این روزها به دلایل مختلفی استارلینک موضوع صحبتی بسیاری است و احتمالا اسمش به گوش شما هم خورده است. اما واقعا چه‌قدر درمورد استارلینک اطلاع دارید؟ این فناوری چه‌طور کار می‌کند؟ آیا این تکنولوژی مخصوص شرکت ایلان ماسک است یا نمونه‌هایی دیگری هم در دنیا دارد؟ 

اگر شما هم آن‌قدرها با استارلینک آشنا نیستید، با ما همراه باشید تا در ادامه نگاهی دقیق‌تر به این فناوری داشته باشیم و ببینیم آیا برای بازی‌های آنلاین می‌توانیم روی کمکش حساب کنیم یا خیر.

استارلینک چیست؟

سال ۲۰۱۹ شرکت اسپیس‌ایکس که سهام عمده آن متعلق به ایلان ماسک است، ماهواره‌هایی را به فضا پرتاب کرد. این پروژه استارلینک نام داشت و هدفش ارائه اینترنت آزاد و ماهواره‌ای باسرعت زیاد به مردم کشورهای مختلف بود. 

برای این‌کار لازم است تعداد زیادی ماهواره کوچک در مدار پایینی زمین مستقر شود. از سپتامبر ۲۰۲۲ بیشتر از ۳۰۰۰ ماهواره در مدار پایین یا LEO مستقر شده‌اند. درمجموع برنامه‌ریزی کوتاه‌مدت این پروژه برای ۱۲۰۰۰ ماهواره است که در آینده ممکن است به ۴۲۰۰۰ ماهواره هم برسد. طبق برنامه‌ها، استارلینک تا ژوئن ۲۰۲۲ باید به چیزی حدود ۵۰۰ هزار نفر خدمات اینترنت ارائه می‌کرد.

پروژه استارلینک از نظرهای مختلفی منحصربه‌فرد و عظیم است. سال ۲۰۱۸، تخمین هزینه‌های راه‌اندازی آن حداقل ۱۰ میلیارد دلار برآوررد شد. البته اسپیس ایکس امیدوار بود و باور داشت که تا سال ۲۰۲۵ می‌تواند ۳۰ میلیارد دلار از این پروژه درآمد داشته باشد.

البته راه‌اندازی این پروژه نگرانی‌های محیطی هم به‌همراه داشت. بسیاری از کارشناسان برای اشغال شدن مدار پایین با این تعداد ماهواره نگران بودند. حتی مسئله تبدیل شدن این ماهواره‌ها در آینده نه‌چندان دور به زباله‌های سرگردان فضایی که حتی بتوانند برای زمین خطرآفرین هم شوند مطرح بود. اما به هرصورت آقای ماسک کار خودش را پیش برد.

ایده بدیع ایلان ماسک!

ایده قرار دادن مجموعه‌ای از ماهواره‌ها در مدار پایینی زمین اولین بار به فکر آقای ماسک نرسید. قدمت این ایده به سال ۱۹۸۰ برمی‌گردد، البته برای کاربردی متفاوت. آن موقع به‌عنوان بخشی از پروژه‌های استراتژیک درنظر داشتند تا ماهواره‌هایی را در این مدار مستقر کنند و از آن‌ها برای رهگیری موشک‌های بالستیک استفاده کنند. درهمین زمان متوجه پتانسیل آن‌ها برای برقراری ارتباط با تاخیر کم هم شدند. پیشرفت‌ها در دهه ۱۹۹۰ باعث شده تا مجموعه‌ای از ۱۰۰ ماهواره در این مدار قرار بگیرند. اما به‌دلایلی از جمله هزینه‌های بالای راه‌اندازی در آن زمان، پروژه ورشکسست شد و بی‌ثمر ماند.

این رویا بیشتر از ۱۰ سال خاک خورد تا سال ۲۰۰۴ که ایلان ماسک اسپیس ایکس را تاسیس کرد. آن‌ها اولین‌بار در سال ۲۰۱۴ طرحی با ۷۰۰ ماهواره ارائه کردند که شکست خورد. ماجرا موکول شد به ۲۰۱۶. تا این‌که آن‌ها از طریق یک شرکت مخابراتی نروژی اقدام کردند و موفق به دریافت مجوز شدند و نام تجاری استارلینک شکل گرفت.

در مجله بازار بخوانید: کالاف دیوتی موبایل در ایران مسدود شد!

شروع به‌کار استارلینک

پروژه Starlink کار خودش را در اکتبر ۲۰۲۰ در آمریکا شروع کرد. این سرویس سرعتی معادل ۵۰ مگابیت بر ثانیه تا ۱۵۰ مگابیت بر ثانیه را پشتیبانی می‌کرد. هزینه ترمینال یا گیرنده دستگاه هم تقریبا ۵۰۰ دلار بود.

از فوریه ۲۰۲۲ با معرفی نسخه جدید سرعت بالاتر رفت و به ۱۵۰ مگابیت تا ۵۰۰ مگابیت بر ثانیه رسید. هزینه گیرنده سرویس ۲۵۰۰ دلار و هزینه خدمات ماهانه سرویس هم ۵۰۰ دلار اعلام شد. درکنار این‌ها محدوده سرویس‌دهی استارلینک هم به کشورهای بیشتری را شامل شد. 

درحال حاضر ماهواره‌های Starlik بالای آسمان ۴۲ کشور فعال هستند. آخرین کشوری که به این لیست اضافه شده ایران است. با‌توجه به صحبت‌های مختلفی که طی این روزها درباره اینترنت شده است، این خبر به گوش همه رسیده. اما اطلاعات متناقض زیادی وجود دارد. امکان استفاده از نسل نوین اینترنت چه‌قدر برای ما وجود دارد؟ چه‌قدر ممکن است بتوانیم با سرعت ۵۰۰ مگابیت بر ثانیه کال آف دیوتی، پابجی یا هر بازی آنلاین دیگری را بازی کنیم؟

Starlink چه‌طور کار می‌کند؟

استارلینک یک شبکه خدمات ماهواره‌ای است. در این سیستم به‌جای فناوری‌های کابلی مثل فیبر نوری، از سیگنال‌های رادیویی استفاده می‌شود. این سیگنال‌ها از طریق گیرنده‌های افراد با ماهواره‌ای که در فضاست ارتباط برقرار می‌کنند. هدف تکنولوژی ماهواره‌ای این است که تاخیر در ارتباطات اینترنتی را به حداقل برساند. 

البته استارلینک تنها پروژه فعال در این حوزه نیست. شرکت‌های دیگری مانند OneWeb، HughesNet و Amazon رقیب او هستند. مثلا شرکت HughesNet از سال ۱۹۹۶ درحال ارائه خدمات است. پس چه‌چیزی استارلینک را خاص و مهم کرده است؟

1. در پروژه کمپانی اسپیس ایکس، به‌جای استفاده از چند ماهواره بزرگ، از هزاران ماهواره کوچک استفاده می‌شود. 
2. این ماهواره‌ها در فاصله ۳۰۰ مایلی دور زمین می‌چرخند. یعنی ماهواره‌ها می‌توانند در مدار زمین ثابت شوند و با آن بچرخند. این باعث بیشتر شدن سرعت و کمتر شدن تاخیر می‌شود.
3.  چون این پروژه زیر نظر اسپیس ایکس است، می‌توان انتظار داشت برای پرتاب ماهواره‌های جدید به فضا دچار مشکل نشوند. به‌هرحال امکانات لازم و هزینه‌های این کار کم نیست. بنابراین می‌توانیم انتظار گسترش سریع‌تری داشته باشیم. همان‌طور که احتمالا غیر از استارلیک اسم شرکت‌های دیگری که خدمات اینترنت ماهواره‌ای ارائه می‌دهند را نشنیده‌اید.

مراحل دریافت و نصب

به‌طورکلی، این مرحله از سایت استارلینک شروع می‌شود. باید وارد سایت شوید و اطلاعات اولیه خود را وارد کنید. در بررسی اولیه مشخص می‌شود آیا در محدوده مناسب برای دریافت خدمات آن‌ها هستید یا نه. در مرحله بعد باید دید اینترنت را در زمان عادی یعنی در مدت دوهفته برای شما فعال می‌کنند یا باید در لیست انتظار بمانید. اگر در لیست انتظار باشید مشخص نیست چه‌قدر طول می‌کشد تا نوبت به شما برسد. حتی بسیاری از ساکنین آمریکا هم ماه‌ها برای دریافت خدمات استارلینک منتظر مانده‌اند! اگر بتوانید از این مرحله به سلامت عبور کنید، باید تجهیزات فیزیکی را دریافت و نصب کنید. 

تجهیزات فیزیکی

در جعبه آن تمام وسایل لازم برای راه‌اندازی گیرنده وجود دارد. این وسایل شامل گیرنده ماهواره‌ای (دیش)، سه‌پایه، آداپتور، روتر وای-فای و دو کابل که یک کابل سفید برای مودم روتر و کابل مشکی برای دیش است. بعد از سرهم کردن این وسایل باید برنامه مربوط به استارلیک را از اپ استور یا گوگل پلی برای موبایل دانلود کنید. بعد باید گزینه “check for obstruction” را انتخاب کنید. اپ، از دوربین موبایل استفاده می‌کند تا موانع محیطی که می‌خواهید گیرنده را در آن قرار دهید بررسی کند. 

لازم نیست تلاش کنید و گیرنده را به سمت خاصی تنظیم کنید. پس از راه‌اندازی، دیش به‌طور اتوماتیک می‌چرخد تا بهترین نقطه را برای دریافت سیگنال پیدا کند. در قدم بعد مودم را در جای مناسبی قرار دهید. حالا کابل‌ها و اداپتور را هم وصل کنید. مراحل راه‌اندازی همین‌جا تمام می‌شود. چیزی بین ۱۵ تا ۲۰ دقیقه زمان می‌برد تا گیرنده، وضعیت ماهواره‌های فرستنده را بررسی کند و اتصال برقرار شود.

کانفیگ مودم روتر

• اول از همه به تنظیمات وای-فای در موبایل خود بروید. 
• گزینه Starlink hotspot را پیدا کنید و روی آن کلیک کنید.
• اولین بار، در این مرحله از شما می‌خواهد اسم وای‌-‌فای و رمزعبور را وارد کنید.
• باید اتصال به وای‌-‌فای را قطع کنید و دوباره به آن متصل شوید. برای ورود رمزعبوری که تازه ساختید را وارد کنید.

بعد از این مراحل می‌توانید وارد اپ استارلینک شوید تا وضعیت سرعت و کانکشن خود را ببینید.   

اینترنت همراه Starlink

بیشتر از چندماه نمی‌گذرد که شرکت اسپیس ایکس و T-Mobile US اعلام همکاری کردند. در آگوست ۲۰۲۲ آن‌ها اعلام کردند با این همکاری می‌خواهند سرویس سلولی (Starlink cellular) یا آن‌طور که بهتر می‌شناسیمش، اینترنت همراه را روی نسل دوم ماهواره‌های استارلینک فعال کنند. این امکان برای کسانی‌که در امریکا از سرویس موبایل T-Mobile استفاده می‌کنند فراهم می‌شود.

قرار است این خدمات با امکان ارسال پیام متنی شروع شود. پس از آن امکان ارسال پیام صوتی و استفاده محدود از دیتا هم فراهم می‌شود. همان‌طور که مشخص است ویژگی مهم آن استفاده از موبایل‌های معمولی برای برقراری این اتصال است. چون قبل از این موبایل‌های ماهواره‌ای بودند که به‌صورت مشخص برای دریافت امواج رادیویی ماهواره‌های مدار پایین طراحی شده باشند. 

نکته مهم این‌جاست که این پروژه از سال ۲۰۲۳ به‌صورت آزمایشی شروع می‌شود و تست‌های آن انجام می‌شود. یعنی درحال‌حاضر، استارلینک در هیچ‌کجای دنیا خدماتی برای اینترنت موبایل ارائه نمی‌کند. به‌علاوه، شرکت T-Mobile اعلام کرده از اپراتورهای موبایل سراسر دنیا که علاقه‌مند باشند در این پروژه سرمایه‌گذاری کنند استقبال می‌کند و با آن‌ها وارد همکاری می‌شود.

استارلینک برای گیمینگ گزینه مناسبی است؟

اگر در منطقه‌ای زندگی کنید که توسط اینترنت‌های کابلی پوشش داده نمی‌شود، احتمالا استفاده از اینترنت ماهواره‌ای تنها راهی شماست. بین شرکت‌های مختلفی که خدمات اینترنت ماهواره‌ای را ارائه می‌دهند، استارلینک از همه بیشتر سروصدا کرده است. محدوده بزرگ‌تری از دنیا را پوشش می‌دهد و به‌نظر می‌رسد درحال گسترش آن هم هست.

درحالت کلی سرعت اینترنت معمول، برای کارهای روزمره جواب می‌دهد. حتی اگر همزمان چندنفر به یک وای‌-‌فای وصل باشند می‌توانند ایمیل‌های خودشان را چک کنند، پیام صوتی بفرستند و حتی در جلسات و کلاس‌های آنلاین شرکت کنند. اما آیا این سرعت برای گیم یا استریم کردن با کیفیت ۴K هم جواب‌گو است؟ بیایید نگاهی به عوامل مختلف موثر بر بازی و تاثیر اینترنت ماهواره‌ای بیاندازیم.

تاخیر (Latency) 

حتما کلمه پینگ به‌گوشتان خورده، مخصوصا اگر گیمر باشید. اما معنی آن را می‌دانید؟ به زمانی‌که لازم است تا داده‌ها از خانه و سیستم شما به کامپیوتر دیگری برسند، تاخیر یا پینگ می‌گویند. درمورد بازی، این یعنی مدت زمانی که طول می‌کشد تا داده‌های بازی شما به سرور بازی برسند. هرچه این عدد پایین‌تر باشد، بهتر است. حالت ایده‌ال ان کمتر از۱۰۰ میلی ثانیه است.

حتما شنیدید که همه درباره تاثیرات منفی پینگ بالا می‌گویند. یک بازی شوتر اول‌‌ شخص را در نظر بگیرید. تصور کنید نیم ثانیه طول بکشد تا داده‌ها از سرور اصلی بازی به دستگاه شما برسند. با این تاخیر زمانی، وقتی با دشمن مواجه می‌شوید که احتمالا کار از کار گذشته و فرصت تصمیم‌گیری و عمل را از دست داده‌اید. 

میانگین تاخیر یا پینگ بین اینترنت‌های ماهواره‌ای برای استارلینک ۲۸ میلی ثانیه، برای HughesNet تقریبا ۷۱۶ میلی ثانیه و برای Viasat این عدد به ۶۳۱ می‌رسد. همین نشان می‌دهد چرا این نوظهور دنیای اینترنت‌های ماهواره‌ای این‌قدر پرسروصداتر بوده. سرعت استارلینک تقریبا ۱۰ برابر دو مورد دیگر است و به‌همین دلیل، تنها گزینه مناسب برای بازی آنلاین است.

ثبات و از دست ندادن بسته

از دست دادن یا اتلاف بسته (Pocket Loss) زمانی اتفاق می‌افتد که داده‌های ارسال شده از دستگاه شما یا دریافت شده توسط آن، خراب، ناقص یا ازدست رفته باشند. همان ماجرای بازی شوتر که بالا گفتیم را درنظر بگیرید. فرض کنید کاراکتر را سه قدم به سمت چپ می‌برید. اگر داده ها ناقص برسند، سرور بازی تصور می‌کند فقط دو قدم کاراکتر را حرکت دادید. حالا وقتی موقعیت به‌روزرسانی می‌شود، سرور باید جای کاراکتر را درست کند. این باعث تاخیر و لگ در بازی می‌شود.

منبعی وجود ندارد که از این نظر اینترنت‌های مختلف ماهواره‌ای را مقایسه کرده باشد. اما می‌دانیم هرچه تاخیر کمتر باشد، احتمال اتلاف بسته هم کمتر می‌شود. ازنظر قابل اطمینان بودن هم باید گفت همه اینترنت‌های ماهواره‌ای به تغییرات آب‌و‌هوا مانند برف و باران حساس هستند. درواقع هرچیزی که مانعی بین گیرنده و فرستنده ایجاد کند، می‌تواند باعث اختلال در ارسال و دریافت سیگنال شود. البته، معمولا بارش باران یا برف ملایم مشکلی ایجاد نمی‌کند. 

سرعت

آخرین فاکتور مهم برای بازی های آنلاین سرعت است. اتصال شما باید آن‌قدری سریع باشد که داده‌ها را از سرور به‌موقع دریافت کند. همین‌طور از طرف دیگر آن‌ها را به‌موقع ارسال کند. بدون سرعت کافی ممکن است مشکلاتی مثل ازدست دادن بسته که بالاتر گفتیم برایتان پیش بیاید. پس هرچه سرعت آپلود و دانلود بیشتر باشد، بازی کردن راحت‌تر است.

آیا اینترنت ماهواره‌ای برای بازی کافی است؟ 

فاکتورهای لازم اینترنت برای یک بازی آنلاین خوب را که می‌دانید؟ بین شرکت‌هایی که درحال‌حاضر اینترنت ماهواره ای ارائه می‌کنند فقط با استارلینک می‌توانید آنلاین بازی کنیم. دلیلش هم که طبق توضیحات بالا مشخص است. فقط Starlink سرعت و پینگی را ارائه می‌کند که امکان اجرای بازی را داشته باشد. 

می‌توان از آن‌ها برای بازی‌ها آنلاینی استفاده کنید که زیاد جنب‌و‌جوش ندارند و وقت زیادی برای تصمیم‌گیری به شما می‌دهند. اما اگر دنبال بازی‌های جنگی، ورزشی ومسابقه‌ای باشید قطعا آن‌ها جوابگو نیستند.

در مجله بازار بخوانید: کلش آف کلنز در ایران فیلتر شد!

اینترنت ماهواره‌ای در برابر سایر گزینه‌ها، کدام بهترین انتخاب برای بازی است؟

درصورتی‌که به گزینه‌های مختلف مثل اینترنت ثابت و بی‌سیم هم دسترسی داشته باشید باز هم انتخاب شما برای بازی آنلاین اینترنت ماهواره‌ای است؟ شاید باید در تصمیمتان تجدید نظر کنید.

درکل، اینترنت‌هایی با پهنای باند ثابت یعنی کابلی یا فیبر نوری گزینه بهتری برای بازی آنلاین هستند. معمولا این نوع اینترنت نسبت به اینترنت ماهواره‌ای سریع‌تر و قابل اعتمادتر است. تاخیری کمتری دارد که تجربه بازی آنلاین را بهتر می‌کند. البته این صحبت براساس داده‌های آماری از میانیگن سرعت اینترنت ثابت در دنیا است:

بعد از اینترنت ثابت، نوبت به اینترنت‌های بی‌سیم می‌رسد. این‌ نوع اینترنت می‌تواند از نوع خانگی و ۵G باشد یا اینترنت گوشی موبایل باشد. درنظر داشته باشید که ما در ایران به اینترنت ۵G دسترسی نداریم و حداکثر در برخی مناطق می‌توانید پوشش ۴.۵G داشته باشید.

Starlink در ایران، از شایعه تا واقعیت

این روزها بازار صحبت درباره استارلینک داغ است. این‌که آیا واقعا می‌توانیم در ایران از آن استفاده کنیم و چرا وچه‌طور می‌توانیم این کار را انجام دهیم سوالات دیگر هستند. باتوجه به اختلالات گاه‌و‌بی‌گاه اینترنت که این روزها شدیدتر هم شده‌اند، گیمرها یکی از گروه‌هایی هستند که دنبال یک راهکار خوب برای یک اتصال مطمئن می‌گردند. به‌هرحال بازی آنلاین و استریم کردن کاملا به ثبات اینترنت وابسته‌ است. 

از این‌جا شروع کنیم که اصلا چه‌طور ما به این اینترنت دسترسی داریم. طبق قوانین بین‌الملل برای ارائه خدمات ماهواره‌ای در یک کشور نیاز به مجوزهای مختلفی هست. به‌علاوه تحریم‌های مختلف را هم فراموش نکنید. همان‌هایی که باعث می‌شوند نتوانیم بعضی بازی‌ها را دانلود کنیم یا حتی به بعضی از سرویس‌هاس گوگل دسترسی داشته باشیم. پس سروکله استارلینک چه‌طور پیدا شد؟ ظاهرا ایلان ماسک برای ارائه اینترنت به ایران خیلی سریع با مقامات آمریکایی و بین‌المللی به توافق رسیده است.

این یعنی ماهواره‌هایی که از آسمان ایران عبور می‌کنند فعال شدند. پس کاربران داخل ایران می‌توانند به این ماهواره‌ها وصل شوند و از سرویس آن‌ استفاده کنند. در این مرحل به چند مشکل می‌خوریم. اول این‌که تجهیزات فیزیکی را چه‌طور تهیه کنیم؟ همان‌طور که می‌دانیم امکان ارسال آن‌ها به‌صورت مستقیم توسط خود شرکت وجود ندارد. با‌این‌حال اگر کسی گیرنده را داشته باشد می‌تواند از طریق سایت استارلینک درخواست اتصال بدهد. 

آیا استفاده از استارلینک قانونی است؟

ایلان ماسک و شرکت اسپیس ایکس برای ارائه خدمات اینترنت در ایران مجوزی نگرفته‌اند. بنابراین اجازه این کار ندارند. اما از آن‌جایی که این سرویس ماهواره‌ای است امکان جلوگیری از آن هم وجود ندارد. به‌عنوان یک کاربر ایرانی، طبق قوانین جاری حاکم بر فضای مجازی، اجازه استفاده از این خدمات را ندارید. اما همان‌طور که گفتیم این یک سرویس ماهواره‌ای است که حالا امکان اتصال به ان فراهم است. 

از آن‌جایی‌که گیرنده این سیستم به‌طور مداوم سیگنال های متفاوتی دریافت می‌کند، مکان دقیق نصب آن هم مشخص نمی‌شود. درواقع تنها کسی که می‌تواند از مکان‌ها و تعداد گیرنده‌هایی که به سیستم متصل‌اند باخبر شود، شرکت اسپیس ایکس است. 

جدای از موارد بالا مسئله هزینه‌های جاری استفاده از این سرویس هم مطرح است. مصائب پرداخت دلاری را هم کنار بگذاریم، قطعا افراد زیادی هستند که امکان پرداخت ۵۰۰ دلار در ماه برای اینترنت را ندارند. هزینه ۲۵۰۰ دلاری تجهیزات را هم در نظر نمی‌گیریم. آیا استارلیک این موضوع را هم درنظر داشته؟

طبق گفته‌ها، حمایت بین‌المللی و صدور مجوز ارائه این سرویس به ایران شامل سخت‌افزار و دیگر موارد هم می‌شود. اما به این معنی نیست که امکان دسترسی آزادانه (دست‌کم به‌صورت تئوری) برای همه وجود دارد. درواقع هدف از این مجوز‌ها این بوده که در مواقع لزوم امکان دسترسی به اینترنت در ایران فراهم شود. نه این‌که استارلینک تبدیل به ارائه‌کننده اصلی خدمات اینترنت در ایران شود. البته که این شرکت در مقرهای اصلی خودش مانند کانادا و امریکا هم شرکت‌های اینترنت ثابت را به‌عنوان رقیب سرسخت می‌بیند. 

نرم‌افزار استارلینک

یکی از بحث‌های مهم این روزها هم نرم‌افزار استارلینک بود که می‌تواند موبایل را مستقیما به گیرنده تبدیل کند و تا دیگر نیازی به ترمینال گیرنده نباشد. اگر تا این‌جا مقاله را خواندید می‌دانید که این طرح حتی به‌صورت آزمایشی هم انجام نشده و اساسا در حد خبر است.

متاسفانه بسیاری از مردم از این موضوع اطلاع نداشتند. شنیده‌ها از یک طرف و اخبار استارلینک از طرف دیگر، بسیاری را ترغیب کرد تا برنامه را نصب کنند. اگر تا حالا نمی‌دانستید، الان خیالتان را راحت کنیم که این خبر جعلی است. این برنامه هم بدافزار است. درحال حاضر استارلینک هیچ خدماتی در هیچ کشوری برای اینترنت همراه ارائه نمی‌کند.

چه‌طور استارلینک اوکراین را آنلاین نگه داشت؟

اوایل همین سال میلادی یعنی ۲۰۲۲ بود که روسیه به اوکراین اعلام جنگ کرد و وارد خاک آن‌ها شد. درطول جنگ موشک‌باران، فروریختن ساختمان‌ها و مشکلات مختلف، زیرساخت‌های سرویس‌هایی مانند اینترنت را مختل می‌کند. این اتفاقی بود که برای اوکراینی‌ها افتاد. آن‌ها یکی‌یکی ارتباطشان را با دنیا ازدست می‌دادند. 

دولت اوکراین برای رفع این مشکل از استارلینک درخواست کرد که به کمک آن‌ها بیاید. در فوریه ماهواره‌های فرستنده برای اوکراین فعال شدند. پروژه استارلینک در اوکراین با بودجه حمایتی بین‌المللی راه‌اندازی شد که توسط چند کشور ازجمله فرانسه، لهستان و آمریکا تامین شده بود. این بودجه هزینه‌های مربوط به خرید تجهیزات فیزیکی و ارسال آن‌ها به اوکراین را هم پوشش می‌داد. بنابراین، تا اواسط ماه آگوست حدود ۲۰ هزار پایانه به این کشور ارسال شد و ۲۰ هزار کاربر باکمک استارلینک توانستند آنلاین بمانند و با جهان در ارتباط باشند. 

وجود اینترنت نه‌تنها برای ادامه زندگی مردم در اوکراین حیاتی بود،بلکه برنامه‌های نظامی و ادامه مقاومت آن‌ها را هم ممکن می‌کرد. البته طرحی که صحبتش را کردیم شامل هزینه‌ اشتراک ماهانه هم می‌شد. مردم اوکراین درزمان جنگ بدون پرداخت هزینه اشتراک ماهانه می‌توانند از خدمات استارلینک استفاده کنند.

سخن آخر

استارلینک یک گام روبه‌جلو در دنیای تکنولوژی است. شاید واقع‌بینانه باشد اگر بگوییم آینده اینترنت احتمالا به‌صورت ماهواره‌ای خواهد بود. درحال حاضر این شرکت به ۴۲ کشور خدمات می‌دهد. ایران، آخرین کشوری است که به این لیست اضافه شده و تنها کشوری در آسیاست که این خدمات را دریافت می‌کند. اما آیا این‌ها برای گیمرها کافی است تا دلشان را به آن خوش کنند؟ به‌نظر می‌رسد عوامل مختلفی وجود دارد که می‌توانند اجازه دسترسی ما به این خدمات را محدود کنند؛ مشکلاتی مانند هزینه تا قوانین فضای مجازی کشور. یعنی همه‌چیز فعلا درحد تئوری است. فکر می‌کنید آیا راه‌حلی برای این مشکلات پیدا شود؟ به‌نظر شما چه‌قدر طول می‌کشد تا امکان استفاده از خدمات استارلینک برای ما فراهم شود؟