳» قرار دارد؛ پایان مورد انتظار سه‌گانه محبوب جیمز گان. پس از اینکه گان به طور موقت توسط مارول اخراج شد، بازگشت پیروزمندانه او پس از موفقیت فیلم «جوخه انتحار» یا همان Suicide Squad در DC رخ داد که با حمایت قوی از سوی دوست خوبش و بازیگر قدیمی دیو باتیستا اتفاق افتاد. قسمت پایانی داستان در مورد تیم نگهبانان است که در ماموریتی برای نجات راکت به سفر می‌روند و در این مسیر، گذشته پر از رنج او را کشف می‌کنند و با شخصیت شرور «High Evolutionary» (چوکودی ایووجی) روبرو می‌شوند.

«نگهبانان کهکشان ۳» با موسیقی ماهرانه و تیزبینی کارگردان، یک پایان‌بندی شایسته بر سه‌گانه نگهبانان کهکشان است که هنر سینما و احساسات را به سبک گان با هم ترکیب می‌کند. همچنین این فیلم از نظر فنی نیز یک شاهکار است. این فیلم با استفاده از ۲۲,۵۴۱ پروتز، ۵۰۰ کلاه‌گیس، و ۱۱۷ جفت لنز برای بیش از ۱,۰۰۰ بازیگر، رکوردی خیره‌کننده به جا گذاشت. فیلم «نگهبانان کهکشان ۳» از نظر بصری و احساسی تأثیرگذار بوده و یکی از بهترین آثار MCU به شمار می‌آید.

۲. فیلم Deadpool & Wolverine

• کارگردان: شان لِوی

• سال اکران: ۲۰۲۴

«ددپول و ولورین»، بزرگ‌ترین رویداد سینمایی ابرقهرمانی سال ۲۰۲۴ بود؛ جایی که دو تا از محبوب‌ترین ضدقهرمانان مارول به لطفTVA و جنون چندجهانی «لوکی» سرانجام به MCU راه می‌یابند. رایان رینولدز که نقش مزدور بددهن را دوباره ایفا می‌کند، با شان لوی، کارگردان «مرد آزاد» و «پروژه آدام»، برای یک دور دیگر از هرج و مرج، بی‌احترامی و جنجال بازگشته‌اند؛ اما خبر واقعی، بازگشت هیو جکمن در نقش ولورین با چنگال‌های مشهورش است که برای اولین بار از زمان «لوگان» از آن‌ها استفاده می‌کند.

این فیلم پر از حضورهای شگفت‌انگیز از تاریخ سینمای مارول است. طرفداران شاهد بازگشت وسلی اسنایپس در نقش بلید، کریس اوانز در نقش جانی استورم از «چهار شگفت‌انگیز» و الکترا با بازی جنیفر گارنر خواهند بود که همه برای یک سفر پرهرج و مرج و خنده‌دارِ چندجهانی در این فیلم حضور دارند. این فیلم جشنواره‌ای مملو از ستاره است که نوستالژی را با شدیدترین نوع خشونت و طنزی که MCU تاکنون به خود دیده، پیوند داده است. فیلم «ددپول و ولورین» با فروش جهانی بیش از ۱.۰۸ میلیارد دلار (بله، درست خواندید، میلیارد)، لقب پرفروش‌ترین فیلم درجه R تاریخ سینما را از آن خود کرده است.

۱. فیلم Spider-Man: No Way Home

• کارگردان: جان واتس

• سال اکران: ۲۰۲۱

و بالاخره جایگاه اول! فیلم «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست»، پایان حماسه سه‌گانه چندجهانی جان واتس درباره مرد عنکبوتی است. سوالی که در این‌جا به ذهن می‌رسد این است که آیا واقعاً چیزی بهتر از این هم می‌توانست وجود داشته باشد؟ پس از اینکه هویت مخفی‌اش در پایان فیلم «دور از خانه» فاش می‌شود، پیتر پارکر (تام هالند) از استاد هنرهای جادویی، دکتر استرنج (بندیکت کامبربچ) کمک می‌خواهد. زمانی که جادوی پاک کردن اطلاعات مربوط به هویت مخفی مرد عنکبوتی عمل نمی‌کند و به هم می‌ریزد، قهرمانان خود را رو در رو با مردان عنکبوتی از چندین جهان و همچنین شرورهای نمادین‌شان می‌یابند.

حضور آلفرد مولینا در نقش دکتر اختاپوس، ویلم دفو در نقش گرین گابلین، جیمی فاکس در نقش الکترو و بازگشت شگفت‌انگیز توبی مگوایر و اندرو گارفیلد که نقش‌های خود را در لباس مردان عنکبوتی مربوط به خودشان ایفا می‌کنند، باعث شده تا «مرد عنکبوتی: راهی به خانه نیست» نیز مانند «ددپول و ولورین»، نمایشی شگفت‌انگیز و پر از نوستالژی باشد. این فیلم سرشار از اکشن کامیک بوکی و مضامین غنی درباره رستگاری، از دست دادن و قهرمانی است و باید به قسمت پایانی جان واتس در MCU لقب «درخشان» بدهیم. در حالی که فیلم پایانی احساسی دارد، این پایان‌بندی به طرزی ماهرانه درب را برای بازگشت احتمالی مرد عنکبوتی تام هالند در پروژه‌های آینده MCU باز می‌گذارد. یک چیز در این‌جا مسلم است: مرد عنکبوتی باز خواهد گشت!

شما چطور؟ کدام یک از فیلم‌های ابرقهرمانی را که بعد از انتقام‌جویان: پایان بازی اکران شده‌اند، دوست داشتید؟ دلیلش چیست؟ در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

منبع: Collider

از سختی‌های استریمر بودن تا داستان ازدواج تو وارکرفت؛ میزگیم با سایه